«Soraluze mapetan (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
(4 erabiltzailek tartean egindako 61 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
1450 urtearen inguruan Johannes Guttenberg-ek inprenta asmatu zuen. Liburuak bakarrik ez, aurki mapak eta atlasak inprimatzen hasi ziren, interes handia zegoelako eta saltzeko errezagoak zirelako, hizkuntzen menpe ez zeudenez merkatu zabalagoa zuten eta. | |||
Soraluze hainbat mapetan agertu izan da, mapa txikietan eta handietan, modu arruntan zein nabarmenean... beti herriak unean zuen garrantziaren arabera. | Ordutik hona Soraluze hainbat mapetan agertu izan da, mapa txikietan eta handietan, modu arruntan zein nabarmenean... beti gure herriak unean zuen garrantziaren arabera. | ||
==Hasierako urteak== | ==Hasierako urteak== | ||
[[Fitxategi: | [[Fitxategi: Nova_et_Exactissima_Descriptio._Liburua_(Gerard_de_Jode_1578).jpg | center | 600px | thumb | Nova et Exactissima Descriptio Nobilis Provinciae Guipuscouae (Gerard de Jode 1578)]] | ||
XVI mendean | XVI mendean Gipuzkoa behin baino gehiagotan agertu zen, hasieran Gerard de Jode-n (edo Jodocus Hondius) mapetan, eta Ortelius-en ‘’Theatrum Orbis Terrarum’’-en gero. Azken liburu honek jasotzen duenez, Gipuzkoa oso menditsua zen, eta bertan burnia egoteagatik, burnigintza eta armagintza zabalduta zeuden. | ||
Hurrengo mende erdian Kantauri inguruko (Santanderretik Landeetaraino) mapetan ere hasi zen agertzen, | XVI mendean Soraluze herri txikia zen oraindik, nahiz eta orduan hasi armagintzan nabarmentzen. Horregatik aipatutako Gipuzkoako mapetan agertzen da, baina gainontzeko herrien pare beti, nabarmendu barik. | ||
Hurrengo mende erdian Kantauri inguruko (Santanderretik Landeetaraino) mapetan ere hasi zen agertzen, aurreko mapetan moduan, nabarmendu barik. | |||
{| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | {| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | ||
15. lerroa: | 17. lerroa: | ||
! width="200 px" style="background:Aquamarine" | Egilea | ! width="200 px" style="background:Aquamarine" | Egilea | ||
! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ||
|- | |||
| 1539 || [[Atlas del Escorial (eu)|Atlas del Escorial]] || Alonso de Santa Cruz || San Lorenzo del Escorial | |||
|- | |- | ||
| 1578 || [[Nova et Exactissima Descriptio (eu)|Nova et Exactissima Descriptio Nobilis Provinciae Guipuscouae]] || Gerard de Jode || Amberes | | 1578 || [[Nova et Exactissima Descriptio (eu)|Nova et Exactissima Descriptio Nobilis Provinciae Guipuscouae]] || Gerard de Jode || Amberes | ||
|- | |- | ||
| 1584 || [[Gvipuscoae regionis typvs (eu)|Gvipuscoae regionis typvs]] || Abraham Ortelius || Amberes | | 1584 || [[Gvipuscoae regionis typvs (eu)|Gvipuscoae regionis typvs]] || Abraham Ortelius || Amberes | ||
|- | |||
| 1595 || [[Gvipvscoa (eu)|Gvipvscoa]] || Lambert Andreae || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1606 || [[Legionis, Biscaiae et Guipiscoae Typus (eu)|Legionis, Biscaiae et Guipiscoae Typus]] || Jodocus Hondius || Amsterdam | | 1606 || [[Legionis, Biscaiae et Guipiscoae Typus (eu)|Legionis, Biscaiae et Guipiscoae Typus]] || Jodocus Hondius || Amsterdam | ||
25. lerroa: | 31. lerroa: | ||
|- | |- | ||
| 1616 || [[Descriptio Biscaiae et Guipuscoae in Hispania (eu)|Descriptio Biscaiae et Guipuscoae in Hispania]] || Petrus Bertius || Amsterdam | | 1616 || [[Descriptio Biscaiae et Guipuscoae in Hispania (eu)|Descriptio Biscaiae et Guipuscoae in Hispania]] || Petrus Bertius || Amsterdam | ||
|- | |||
| 1616 || [[Descriptio Regni Navarrae (eu)|Descriptio Regni Navarrae]] || Petrus Bertius || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1616 || [[Nova Hispaniae Descriptio (eu)|Nova Hispaniae Descriptio]] || Pieter van den Kaare || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1618 || [[Description de Biscaye et Guipiscoa en Espagne (eu)|Description de Biscaye et Guipiscoa en Espagne]] || Petrus Bertius || Paris | | 1618 || [[Description de Biscaye et Guipiscoa en Espagne (eu)|Description de Biscaye et Guipiscoa en Espagne]] || Petrus Bertius || Paris | ||
|- | |- | ||
| 1619 || [[Biscaia et Legio (eu)|Biscaia et Legio]] || Jodocus Hondius || Amsterdam | | 1619 || [[Biscaia et Legio (eu)|Biscaia et Legio]] || Jodocus Hondius || Amsterdam | ||
|- | |||
| 1620 || [[La Castille septentrionale (eu)|La Castille septentrionale]] || Petrus Bertius || Paris | |||
|- | |- | ||
| 1628 || [[Biscaia, Guipiscoa, Navarra & Asturias de Santillana (eu)|Biscaia, Guipiscoa, Navarra & Asturias de Santillana]] || Henricus Hondius || Amsterdam | | 1628 || [[Biscaia, Guipiscoa, Navarra & Asturias de Santillana (eu)|Biscaia, Guipiscoa, Navarra & Asturias de Santillana]] || Henricus Hondius || Amsterdam | ||
|- | |||
| 1631 || [[Typus Hispaniae (eu)|Typus Hispaniae]] || Hendrik Hondius || Den Haag | |||
|} | |} | ||
36. lerroa: | 50. lerroa: | ||
==Gero eta ospe gehiago== | ==Gero eta ospe gehiago== | ||
[[Fitxategi: Biscaia_et_Gvipvscoa_Cantabriae_veteris_pars_(Johannes_Janssonius_1642).jpg | 500px | center | thumb | Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars (Johannes Janssoius 1634)]] | [[Fitxategi: Biscaia_et_Gvipvscoa_Cantabriae_veteris_pars_(Johannes_Janssonius_1642).jpg | 500px | center | thumb | Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars (Johannes Janssoius 1634)]] | ||
Armagintza zela eta, XVII mendeak aurrera egin ahala Soraluzek gero eta ospe handiago zuen, eta | Armagintza zela eta, XVII mendeak aurrera egin ahala Soraluzek gero eta ospe handiago zuen, eta 1633 urteko mapa batean modu nabarmenean agertzen da, Gipuzkoako herri nagusia moduan. | ||
Hurrengo urteetan Espainiako zein Europako mapetan agertzen zen, baina nabarmendu barik. | Hurrengo urteetan Espainiako zein Europako mapetan agertzen zen, baina nabarmendu barik. | ||
46. lerroa: | 60. lerroa: | ||
! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ||
|- | |- | ||
| 1634 || [[Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars (eu)|Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars]] || | | 1628 || [[Hispaniae veteris et novae descriptio (eu)|Hispaniae veteris et novae descriptio]] || Philipp Clüver || Leyden | ||
|- | |||
| 1633 || [[Nova et acuratta regnorum Hispaniae Descriptio (eu)|Nova et acuratta regnorum Hispaniae Descriptio]] || Cornelis Danckerts || Amsterdam? | |||
|- | |||
| 1634 || [[Descripción de España (eu)|Descripción de España y de las costas y puertos de sus reinos]] || Pedro Texeira || Madril | |||
|- | |||
| 1634 || [[Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars (eu)|Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars]] || Willem Janzsoon Blaeu || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1638 || [[Nova et accurata Tabula Hispaniae (eu)|Nova et accurata Tabula Hispaniae]] || Nicolaus Visscher || Amsterdam | | 1638 || [[Nova et accurata Tabula Hispaniae (eu)|Nova et accurata Tabula Hispaniae]] || Nicolaus Visscher || Amsterdam | ||
|- | |- | ||
| 1656 || [[Regnorum Hispaniae et Portugalliae (eu)|Regnorum Hispaniae et Portugalliae Tabella Geographica]] || Matthäus Seutter || Ausburgo | | 1642 || [[Regnorum Hispaniae Nova Descriptio (eu)|Regnorum Hispaniae Nova Descriptio]] || Willem Janzsoon Blaeu || Amsterdam | ||
|- | |||
| 1650 || [[Europa delineata et recens edita (eu)|Europa delineata et recens edita]] || Nicolaus Visscher || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1652 || [[Les estats de la couronne de Castille (eu)|Les estats de la couronne de Castille]] || Pierre Mariette || Paris | |||
|- | |||
| 1656 || [[Regnorum Hispaniae et Portugalliae 1656 (eu)|Regnorum Hispaniae et Portugalliae Tabella Geographica]] || Matthäus Seutter || Ausburgo | |||
|- | |- | ||
| 1658 || [[Carte Generale d'Espagne et de tous les Royaumes (eu)|Carte Generale d'Espagne et de tous les Royaumes]] || Nicolas Sanson || Paris | | 1658 || [[Carte Generale d'Espagne et de tous les Royaumes (eu)|Carte Generale d'Espagne et de tous les Royaumes]] || Nicolas Sanson || Paris | ||
|- | |- | ||
| 1669 || [[Totius Europae Nova Et Exacta Tabula (eu)|Totius Europae Nova Et Exacta Tabula]] || Willem Blaeu || Erroma | | 1669 || [[Totius Europae Nova Et Exacta Tabula (eu)|Totius Europae Nova Et Exacta Tabula]] || Willem Janzsoon Blaeu || Erroma | ||
|- | |- | ||
| 1692 || [[Parte occidentale dell'Europa (eu)|Parte occidentale dell'Europa]] || Vincenzo Coronelli || Venezia | | 1692 || [[Parte occidentale dell'Europa (eu)|Parte occidentale dell'Europa]] || Vincenzo Coronelli || Venezia | ||
61. lerroa: | 87. lerroa: | ||
==Urrezko garaia== | ==Urrezko garaia== | ||
[[Fitxategi: | [[Fitxategi: Europe_divided_into_its_Empires_and_Kingdoms_(J.B._Bourguignon_de_Anville_1795).jpg | 600px | center | thumb | Europe divided into its Empires and Kingdoms (Thomas Kitchin 1787)]] | ||
XVIII | XVIII mendean kartografia herri guztietara zabaldu zen: Alemania, Italia, Ingalaterra… Dena dela, eta Luis XIVk bultzatuta, Frantziak aurrea hartu zuen kartografia munduan. | ||
Mende hau armagintzaren (eta Soraluzeren) urrezko garaia izan zen. Europako mapetan agertzeaz gain, Espainiako mapetan nabarmentzen zen, eta zer esanik ez Kantauri inguruko mapetan. Are gehiago, munduko bi irudietan Soraluze agertzen da: Portugaleko [[Mafrako mapamundia (eu)|Mafra monastegiko mapamundian]], eta Munich-eko Bavariako Museo Nazionalean Vincenzo [[Coronelliren lurbira-globoa (eu)|Coronelliren lurbira-globoan]]. | |||
Aro honetakoa da [[Florencio Josepf de Lamot (eu)|Florencio Josepf de Lamot]] ospetsuak egindako Soraluzeko [[Mapa Topographica de Plasencia (eu)|mapa grabatua]]. Mapan bertan agertzen denez: ''...Soraluzeko Arma Lantegia horren ospe handikoa izanik, Europako gainontzeko Printzeek agindu dute hiribildu hau beraien mapa geografikotan jartzeko, Europako hiri nagusi eta ezagunen artekoa izanik, longitudeko 17 gradotan eta latitudeko 43 gradotan.'' | |||
{| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | {| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | ||
71. lerroa: | 100. lerroa: | ||
! width="200 px" style="background:Aquamarine" | Egilea | ! width="200 px" style="background:Aquamarine" | Egilea | ||
! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ||
|- | |||
| 1680 || [[Nova Europae tabula (eu)|Nova Europae tabula]] || Johannes de Ram || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1688 || [[Coronelliren lurbira-globoa (eu)|Lurbira-globoa]] || Vincenzo Coronelli || Venezia | |||
|- | |||
| 1689 || [[Europa pars tenet (eu)|Europa pars tenet haec mundi reliquas celeberrima partes]] || Gerard & Leonard Valk || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1690 || [[Regnorum Castellae Veteris FW (eu)|Regnorum Castellae Veteris]] || Frederik de Wit || Amsterdam | |||
|- | |||
| 169. || [[Les Royaumes d'Aragon et de Navarre (eu)|Les Royaumes d'Aragon et de Navarre]] || Hubert Jaillot || Paris | |||
|- | |||
| 1694 || [[Exactissima et plane nova tabula (eu)|Exactissima et plane nova tabula]] || Jacobum Robyn || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1696 || [[La Biscaia Divisa Nelle Sue 4 Parti Principali (eu)|La Biscaia Divisa Nelle Sue 4 Parti Principali]] || Giacomo Cantelli da Vignola || Erroma | | 1696 || [[La Biscaia Divisa Nelle Sue 4 Parti Principali (eu)|La Biscaia Divisa Nelle Sue 4 Parti Principali]] || Giacomo Cantelli da Vignola || Erroma | ||
|- | |- | ||
| 1700 || [[La Biscaye Divisee en ses 4 Parties principales (eu)|La Biscaye Divisée en ses 4 Parties Principales]] || Jean Baptiste Nolin || Paris | | 1700 || [[La Biscaye Divisee en ses 4 Parties principales (eu)|La Biscaye Divisée en ses 4 Parties Principales]] || Jean Baptiste Nolin || Paris | ||
|- | |||
| 1700 || [[Theatre de la guerre (eu)|Theatre de la guerre en Espagne et en Portugal]] || Pieter Mortier || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1701 || [[La province de Guipuscoa (eu)|La province de Guipuscoa]] || Nicolas de Fer || Paris | |||
|- | |||
| 1702 || [[Totius regni Galliae sive Franciae tabula (eu)|Totius regni Galliae sive Franciae tabula]] || J.B. Homann || Nurenberg | |||
|- | |- | ||
| 1700-5 || [[Les Asturies et la Biscaye (eu)|Les Asturies et la Biscaye]] || Nicolas de Fer || Paris | | 1700-5 || [[Les Asturies et la Biscaye (eu)|Les Asturies et la Biscaye]] || Nicolas de Fer || Paris | ||
|- | |||
| 1704 || [[Regna Hispaniarum atque Portugalliae (eu)|Regna Hispaniarum atque Portugalliae]] || Gerard Vlack || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1704 || [[Regnorum Castellae Veteris (eu)|Regnorum Castellae Veteris]] || Nicolaes Visscher || Amsterdam | |||
|- | |||
| 1707 || [[Regnorum Hispaniae et Portugalliae 1707 (eu)|Novissima et accuratissima tabula Regnorum Hispaniae et Portugalliae]] || Pieter van der AA || Leyden | |||
|- | |- | ||
| 1707 || [[Beschryving van Biscaayen (eu)|Beschryving van Biscaayen]] || Pieter van der AA || Leyden | | 1707 || [[Beschryving van Biscaayen (eu)|Beschryving van Biscaayen]] || Pieter van der AA || Leyden | ||
|- | |||
| 1718 || [[Hispaniae et Portugaliae Regna (eu)|Hispaniae et Portugaliae Regna]] || Christof Weigel || Nurenberg | |||
|- | |||
| 1720 || [[Regnorum Hispaniae et Portugalliae 1720 (eu)|Regnorum Hispaniae et Portugalliae Tabula generalis]] || Johann Baptiste Homann || Nuremberg | |||
|- | |||
| 1720 || [[Carte du Guipuzcoa (eu)|Carte du Guipuzcoa]] || François de la Blottière || | |||
|- | |||
| 1721 || [[Nova et accurate divisa in regna (eu)|Nova et accurate divisa in regna et regiones præcipuas Europæ descriptio]] || F. de Witt || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1721 || [[Spain and Portugall into their Kingdoms and Principalities (eu)|Spain and Portugall into their Kingdoms and Principalities]] || John Senex || London | | 1721 || [[Spain and Portugall into their Kingdoms and Principalities (eu)|Spain and Portugall into their Kingdoms and Principalities]] || John Senex || London | ||
|- | |||
| 1728 || [[El Reyno de Espanna (eu)|El Reyno de Espanna dividido en dos grandes estados de Aragon y de Castilla]] || Johann B. Homann || Nurenberg | |||
|- | |- | ||
| 1730 || [[A New and Exact Map of Spain and Portugal (eu)|A New and Exact Map of Spain & Portugal]] || Herman Moll || London | | 1730 || [[A New and Exact Map of Spain and Portugal (eu)|A New and Exact Map of Spain & Portugal]] || Herman Moll || London | ||
|- | |||
| 1731 || [[Atlas Novus Terrarum Orbis (eu)|Atlas Novus Terrarum Orbis]] || Johann Baptiste Homann || Nurenberg | |||
|- | |- | ||
| 1735 || [[El Reyno de Espana Dividido en dos Grandes Estados (eu)|El Reyno de Espana Dividido en dos Grandes Estados]] || Jean Baptiste Crepy || Paris | | 1735 || [[El Reyno de Espana Dividido en dos Grandes Estados (eu)|El Reyno de Espana Dividido en dos Grandes Estados]] || Jean Baptiste Crepy || Paris | ||
|- | |||
| 1736 || [[Carolina map of Europe (eu)|Carolina map of Europe]] || Herman Moll || London | |||
|- | |||
| 1740 || [[Hispaniae et Portugalliae Regna (eu)|Hispaniae et Portugalliae Regna]] || Visscher & Schenk || Amsterdam | |||
|- | |- | ||
| 1740 || [[Wall Map of Spain & Portugal (eu)|Wall Map of Spain & Portugal]] || Luggert van Anse || Amsterdam | | 1740 || [[Wall Map of Spain & Portugal (eu)|Wall Map of Spain & Portugal]] || Luggert van Anse || Amsterdam | ||
|- | |- | ||
| 17.. || [[Mafrako mapamundia (eu)|Mafrako mapamundia]] || || | | 1740 || [[Hispania ex Archetypo Roderici Mendez Sylvae (eu)|Hispania ex Archetypo Roderici Mendez Sylvae]] || T.C. Lotter || Ausburgo | ||
|- | |||
| 17.. || [[Mafrako mapamundia (eu)|''(Mafrako mapamundia)'']] || || | |||
|- | |- | ||
| 1747 || [[Partie Septentrionale Des Etats de Castille (eu)|Partie septentrionale Des Etats de Castille]] || Robert de Vaugondy (aita) || Paris | | 1747 || [[Partie Septentrionale Des Etats de Castille (eu)|Partie septentrionale Des Etats de Castille]] || Robert de Vaugondy (aita) || Paris | ||
94. lerroa: | 165. lerroa: | ||
| 1752 || [[Partie septentrionale de la couronne de Castille (eu)|Partie septentrionale de la couronne de Castille]] || Robert de Vaugondy (semea) || Paris | | 1752 || [[Partie septentrionale de la couronne de Castille (eu)|Partie septentrionale de la couronne de Castille]] || Robert de Vaugondy (semea) || Paris | ||
|- | |- | ||
| 1756 || [[Mapa Topographica de Plasencia (eu)|Mapa Topographica de la circunferencia de los lvgares de Plasencia y los Rea.s Almacen.s de la Fábrica]] || Florencio | | 1756 || [[Mapa Topographica de Plasencia (eu)|Mapa Topographica de la circunferencia de los lvgares de Plasencia y los Rea.s Almacen.s de la Fábrica]] || Florencio Josepf de Lamot || Madril | ||
|- | |- | ||
| | | 1757 || [[Vizcaya, Guipuzcoa, Alava y Rioja (eu)|Vizcaya, Guipuzcoa, Alava y Rioja]] || Thomas López || Paris | ||
|- | |- | ||
| | | 1787 || [[Europe divided into its Empires (eu)|Europe divided into its Empires, Kingdoms, States and Republics]] || Thomas Kitchin || Londres | ||
|- | |||
| 1788 || [[Die Grenzen von Franckreich und Spanien (eu)|Die Grenzen von Franckreich und Spanien]] || || | |||
|- | |- | ||
| | | 1803 || [[Les Rojaumes de la Casteille Veille (eu)|Les Rojaumes de la Casteille Veille]] || Robert de Waugondj (semea) || Venezia | ||
|} | |} | ||
106. lerroa: | 179. lerroa: | ||
==Gainbehera== | ==Gainbehera== | ||
[[Fitxategi: Carte_Geographique_de_Navarre_(José_de_Rebolledo).jpg | 500px | center | thumb | Carte Geographique de Navarre, Alava, Guipuzcoa et Biscaye (José de Rebolledo 1845)]] | [[Fitxategi: Carte_Geographique_de_Navarre_(José_de_Rebolledo).jpg | 500px | center | thumb | Carte Geographique de Navarre, Alava, Guipuzcoa et Biscaye (José de Rebolledo 1845)]] | ||
XIX mendean Soraluzeren garrantzia asko | XIX mendean Soraluzeren garrantzia asko erori zen: gerrek herria eta fabrikak hondatu zuten (Frantziaren Konbentzioaren gerra, Espainiako independentzia gerra, karlistadak), arma fabrikak Asturiasera bidali zituzten, armak egiteko teknologia berriak sortu ziren... | ||
Mapetan ederki ondo islatzen da atzerapen hau: Europako zein Espainiako mapetan ez da gehiago agertzen, Kantauri mapeetatik ere desagertzen da... Euskal Herriko zein Gipuzkoako mapetan bakarrik agertzen da, eta ez modu nabarmenean gainera. | |||
{| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | {| class="wikitable col1cen col2cen col3cen col4izq" | ||
114. lerroa: | 189. lerroa: | ||
! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ! width="150 px" style="background:Aquamarine" | Hiria | ||
|- | |- | ||
| | | 1770 || [[Mapa de Guipuzcoa. San Fernando (eu)|Mapa de la provincia de Guipuzcoa]] || Tomás López || Madril | ||
|- | |||
| 1789 || [[Die Landshaften Guipuzcoa, Alava und Vizcaya (eu)|Die Landshaften Guipuzcoa, Alava und Vizcaya]] || Franz Johann Joseph von Reilly || Viena | |||
|- | |- | ||
| 1845 || [[Carte Geographique de Navarre (eu)|Carte Geographique de Navarre, Alava, Guipuzcoa et Biscaye]] || José de Rebolledo || Madril | | 1845 || [[Carte Geographique de Navarre (eu)|Carte Geographique de Navarre, Alava, Guipuzcoa et Biscaye]] || José de Rebolledo || Madril | ||
|- | |- | ||
| 1846 || [[Provincias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya (eu)|Provincias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya]] || R. Alabern eta E. Mabon || Bartzelona | | 1846 || [[Provincias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya (eu)|Provincias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya]] || R. Alabern eta E. Mabon || Bartzelona | ||
|- | |||
| 1863 || [[Carte des sept provinces basques (eu)|Carte des sept provinces basques]] || Luis Luziano Bonaparte || Londres | |||
|- | |||
| 1900 || [[Guipúzcoa. Benito Chías (eu)|Guipúzcoa]] || Benito Chías y Carbó || Barcelona | |||
|- | |- | ||
| 1925 || [[Sevillako Espainiaren plaza (eu)|Sevillako Espainiaren plaza]] || Enrique Orce || Sevilla | | 1925 || [[Sevillako Espainiaren plaza (eu)|Sevillako Espainiaren plaza]] || Enrique Orce || Sevilla | ||
|- | |||
| 1944 || [[Carta ilustrada de Guipuzcoa (eu)|Carta ilustrada de Guipuzcoa]] || Gregorio Hombrados || Tolosa | |||
|} | |} | ||
==Erreferentziak== | |||
[http://www.deia.com/2015/01/17/sociedad/historias-de-los-vascos/los-vascos-en-la-cartografia-historica Los vascos en la cartografía histórica]. Javier Aspuru Oribe. Deia 2015/01/17 | |||
[[Kategoria: Mapak]] | [[Kategoria: Mapak]] | ||
[[Kategoria: Soraluze]] |
Hauxe da oraingo bertsioa, 21:06, 12 maiatza 2024 data duena
1450 urtearen inguruan Johannes Guttenberg-ek inprenta asmatu zuen. Liburuak bakarrik ez, aurki mapak eta atlasak inprimatzen hasi ziren, interes handia zegoelako eta saltzeko errezagoak zirelako, hizkuntzen menpe ez zeudenez merkatu zabalagoa zuten eta.
Ordutik hona Soraluze hainbat mapetan agertu izan da, mapa txikietan eta handietan, modu arruntan zein nabarmenean... beti gure herriak unean zuen garrantziaren arabera.
Hasierako urteak
XVI mendean Gipuzkoa behin baino gehiagotan agertu zen, hasieran Gerard de Jode-n (edo Jodocus Hondius) mapetan, eta Ortelius-en ‘’Theatrum Orbis Terrarum’’-en gero. Azken liburu honek jasotzen duenez, Gipuzkoa oso menditsua zen, eta bertan burnia egoteagatik, burnigintza eta armagintza zabalduta zeuden.
XVI mendean Soraluze herri txikia zen oraindik, nahiz eta orduan hasi armagintzan nabarmentzen. Horregatik aipatutako Gipuzkoako mapetan agertzen da, baina gainontzeko herrien pare beti, nabarmendu barik.
Hurrengo mende erdian Kantauri inguruko (Santanderretik Landeetaraino) mapetan ere hasi zen agertzen, aurreko mapetan moduan, nabarmendu barik.
Urtea | Izenburua | Egilea | Hiria |
---|---|---|---|
1539 | Atlas del Escorial | Alonso de Santa Cruz | San Lorenzo del Escorial |
1578 | Nova et Exactissima Descriptio Nobilis Provinciae Guipuscouae | Gerard de Jode | Amberes |
1584 | Gvipuscoae regionis typvs | Abraham Ortelius | Amberes |
1595 | Gvipvscoa | Lambert Andreae | Amsterdam |
1606 | Legionis, Biscaiae et Guipiscoae Typus | Jodocus Hondius | Amsterdam |
1607 | Varduloru five Guipuscoae regionis typus | Gerard Mercator | Amsterdam |
1616 | Descriptio Biscaiae et Guipuscoae in Hispania | Petrus Bertius | Amsterdam |
1616 | Descriptio Regni Navarrae | Petrus Bertius | Amsterdam |
1616 | Nova Hispaniae Descriptio | Pieter van den Kaare | Amsterdam |
1618 | Description de Biscaye et Guipiscoa en Espagne | Petrus Bertius | Paris |
1619 | Biscaia et Legio | Jodocus Hondius | Amsterdam |
1620 | La Castille septentrionale | Petrus Bertius | Paris |
1628 | Biscaia, Guipiscoa, Navarra & Asturias de Santillana | Henricus Hondius | Amsterdam |
1631 | Typus Hispaniae | Hendrik Hondius | Den Haag |
Gero eta ospe gehiago
Armagintza zela eta, XVII mendeak aurrera egin ahala Soraluzek gero eta ospe handiago zuen, eta 1633 urteko mapa batean modu nabarmenean agertzen da, Gipuzkoako herri nagusia moduan.
Hurrengo urteetan Espainiako zein Europako mapetan agertzen zen, baina nabarmendu barik.
Urtea | Izenburua | Egilea | Hiria |
---|---|---|---|
1628 | Hispaniae veteris et novae descriptio | Philipp Clüver | Leyden |
1633 | Nova et acuratta regnorum Hispaniae Descriptio | Cornelis Danckerts | Amsterdam? |
1634 | Descripción de España y de las costas y puertos de sus reinos | Pedro Texeira | Madril |
1634 | Biscaia et Gvipvscoa Cantabriae veteris pars | Willem Janzsoon Blaeu | Amsterdam |
1638 | Nova et accurata Tabula Hispaniae | Nicolaus Visscher | Amsterdam |
1642 | Regnorum Hispaniae Nova Descriptio | Willem Janzsoon Blaeu | Amsterdam |
1650 | Europa delineata et recens edita | Nicolaus Visscher | Amsterdam |
1652 | Les estats de la couronne de Castille | Pierre Mariette | Paris |
1656 | Regnorum Hispaniae et Portugalliae Tabella Geographica | Matthäus Seutter | Ausburgo |
1658 | Carte Generale d'Espagne et de tous les Royaumes | Nicolas Sanson | Paris |
1669 | Totius Europae Nova Et Exacta Tabula | Willem Janzsoon Blaeu | Erroma |
1692 | Parte occidentale dell'Europa | Vincenzo Coronelli | Venezia |
Urrezko garaia
XVIII mendean kartografia herri guztietara zabaldu zen: Alemania, Italia, Ingalaterra… Dena dela, eta Luis XIVk bultzatuta, Frantziak aurrea hartu zuen kartografia munduan.
Mende hau armagintzaren (eta Soraluzeren) urrezko garaia izan zen. Europako mapetan agertzeaz gain, Espainiako mapetan nabarmentzen zen, eta zer esanik ez Kantauri inguruko mapetan. Are gehiago, munduko bi irudietan Soraluze agertzen da: Portugaleko Mafra monastegiko mapamundian, eta Munich-eko Bavariako Museo Nazionalean Vincenzo Coronelliren lurbira-globoan.
Aro honetakoa da Florencio Josepf de Lamot ospetsuak egindako Soraluzeko mapa grabatua. Mapan bertan agertzen denez: ...Soraluzeko Arma Lantegia horren ospe handikoa izanik, Europako gainontzeko Printzeek agindu dute hiribildu hau beraien mapa geografikotan jartzeko, Europako hiri nagusi eta ezagunen artekoa izanik, longitudeko 17 gradotan eta latitudeko 43 gradotan.
Gainbehera
XIX mendean Soraluzeren garrantzia asko erori zen: gerrek herria eta fabrikak hondatu zuten (Frantziaren Konbentzioaren gerra, Espainiako independentzia gerra, karlistadak), arma fabrikak Asturiasera bidali zituzten, armak egiteko teknologia berriak sortu ziren...
Mapetan ederki ondo islatzen da atzerapen hau: Europako zein Espainiako mapetan ez da gehiago agertzen, Kantauri mapeetatik ere desagertzen da... Euskal Herriko zein Gipuzkoako mapetan bakarrik agertzen da, eta ez modu nabarmenean gainera.
Urtea | Izenburua | Egilea | Hiria |
---|---|---|---|
1770 | Mapa de la provincia de Guipuzcoa | Tomás López | Madril |
1789 | Die Landshaften Guipuzcoa, Alava und Vizcaya | Franz Johann Joseph von Reilly | Viena |
1845 | Carte Geographique de Navarre, Alava, Guipuzcoa et Biscaye | José de Rebolledo | Madril |
1846 | Provincias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya | R. Alabern eta E. Mabon | Bartzelona |
1863 | Carte des sept provinces basques | Luis Luziano Bonaparte | Londres |
1900 | Guipúzcoa | Benito Chías y Carbó | Barcelona |
1925 | Sevillako Espainiaren plaza | Enrique Orce | Sevilla |
1944 | Carta ilustrada de Guipuzcoa | Gregorio Hombrados | Tolosa |
Erreferentziak
Los vascos en la cartografía histórica. Javier Aspuru Oribe. Deia 2015/01/17