«Urteurrenak. Ekaina (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| (Erabiltzaile berak tartean egindako 15 ekarpen ez dira erakusten) | |||
| 2. lerroa: | 2. lerroa: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! width=" | ! width="100 px" style="background:gainsboro | | ||
! width=" 50 px" style="background:khaki | | ! width=" 50 px" style="background:khaki | | ||
! width="600 px" | | ! width="600 px" | | ||
| 35. lerroa: | 35. lerroa: | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Gerraurreko elkarteak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Gerraurreko elkarteak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: San_Roke_ermita._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''6'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''6'''</big> | ||
| | | 1761ko ekainak 6an María Josefa de Eguizabal andereak auzia zabaldu zion Manuel de Echevarria jaunari, Santa Cruz (San Roke) ermitaren aurrean harrobia zabaldu zuela, eta arroka apurtu. <br> | ||
Urte batzuk geroago errepide berria egingo zuten, Deba ibaia ondotik Maltzagaraino, mendiko errepidea albo batera lagata. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''6'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''6'''</big> | ||
| | | 1806an Espainiako erregeak hainbat eliz-ondasun desegin eta bere ondareak enkantean jarri zituen, horien artean Juan Ignacio Obiagak sortutako Hil-hurrenen kapilautzarenak. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | Soraluzen, Bartolomé de Churrucak Kalegoeneko etxe bat erosi zuen, 7.400 errealetan, 1.808ko ekainak 6an. Bartolomé de Churruca Juan Ignacio de Obiagak sortutako beste fundazio baten arduraduna zen, Erruki-kutxarena (herrian gari, arto eta beste labore-hazien biltegia sortzeko). <br> | ||
Hirugarren kapelautza ere sortu zuen Juan Ignacio Obiagak, Ikasketa Nagusien kapelautza. Gaur egun oraindik indarrean dirau. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Juan Ignacio Obiaga Fundazioa (eu) | ''hemen'']]) | |||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Rafael_Hernández_Francés_(1942).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''8'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''8'''</big> | ||
| | | 1920ko ekainak 8rako Rafael Hernández Francés [[Compañía Anónima Placencia de las Armas (eu)|Compañía Anónima de Placencia de las Armas]] enpresan hasi zen lanean. <br> | ||
Palma de Mallorcan jaioa (1885), militarra zen eta Artilleria Akademiako irakasle aritu ostean, Soraluzera etorri zen. 1928 urtean Eusebio de Calonje zuzendaria hil zenean, Rafael izendatu zuten posturako. <br> | |||
Gerra garaian SAPAko zuzendaria zela, kargutik kendu eta bere etxean atxilotuta izan zuten. Gerra ostean zuzendari izendatu zuten atzera. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Rafael Hernández Francés (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Rafael Hernández Francés (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Herriko_jaiak._Erromeria_eguna_(Plaentxia.eus_2018).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>''' '''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>''' '''</big> | ||
| | | Ekainaren bigarren asteburuan ''Erromerixa eguna'' ospatzen da. 2007an berreskuratu zuten, usadio zaharrak berrituz. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko. Behin Ezozian, Soraluzeko [[Urrats Dantza Taldea (eu)|''Urrats Dantza Taldeak'']] erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, santutegiko atari estalian. Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta. <br> | ||
Ezoziako jaiak hurrengo asteburuan izaten dira. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Ezoziako jaiak (eu)#Erromerixa Eguna | ''hemen'']]) | |||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Udaletxea._Ikuspegi_orokorra_(Garikoitz_Estornés_Zubizarreta_1991).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''9'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''9'''</big> | ||
| | | 1932ko ekainak 6an Udalbatzak onartu zuen Guardia Zibilaren casa cuartelaren alogera-kontratua, bertan jasotzen zela jabeak (Blas Lascurain) ura doan izateko eskubidea zuela. <br> | ||
Alkateak esan zuen casa cuartelea bizi ziren guardiei ez zitzaiela azken hilabeteetan ura kobratu. Dena batera ordaintzeko arazoak zituztela, urtea bukatu baino lehen zorrak kitatu behar zituzten. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Guardia Zibila (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Guardia Zibila (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Udaletxea._Aurrekaldea_(Eusko_Jaurlaritza).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''10'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''10'''</big> | ||
| 1987. <br> | | 1987 urtean udal hauteskundeak egin ziren. | ||
EAJk lau zinegotzi izan zituen: Luis Felipe Galarraga, Juan Antonio Garitano, José Martín Oregi eta M. Concepción Iriondo. | |||
HBk hiru: José Francisco Aizpuru, Rosa Etxeberria eta Pablo Mauricio Muro. | |||
EAk beste hiru: Jesús Artolazabal, Luis Kortabarria eta Marino Azkona. | |||
PSE-PSOEk, berriz, bi : Juan María Borinaga eta Elías de Castro. | |||
Azkenik, EE aldetik Xabier Iñurrieta irten zen. | |||
Alkatea Luis Felipe Galarraga aukeratu zuten. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzak eta alkateak. Demokrazia (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzak eta alkateak. Demokrazia (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Udaletxea._Ikuspegi_orokorra_(Garikoitz_Estornés_Zubizarreta_1991).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''11'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''11'''</big> | ||
| | | Madina zinegotziak proposatuta, 1937ko ekainak 11an udal langileek txapel gorria erabiltzea onartu zen. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Gerra denborak 2 (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Gerra denborak 2 (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Archivos_Municipales_(1481-1520)._Azala.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | ||
| 1513. <br> | | 1513 urtean Eibarko bizilagunekin tirabirak izan ziren, Gipuzkoako Biltzarrak agindutako bide azterketaren kontura. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Archivos municipales (1481-1520) (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Archivos municipales (1481-1520) (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Diccionario_de_Gorosabel._Azala.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | ||
| | | 1804eko ekainak 12an erregeak berreztu zion Soraluzeri garau merkatua hilero egiteko eskubidea. Emakida probintziak eman zion aurreko urtean. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Diccionario de Gorosabel (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Diccionario de Gorosabel (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Osuma._Tornua_02.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big> | ||
| 1949. Sacia eta Osuma. <br> | | 1949 urteko ekainak 12 eta 19 artean, Ufemesak Gipuzkoako makina-herreminten erakusketa antolatu zuen Donostian, Udaletxearen sotoetan hain zuzen. <br> | ||
16 enpresek hartu zuten parte, horietako Soraluzeko bik: [[Sacia (eu)|Sacia]] eta [[Osuma (eu)|Osuma]]. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Makina-Herreminta (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Makina-Herreminta (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Fernando_VII_(Vicente_López).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''13'''</big> | |||
| 1828. urtean Fernando VII erregeak eta Maria Josefa Amalia erreginak Soraluze bisitatu zuten. <br> | |||
Kataluinako matxinada zela-eta, errege-familiak penintsulako iparraldean zehar eginiko biran Euskal Herrira etorri ziren. <br> | |||
Gurean denetik izan zen: harrera beroa, biba eta txaloak, gremioak formazioan, [[Erregetxea (eu)|Erregetxeko]] bisita… eta azkenean, armagile guztion artean, pare bat pistola oparitu zioten erregeari, “beren miserian” presente izateko. <br> | |||
Bisita zela eta, José Joaquín Agirre eibartarrak bertsoak jarri zituen, 48 guztira, zortziko txikian eta nahikoa bitxiak, euskara eta gaztelania tartekatu zituen eta. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Debarroko oasi liberala (eu) | ''hemen'']]) | |||
|- | |||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Zubi_Nagusia._Estropadak_(1964).jpg | 100px]] | |||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''13'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''13'''</big> | ||
| | | 1965ko ekainak 13an Pasai San Pedro eta Jaizkibelen arteko batel estropada egin zen Soraluzen. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Estropadak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Estropadak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Zezenak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>''' '''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>''' '''</big> | ||
| Ezoziako jaiak. <br> | | 2000 urtetik hona, ekainaren hirugarren astebururan Ezoziako jaiak ospatzen dira. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | XX mende bukaerako Ezoziako jaiek indar asko galdu zuten; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako... <br> | ||
Gaur eguneko programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Ezoziako jaiak (eu)#Gaur egunekoak | ''hemen'']]) | |||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Udaletxea._Ikuspegi_orokorra_(Garikoitz_Estornés_Zubizarreta_1991).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''16'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''16'''</big> | ||
| | | 1932ko ekainak 9an Guardia Zibilaren buruak Errepublikako bandera eskatu zion Udalari. Honek inguruko udalek egindakoaz enteratu zen: Bergara zein Elgoibarrek ez zuten jaso Guardia Zibilaren eskaerarik; Eibarrek, nahiz eta eskaerarik ez jaso, Guardia Zibilari bandera bidali zion. | ||
Ekainak 16ko saioan Cano zinegotziak bandera erostearen alde agertu zen, inor ez mintzeko. Baina Lascurain jaunak esan zuen Soraluzeko Udalak ez zeukala ez dirurik ezta betebeharrik, eta Guardi Zibilarentzak herrarik ez zutela. | |||
Azkenean, Lascurain jaunaren proposamena aho batez onartu zuten. | |||
Honetaz gain, alkate jaunak proposatu zuen casa cuartela akokatzeko kontratuan zera jasotzeko, Lascurain jauna jabeak ura doan izango zuela, eta txorrota zein komuna jarriko ziotela. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Guardia Zibila (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Udalbatzaren erabakiak. Guardia Zibila (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: 23_Hiltegi_zaharra._Lehen.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | ||
| | | 1730ko ekainak 19an hiltegi zaharra eraikitzeko lanak hasi ziren. <br> | ||
Erabakia hilabete bat lehenago onartu zen: herriko plazan, zezendegiak zeuden lekuan, etxe berria egiteko. Bertan zezendegi berriak, harategi berria, harakinarentzako bizilekua eta balkoi luzea egingo zuten, udalgizonek handik zezenak behar bezala ikusteko. <br> | |||
Hurrengo urteko (1731) urrian hiltegi zaharra bukatua zuten bere balkoi eta guzti. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Hiltegi zaharra (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Hiltegi zaharra (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | ||
| | | Juan Ignacio de Obiaga soraluzetarra 1784ko ekainak 19an hil zen, Liman. <br> | ||
Lau urte aurretik (1780) 16.000 peso bidali zituen Soraluzera, bi kapelautza sortzeko. Horietako bat, ''Ikasketa Nagusien kapelautza'', oraindik bizirik dago [[Juan Ignacio Obiaga Fundazioa (eu)|Juan Ignacio Obiaga Fundazioa]] izenarekin. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Juan Ignacio de Obiaga (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Juan Ignacio de Obiaga (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Oleako_presa._Alberdi_01.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''19'''</big> | ||
| 1929. <br> | | 1929.ko ekainak 19ean Oleako presa bukatu zuten, nahi eta emakida hogetamasei urte lehenago lortu (1895 urtean). <br> | ||
Lortutako indarra bertan erabiltzen zen, Alberdi Hermanos S.A. enpresan. <br> | |||
Presa oraindik mantentzen da, nahiz eta Oleako zubia eraiki zutenean pare bat metro kendu zioten; ondorioz, presaren ur azalera dezente murriztu zen. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Alberdi zentrala (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Alberdi zentrala (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Nueva_contrata_para_la_provisión_de_armas._Azala.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | ||
| | | 1761ko ekainak 20an [[Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia (eu)|Caracaseko Gipuzkoar Errege Konpainiak]], Soraluzeko Erret Lantegien orduko kudeatzeatzaileak, kontratua sinatu zuen zazpi urtetan hainbat [[Armak eta lanabesak (eu)|arma eta lanabes]] ekoizteko. <br> | ||
Alde batetik 100.800 fusil, baioneta eta guzti (urteko 14.400). Gainera, bizpahiru motako karabina eta pistolak, eskatu ahala. Eta gastadoreentzako lanabesak: aizkora handiak, aizkora txikiak, ''marrako''ak, harri-pikatxoiak, aitzur-pikatxoiak, aitzurrak eta palak. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Nueva contrata para la provisión de armas (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Nueva contrata para la provisión de armas (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Salonazpi_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | ||
| | | Aurreko hamabost egunotan euria bota eta bota ari ostean, 1775ko ekainak 20an, goizeko zortziretan, Sologoen inguruko sastrakadian haitz handi bat apurtu zen eta, behera etortzerakoan, etxe bat bota zuen. Atoan hil ziren bertako Maria de Ganuza, 50 urtekoa, eta 12 urteko alaba, Ana Maria; aita, berriz, hondakinen artean bizirik ateratzea lortu zuten. Orduko adituen arabera harria 304.448 libratakoa omen zen. <br> | ||
Udalak Jose de Arluciaga bizilaguna bidali zuen lubiziaren tokia aztertzera, baina bertara heltzerakoan bigarren lubizi batek harrapatu eta hil egin zuen. | |||
Honetaz gain, egun hartan bertan egundoko ufala izan zen, hainbat burdinola eta etxebizitza aurretik eruan zuena. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Deba ibaia. Ufalak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Deba ibaia. Ufalak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Fabrika_zaharra._Errekaldeko_etxaurrea_(Serapio_Múgica).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''20'''</big> | ||
| 1862. <br> | | 1862an La Euscalduna-k bere baliabideak saldu zizkion Zuazubizcar, Isla y Cía enpresari: La Euscalduna lantegia, Igarateko lantegia, Sagarragako barrenoa... <br> | ||
Zuazubizcar, Isla y Cía enpresa hiru hilabete lehenago (1862/03/04) Madrilen sortu zuten. Pedro de Zuazubizcar eta Manuel Isla jaunen gidaritzapean, bertan zeuden La Euscaldunaren bazkideak: José Ignacio de Ibarra e Iribecampos, José Ramón de Aldasoro y Uribe, Juan de Aldasoro y Uribe... Sozietate komanditarioa zen; hau da, bazkide batzuk dirua jartzen duten, eta besteak (José Ignacio de Ibarra e Iribecampos, kasu honetan) kudeaketarako gaitasuna. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[S.A. Euscalduna (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[S.A. Euscalduna (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: SAPA._Tankeen_kontrako_88-51_kainoia_(Soraluze_1955).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''21'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''21'''</big> | ||
| 1951. <br> | | 1951 urtean SAPAri ''Cañón contra-carro y de campaña de 88/51'' asmakizun-patentea. <br> | ||
Hala ere, prototipoarekin egindako probatan hutsune larriak agertu ziren, konponbide zailekoak. Beraz, proiektua bertan behera laga zuten. Gaur egun prototipoa SAPAko Andoaingo lantegian gordetzen dute. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Placencia 88/51 kañoia (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Placencia 88/51 kañoia (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Herriko_jaiak._Udate._Sorgin_dantza_(Fernando_Oregi).jpg | 100px]] | ||
( | |||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''23'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''23'''</big> | ||
| | | Aurreko egunetan egurra eta bestelako erregaiak biltzen zituzten mutil taldeek, auzoka. Gero, San Juan bezperako ilunabarrean suak pizten ziren. Betidanik Gabolatseko suak, irlan egiten zutenak, ospe handia izan du. Baserrietan ere sua egiten zuten, bakoitzak berea. <br> | ||
Gaur egun Udate jaiak, egun berean ospatzen denak, ordezkatu du. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Herriko jaiak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Herriko jaiak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| 153. lerroa: | 182. lerroa: | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | ||
| 1912ko ekainak 24an herriko ehiztari batzuk ''Asociación Venatoria'' izeneko elkartea sortu zuten. <br> | | 1912ko ekainak 24an herriko ehiztari batzuk ''Asociación Venatoria'' izeneko elkartea sortu zuten. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Gerraurreko elkarteak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Aizpuruko_Zabala_trikuharria_13_(Campoarrondo_2015).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''24'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''24'''</big> | ||
| 2003. <br> | | Eusko Jaurlaritzak ekainaren 24ean ateratako 137/2003 Dekretu bidez Elosua-Plazentzia megalito multzoa ''Sailkatutako Kultur Ondasun'' izendatu zuten, ''Monumentu multzo'' kategoriarekin. <br> | ||
Zerrendan Agerreburu, Aizpuruko Zabala, Frantsesbaso, Atxolin, Atxolin Txiki, Azkoin, Kurutzebakaar, Iruia, Pagobedeinkatu, Naasiko Goena, Irukurutzeta, Keixetako Egiya (hegoaldea), Maurketa, Gizaburua eta Atxolin Txiki II zista daude. <br> | |||
Ordutik, megalito bakoitzari kartel bana jarri zioten, bere ezaugarriekin. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Antonio_Plazaola_Turkua._Gurdiaz_(Julen_Zabaleta).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | ||
| 1887. <br> | | 1887 urtean Eskoriatzan jaio zen Antonio Plazaola Mujika, ''Turkua'' goitizenez. <br> | ||
Pertsonaia ospetsua izan zen Soraluzen, eta Eibarren ere. Ospe horren lagun izan ziren, alde batetik, bi herrien artean egiten zuen lana: karreterua; eta bestetik, umeei bere izena aipatze hutsak sortzen zuen ikara eta beti laguntzeko prest egoteko izaera. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Antonio Turkua (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Antonio Turkua (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| 170. lerroa: | 202. lerroa: | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Osasun zerbitzuak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Osasun zerbitzuak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Alejandro_Calonge_y_Motta.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | ||
| | | 1937ko ekainak 25ean frankistek Comisión Militar de Incorporación y Movilización Industrial delakoaren lehendakaria izendatu zuten Alejandro de Calonje. <br> | ||
Aurreko postua zen... baina, aldi berean, José Antonio Suanzes Industria eta Komertzio ministroa izendatu zuten, eta 1941tik aurrera INIren (Industria Istitutu Nazionala) lehendakaria ere. <br> | |||
Aurretikere biok ez ziren ondo konpontzen eta, haizea kontra zuela, Alejandro de Calonjek La Navalen zituen karguak utzi zituen, baina SAPAren zuzendaritza mantendu zuen hil arte. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Alejandro de Calonje (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Alejandro de Calonje (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Ascensio_Gurruchaga._Parrokian_organoa_jotzen.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | ||
| 1951. <br> | | 1951ko ekainak 25ean Ascensio Gurrutxaga (Don Ascensio) abade ordenatu zuen Donostiako apezpikuak, Jaime Font y Andreuk, beste hogeitabat lagunekin. Hauen ertean Jose Maria Setién zegoen, geroago Donostiako apezpikua izango zena. <br> | ||
Don Ascensio Nuarben jaio zen (1918). Musikazaletasunaz eta jotzeko trebetasunaz nabarmendu zen apaiztegian. 1951 urtean Soraluzera etorri zen; bertako koadjutore, organista eta Santa Ana komentuko mojen kapilaua izan zen. <br> | |||
Donostian hil zen, 2001 urtean, eta Soraluzeko kanposantuko kaperan hilobiratu zuten. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Ascensio Gurruchaga (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Ascensio Gurruchaga (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''25'''</big> | ||
| | | 1776 urtean Gipuzkoako korregidorearen gutuna etorri zen, ardoaren eta mistelaren zerga berriei buruzkoa. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | Zerga hauek errepide berria eraikitzeko erabiliko ziren, Soraluzeko Erret Lantegiek zein Soraluze, Bergara, Eibar eta Elgoibarreko udalek eskatutakoa. <br> | ||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | ''hemen'']]) | |||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Aingeruguarda_mendia._Hilarria_(Rafael_Hernández_2017).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''27'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''27'''</big> | ||
| | | 1964ko ekainak 27an Ignacio Legarizaristi Zabala hil zen, Aingeruguarda mendian | ||
Bere omenez, tontorrean bertan hilarria jarri zuten. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Aingeruguarda mendia (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Aingeruguarda mendia (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Carlos_VI._Erretratua.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''28'''</big> | |||
| Egunsentiko bostetan, 40 edo 50 karlistak osatutako talde bat Osintxun agertu zen Soraluzerako bidean, bertako lantegietan armak eskuratzeko asmoarekin. Ofizial ohiak, abadeak, emigratuak, gazteak, baserritarrak... "Konstituzioa eta Carlos VI" aldarrikatu ostean, Soraluzeko bidean bertako bi guardia zibil eta beste bi artillero preso hartu omen zituzten, baina ihes egiterakoan askatu behar izan zituzten. <br> | |||
Berria jakiterakoan, Erret Lantegiko zuzendariak defentsa antolatu zuen bitartean, Soraluzeko alkateak eta epaileak herritar batzuk bildu zituzten eta atzetik irten zitzaien, baina alferrik, ordurako karlistek Elosua aldera jo izan zutelako. Arrasaldeko bostetan Gasteiztik abiatu zen infanteria batailoi bat, eta zaldizko batzuk ere, Bergara eta Oñati artean banatzeko eta matxinoak akabatzeko nonnahi. Tolosatik ere soldaduak eta goardia zibilak abiatu ziren. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Matinerren Gerra (eu) | ''hemen'']]) | |||
|- | |||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: San_Martzial_ermita._Ikuspegi_orokorra_02_(Indalecio_Ojanguren_1916).jpg | 100px]] | |||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | |||
| Ekainak 30an San Martzial eguna. Sasoi batean osteko domekan erromeria izaten zen bertan. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[San Martzial ermita (eu) | ''hemen'']]) | |||
|- | |||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Erregetxea._3D_bideoa_02_(Oscar_Pérez_2016).jpg | 100px]] | |||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | ||
| 1809. <br> | | 1809 urtean bukatu zen Erregetxe berria, eta ekainak 30an José Bernardo de Aldasoro alkateak garaiko erregeari, Jose I Bonaparteri, eraikina eskaini zion. <br> | ||
Errege hau benetakoa ez zela eta, 1900 urte inguruan Espainiako Estatuak auzia jarri zion Soraluzeko Udalari, Erregetxea eskuratzeko. <br> | |||
Hainbat epai ostean, azkeneak Soraluzeko Udalak Auzitegi Gorenean irabazi zuen epaia. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Erregetxea (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Erregetxea (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Deba_ibaia._Ufala_zubi_nagusian_(1953).jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | ||
| | | 1834ko ekainak 30ean uholde izugarria gertatu zen Soraluzen eta inguruan, agian izandako gogorrena. Santa Ana kaleko plaka batek uren maila markatzen du: ibaia gutxi gora behera 8-10 bat metro hazi zen gertakizun hartan. | ||
Egun hartan Soraluzen ez zen inor hil, baina kalteak ugari izan ziren. Urak 15 bat etxe, dozena erdi ola, arraindegia, San Salvador ermita, ogi-errotak, erret probaderoa, presa berria, zubi nagusiaren bi arku... eraman zituen. Honetaz gain hainbat eraikin ondo kaltetuta geratu ziren: 40 bat etxe, erregetxe zaharra, Santa Ana komentua... | |||
Orokorrean, armagileen lanabes guztiak eta lantegiak apurtuta eta eruanda; miseria gorrian geratu dira, beren egoera eta lantegiak berreraikitzeko baliabide faltagatik errukari, askori jantzitako arropa besterik geratu ez zaiola. | |||
Udalak zerga bereziak ezarri zituen berreraikuntzarekin hasteko, baina orduan Rodil jeneral liberala sartu zen herrian, eta bildutako dirua eraman zuen. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Deba ibaia. Ufalak (eu) | ''hemen'']]) | (Gehiago jakiteko, sakatu [[Deba ibaia. Ufalak (eu) | ''hemen'']]) | ||
|- | |- | ||
| style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: | | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Dólmenes_de_Elosua-Plazentzia._Mapa.jpg | 100px]] | ||
| style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''30'''</big> | ||
| | | 1921ko ekainak 30an Telesforo de Aranzadi, Jose Migel de Barandiarán eta Enrique de Eguren Elosuara heldu ziren, hurrengo egunetan Elosia-Plazentzia mendizerrako trikuharriak miatzeko asmoarekin, Carlos Orueta jaunaren laguntzaz. <br> | ||
Francisco de Zaloñak, Elosuako parrokoak, etxean hartu zituen. Biharamuna, uztailak lehena, prestaketetan eman eta gero, kontratatutako langileek, denak Soraluzekoak, uztailak 2an Irukurutzetara igo ziren. Lanak uztailak 9a arte luzatu ziren. <br> | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[Dólmenes de Elosua-Plazentzia (eu) | ''hemen'']]) | |||
(Gehiago jakiteko, sakatu [[ | |||
|} | |} | ||
Hauxe da oraingo bertsioa, 20:51, 2 abendua 2022 data duena
- Urteko urteurrenak ikusteko, sakatu hemen.
.jpg)
|
Ekainaren lehen domekan Euskal Jaia egiten da. Beste herri askoren moduan, 1970 hamarkadan sortu zen, euskal giroa herrian eutsi eta zabaltzeko. Goizez herriko eta kanpoko dantzariak kalez kale erakustaldiak egiten dituzte, eta arratsaldean batera dantzatzen dute plaza Zaharrean. | |
.jpg)
|
2 | 1860 urteko ekainak 2an Erret Agindu batek suzko armen merkatua liberalizatu zuen, eta orduan Soraluzeko Erret Lantegia Banco de Pruebas izatera pasa zen. Hala ere, egoera berriak ez zuen asko iraun: 1865 urteko bi Erret Aginduk Erret Lantegiak deuseztu zituzten. Modu honetan ehunka urteetako ohiko funtzionamenduarekin bukatu zuten. |
|
2 | 1921ko ekainak 2an José Miguel de Barandiaran eta José Ignacio bere anaia Muskiritzu mendia aztertu zuten (Irukurutzeta-Kortazar mendilerroa), bi soraluzetarrek lagunduta: Carlos Orueta doktorea eta Eugenio de Arrillaga abadea. Aurreko urteko gabonetan Irukurutzeta inguruan egon ziren, eta hainbat trikuharri eta tumulu topa zituzten. Ekainak 30an miaketa zientifikoari ekin zion, Telesforo de Aranzadi eta Enrique de Eguren arkeologoek lagunduta (los tres tristes trogloditas, hiru kobazulozale tristeak). |
|
4 | 1898ko ekainak 4an Jose Miguel Aranguren Pagoegik Sologoen zentrala Deba ibaiaren urez ustiatzeko emakida lortu zuen. Bi urte geroago Bargarako Juan Jose Larrañaga eta Santos Gallastegiri saldu zien, 1900.eko urtarrilak 14an hain zuzen. |
.jpg)
|
5 | 1891ko ekainak 5ean Círculo Católico elkartea sortu zuten, egoitza Abadetxean zuela. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
.jpg)
|
6 | 1761ko ekainak 6an María Josefa de Eguizabal andereak auzia zabaldu zion Manuel de Echevarria jaunari, Santa Cruz (San Roke) ermitaren aurrean harrobia zabaldu zuela, eta arroka apurtu. Urte batzuk geroago errepide berria egingo zuten, Deba ibaia ondotik Maltzagaraino, mendiko errepidea albo batera lagata. |
|
6 | 1806an Espainiako erregeak hainbat eliz-ondasun desegin eta bere ondareak enkantean jarri zituen, horien artean Juan Ignacio Obiagak sortutako Hil-hurrenen kapilautzarenak. Soraluzen, Bartolomé de Churrucak Kalegoeneko etxe bat erosi zuen, 7.400 errealetan, 1.808ko ekainak 6an. Bartolomé de Churruca Juan Ignacio de Obiagak sortutako beste fundazio baten arduraduna zen, Erruki-kutxarena (herrian gari, arto eta beste labore-hazien biltegia sortzeko). |
.jpg)
|
8 | 1920ko ekainak 8rako Rafael Hernández Francés Compañía Anónima de Placencia de las Armas enpresan hasi zen lanean. Palma de Mallorcan jaioa (1885), militarra zen eta Artilleria Akademiako irakasle aritu ostean, Soraluzera etorri zen. 1928 urtean Eusebio de Calonje zuzendaria hil zenean, Rafael izendatu zuten posturako. |
.jpg)
|
Ekainaren bigarren asteburuan Erromerixa eguna ospatzen da. 2007an berreskuratu zuten, usadio zaharrak berrituz. Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko. Behin Ezozian, Soraluzeko Urrats Dantza Taldeak erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, santutegiko atari estalian. Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta. | |
.jpg)
|
9 | 1932ko ekainak 6an Udalbatzak onartu zuen Guardia Zibilaren casa cuartelaren alogera-kontratua, bertan jasotzen zela jabeak (Blas Lascurain) ura doan izateko eskubidea zuela. Alkateak esan zuen casa cuartelea bizi ziren guardiei ez zitzaiela azken hilabeteetan ura kobratu. Dena batera ordaintzeko arazoak zituztela, urtea bukatu baino lehen zorrak kitatu behar zituzten. |
.jpg)
|
10 | 1987 urtean udal hauteskundeak egin ziren.
EAJk lau zinegotzi izan zituen: Luis Felipe Galarraga, Juan Antonio Garitano, José Martín Oregi eta M. Concepción Iriondo.
HBk hiru: José Francisco Aizpuru, Rosa Etxeberria eta Pablo Mauricio Muro.
EAk beste hiru: Jesús Artolazabal, Luis Kortabarria eta Marino Azkona.
PSE-PSOEk, berriz, bi : Juan María Borinaga eta Elías de Castro.
Azkenik, EE aldetik Xabier Iñurrieta irten zen.
Alkatea Luis Felipe Galarraga aukeratu zuten. |
|
|
11 | Madina zinegotziak proposatuta, 1937ko ekainak 11an udal langileek txapel gorria erabiltzea onartu zen. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
._Azala.jpg)
|
12 | 1513 urtean Eibarko bizilagunekin tirabirak izan ziren, Gipuzkoako Biltzarrak agindutako bide azterketaren kontura. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
|
12 | 1804eko ekainak 12an erregeak berreztu zion Soraluzeri garau merkatua hilero egiteko eskubidea. Emakida probintziak eman zion aurreko urtean. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
|
12 | 1949 urteko ekainak 12 eta 19 artean, Ufemesak Gipuzkoako makina-herreminten erakusketa antolatu zuen Donostian, Udaletxearen sotoetan hain zuzen. 16 enpresek hartu zuten parte, horietako Soraluzeko bik: Sacia eta Osuma. |
.jpg)
|
13 | 1828. urtean Fernando VII erregeak eta Maria Josefa Amalia erreginak Soraluze bisitatu zuten. Kataluinako matxinada zela-eta, errege-familiak penintsulako iparraldean zehar eginiko biran Euskal Herrira etorri ziren. |
.jpg)
|
13 | 1965ko ekainak 13an Pasai San Pedro eta Jaizkibelen arteko batel estropada egin zen Soraluzen. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
.jpg)
|
2000 urtetik hona, ekainaren hirugarren astebururan Ezoziako jaiak ospatzen dira. XX mende bukaerako Ezoziako jaiek indar asko galdu zuten; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako... | |
|
|
16 | 1932ko ekainak 9an Guardia Zibilaren buruak Errepublikako bandera eskatu zion Udalari. Honek inguruko udalek egindakoaz enteratu zen: Bergara zein Elgoibarrek ez zuten jaso Guardia Zibilaren eskaerarik; Eibarrek, nahiz eta eskaerarik ez jaso, Guardia Zibilari bandera bidali zion.
Ekainak 16ko saioan Cano zinegotziak bandera erostearen alde agertu zen, inor ez mintzeko. Baina Lascurain jaunak esan zuen Soraluzeko Udalak ez zeukala ez dirurik ezta betebeharrik, eta Guardi Zibilarentzak herrarik ez zutela.
Azkenean, Lascurain jaunaren proposamena aho batez onartu zuten.
Honetaz gain, alkate jaunak proposatu zuen casa cuartela akokatzeko kontratuan zera jasotzeko, Lascurain jauna jabeak ura doan izango zuela, eta txorrota zein komuna jarriko ziotela. |
|
19 | 1730ko ekainak 19an hiltegi zaharra eraikitzeko lanak hasi ziren. Erabakia hilabete bat lehenago onartu zen: herriko plazan, zezendegiak zeuden lekuan, etxe berria egiteko. Bertan zezendegi berriak, harategi berria, harakinarentzako bizilekua eta balkoi luzea egingo zuten, udalgizonek handik zezenak behar bezala ikusteko. |
|
|
19 | Juan Ignacio de Obiaga soraluzetarra 1784ko ekainak 19an hil zen, Liman. Lau urte aurretik (1780) 16.000 peso bidali zituen Soraluzera, bi kapelautza sortzeko. Horietako bat, Ikasketa Nagusien kapelautza, oraindik bizirik dago Juan Ignacio Obiaga Fundazioa izenarekin. |
|
19 | 1929.ko ekainak 19ean Oleako presa bukatu zuten, nahi eta emakida hogetamasei urte lehenago lortu (1895 urtean). Lortutako indarra bertan erabiltzen zen, Alberdi Hermanos S.A. enpresan. |
|
20 | 1761ko ekainak 20an Caracaseko Gipuzkoar Errege Konpainiak, Soraluzeko Erret Lantegien orduko kudeatzeatzaileak, kontratua sinatu zuen zazpi urtetan hainbat arma eta lanabes ekoizteko. Alde batetik 100.800 fusil, baioneta eta guzti (urteko 14.400). Gainera, bizpahiru motako karabina eta pistolak, eskatu ahala. Eta gastadoreentzako lanabesak: aizkora handiak, aizkora txikiak, marrakoak, harri-pikatxoiak, aitzur-pikatxoiak, aitzurrak eta palak. |
.jpg)
|
20 | Aurreko hamabost egunotan euria bota eta bota ari ostean, 1775ko ekainak 20an, goizeko zortziretan, Sologoen inguruko sastrakadian haitz handi bat apurtu zen eta, behera etortzerakoan, etxe bat bota zuen. Atoan hil ziren bertako Maria de Ganuza, 50 urtekoa, eta 12 urteko alaba, Ana Maria; aita, berriz, hondakinen artean bizirik ateratzea lortu zuten. Orduko adituen arabera harria 304.448 libratakoa omen zen. Udalak Jose de Arluciaga bizilaguna bidali zuen lubiziaren tokia aztertzera, baina bertara heltzerakoan bigarren lubizi batek harrapatu eta hil egin zuen.
Honetaz gain, egun hartan bertan egundoko ufala izan zen, hainbat burdinola eta etxebizitza aurretik eruan zuena. |
.jpg)
|
20 | 1862an La Euscalduna-k bere baliabideak saldu zizkion Zuazubizcar, Isla y Cía enpresari: La Euscalduna lantegia, Igarateko lantegia, Sagarragako barrenoa... Zuazubizcar, Isla y Cía enpresa hiru hilabete lehenago (1862/03/04) Madrilen sortu zuten. Pedro de Zuazubizcar eta Manuel Isla jaunen gidaritzapean, bertan zeuden La Euscaldunaren bazkideak: José Ignacio de Ibarra e Iribecampos, José Ramón de Aldasoro y Uribe, Juan de Aldasoro y Uribe... Sozietate komanditarioa zen; hau da, bazkide batzuk dirua jartzen duten, eta besteak (José Ignacio de Ibarra e Iribecampos, kasu honetan) kudeaketarako gaitasuna. |
.jpg)
|
21 | 1951 urtean SAPAri Cañón contra-carro y de campaña de 88/51 asmakizun-patentea. Hala ere, prototipoarekin egindako probatan hutsune larriak agertu ziren, konponbide zailekoak. Beraz, proiektua bertan behera laga zuten. Gaur egun prototipoa SAPAko Andoaingo lantegian gordetzen dute. |
.jpg)
|
23 | Aurreko egunetan egurra eta bestelako erregaiak biltzen zituzten mutil taldeek, auzoka. Gero, San Juan bezperako ilunabarrean suak pizten ziren. Betidanik Gabolatseko suak, irlan egiten zutenak, ospe handia izan du. Baserrietan ere sua egiten zuten, bakoitzak berea. Gaur egun Udate jaiak, egun berean ospatzen denak, ordezkatu du. |
|
|
25 | 1912ko ekainak 24an herriko ehiztari batzuk Asociación Venatoria izeneko elkartea sortu zuten. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
.jpg)
|
24 | Eusko Jaurlaritzak ekainaren 24ean ateratako 137/2003 Dekretu bidez Elosua-Plazentzia megalito multzoa Sailkatutako Kultur Ondasun izendatu zuten, Monumentu multzo kategoriarekin. Zerrendan Agerreburu, Aizpuruko Zabala, Frantsesbaso, Atxolin, Atxolin Txiki, Azkoin, Kurutzebakaar, Iruia, Pagobedeinkatu, Naasiko Goena, Irukurutzeta, Keixetako Egiya (hegoaldea), Maurketa, Gizaburua eta Atxolin Txiki II zista daude. |
.jpg)
|
25 | 1887 urtean Eskoriatzan jaio zen Antonio Plazaola Mujika, Turkua goitizenez. Pertsonaia ospetsua izan zen Soraluzen, eta Eibarren ere. Ospe horren lagun izan ziren, alde batetik, bi herrien artean egiten zuen lana: karreterua; eta bestetik, umeei bere izena aipatze hutsak sortzen zuen ikara eta beti laguntzeko prest egoteko izaera. |
|
|
25 | 1932ko ekainak 25ean La Protectora sorospen-elkartearen araudia onartu zuten. Egoitza Udaletxean omen zuen, lehen solairuan. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
|
25 | 1937ko ekainak 25ean frankistek Comisión Militar de Incorporación y Movilización Industrial delakoaren lehendakaria izendatu zuten Alejandro de Calonje. Aurreko postua zen... baina, aldi berean, José Antonio Suanzes Industria eta Komertzio ministroa izendatu zuten, eta 1941tik aurrera INIren (Industria Istitutu Nazionala) lehendakaria ere. |
|
25 | 1951ko ekainak 25ean Ascensio Gurrutxaga (Don Ascensio) abade ordenatu zuen Donostiako apezpikuak, Jaime Font y Andreuk, beste hogeitabat lagunekin. Hauen ertean Jose Maria Setién zegoen, geroago Donostiako apezpikua izango zena. Don Ascensio Nuarben jaio zen (1918). Musikazaletasunaz eta jotzeko trebetasunaz nabarmendu zen apaiztegian. 1951 urtean Soraluzera etorri zen; bertako koadjutore, organista eta Santa Ana komentuko mojen kapilaua izan zen. |
|
|
25 | 1776 urtean Gipuzkoako korregidorearen gutuna etorri zen, ardoaren eta mistelaren zerga berriei buruzkoa. Zerga hauek errepide berria eraikitzeko erabiliko ziren, Soraluzeko Erret Lantegiek zein Soraluze, Bergara, Eibar eta Elgoibarreko udalek eskatutakoa. |
.jpg)
|
27 | 1964ko ekainak 27an Ignacio Legarizaristi Zabala hil zen, Aingeruguarda mendian
Bere omenez, tontorrean bertan hilarria jarri zuten. |
|
28 | Egunsentiko bostetan, 40 edo 50 karlistak osatutako talde bat Osintxun agertu zen Soraluzerako bidean, bertako lantegietan armak eskuratzeko asmoarekin. Ofizial ohiak, abadeak, emigratuak, gazteak, baserritarrak... "Konstituzioa eta Carlos VI" aldarrikatu ostean, Soraluzeko bidean bertako bi guardia zibil eta beste bi artillero preso hartu omen zituzten, baina ihes egiterakoan askatu behar izan zituzten. Berria jakiterakoan, Erret Lantegiko zuzendariak defentsa antolatu zuen bitartean, Soraluzeko alkateak eta epaileak herritar batzuk bildu zituzten eta atzetik irten zitzaien, baina alferrik, ordurako karlistek Elosua aldera jo izan zutelako. Arrasaldeko bostetan Gasteiztik abiatu zen infanteria batailoi bat, eta zaldizko batzuk ere, Bergara eta Oñati artean banatzeko eta matxinoak akabatzeko nonnahi. Tolosatik ere soldaduak eta goardia zibilak abiatu ziren. |
.jpg)
|
30 | Ekainak 30an San Martzial eguna. Sasoi batean osteko domekan erromeria izaten zen bertan. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen) |
.jpg)
|
30 | 1809 urtean bukatu zen Erregetxe berria, eta ekainak 30an José Bernardo de Aldasoro alkateak garaiko erregeari, Jose I Bonaparteri, eraikina eskaini zion. Errege hau benetakoa ez zela eta, 1900 urte inguruan Espainiako Estatuak auzia jarri zion Soraluzeko Udalari, Erregetxea eskuratzeko. |
.jpg)
|
30 | 1834ko ekainak 30ean uholde izugarria gertatu zen Soraluzen eta inguruan, agian izandako gogorrena. Santa Ana kaleko plaka batek uren maila markatzen du: ibaia gutxi gora behera 8-10 bat metro hazi zen gertakizun hartan.
Egun hartan Soraluzen ez zen inor hil, baina kalteak ugari izan ziren. Urak 15 bat etxe, dozena erdi ola, arraindegia, San Salvador ermita, ogi-errotak, erret probaderoa, presa berria, zubi nagusiaren bi arku... eraman zituen. Honetaz gain hainbat eraikin ondo kaltetuta geratu ziren: 40 bat etxe, erregetxe zaharra, Santa Ana komentua...
Orokorrean, armagileen lanabes guztiak eta lantegiak apurtuta eta eruanda; miseria gorrian geratu dira, beren egoera eta lantegiak berreraikitzeko baliabide faltagatik errukari, askori jantzitako arropa besterik geratu ez zaiola.
Udalak zerga bereziak ezarri zituen berreraikuntzarekin hasteko, baina orduan Rodil jeneral liberala sartu zen herrian, eta bildutako dirua eraman zuen. |
|
30 | 1921ko ekainak 30an Telesforo de Aranzadi, Jose Migel de Barandiarán eta Enrique de Eguren Elosuara heldu ziren, hurrengo egunetan Elosia-Plazentzia mendizerrako trikuharriak miatzeko asmoarekin, Carlos Orueta jaunaren laguntzaz. Francisco de Zaloñak, Elosuako parrokoak, etxean hartu zituen. Biharamuna, uztailak lehena, prestaketetan eman eta gero, kontratatutako langileek, denak Soraluzekoak, uztailak 2an Irukurutzetara igo ziren. Lanak uztailak 9a arte luzatu ziren. |