Armagintza I ibilbidea (eu)

Badira bi ibilbide Soraluzen geratu diren armagintzaren aztarnak erakusten dituenak.

Biak zubi nagusitik irtetzen dira. Ibilbide hau Olearaino doa (900 bat metro), eta bestea Mutxaneko olara (1.900 bat metro).

Bi ibilbideak osagarriak dira, eta nahi bada batera egin daitezke.

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":{"text":"","title":"","link":"","lat":43.17445,"lon":-2.417744,"icon":""},"title":"","label":"","icon":"","lines":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EZubi nagusitik\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EOleako anteparara\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Zubi nagusitik\n","link":"","strokeColor":"cyan","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"4","pos":[{"lat":43.17411,"lon":-2.413758},{"lat":43.174236,"lon":-2.413201},{"lat":43.174927,"lon":-2.413428},{"lat":43.175208,"lon":-2.413437},{"lat":43.175206,"lon":-2.413571},{"lat":43.175212,"lon":-2.413283},{"lat":43.174894,"lon":-2.413166},{"lat":43.174521,"lon":-2.412948},{"lat":43.174755,"lon":-2.412995},{"lat":43.174793,"lon":-2.412718},{"lat":43.174664,"lon":-2.412616},{"lat":43.174683,"lon":-2.412469},{"lat":43.175108,"lon":-2.412496},{"lat":43.175204,"lon":-2.412237},{"lat":43.174265,"lon":-2.411789},{"lat":43.173717,"lon":-2.411735},{"lat":43.173048,"lon":-2.411145},{"lat":43.172845,"lon":-2.410641},{"lat":43.172567,"lon":-2.409187},{"lat":43.172238,"lon":-2.408597}]},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EZubi nagusitik\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMutxaneko putzura\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Zubi nagusitik\n","link":"","strokeColor":"yellow","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"4","pos":[{"lat":43.17411,"lon":-2.413758},{"lat":43.174001,"lon":-2.414067},{"lat":43.174956,"lon":-2.414689},{"lat":43.176036,"lon":-2.414585},{"lat":43.176591,"lon":-2.414928},{"lat":43.177064,"lon":-2.415604},{"lat":43.177375,"lon":-2.417935},{"lat":43.177886,"lon":-2.41945},{"lat":43.17798,"lon":-2.420164},{"lat":43.17798,"lon":-2.420164},{"lat":43.177769,"lon":-2.4204},{"lat":43.177473,"lon":-2.420421},{"lat":43.177012,"lon":-2.42022},{"lat":43.176701,"lon":-2.420333},{"lat":43.176464,"lon":-2.420829},{"lat":43.176227,"lon":-2.420807},{"lat":43.175959,"lon":-2.420936},{"lat":43.174733,"lon":-2.423243},{"lat":43.174549,"lon":-2.423288},{"lat":43.173919,"lon":-2.423074},{"lat":43.173366,"lon":-2.423313},{"lat":43.172544,"lon":-2.423224},{"lat":43.172331,"lon":-2.423519},{"lat":43.172304,"lon":-2.424715},{"lat":43.172452,"lon":-2.425611},{"lat":43.1723,"lon":-2.426464},{"lat":43.171885,"lon":-2.4264},{"lat":43.171693,"lon":-2.426807}]},{"text":"","title":"","link":"","strokeColor":"#FF0000","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"2","pos":[]}],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":16,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EZubi nagusia\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Zubi nagusia\n","link":"","lat":43.17411,"lon":-2.413758,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Erregetxe_zaharra_(eu)\" title=\"Erregetxe zaharra (eu)\"\u003E Erregetxe zaharra\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Erregetxe zaharra\n","link":"","lat":43.173452,"lon":-2.413531,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Fabrika_zaharra_(eu)\" title=\"Fabrika zaharra (eu)\"\u003E Fabrika zaharra\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Fabrika zaharra\n","link":"","lat":43.174609,"lon":-2.414278,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Malmero_zentrala_(eu)\" title=\"Malmero zentrala (eu)\"\u003E Malmeroneko presa\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Malmeroneko presa\n","link":"","lat":43.175146,"lon":-2.414005,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EErregetxeko karkaba\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Erregetxeko karkaba\n","link":"","lat":43.174739,"lon":-2.413051,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Erregetxea_(eu)\" title=\"Erregetxea (eu)\"\u003E Erregetxea\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Erregetxea\n","link":"","lat":43.17505,"lon":-2.413019,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EErregetxeko eguzki erlojua\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Erregetxeko eguzki erlojua\n","link":"","lat":43.174908,"lon":-2.412047,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Olea_baserria_(eu)\" title=\"Olea baserria (eu)\"\u003E Olea\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Olea\n","link":"","lat":43.172019,"lon":-2.408774,"icon":""}]}

Zubi nagusitik Olearaino

Hasierako puntua herriko zubi nagusia izango da. Errekan gora begiratu eta, eskumaldean, Erregetxe zaharra izan zena ikusiko dugu. Uribarri dorrea izan zena, XVI mendean Erret Lantegia izateko alokatu zuten, armak bildu eta aztertzeko, eta 1.573 urtean erosi. Hurrengo berrehun urtetan bi aldiz zabaldu behar izan zuten, baina XVIII mende bukaerako nahikoa hondatuta zegoen.

Gerora, etxebizitzak egiteko erabili bazuten ere, oraindik jatorrizko eraikinaren aztarnak ikus daitezke, errekalderako bi arku handiak, esateko.

Zubiaren beste aldetik, errekan behera, herriko polikiroldegia ikus daiteke. Bertan, 1.866 urtetik 1.975 arte, Fabrika zaharra egon zen. S.A. Euscalduna-k jaso zuen, fusilak eta errebolberrak egiteko, eta gero The Placencia de las Armas Company Limited eta Sociedad Anònima Placencia de las Armas enpresek erabili zuten, kainoiak ekoizteko. Hortik kainoi fabrika izena.

Ostean, zubi nagusitik Plaza Zaharrera joango gara, Kalebarrenetik barrena, eta Batzokiaren eskumara joko dugu, erreka aldera. Gure aurrean ikusiko dugu, herriko zaharrenetakoa. Bildutako ura Malmero errotara eramaten zen, aurretik burnia alntzeko, garia apurtzeko gero eta, azkenik, indarra sortzeko.

Plaza zaharretik Erregetxera igoko dugu; baina eskileretatik joan beharrean Goikokaletatik gora egingo dugu. Goikokaletan Erregetxeko karkaba ikusiko dugu ezkerraldean. Karkaba hau 1.805 urtean egin zen, Zabaleta erreka estaltzeko eta Erregetxea aurrean esparru zabala sortzeko.

Erregetxera helduta, geratzen diren aztarna bakarrei erreparatuko dizkiegu:mendia eusteko hormak eta atzeko atearen arrastoa. Gainontzeko guztia, 1.804-1.809 artean Erret Lantegia izateko jaso zen eraikin erraldoia, 1.975 urtean eraitsi zuten.

Kotxebidetik gora geltokiraino helduko gara. Bertan, autobus geltokiaren frentean, harri landu handi bat ikusiko dugu: Erregetxeko eguzki erlojua. Bertatzen bagara orduen marrak eta goiko idazkuna irakurriko dugu: Viva Carlos IV 1806.

Ibilbidearen lehen zatia bukatzeko, trenbidetik aurrera egingo dugu 500 bat metro, Bergararuntz, Keixeta errekaraino heldu arte. Trenbidearen beste aldean Olea baserria dago, eta trenbide eta baserriaren artean olaren antepara oso ondo ikus daiteke.

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

• 

  Erregetxe zaharra
  (Oscar Pérez 2017)

• 

  Fabrika zaharra

• 

  Malmeroneko presa eta erretena

• 

  Erregetxea gaur egun
  (Google 2013)

• 

  Erregetxeko eguzki erlojua
  (Óscar Pérez 2016)

• 

  Oleako antepara
  (J.C. Astiazarán 2018)

Ibilbidea luzatzeko aukera

Trenbidetik aurrera Osintxurantz joan daiteke, Osintxuko ibilbidea jarraituz.

Osintxuko mugan, Egotza bide azpian, Bolu izeneko burdinola zegoen aspaldi. Aspalditik erabiltzen ez zena, erdi erorita zegoen. Azkenik, Durango-Zumarraga trenbidea egin zutenean bota egin zuten.