«Erregetxea (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 00:59, 3 urtarrila 2022 data duena

Errege-etxea

Estiloa	Neoklasikoa
Mendea	XIX
Kokapena	Herrigune historikoa
Mota	Eraikina

Sarrera hau Erregetxearen adiera nagusiari dagokio. Bestelako esanahietarako, ikus Erregetxea (argipena)

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Erregetxea zerutik 3Dtan (bideoa)
(Óscar Pérez 2016)
Erregetxea gertutik 3Dtan (bideoa)
(Óscar Pérez 2015)
Ikuspegi orokorra
(Indalecio Ojanguren)
Plaza zaharra eta Erregetxea
(Indalecio Ojanguren)
Etxaburueta kaleko aldea
Erregetxeko karkaba
(J.C. Astiazarán 2019)
Plaza zaharretik
(Soraluzeko Udala 1969)
Plaza zaharretik
Goikokaletatik
(Soraluzeko Udala 1969)
Alboko pasiloa
(Soraluzeko Udala 1969)
Astotokia
(Soraluzeko Udala 1969)
Aparkalekua bihurtuta
(Soraluzeko Udala 1969)
Eguzki erlojua
(Óscar Pérez 2016)
Jatorrizko Erregetxea
(Iñigo Espada 1573)
Bigarren Erregetxea, egin ez zena (1785)

Azalpena eta historia

Felipe II.aren garaian Soraluzek aurreneko Errege-etxea moldatu zuen, Deba ibaiaren ezker aldean, Errabal kalean hain zuzen.

XVIII. mendearen bukaera aldean egoera txarrean zegoenez, 1785 urtean Miguel Antonio de Jáureguik bigarren Errege-etxea proiektatu zuen, zaharraren aldamenean eraikitzekoa.

Plan honek ez zuen aurrera egin, baina erregetxearen egoera txarra baliatuta Eibarko Udala eta armagileak ahaleginetan ari ziren Erret Lantegiak bertara eramateko. 1803.eko martxoak 13an Soraluzeko Udalak biztanleak bildu zituen, egoerari aurre egiteko. Ondorioz, Miguel Antonio de Jáureguik beste proiektu bat prestatu zuen, Erregetxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, Plaza Zaharraren gainean. Eraikin berriak miloi bat erreal pasatxoko aurrekontua zuen, eta ordaintzeko herri guztia hipotekatu zen: etxeak, baserriak, zuhaiztiak, errotak, olak...

Plana onartu eta lanak 1804. urtean hasi ziren. Lehengo lanak orubea prestatzea izan zen: atzeko mendia jan, Plaza Zaharreko horma eta eskilarak egin, Zabaleta erreka estali Erregetxeko karkabaz... 1806 urtean paretak lehen bigarren solairuraino heltzen ziren: bertan zegoen eguzki erlojuak zioen: Viva Carlos IV 1806.

Ordurako, eraikinaren hormen altura ikusita, Arregia Goikoaren biztanleak kezkatuta agertu ziren, Erregetxearen teilatuak beren etxearen gainean botako zituela urak eta sor zitezkeen kalteak. Udalari txostena aurkeztu zioten, kezka hau kontutan hartzeko^[1].

1809 urtean bukatu zen eraikina, eta ekainak 30an José Bernardo de Aldasoro alkateak garaiko erregeari, Jose I Bonaparteri, eskaini zion.

1865 urtean arma ekoizpenaren monopolioa desagertu zen, eta horrekin batera Soraluzeko Erret Arma Fabrikak desegiteko legeak etorri ziren (1865ko urtarrilak 13an eta urte bereko martxoak 8an).

1867 urtean Estatuak Udalari pasa zion eraikina. Baina 30 urte geroago, 1897an hain zuzen, eraikina itzultzeko eskatu zuen, 1809an Errege-etxea Jose Bonaparteri eman zitzaiolako (legez kanpoko erregea). Azkenik, 1900. urtean Madrilgo Epaitegi Gorenak Soraluzeko Udalaren aldeko epaia eman zuen.

Ordutik aurrera Erregetxean denetik egon da: eskola arruntak, etxebizitzak, musika eta marrazki eskolak, berdura eta arrain plaza, herri-garbitzaileak, postetxea, torloju tailerrak, kortak eta komunak. Eta ostean asto tokia eta perra tokia zeuden.

Eraikina gero eta makalago zegoenez, 1976 urtean Udalak eraitsi zuen, eta geroztik orubea aparkaleku moduan erabiltzen da. Eguzki erlojua, aldiz, gorde zuten eta urteetan plazan egon zen erakusgarri; gaur egun Estazioan dago, autobus geltokiaren aurrean.

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Artikuluak

(1973) Plaentziako fabrikaren laurehun urteburuan. Juan San Martin
(1980) Errege-etxea. La casa del Rey. Ramiro Larrañaga
(1992) Un ejemplo de arquitectura industrial en la Guipúzcoa del siglo XVIII. La Real Fábrica de Armas de Placencia. Maria Isabel Astiazarain
(2005) Erregetxe orubea (Soraluze). Alfredo Moraza eta Arantza Agirre

(1817) Canción al Rey y a la Reyna. Manuel Tapia

↑ Soraluzeko Udal Artxibategia (1807/05/10).

[1] Soraluzeko Udal Artxibategia (1807/05/10).

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Artelana (eu)
   | izena    = Errege-etxea
-  | irudia   = [[Fitxategi:Erregetxea_(azkena)._Planoa.jpg | 400px | frameless]]
+  | irudia   = Erregetxea_(azkena)._Planoa.jpg
   | estiloa  = Neoklasikoa
   | mendea   = XIX
-  | kokapena = Herri-kaskoan
+  | kokapena = [[Herrigune historikoa (eu)|Herrigune historikoa]]
   | mota     = Eraikina
 }}
+::''<small>Sarrera hau Erregetxearen adiera nagusiari dagokio. Bestelako esanahietarako, ikus [[Erregetxea | Erregetxea (argipena)]]</small>
 ==Irudiak==
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
-    Fitxategi: Erregetxea._3D_bideoa_01_(Oscar_Pérez_2015).jpg          | [https://www.youtube.com/watch?v=Y_ZE2WZUJqw Erregetxea 3Dtan (bideoa)] <br>Óscar Pérez (2015)
+    Erregetxea._3D_bideoa_02_(Oscar_Pérez_2016).jpg                | [https://www.youtube.com/watch?v=5d0AO2b0QWA Erregetxea zerutik 3Dtan (bideoa)]  <br> (Óscar Pérez 2016)
-    Fitxategi: Soraluze._Ikuspegi_orokorra_04_(Indalecio_Ojanguren).jpg | Ikuspegi orokorra (Indalezio Ojanguren)
+   Erregetxea._3D_bideoa_01_(Oscar_Pérez_2015).jpg                | [https://www.youtube.com/watch?v=Y_ZE2WZUJqw Erregetxea gertutik 3Dtan (bideoa)] <br> (Óscar Pérez 2015)
-    Fitxategi: Kaleak._Plaza_zaharra_01_(Indalecio_Ojanguren).jpg       | Plaza zaharra eta Erregetxea (Indalezio Ojanguren)
+    Soraluze._Ikuspegi_orokorra_04_(Indalecio_Ojanguren).jpg       | Ikuspegi orokorra <br> (Indalecio Ojanguren)
+    Kaleak._Plaza_zaharra_01_(Indalecio_Ojanguren).jpg             | Plaza zaharra eta Erregetxea <br> (Indalecio Ojanguren)
+   Erregetxea._Etxaburueta_kaleko_aldea.jpg                       | Etxaburueta kaleko aldea
+   Erregetxeko_karkaba._Sarrera_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg         | Erregetxeko karkaba <br> (J.C. Astiazarán 2019)
+   Erregetxea._Plaza_Zaharra_aldeko_etxaurrea_01_(Soraluzeko_Udala_1969).jpg | Plaza zaharretik <br>(Soraluzeko Udala 1969)
+   Erregetxea._Plaza_Zaharra_aldeko_etxaurrea_04.jpg                         | Plaza zaharretik
+   Erregetxea._Plaza_Zaharra_aldeko_etxaurrea_02_(Soraluzeko_Udala_1969).jpg | Goikokaletatik <br>(Soraluzeko Udala 1969)
+   Erregetxea._Plaza_Zaharra_aldeko_etxaurrea_03_(Soraluzeko_Udala_1969).jpg | Alboko pasiloa <br>(Soraluzeko Udala 1969)
+   Erregetxea._Astotokia_(Soraluzeko_Udala_1969).jpg                         | Astotokia <br>(Soraluzeko Udala 1969)
+   Erregetxea._Aparkalekua_bihurtuta._(Soraluzeko_Udala_1986).jpg            | Aparkalekua bihurtuta <br>(Soraluzeko Udala 1969)
+   Fitxategi: Erregetxea._Eguzki_erlojua_01_(Oscar_Pérez_2015).jpg           | Eguzki erlojua <br> (Óscar Pérez 2016)
+   Fitxategi: Erregetxea_(jatorrizkoa)._1._planoa.jpg                        | Jatorrizko Erregetxea <br> (Iñigo Espada 1573)
+   Fitxategi: Erregetxea_(asmoa)._1._planoa.jpg                              | Bigarren Erregetxea, egin ez zena (1785)
 </gallery>
 ==Azalpena eta historia==
-Felipe II.aren garaian Soraluzek aurreneko Errege-etxea moldatu zuen, Deba ibaiaren ezker aldean, Errabal kalean hain zuzen.
+Felipe II.aren garaian Soraluzek [[Erregetxe zaharra (eu)|aurreneko Errege-etxea]] moldatu zuen, Deba ibaiaren ezker aldean, Errabal kalean hain zuzen.
-XVIII. mendearen bukaera aldean egoera txarrean zegoenez, 1785 urtean Miguel Antonio de Jáureguik bigarren Errege-etxea proiketatu zuen, zaharraren aldamenean eraikitzekoa.
+XVIII. mendearen bukaera aldean egoera txarrean zegoenez, 1785 urtean [[Miguel Antonio de Jauregui (eu)|Miguel Antonio de Jáureguik]] [[Erregetxe bigarrena (eu)|bigarren Errege-etxea]] proiektatu zuen, zaharraren aldamenean eraikitzekoa.
-Plan honek ez zuen aurrera egin, baina 1803 Miguel Antonio de Jáureguik beste proiektu bat prestatu zuen, Errege-etxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, plaza zaharraren gainean. Eraikin berriak miloi bat erreal pasatxoko aurrekontua zuen, eta ordaintzeko herri guztia hipotekatu zen: etxeak, baserriak, zuhaiztiak, errotak, olak...
+Plan honek ez zuen aurrera egin, baina erregetxearen egoera txarra baliatuta Eibarko Udala eta armagileak ahaleginetan ari ziren Erret Lantegiak bertara eramateko. 1803.eko martxoak 13an Soraluzeko Udalak biztanleak bildu zituen, egoerari aurre egiteko. Ondorioz, Miguel Antonio de Jáureguik beste proiektu bat prestatu zuen, Erregetxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, [[Plaza Zaharra (eu)|Plaza Zaharraren]] gainean. Eraikin berriak miloi bat erreal pasatxoko aurrekontua zuen, eta ordaintzeko herri guztia hipotekatu zen: etxeak, baserriak, zuhaiztiak, errotak, olak...
-Plana onartu eta lanak 1804 urtean hasi ziren. 1806 urtean paretak lehen bigarren solairuraino heltzen ziren: bertan zegoen eguzki erlojuak zioen: ''Viva Carlos IV 1806''. 1809 urtean bukatu zen, eta ekainak 30an José Bernardo de Aldasoro alkateak garaiko erregeari, Jose I Bonaparteri, eraikina eskaini zion.
+Plana onartu eta lanak 1804. urtean hasi ziren. Lehengo lanak orubea prestatzea izan zen: atzeko mendia jan, [[Plaza Zaharra (eu)|Plaza Zaharreko]] horma eta eskilarak egin, Zabaleta erreka estali [[Erregetxeko karkaba (eu)|Erregetxeko karkabaz]]... 1806 urtean paretak lehen bigarren solairuraino heltzen ziren: bertan zegoen eguzki erlojuak zioen: ''Viva Carlos IV 1806''.
-urtean arma ekoizpenaren monopolioa desagertu zen, eta horrekin batera Soraluzeko Erret Arma Fabrikak desegiteko legeak etorri ziren(1865ko urtarrilak 13an eta urte bereko martxoak 8an).
+Ordurako, eraikinaren hormen altura ikusita, [[Arregia Goikoa (eu)|Arregia Goikoaren]] biztanleak kezkatuta agertu ziren, Erregetxearen teilatuak beren etxearen gainean botako zituela urak eta sor zitezkeen kalteak. Udalari txostena aurkeztu zioten, kezka hau kontutan hartzeko<ref>Soraluzeko Udal Artxibategia (1807/05/10).</ref>.
+urtean bukatu zen eraikina, eta ekainak 30an José Bernardo de Aldasoro alkateak garaiko erregeari, Jose I Bonaparteri, eskaini zion.
+urtean arma ekoizpenaren monopolioa desagertu zen, eta horrekin batera Soraluzeko Erret Arma Fabrikak desegiteko legeak etorri ziren (1865ko urtarrilak 13an eta urte bereko martxoak 8an).
 urtean Estatuak Udalari pasa zion eraikina. Baina 30 urte geroago, 1897an hain zuzen, eraikina itzultzeko eskatu zuen, 1809an Errege-etxea Jose Bonaparteri eman zitzaiolako (''legez kanpoko'' erregea). Azkenik, 1900. urtean Madrilgo Epaitegi Gorenak Soraluzeko Udalaren aldeko epaia eman zuen.
@@ 32. lerroa: / 49. lerroa: @@
 Ordutik aurrera Erregetxean denetik egon da: eskola arruntak, etxebizitzak, musika eta marrazki eskolak, berdura eta arrain plaza, herri-garbitzaileak, postetxea, torloju tailerrak, kortak eta komunak. Eta ostean ''asto tokia'' eta ''perra tokia'' zeuden.
-Eraikina gero eta makalago zegoenez, 1976 urtean Udalak eraitsi zuen, eta geroztik orubea aparkaleku moduan erabiltzen da.
+Eraikina gero eta makalago zegoenez, 1976 urtean Udalak eraitsi zuen, eta geroztik orubea aparkaleku moduan erabiltzen da. Eguzki erlojua, aldiz, gorde zuten eta urteetan plazan egon zen erakusgarri; gaur egun Estazioan dago, autobus geltokiaren aurrean.
+==Kokapena==
+[https://www.google.es/maps/@43.175050,-2.413019,17z?hl=eu ''(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)'']
+{{#display_map: 43.175050, -2.413019 |height=600 |zoom=18| type=earth}}
 ==Artikuluak==
+* (1973) [[Plaentziako fabrikaren laurehun urteburuan (eu) | Plaentziako fabrikaren laurehun urteburuan]]. Juan San Martin
 * (1980) [[Errege-etxea. La casa del Rey (eu) |Errege-etxea. La casa del Rey]]. Ramiro Larrañaga
 * (1992) [[La Real Fábrica de Armas de Placencia (eu)|Un ejemplo de arquitectura industrial en la Guipúzcoa del siglo XVIII. La Real Fábrica de Armas de Placencia]]. Maria Isabel Astiazarain
@@ 43. lerroa: / 66. lerroa: @@
 * (1817) [[Canción al Rey y a la Reyna (eu)|Canción al Rey y a la Reyna]]. Manuel Tapia
-[[Kategoria: Arkitektura]]
+[[Kategoria: Arkitektura industriala]]
+[[Kategoria: Armagintza]]