Arregia Goikoa (eu)
| Arregia Goikoa / Arreguia de Yuso | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Estiloa | |
| Mendea | |
| Kokapena | Gabolats kalea |
| Mota | Arkitektura |
Irudiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Alboko etxaurrea
Alboko etxaurrea
Kokapena
(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)
Azalpena eta historia
Plaza zaharrean kokatua zegoen, Arregia jauregia baino pixkat gorago kokatua.
Horregatik etxe hau Arregia Goikoa edo Arregia de Suso izenez ezagutu zen. Arraikua izena hemendik dator hain zuzen.
Garai batean etxebizitza bakarra zen, goitik behera. 1523 urtean Dionisio de Adame de Arreguia zen jabea[1].
Garai hartan Arregia Goikoaren etxaldea eraikinaren alde guztietatik hedatzen zen; Plaza Zaharra (orduko Kalebarreneko Plaza Barria) askoz txikiagoa izateaz gain, herri kaskotik gertuago zegoen.
1649. urtean Udalak Plaza Zaharra zabaldu nahi zuenez, Vicente Arregia Echevarria jaunari (Arregia Goikoaren jabea) lur zatia erosi zion, haren ordez etxealdetik gertu ziren beste bi lur zati emanaz[2].
Baina bi urte geroago, Plaza Zaharra zela eta ez zela, Udala eta Vicente Arregiaren arteko harremanak gaiztotu ziren. Itxura denez, Vicente Arregiak bide berria egin zuen Arregia Goikoaren etxe parean eta, utzitako esparrua bain gehiago erabilitzeaz gain, plaza Zaharra desitxuratzen zuela "oso zatarra" omen zelako[3]. Vicente Arregiak, bere aldetik, horma berria bere esparruan zegoela zioen, harmailak barruago egin zituelako, eta oraingo bidean idi-parea pasatzeko lekua zegoela[4].
1791 urtean, Plaza Zaharra berriro zabaltzeko asmoa zela eta, Arregia dorretxea eta Arregia Goikoaren jabeek behar zen lursailaren erabilera laga zioten Udalari, jabetza gordetzen zuten bitartean[5]. Orduan beste Vicente de Arreguia zen Arregia Goikoaren jabea.
1804-1809 urteetan Erregetxe berria eraiki zuten Plaza Zaharraren goiko aldean. Eraikinaren hormak bukatzen ari zirela, Arregia Goikoaren biztanleak kezkatuta agertu ziren, Erregetxearen teilatuak beren etxearen gainean botako zituela urak eta sor zitezkeen kalteak. Udalari txostena aurkeztu zioten, kezka hau kontutan hartzeko[6].
XIX-XX mendeetan eraikina etxebizitzatan banatu zuten. Eraikina horretarako prestatuta ez zegoenez, baziren bitan zatitutako etxebizitzak, erdi bakoitzak bere ate propioa zuela.
Etxepean Submarino taberna zegoen. 1963 urtean bota zuten eta bere lekuan beste eraikin bat jaso, Gipuzkoako Aurrezki Kutxaren sukurtsala bertara etorri zela (gaur eguneko Kutxa). Submarino taberna, berriz, plaza Zaharrera pasa zen, Banco Guipuzcoano ondoko txosna moduko batetara, eta bertan zabalik egon zen Luis Mari Bolunburu jabea (Calixto txikixa) jubilatu artean.
Erreferentziak
- ↑ Erregistro Liburuan kopiatutako 1523 urteko testamento (1591/09/27).
- ↑ "...a Don Vicente de Arreguia Echevaria se le commpra un pedaço de tierra que está en el parejo de la heredad de don Joseph Manrique de Arana dándosele trueque la heredad y huerta de la iglesia parroquial desta dicha villa y en la huerta y heredad de Juan Goenechea... que están pegantes a las heredades principales del dicho don Vicente de Arreguia" (Soraluzeko Udal Artxibategia 1649/04/05).
- ↑ "sobre la fealdad del camino que don Vicente de Arreguia Echevarria a echo en las puertas de la su casa de Arreguia de suso, ecediendo en mucha cantidad y afeando la plaça que a echo a mucha costa desta dicha villa y sus vecinos se avian juntado para su remedio" (Soraluzeko Udal Artxibategia 1651/06/30).
- ↑ "que estando la pared que a echo agora en sus puertas en quanto a los gradones que salen muy adelante y los que agora a echo dexando camino capaz para meter una junta de bueyes" (Soraluzeko Udal Artxibategia 1651/06/30).
- ↑ Soraluzeko Udal Artxibategia (1791/06/26).
- ↑ Soraluzeko Udal Artxibategia (1807/05/10).