«Ezoziako plaza (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 01:34, 2 urria 2022 data duena

Ezoziako plaza goitik ikusita (Kontrargi 2002)

Azalpen orokorrak

Ezozia bailarako bihotza da. Herritik gertu dago, Ipintza^[1] errekaren ondoan eta Sagar-erreka bailararen aurre aurrean.

Izena modu desberdinetan agertu izan da agiritean: Ozeiza, Ozeita, Oceiti, Ozeitu... Esan nahia ez du argi: batzuk ihi tokia dela diote; Justo Gáratek, aldiz, essox berba latinarekin lotzen du, izen honek amuarrainak izatearekin zerikusia duena.

Bertako toponimoak, Ezoziak, izena eman zion: Ezoziako plaza, edo Ezozia, besterik gabe. Azkenean izen bera bailara osoa izendatzeko erabiltzen da, baina izen osoa beti: Ezozia bailara.

Soraluzeko gune zaharrenetakoa da, Goi Erdi Aroan sortua. Bertan Ezoziako santutegia dago, eta hiru gune: goiko plaza (elizarena omen), beheko plaza (herriarena) eta atseden lekua. Honetaz gain, hiru baserri: Espilla berria, Armendia eta Ezozia, azken hau santutegiaren serorategia izandakoa. Desagertuta daude Espilla zaharra eta Armendiako errota.

Badira beste baserri batzuk oso gertu, Iribe eta Artia azpian, Irigoin eta Aldasoro gainean eta Legarda eta Mendotz Ipintzaren bestekaldean, baina ez daude Ezoziako plazan bertan.

Kokapena

Mapa kargatzen...

Sorrera

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Historialariek esaten dutenez, IX. mendetik aurrera bizigune berriak (hiriak) mendi magaletan sortu zituzten: toki eguzkitsuetan, goiko zelaien gertu, abereak bazkatzeko, eta aldiberean ibaitik hurbil, nekazaritzako lur egokienak eskura izateko. Hiri hauek, benetako herrixkak ziren, bizpahiru etxek osatuak, nekazaritzarako esparruak eta basoak inguruan, eta eliza batekin, askotan herrixka baino geroago jasoa.

Ezoziako "hiria", bizitokiak eta bidea nagusia

Itxura guztien arabera, hauetako toki bat Ezoziako plaza ingurua izango zen. Aintzinako^[2] eliza zegoen bertan, bere kanposantuaz^[3], nahiz eta oso altu ez egon eguzkiak jotzen du Sagar-erreka aldetik; gertuko bi baserriak ere aintzinakoak dira, Espilla eta Armendia; azkenik, gaineko eta azpiko bi baserrien izenek bertan hiria zegoela salatzen dute: Irigoin dauka gainean, eta Iribe azpian.

Eraikinak

Izena	1979	2002
Ezoziako santutegia
Armendia
Espilla
Ezozia
Armendia errota

Ezozia auzoa (J.C. Astiazarán 1979)

Kontuak

Ezoziako Andramaria
(Arantza Cuesta Ezeiza)

Ezoziako Santutegiaren kondaira^[4]

Ezoziko ermita haitz malkartsu baten gainean dago eraikia, horma altu eta sendoak ditu eta harri losez eta galtzadaz egindako elizaurre eder bat dauka. Ermitak, Espillako dorretxearekin (Soraluzeko lehenengo baserria dela esaten da) eta berriztutako Ezozi eta Armendiko baserriekin batera etxe multzo bat osatzen du, Ezozi auzoko erdigune edo auzotarren bilgune moduan izendatu genezakeena. Ermitaren inguruko erreferentziarik zaharrena XVI. mendea baino lehenagokoa da.

Bada, gaurko egunotararte belaunaldiz belaunaldi transmititu den Ezoziko ermitaren inguruko kondaira ezagun bat. Kontatzen denez, hasiera baten, ermita eraikitzeko lanak Arrieta izeneko goragoko lursail baten hasi omen ziren (gaur egun ermita dagoen baino goragoko lur sail baten). Asmo horrekin, ermita bertan eraikitzeko beharrezko ziren harriak batu omen zituzten leku horretara.

Hara non, inork ezer somatu gabe, gauetik goizera harriak Ezozi baserriaren ondoko haitzetara aldatuta azaltzen omen ziren. Gertatzen zena ezin sinistuta, Irigoien baserriko andreak bere begiz ikusi nahi izan zuen lan hauen egilea zein zen eta gau batez zelatan gelditu zen.

Zelatan zela, bapatean argi zuri bat inguruan zuela Amabirjiña bera ikusi omen zuen idi eta gurdiarekin harriak Ezozi baserrirantz garraiatzen. Irigoieneko andreak baina, Amabirjinak begiratu zionean begi bat galdu zuen bere jakinmin eta ausardiagatik.

Ezoziko Amabirjina, kristautasun garaietan oso maitatua izan da Soraluzen, Gipuzkoa osoan eta Bizkaiko leku batzuetan. Garai batean, jendea tropelka etortzen omen zen santua ikusi eta berari errezu egitera. Duela gutxi, konponketa eta eraberritze lanak egin dira ermitan eta barrukaldea, ataria eta teilatua berri berri jarri zaizkio. Azkenaldian Soraluzetar askok aukeratzen dute ermita hau, euren ezkontza ospakizuna egiteko.

Serorategia

Sasoi batean Ezozia baserria santutegiaren seroretxea zen: bada agiri bat, 1745. urtekoa, la casilla de la hermita de Ntra. Sra. de Ezocia aipatzen duena.

1750. urtean etxea osorik erre zen, eta Udalak berriro eraikitzea erabaki zuen^[5]. Bost urte geroago, 1755.ean, Ezoziako etxe berria eraikitzeko kontuak aurkeztu ziren. XIX mende hasieran María Francisca de Aldasoro zen Ezoziko serora (1801).

Oraingo jabeak XIX mende bukaeran etorri ziren bertara bizi izatera, errentero. Ordurako baserria Armendia familiarena zen, izen bereko baserrian bizi zena.

Jaiak

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Sasoi batean izugarrizko jendetza batzen zen Ezoziko jaietan, harrijasotze, bertsolari, ahari joku eta abar egiten ziren. Azken urteotan, indar asko galdu dute jaiek, batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.

Orain urte gutxirarte, abuztuaren azken asteburuan egiten ziren jaiak Ezozin baina auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren bigarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.

Gaur egun ostiraleko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin bat eginez amaitzen diren hiru eguneko jaiak antolatzen dituzte. Tartean bola txapelketa, herri afaria, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.

Apezpikuak kale

Ezoziarainoko errepidea egiteko asmoa gerra aurretik zegoen, baina diru faltaz ez zen egin.

1950. hamarkadan Jaume Font i Andreu jaunak, orduko Donostiako apezpikuak, Gipuzkoako hainbat Andra Mari koroatu zituen baina, Ezoziaraino errepiderik ez zegoela esan ziotenean, zerrendatik kanpo laga omen zuen.

Errepidea 1972. urtean eraiki zen.

Atseden lekua

Eibar-Gasteiz autopistako zulaketa lan handietan ateratako harri eta lurrekin eraiki zen Ezoziako atsedenlekua. Ezoziako beheko plazaren atzekaldeko ingurua errekazuloraino bete eta jolastokia, aparkalekua eta bolatoki berri berria egin ziren.

Ezoziako santutegia eta Ezozia baserriak inguratzen duten plaza bere horretan utzi da, zuhaitz handien gerizpe eta inguruko harmaila ederrarekin. Beheko plaza azpian zegoen iturria, berriz, desagertu zen zeharo estalita.

Erreferentziak

↑ Ipintza erreka. Armendia, Ezozia edota Mendiola erreka ere.
↑ Ramiro Larrañagaren arabera, Soraluze Kalagorriko elizbarrutira pasa zutenean (XI. mendea) Ezoziako santutegia bazegoen.
↑ Santutegiaren aurrekaldean zegoen eta ia mila urte geroago, 1760. urtean hain zuzen, kanposantu honek bertan zirauen.
↑ Soraluzeko baserriak. (68. orrialdea)
↑ Soraluzeko Udal Artxibategia (Udal Akta liburua 1746-1766 1750/05/31).

[1] Ipintza erreka. Armendia, Ezozia edota Mendiola erreka ere.

[2] Ramiro Larrañagaren arabera, Soraluze Kalagorriko elizbarrutira pasa zutenean (XI. mendea) Ezoziako santutegia bazegoen.

[3] Santutegiaren aurrekaldean zegoen eta ia mila urte geroago, 1760. urtean hain zuzen, kanposantu honek bertan zirauen.

[4] Soraluzeko baserriak. (68. orrialdea)

[5] Soraluzeko Udal Artxibategia (Udal Akta liburua 1746-1766 1750/05/31).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-[[Fitxategi: Ezozia_auzoa._Goitik_ikusita_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | right | 600px | Ezozia auzoa goitik ikusita (Kontrargi 2002)]]
+[[Fitxategi: Ezozia_auzoa._Goitik_ikusita_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | center | 800px | Ezoziako plaza goitik ikusita (Kontrargi 2002)]]
 ==Azalpen orokorrak==
 [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia bailarako]] bihotza da. Herritik gertu dago, [[Ipintza erreka (eu)|Ipintza]]<ref>Ipintza erreka. Armendia, Ezozia edota Mendiola erreka ere.</ref> errekaren ondoan eta [[Sagar-erreka (eu)|Sagar-erreka]] bailararen aurre aurrean.
+Izena modu desberdinetan agertu izan da agiritean: Ozeiza, Ozeita, Oceiti, Ozeitu... Esan nahia ez du argi: batzuk ''ihi tokia'' dela diote; Justo Gáratek, aldiz, ''essox'' berba latinarekin lotzen du, izen honek amuarrainak izatearekin zerikusia duena.
 Bertako toponimoak, Ezoziak, izena eman zion: Ezoziako plaza, edo Ezozia, besterik gabe. Azkenean izen bera bailara osoa izendatzeko erabiltzen da, baina izen osoa beti: Ezozia bailara.
-Soraluzeko gune zaharrenetakoa da, Goi Erdi Aroan sortua. Bertan [[Ezoziako santutegia (eu)|Ezoziako santutegia]] dago, eta bi gune: goiko plaza (elizarena omen) eta beheko plaza (herriarena). Honetaz gain, hiru baserri: [[Espilla baserria (eu)|Espilla]] berria, [[Armendia baserria (eu)|Armendia]] eta [[Ezozia baserria (eu)|Ezozia]], azken hau santutegiaren serorategia izandakoa. Desagertuta daude [[Espilla baserria (eu)|Espilla]] zaharra eta [[Armendiako errota (eu)|Armendiako errota]].
+Soraluzeko gune zaharrenetakoa da, Goi Erdi Aroan sortua. Bertan [[Ezoziako santutegia (eu)|Ezoziako santutegia]] dago, eta hiru gune: goiko plaza (elizarena omen), beheko plaza (herriarena) eta atseden lekua. Honetaz gain, hiru baserri: [[Espilla baserria (eu)|Espilla]] berria, [[Armendia baserria (eu)|Armendia]] eta [[Ezozia baserria (eu)|Ezozia]], azken hau santutegiaren serorategia izandakoa. Desagertuta daude [[Espilla baserria (eu)|Espilla]] zaharra eta [[Armendiako errota (eu)|Armendiako errota]].
 Badira beste baserri batzuk oso gertu, [[Iribe baserria (eu)|Iribe]] eta [[Artia baserria (eu)|Artia]] azpian, [[Irigoin baserria (eu)|Irigoin]] eta [[Aldasoro baserria (eu)|Aldasoro]] gainean eta [[Legarda baserria (eu)|Legarda]] eta [[Mendotz baserria (eu)|Mendotz]] Ipintzaren bestekaldean, baina ez daude Ezoziako plazan bertan.
+==Kokapena==
+{{#display_map:
+.182607, -2.420516~[[Ezoziako santutegia (eu)         | Ezoziako santutegia]];
+.183700, -2.419900~[[Aldasoro baserria (eu)           | Aldasoro]]~~Blue_marker.png;
+.182900, -2.419600~[[Armendia baserria (eu)           | Armendia]];
+.181900, -2.423300~[[Artia baserria (eu)              | Artia]]~~Blue_marker.png;
+.182303, -2.420538~[[Espilla baserria (eu)            | Espilla zaharra]];
+.182500, -2.421200~[[Espilla baserria (eu)            | Espilla berria]];
+.182600, -2.420300~[[Ezozia baserria (eu)             | Ezozia]];
+.180800, -2.422700~[[Iribe baserria (eu)              | Iribe]]~~Blue_marker.png;
+.183100, -2.421700~[[Irigoin baserria (eu)            | Irigoin]]~~Blue_marker.png;
+.180800, -2.417500~[[Legarda baserria (eu)            | Legarda]]~~Blue_marker.png;
+.182500, -2.415400~[[Mendotz baserria (eu)            | Mendotz]]~~Blue_marker.png
+   |type=earth |height=800px |width=1000px
+}}
-===Atseden lekua===
-Eibar-Gasteiz autopistako zulaketa lan handietan ateratako harri eta lurrekin eraiki zen Ezoziako atsedenlekua. Ezoziako beheko plazaren atzekaldeko ingurua errekazuloraino bete eta jolastokia, aparkalekua eta bolatoki berri berria egin ziren. Ezoziako santutegia eta Ezozia baserriak inguratzen duten plaza bere horretan utzi da, zuhaitz handien gerizpe eta inguruko harmaila ederrarekin.
-Plaza, atsedenlekua eta santutegi ingurua dira auzoko leku erreferentzialak, besteak beste, bertan daudelako auzoko jatetxea, [[Armendia baserria (eu)|Armendia]]; bertan euskal sukaldaritza tradizionaleko jaki goxoenekin egiten dute lan. [[Ezozia baserria (eu)|Ezozia]] jatetxea, aldiz, itxita dago 2000. urtetik aurrera.
+==Sorrera==
+::<small>Gehiago jakiteko, sakatu [[Historia. Mende ilunak. Goi Erdi Aroa (eu)#Ezoziako "hiria" | ''hemen'']].</small>
+Historialariek esaten dutenez, IX. mendetik aurrera bizigune berriak (''hiriak'') mendi magaletan sortu zituzten: toki eguzkitsuetan, goiko zelaien gertu, abereak bazkatzeko, eta aldiberean ibaitik hurbil, nekazaritzako lur egokienak eskura izateko. ''Hiri'' hauek, benetako herrixkak ziren, bizpahiru etxek osatuak, nekazaritzarako esparruak eta basoak inguruan, eta eliza batekin, askotan herrixka baino geroago jasoa.
-==Historia==
+[[Fitxategi: Ezoziako hiria. Bizitokiak eta bide nagusia (Google 2022).jpg | thumb | 600px | center | Ezoziako "hiria", bizitokiak eta bidea nagusia]]
-Goi Erdi Aroan, hiria
-Irigoin eta Iribe
+Itxura guztien arabera, hauetako toki bat Ezoziako plaza ingurua izango zen. Aintzinako<ref>Ramiro Larrañagaren arabera, Soraluze Kalagorriko elizbarrutira pasa zutenean (XI. mendea) Ezoziako santutegia bazegoen.</ref> [[Ezoziako santutegia (eu)|eliza]] zegoen bertan, bere kanposantuaz<ref>Santutegiaren aurrekaldean zegoen eta ia mila urte geroago, 1760. urtean hain zuzen, kanposantu honek bertan zirauen.</ref>, nahiz eta oso altu ez egon eguzkiak jotzen du Sagar-erreka aldetik; gertuko bi baserriak ere aintzinakoak dira, [[Espilla baserria (eu)|Espilla]] eta [[Armendia baserria (eu)|Armendia]]; azkenik, gaineko eta azpiko bi baserrien izenek bertan ''hiria'' zegoela salatzen dute: [[Irigoin baserria (eu)|Irigoin]] dauka gainean, eta [[Iribe baserria (eu)|Iribe]] azpian.
+==Eraikinak==
 ::{| class="wikitable" | align="center"
 |-
@@ 29. lerroa: / 46. lerroa: @@
 ! style="background:Lime" | 1979
 ! style="background:Lime" | 2002
+|-
+|    [[Ezoziako santutegia (eu)| Ezoziako santutegia]]
+  || [[Fitxategi: Ezoziako_santutegia._Ikuspegi_orokorra_02_(Indalecio_Ojanguren).jpg | 200px]]
+  || [[Fitxategi: Ezoziako_santutegia._Ikuspegi_orokorra_4.jpg                        | 200px]]
 |-
 |    [[Armendia baserria (eu)| Armendia]]
@@ 41. lerroa: / 62. lerroa: @@
    || [[Fitxategi: Ezozia_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
    || [[Fitxategi: Ezozia_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
-|}
+|-
+|    [[Armendia errota (eu)| Armendia errota]]
+  || [[Fitxategi: Armendiako_errota._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
+  || [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg                                                         | 200px]]
+|}
 [[Fitxategi: Ezozia_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | Ikuspegi orokorra >br> (J.C. Astiazarán 1979) | thumb | center | 600px | Ezozia auzoa (J.C. Astiazarán 1979)]]
-==Bitxikeriak <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(68. orrialdea)''</ref>==
+==Kontuak==
 [[Fitxategi: Ezoziko_Santutegia._Andra_Maria_01._Arantza_Cuesta_Ezeiza.jpg | thumb | right | 250px | Ezoziako Andramaria <br> (Arantza Cuesta Ezeiza)]]
-===Ezoziako Santutegiaren kondaira===
+===Ezoziako Santutegiaren kondaira<ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(68. orrialdea)''</ref>===
 Ezoziko ermita haitz malkartsu baten gainean dago eraikia, horma altu eta sendoak ditu eta harri losez eta galtzadaz egindako elizaurre eder bat dauka. Ermitak, Espillako dorretxearekin (Soraluzeko lehenengo baserria dela esaten da) eta berriztutako Ezozi eta Armendiko baserriekin batera etxe multzo bat osatzen du, Ezozi auzoko erdigune edo auzotarren bilgune moduan izendatu genezakeena. Ermitaren inguruko erreferentziarik zaharrena XVI. mendea baino lehenagokoa da.
@@ 59. lerroa: / 84. lerroa: @@
 Ezoziko Amabirjina, kristautasun garaietan oso maitatua izan da Soraluzen, Gipuzkoa osoan eta Bizkaiko leku batzuetan. Garai batean, jendea tropelka etortzen omen zen santua ikusi eta berari errezu egitera. Duela gutxi, konponketa eta eraberritze lanak egin dira ermitan eta barrukaldea, ataria eta teilatua berri berri jarri zaizkio. Azkenaldian Soraluzetar askok aukeratzen dute ermita hau, euren ezkontza ospakizuna egiteko.
+===Serorategia===
+Sasoi batean [[Ezozia baserria (eu)|Ezozia]] baserria  [[Ezoziako santutegia (eu)| santutegiaren]] seroretxea zen: bada agiri bat, 1745. urtekoa, ''la casilla de la hermita de Ntra. Sra. de Ezocia'' aipatzen duena.
-==Mapa==
+. urtean etxea osorik erre zen, eta Udalak berriro eraikitzea erabaki zuen<ref>Soraluzeko Udal Artxibategia (Udal Akta liburua 1746-1766 1750/05/31).</ref>. Bost urte geroago, 1755.ean, Ezoziako etxe berria eraikitzeko kontuak aurkeztu ziren. XIX mende hasieran María Francisca de Aldasoro zen Ezoziko serora (1801).
-{{#display_map:
-.182607, -2.420516~[[Ezoziako santutegia (eu)         | Ezoziako santutegia]];
-.183700, -2.419900~[[Aldasoro baserria (eu)           | Aldasoro]]~~Blue_marker.png;
-.185200, -2.418600~[[Altamira baserria (eu)           | Altamira]]~~Blue_marker.png;
-.182900, -2.419600~[[Armendia baserria (eu)           | Armendia]];
-.185300, -2.420700~[[Arritxa baserria (eu)            | Arritxa]]~~Blue_marker.png;
-.181900, -2.423300~[[Artia baserria (eu)              | Artia]]~~Blue_marker.png;
-.182303, -2.420538~[[Espilla baserria (eu)            | Espilla zaharra]];
-.182500, -2.421200~[[Espilla baserria (eu)            | Espilla berria]];
-.182600, -2.420300~[[Ezozia baserria (eu)             | Ezozia]];
-.180800, -2.422700~[[Iribe baserria (eu)              | Iribe]]~~Blue_marker.png;
-.183100, -2.421700~[[Irigoin baserria (eu)            | Irigoin]]~~Blue_marker.png
-   |type=earth |height=800px |width=1000px
-}}
-==Santutegia eta ermita==
-Ezozia bailarak izen bereko santutegia du, eta San Roke ermita (garai batean Santa Kruz izenekoa).
-::{| class="wikitable" | align="center"
+Oraingo jabeak XIX mende bukaeran etorri ziren bertara bizi izatera, errentero. Ordurako baserria Armendia familiarena zen, izen bereko [[Armendia baserria (eu)|baserrian]] bizi zena.
-|-
-|    [[Fitxategi: Ezoziako_santutegia._Ikuspegi_orokorra_4.jpg               | 200px]]
-  || [[Fitxategi: San_Roke_ermita._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | 200px]]
-|-
-|    [[Ezoziako santutegia (eu) | Ezoziako santutegia]]
-  || [[San Roke ermita (eu)     | San Roke ermita]]
-|}
+===Jaiak===
+::<small>Gehiago jakiteko, sakatu [[Ezoziako jaiak (eu) | ''hemen'']].</small>
-==Baserriak==
+Sasoi batean izugarrizko jendetza batzen zen Ezoziko jaietan, harrijasotze, bertsolari, ahari joku eta abar egiten ziren. Azken urteotan, indar asko galdu dute jaiek, batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.
-===2002eko datuak===
+Orain urte gutxirarte, abuztuaren azken asteburuan egiten ziren jaiak Ezozin baina auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren bigarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.
+Gaur egun ostiraleko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin bat eginez amaitzen diren hiru eguneko jaiak antolatzen dituzte. Tartean bola txapelketa, herri afaria, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.
-===Gaur eguneko baserriak===
+===Apezpikuak kale===
+Ezoziarainoko errepidea egiteko asmoa gerra aurretik zegoen, baina diru faltaz ez zen egin.
+. hamarkadan Jaume Font i Andreu jaunak, orduko Donostiako apezpikuak, Gipuzkoako hainbat Andra Mari koroatu zituen baina, Ezoziaraino errepiderik ez zegoela esan ziotenean, zerrendatik kanpo laga omen zuen.
+Errepidea 1972. urtean eraiki zen.
+===Atseden lekua===
+Eibar-Gasteiz autopistako zulaketa lan handietan ateratako harri eta lurrekin eraiki zen Ezoziako atsedenlekua. Ezoziako beheko plazaren atzekaldeko ingurua errekazuloraino bete eta jolastokia, aparkalekua eta bolatoki berri berria egin ziren.
+Ezoziako santutegia eta Ezozia baserriak inguratzen duten plaza bere horretan utzi da, zuhaitz handien gerizpe eta inguruko harmaila ederrarekin. Beheko plaza azpian zegoen iturria, berriz, desagertu zen zeharo estalita.