«Miguel Antonio de Jauregui (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
}} | }} | ||
==Familia== | ==Sorrera== | ||
===Familia=== | |||
Aita Thomas Jauregui Badiola<ref>[https://dbe.rah.es/biografias/29911/tomas-de-jauregui Tomás de Jauregui]. Real Academia de la Historia.</ref> urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791). | Aita Thomas Jauregui Badiola<ref>[https://dbe.rah.es/biografias/29911/tomas-de-jauregui Tomás de Jauregui]. Real Academia de la Historia.</ref> urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791). | ||
| 16. lerroa: | 17. lerroa: | ||
Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo... | Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo... | ||
===Ikasketak=== | |||
==Ikasketak== | |||
Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoren Arte Ederren Erret Akademian hain zuzen. | Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoren Arte Ederren Erret Akademian hain zuzen. | ||
| 23. lerroa: | 23. lerroa: | ||
==Eskultore lanak== | ==Bizitza profesionala== | ||
===Eskultore lanak=== | |||
Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan. | Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan. | ||
| 33. lerroa: | 34. lerroa: | ||
1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zuela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren. | 1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zuela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren. | ||
= | |||
==Arkitekto lanak=== | |||
==Arkitekto lanak== | |||
1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez<ref>[https://eu.m.wikipedia.org/wiki/Ventura_Rodríguez Ventura Rodríguez]. Wikipedia (euskaraz).</ref> ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Venturari proposatu zioten erretaula berria marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko. | 1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez<ref>[https://eu.m.wikipedia.org/wiki/Ventura_Rodríguez Ventura Rodríguez]. Wikipedia (euskaraz).</ref> ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Venturari proposatu zioten erretaula berria marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko. | ||
| 50. lerroa: | 50. lerroa: | ||
1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokiko erretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen. | 1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokiko erretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen. | ||
===Bestelako lanak=== | |||
==Bestelako lanak== | |||
Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademiaren kidea izan zen. | Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademiaren kidea izan zen. | ||
| 61. lerroa: | 60. lerroa: | ||
==Ezkontza eta familia== | ==Bizitza pribatua=== | ||
===Ezkontza eta familia=== | |||
Soraluzen ezkondu zen (1785), [[Maria Barbara de Aguirre (eu)|Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate]] soraluzetarrarekin (1760). | Soraluzen ezkondu zen (1785), [[Maria Barbara de Aguirre (eu)|Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate]] soraluzetarrarekin (1760). | ||
Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785). | Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785). | ||
===Ekonomia=== | |||
Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten. | Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten. | ||
| 72. lerroa: | 73. lerroa: | ||
Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat<ref>1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>. | Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat<ref>1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>. | ||
==Maria Barbararen | ===Maria Barbararen kapilautza=== | ||
::<small>Gehiago jakiteko sakatu [[Maria Barbara de Aguirre (eu)#Maria Barbara kapelaua | ''hemen'']]</small> | |||
1788-1789 urteetan Maria Barbararen osaba batek kapilautza bat sortu zuen Soraluzen, bere errentekin. Lehen kapilaua Jose Maria de Aguirre neba izan zen. | |||
1812. urtean José María hil zen, eta Maria Barbara arrebak kapelautza berarentzat eskatu zuen, nahiz eta emakumea izan. Kapelautzaren patroiak, Soraluzeko Udalak, eskaera onartu zuen. | |||
Zazpi urte geroago Kalagorriko apezpikuak Deba bailara bisitatu zuenean, egoera guztiz arbuiagarria iritzi zitzaion. Eta zegokion prozesua martxan jarri zuen, eliz-epaitegietan. Maria Barbarak eta Miguel Antoniok bigarren auzia abiatu zuten, epaitegi zibiletan baina, kapilautzaren errentak berreskuratzeko. | |||
Hurrengo urtetan gauzak gehiago korapilatu ziren, bsste abade batzuk kapilautza eskatu zutelako, auzia berriak abiatzen. Gainera, sasoiko politikaren arabera auzitegiak behin eta berriro berrantolatu ziren, auziak batetik bestera pasatzen. | |||
Azkenean, 1828. urtean Kalagorriko eliz-epaitegiak kapelautza Maria Barbara de Aguirre-ri kendu zion, eta 1812.tik kobratutako errentak itzultzeko agindu. Epaitegi zibilak 1833.ean eman zuen epaia, hau ere Maria Barbara de Aguirreren kontra. | |||
== | ===Senar-emazteen heriotza=== | ||
Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean. | Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean. | ||
21:58, 26 uztaila 2021(e)ko berrikuspena
| Miguel Antonio de Jauregui y Ondarza | |
|---|---|
| |
| Jaio | ? |
| Hil | Bergara, 1833 |
| Profila | Eskultorea, arkitektoa |
Sorrera
Familia
Aita Thomas Jauregui Badiola[1] urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791).
Thomas erretaulagilea zen lanbidez, rokoko estilokoa, eta azkenetako lana Soraluzen egin zuen (1767), Nazareno eta Dolorosa kaperetako erretaulak hain zuzen.
Gipuzkoa eta Nafarroan lan egin zuen gehien bat, familia herri batetik bestera aldatzen zela lanaren arabera, seme alaben bataio agiriak erakusten dutenez: Juan Antonio (Bergara, 1742), Maria Manuela Antonia (Segura 1749), Francisco Thomas (Segura 1750), Maria Antonia Rosa (Oñati 1751), Engracia Antonia (Zumarraga 1758) eta Assensio Antonio (Oñati 1760).
Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo...
Ikasketak
Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoren Arte Ederren Erret Akademian hain zuzen.
Horretarako diru laguntza bat eman zioten ("pensionado").
Bizitza profesionala
Eskultore lanak
Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan.
Hala ere, estilo oso desberdina zuen; aita rokoko bazen, Antonio Maria neoklasizismoari jarraitzen zitzaion. Noticias de los Arquitectos y Arquitectura de España liburuan aitari buruz esaten zenez (1823):
- Zegaman hil zen 1768. urtean, 60 urte zituela, maisuaren gustu txarrari eusten dioten ikasle batzuk utziz. Salbuespena Miguel Antonio bere semea da, Bergarako Mintegian diseinu maisua dena, arkitektura ordenen arabera tajuz lan egiten duela.
1771 eta 1773 artean Zegamako (Gipuzkoa) parrokiarentzat lanean aritu zen, besteak beste, sakristian gordetzen den "Kristo hilzorian" egiten. Asteasuko (Gipuzkoa) parrokiako erretaula amaitzeko San Pedroren eta Espiritu Santuaren tronuak egin zituen eta 1779.an eliza hartarako San Andres eta San Juan Nepomucenoren estatuak egin zituen.
1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zuela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren. =
Arkitekto lanak=
1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez[2] ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Venturari proposatu zioten erretaula berria marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko.
Ordutik aurrera Miguel Antoniok Gipuzkoa osoan lan egin bazuen ere, proiektu gehienak Bergara eta inguruetan gauzatu zituen, horietako batzuk Soraluzen bertan.
1784. urtean Euskal Erret Mintegi Abertzalea[3] zenaren eraikina orduan marraztu zuen eta[4].
1785.ean, Lacy-ko konteak eskatuta, Soraluzeko Erret Lantegien zabaltzea proiektatu zuen, bigarren Erregetxea. Baina diru faltaz ez zen egin.
1788. urtean errebote-frontoia egiteko proiektua marraztu zuen. Hogei urte lehenago Bartolomé de Eguizabalek Guatemalatik bialdutako diruarekin, eta Aldasorotarrek emandakoarekin egin zen.
Bigarren Erregetxea egin ez zenez, 1803. urtean beste proiektu bat prestatu zuen, Erregetxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, Plaza Zaharraren gainean.
1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokiko erretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen.
Bestelako lanak
Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademiaren kidea izan zen.
1784.rako Bergarako Nobleen Erret Mintegiko marrazki irakaslea zen, eta gutxienez 1807 arte aritu zen.
Bergaratik Alzolarainoko bide berria egin zenean, Joaquín de Maquibarrekin batera berak irabazi zuen enkantea Bergara eta Soraluze arteko zortzi zatiak egiteko[5].
Eta hainbat kasutan aditu moduan ere kontratatu zuten: 1806.ean Antzuola ibaiaren planu topografikoa egiteko eskatu zioten[6], 1819.an Albisua baserritik Barrutia errotara doan errekari buruzko txostena eginarazi zioten[7], 1820.ean Bergarako zeharbidea konpontzeko aurrekontua prestatzeko eskatu zioten[8]...
Bizitza pribatua=
Ezkontza eta familia
Soraluzen ezkondu zen (1785), Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate soraluzetarrarekin (1760).
Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785).
Ekonomia
Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten.
1800.ean Estatuak eliz ondasunak saldu zituenean, San Pedro elizako abadeen etxe bat erosi zuen[9]. Eta 1813.ean Udalak saldutako bi esparru bereganatu zituen[10].
Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat[11].
Maria Barbararen kapilautza
- Gehiago jakiteko sakatu hemen
1788-1789 urteetan Maria Barbararen osaba batek kapilautza bat sortu zuen Soraluzen, bere errentekin. Lehen kapilaua Jose Maria de Aguirre neba izan zen.
1812. urtean José María hil zen, eta Maria Barbara arrebak kapelautza berarentzat eskatu zuen, nahiz eta emakumea izan. Kapelautzaren patroiak, Soraluzeko Udalak, eskaera onartu zuen.
Zazpi urte geroago Kalagorriko apezpikuak Deba bailara bisitatu zuenean, egoera guztiz arbuiagarria iritzi zitzaion. Eta zegokion prozesua martxan jarri zuen, eliz-epaitegietan. Maria Barbarak eta Miguel Antoniok bigarren auzia abiatu zuten, epaitegi zibiletan baina, kapilautzaren errentak berreskuratzeko.
Hurrengo urtetan gauzak gehiago korapilatu ziren, bsste abade batzuk kapilautza eskatu zutelako, auzia berriak abiatzen. Gainera, sasoiko politikaren arabera auzitegiak behin eta berriro berrantolatu ziren, auziak batetik bestera pasatzen.
Azkenean, 1828. urtean Kalagorriko eliz-epaitegiak kapelautza Maria Barbara de Aguirre-ri kendu zion, eta 1812.tik kobratutako errentak itzultzeko agindu. Epaitegi zibilak 1833.ean eman zuen epaia, hau ere Maria Barbara de Aguirreren kontra.
Senar-emazteen heriotza
Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean.
Handik hilabete batzuetara Maria Barbara emaztea hil zen, azaroak 27an hain zuzen.
Erreferentziak
- ↑ Tomás de Jauregui. Real Academia de la Historia.
- ↑ Ventura Rodríguez. Wikipedia (euskaraz).
- ↑ Real Seminario Patriótico Vascongado.
- ↑ 1784/08/01. Escritura de construcción de obras de cantería y carpintería del Real Seminario Patriótico Bascongado, con arreglo al diseño y plan hecho por Miguel Antonio de Jauregui, maestro de dibujo, por Juan Antonio de Thomasa, Lorenzo Diez de San Martin y Jose Nicolas de Aguirre (Bergarako Udal Artxiboa).
- ↑ 1800/10/24. Autos para la tasación de las obras por Alexo de Miranda, maestro arquitecto, hechas en 8 trozos del camino real de coches desde Bergara a Placencia, por los asentistas y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
- ↑ Joaquín Ignacio de Zunzunegui arkitektoarekin batera egin zuen. Biak Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademian batera ikasitakoak ziren.
- ↑ 1819/12/11). Informe de los peritos Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, y José de Zuloeta, agrimensor, nombrados respectivamente por José Joaquin de Amuchastegui y consortes y por Miguel de Albisua y consortes, sobre el curso de las aguas que bajan de la casería de Albisua a la caseria y molino de Barrutia (Bergarako Udal Artxiboa)
- ↑ 1820/04/11. Presupuesto y condiciones de la obra de la calle principal de la Villa que hace de carretera general, firmado por Pedro Manuel de Ugartemendia y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
- ↑ 1800/04/28. Autos de posesión de la casa nº 3 de la plaza de la Magdalena solicitada por Miguel Antonio de Jauregui, que la compró en subasta por 18.080 reales y era del cabildo eclesiástico de San Pedro (Bergarako Udal Artxiboa).
- ↑ 1813/03/10. Escritura de venta real de dos terrenos propios de la villa, uno en el monte de Osaiz y otro en el monte de Galarraga a favor de Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
- ↑ 1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).