«Miguel Antonio de Jauregui (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    (Orria sortu da. Edukia: {{Pertsona (eu) | izena = Miguel Antonio de Jauregui y Ondarza | irudia = Argazkirik_ez.jpg | jaio = ? | hil = Bergara, 1833 | profila = Eskultorea, arkitek...)
     
    No edit summary
     
    (Erabiltzaile berak tartean egindako 11 ekarpen ez dira erakusten)
    2. lerroa: 2. lerroa:
      | izena  = Miguel Antonio de Jauregui y Ondarza
      | izena  = Miguel Antonio de Jauregui y Ondarza
      | irudia  = Argazkirik_ez.jpg
      | irudia  = Argazkirik_ez.jpg
      | jaio    = ?
      | jaio    = 17..
      | hil    = Bergara, 1833
      | hil    = Bergara, 1833
      | profila = Eskultorea, arkitektoa
      | profila = Eskultorea, arkitektoa
    }}
    }}


    ==Familia==
    ==Sorrera==
    ===Familia===
    Aita Thomas Jauregui Badiola<ref>[https://dbe.rah.es/biografias/29911/tomas-de-jauregui Tomás de Jauregui]. Real Academia de la Historia.</ref> urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791).
    Aita Thomas Jauregui Badiola<ref>[https://dbe.rah.es/biografias/29911/tomas-de-jauregui Tomás de Jauregui]. Real Academia de la Historia.</ref> urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791).


    Thomas erretaulagilea zen lanbidez, rokoko estilokoa, eta azkenetako lana Soraluzen egin zuen (1767), Narareno eta Dolorosa kaperetako erretaulak hain zuzen.
    Thomas erretaulagilea zen lanbidez, rokoko estilokoa, eta azkenetako lana Soraluzen egin zuen (1767), [[Nazareno erretaula (eu)|Nazareno]] eta [[Dolorosa erretaula (eu)|Dolorosa]] kaperetako erretaulak hain zuzen.


    Gipuzkoa eta Nafarroan lan egin zuen gehien bat, familia herri batetik bestera aldatzen zela lanaren arabera, seme alaben bataio agiriak erakusten dutenez: Juan Antonio (Bergara, 1742), Maria Manuela Antonia (Segura 1749), Francisco Thomas (Segura 1750), Maria Antonia Rosa (Oñati 1751), Engracia Antonia (Zumarraga 1758) eta Assensio Antonio (Oñati 1760).
    Gipuzkoa eta Nafarroan lan egin zuen gehien bat, familia herri batetik bestera aldatzen zela lanaren arabera, seme alaben bataio agiriak erakusten dutenez: Juan Antonio (Bergara, 1742), Maria Manuela Antonia (Segura 1749), Francisco Thomas (Segura 1750), Maria Antonia Rosa (Oñati 1751), Engracia Antonia (Zumarraga 1758) eta Assensio Antonio (Oñati 1760).
    16. lerroa: 17. lerroa:
    Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo...
    Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo...


    ===Ikasketak===
    Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian hain zuzen<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/San_Fernandoko_Arte_Ederren_Errege_Akademia San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]. Wikipedia (euskaraz).</ref>.


    ==Ikasketak==
    Horretarako diru laguntza bat eman zioten ("pensionado").
    Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoren Arte Ederren Erret Akademian hain zuzen.


    Horretarako diru laguntza eman zioten ("pensionado").


     
    [[Fitxategi: Miguel_Antonio_de_Jauregui._Asteasuko_San_Juan_Nepomuceno.png | thumb | right | 300px | Asteasuko san Juan Nepomuceno]]
    ==Eskultore lanak==
    ==Bizitza profesionala==
    ===Eskultore lanak===
    Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan.
    Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan.


    30. lerroa: 32. lerroa:
    ::''Zegaman hil zen 1768. urtean, 60 urte zituela, maisuaren gustu txarrari eusten dioten ikasle batzuk utziz. Salbuespena Miguel Antonio bere semea da, Bergarako Mintegian diseinu maisua dena, arkitektura ordenen arabera tajuz lan egiten duela.''  
    ::''Zegaman hil zen 1768. urtean, 60 urte zituela, maisuaren gustu txarrari eusten dioten ikasle batzuk utziz. Salbuespena Miguel Antonio bere semea da, Bergarako Mintegian diseinu maisua dena, arkitektura ordenen arabera tajuz lan egiten duela.''  


    1771 eta 1773 artean Zegamako (Gipuzkoa) parrokiarentzat lanean aritu zen, besteak beste, sakristian gordetzen den "Kristo hilzorian" egiten. Asteasuko (Gipuzkoa) parrokiako erretaula amaitzeko San Pedroren eta Espiritu Santuaren tronuak egin zituen eta 1779an eliza hartarako San Andres eta San Juan Nepomucenoren estatuak egin zituen.
    1771 eta 1773 artean Zegamako (Gipuzkoa) parrokiarentzat lanean aritu zen, besteak beste, sakristian gordetzen den "Kristo hilzorian" egiten. Asteasuko (Gipuzkoa) parrokiako erretaula amaitzeko San Pedroren eta Espiritu Santuaren tronuak egin zituen eta 1779.an eliza hartarako San Andres eta San Juan Nepomucenoren estatuak egin zituen.


    1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zituela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren.
    1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zuela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren.


     
    ===Arkitekto lanak===
    ==Arkitekto lanak==
    1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez<ref>[https://eu.m.wikipedia.org/wiki/Ventura_Rodríguez Ventura Rodríguez]. Wikipedia (euskaraz).</ref> ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Venturari proposatu zioten [[Santa Maria la Real. Erretaula nagusia (eu)|erretaula berria]] marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko. 1792.ean bukatuta omen zeuden lanak<ref>Expediente sobre execución del retablo de la parroquial de Placencia de las Armas (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1792).</ref>.
    1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Ventura Rodriguezi eskatu zioten erretaula berria marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko.


    Ordutik aurrera Miguel Antoniok Gipuzkoa osoan lan egin bazuen ere, proiektu gehienak Bergara eta inguruetan gauzatu zituen, horietako batzuk Soraluzen bertan.
    Ordutik aurrera Miguel Antoniok Gipuzkoa osoan lan egin bazuen ere, proiektu gehienak Bergara eta inguruetan gauzatu zituen, horietako batzuk Soraluzen bertan.
    42. lerroa: 43. lerroa:
    1784. urtean Euskal Erret Mintegi Abertzalea<ref>Real Seminario Patriótico Vascongado.</ref> zenaren eraikina orduan marraztu zuen eta<ref>1784/08/01. Escritura de construcción de obras de cantería y carpintería del Real Seminario Patriótico Bascongado, con arreglo al diseño y plan hecho por Miguel Antonio de Jauregui, maestro de dibujo, por Juan Antonio de Thomasa, Lorenzo Diez de San Martin y Jose Nicolas de Aguirre (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.
    1784. urtean Euskal Erret Mintegi Abertzalea<ref>Real Seminario Patriótico Vascongado.</ref> zenaren eraikina orduan marraztu zuen eta<ref>1784/08/01. Escritura de construcción de obras de cantería y carpintería del Real Seminario Patriótico Bascongado, con arreglo al diseño y plan hecho por Miguel Antonio de Jauregui, maestro de dibujo, por Juan Antonio de Thomasa, Lorenzo Diez de San Martin y Jose Nicolas de Aguirre (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.


    1785.ean, Lacy-ko konteak eskatuta, Soraluzeko Erret Lantegien zabaltzea proiektatu zuen, bigarren Erregetxea. Diru faltaz ez zen egin.
    1785.ean, Lacy-ko konteak eskatuta, Soraluzeko Erret Lantegien zabaltzea proiektatu zuen, [[Erregetxe bigarrena (eu)|bigarren Erregetxea]]. Baina diru faltaz ez zen egin.


    1788. urtean errebote-frontoia egiteko proiektua marraztu zuen. Hogei urte lehenago Bartolomé de Eguizabalek Guatemalatik bialdutako diruarekin, eta Aldasorotarrek emandakoarekin egin zen.
    1788. urtean [[Errebote-frontoia (eu)|errebote-frontoia]] egiteko proiektua marraztu zuen. Hogei urte lehenago Bartolomé de Eguizabalek Guatemalatik bialdutako diruarekin, eta Aldasorotarrek emandakoarekin egin zen.


    Bigarren Erregetxea egin ez zenez, 1803. urtean beste proiektu bat prestatu zuen, Erregetxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, Plaza Zaharraren gainean.  
    1791. urtean [[Santa Ana komentua (eu)|Santa Ana komentuko]] erretaula nagusia egiteko eskritura sinatu zuen<ref>Escritura de declaración y condiciones dadas por Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, vecino de la villa de Vergara, para la realización del retablo del altar mayor del convento de Santa Ana de la villa de Placencia (Soraluzeko Udal Artxibo Historikoa 1791/07/09).</ref>.


    1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokikomerretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen.
    Bigarren Erregetxea egin ez zenez, 1803. urtean beste proiektu bat prestatu zuen, [[Erregetxea (eu)|Erregetxe berria]] herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, [[Plaza Zaharra (eu)|Plaza Zaharraren]] gainean.  


    1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokiko erretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen.


    ==Bestelako lanak==
    <gallery mode="packed-hover" heights="200">
    Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademiaren kidea izan zen.
      Santa_Maria_la_Real_parrokia._Erretaula_(berritua).jpg | Erretaula nagusia (1780) 
      Erregetxea_(asmoa)._1._planoa.jpg                      | Erregetxe bigarrena (1785)
      15_Frontoia._Lehen.jpg                                | Errebote-frontoia (1788)
      Erregetxea._3D_bideoa_01_(Oscar_Pérez_2015).jpg        | Erregetxea (1803)
    </gallery>


    Bergarako Nobleen Erret Mintegiko marrazki irakaslea izan zen, gutxienez 1784tik 1807 arte.
    ===Bestelako lanak===
    Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiaren kidea izan zen.
     
    1784.rako Bergarako Nobleen Erret Mintegiko marrazki irakaslea zen, eta gutxienez 1807 arte aritu zen.
     
    1799.ean Soraluzeko Eliz Kabildoak aditu moduan kontratatu zuen<ref>Ignacio Bartolomé de Muguruza, maestro agrimensor y obras aprobado y vecino de Elgoibar, hace relación de las haciendas de obras pias en Placencia (fue acompañado para ello por D. Miguel Antonio de Jauregui, perito nombrado por el cabildo; a Muguruza le nombró la villa de Placencia) (Elgoibarko Udal Artxibo Historikoa 1799/08/01).</ref>, hainbat eliz ondasun tasatzeko, [[Konbentzioaren Gerra (eu)|Konbentzioaren Gerrak]] utzitako egoera larria konpontzeko, 1798.eko Erret Agindu batek [[Konbentzioaren Gerra (eu)#Ondasun publikoen salmentak|eliz ondasun batzuk saltzeko]] eskatzen zuen eta. Lanak urte horretako abuztua eta urria artean egin zituzten.  


    [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | Bergaratik Alzolarainoko bide berria]] egin zenean, Joaquín de Maquibarrekin batera berak irabazi zuen enkantea Bergara eta Soraluze arteko zortzi zatiak egiteko<ref>1800/10/24. Autos para la tasación de las obras por Alexo de Miranda, maestro arquitecto, hechas en 8 trozos del camino real de coches desde Bergara a Placencia, por los asentistas y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.
    [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | Bergaratik Alzolarainoko bide berria]] egin zenean, Joaquín de Maquibarrekin batera berak irabazi zuen enkantea Bergara eta Soraluze arteko zortzi zatiak egiteko<ref>1800/10/24. Autos para la tasación de las obras por Alexo de Miranda, maestro arquitecto, hechas en 8 trozos del camino real de coches desde Bergara a Placencia, por los asentistas y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.


    Eta hainbat kasutan aditu moduan ere kontratatu zuten: 1806.ean Antzuola ibaiaren planu topografikoa egiteko eskatu zioten<ref>Joaquín Ignacio de Zunzunegui arkitektoarekin batera egin zuen. Biak Madrilgo San Fernando Arte Ederretako Erret Akademian batera ikasitakoak ziren.</ref>, 1819.an Albisua baserritik Barrutia errotara doan errekari buruzko txostena<ref>1819/12/11). Informe de los peritos Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, y José de Zuloeta, agrimensor, nombrados respectivamente por José Joaquin de Amuchastegui y consortes y por Miguel de Albisua y consortes, sobre el curso de las aguas que bajan de la casería de Albisua a la caseria y molino de Barrutia (Bergarako Udal Artxiboa), 1820.ean Bergarako zeharbidea konpontzeko aurrekontua<ref>1820/04/11). Presupuesto y condiciones de la obra de la calle principal de la Villa que hace de carretera general, firmado por Pedro Manuel de Ugartemendia y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>...
    Eta hainbat kasutan aditu moduan ere kontratatu zuten: 1806.ean Antzuola ibaiaren planu topografikoa egiteko eskatu zioten<ref>Joaquín Ignacio de Zunzunegui arkitektoarekin batera egin zuen. Biak Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian batera ikasitakoak ziren.</ref>, 1819.an Albisua baserritik Barrutia errotara doan errekari buruzko txostena eginarazi zioten<ref>1819/12/11). Informe de los peritos Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, y José de Zuloeta, agrimensor, nombrados respectivamente por José Joaquin de Amuchastegui y consortes y por Miguel de Albisua y consortes, sobre el curso de las aguas que bajan de la casería de Albisua a la caseria y molino de Barrutia (Bergarako Udal Artxiboa)</ref>, 1820.ean Bergarako zeharbidea konpontzeko aurrekontua prestatzeko eskatu zioten<ref>1820/04/11. Presupuesto y condiciones de la obra de la calle principal de la Villa que hace de carretera general, firmado por Pedro Manuel de Ugartemendia y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>...




    ==Ezkontza eta familia==
    ==Bizitza pribatua==
    ===Ezkontza eta familia===
    Soraluzen ezkondu zen (1785), [[Maria Barbara de Aguirre (eu)|Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate]] soraluzetarrarekin (1760).
    Soraluzen ezkondu zen (1785), [[Maria Barbara de Aguirre (eu)|Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate]] soraluzetarrarekin (1760).


    Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785).
    Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785).


    ===Ondasunak===
    Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten.  
    Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten.  


    1800.ean Estatuak eliz ondasunak saldu zituenean, San Pedro elizako abadeen etxe bat erosi zuen<ref>1800/04/28. Autos de posesión de la casa nº 3 de la plaza de la Magdalena solicitada por Miguel Antonio de Jauregui, que la compró en subasta por 18.080 reales y era del cabildo eclesiástico de San Pedro (Bergarako Udal Artxiboa). Eta 1813.ean Udalak saldutako bi esparru bereganatu zituen<ref>1813/03/10. Escritura de venta real de dos terrenos propios de la villa, uno en el monte de Osaiz y otro en el monte de Galarraga a favor de Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.
    1800.ean Estatuak eliz ondasunak saldu zituenean, San Pedro elizako abadeen etxe bat erosi zuen<ref>1800/04/28. Autos de posesión de la casa nº 3 de la plaza de la Magdalena solicitada por Miguel Antonio de Jauregui, que la compró en subasta por 18.080 reales y era del cabildo eclesiástico de San Pedro (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>. Eta 1813.ean Udalak saldutako bi esparru bereganatu zituen<ref>1813/03/10. Escritura de venta real de dos terrenos propios de la villa, uno en el monte de Osaiz y otro en el monte de Galarraga a favor de Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.


    Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat<ref>1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.
    Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat<ref>1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).</ref>.


    ===Maria Barbararen kapilautza===
    ::<small>Gehiago jakiteko sakatu [[Maria Barbara de Aguirre (eu)#Maria Barbara kapelaua | ''hemen'']]</small>
    1788-1789 urteetan Maria Barbararen osaba batek kapilautza bat sortu zuen Soraluzen, bere errentekin. Lehen kapilaua Jose Maria de Aguirre neba izan zen.


    ==Maria Barbararen kapilauatza==
    1812. urtean José María hil zen, eta Maria Barbara arrebak kapelautza berarentzat eskatu zuen, nahiz eta emakumea izan. Kapelautzaren patroiak, Soraluzeko Udalak, eskaera onartu zuen.
    XVIII mendean Juan Antonio de Azcarate soraluzetarra Ameriketara joan zen morroi, 18 urte zituela, eta azkenean dirua egin zuen Mexikoko Guadalajaran, saltzaile.


    Seme-alabarik izan ez zuenez, hiltzerakoan dirua laga zuen sorterrian kapelautza sortzeko, bere animaren alde mezak emateko. Kapelautza 1788-1789 urteetan sortu zuten eta aurreko kapelaua José María de Aguirre apaiza izan zen, Juan Antonioren iloba eta Maria Barbararen neba.
    Zazpi urte geroago Kalagorriko apezpikuak Deba bailara bisitatu zuenean, egoera guztiz arbuiagarria iritzi zitzaion.  Eta zegokion prozesua martxan jarri zuen, eliz-epaitegietan. Maria Barbarak eta Miguel Antoniok bigarren auzia abiatu zuten, epaitegi zibiletan baina, kapilautzaren errentak berreskuratzeko.


    1812 urtean José María hil zen, eta Maria Barbara arrebak kapelautza eskatu zuen. Kapelautzaren patroiak, Soraluzeko Udalak, eskaera onartu zuen.
    Hurrengo urtetan gauzak gehiago korapilatu ziren, bsste abade batzuk kapilautza eskatu zutelako, auzia berriak abiatzen. Gainera, sasoiko politikaren arabera auzitegiak behin eta berriro berrantolatu ziren, auziak batetik bestera pasatzen.


    Modu honetan ezohizko egoera sortu zen: kapelau moduan, Maria Barbarak kapelautzaren errentak kobratzen zituen eta eginbeharrak (mezak, errezuak...), berriz, abade bati azpikontratatzen zizkion. Ezohizko egoera, baina ez aurrekaririk gabekoa: inoiz apazgaien bat kapelau izendatzerakoan, gauza bera egiten zen ikasketak bukatu artean; hau da, errentak kobratu eta lanak azpikontraratu.
    Azkenean, 1828. urtean Kalagorriko eliz-epaitegiak kapelautza Maria Barbara de Aguirre-ri kendu zion, eta 1812.tik kobratutako errentak itzultzeko agindu. Epaitegi zibilak 1833.ean eman zuen epaia, hau ere Maria Barbara de Aguirreren kontra.


     
    ===Senar-emazteen heriotza===
    ==Auziak==
    Zazpi urte pasa eta gero Kalagorriko orduko apezpikuak, Atanasio Puyal y Poveda jaunak, Deba bailara bisitatu zuen (gogoratu garai hartan Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako Deba bailara Kalagorriko elizbarrutian zeudela). Egoeraren jabe egin zenean, kapelautza hutsik zegoela erabaki zuen, María Bárbara apaiza ez zelako, ¡eta gainera andra!. Eta zegokion prozesua martxan jarri zuen, eliz-epaitegietan.
     
    Baina María Bárbararen senarrak, Miguel Antonio de Jauregui arkitektoak, pisu handia zuen. Beraz, bigarren auzia abiatu zuen, epaitegi zibiletan baina, emaztearen errentak berreskuratzeko.
     
    Kapelautza (eta errentak) hutsik zeudela, Miguel de Mendiguchia izenekoak beretzat eskatu zuen kapelautza, Juan Antonio de Azcaraten ahaidea zelako. Horretarako hirugarren auzia abiatu zuen.
     
    Gauzak horrela, 1820 urtean Espainiako ''hiru urteko liberala'' izan zen. Hiru urte hauetan Elizarekin zerikusia zuten lege guztiak aldatu zituzten, eta epaitegi zibilak goitik behera antolatu. Dena dela, Miguel Antonio de Jaureguiren demanda aurrera egiten ari zen. Baina 1823 urtean absolutismoa itzuli zenean, epaitegietan egindako bidea desegin zuten.
     
    Urte hartan Miguel de Mendiguchia hil zen, baina José María bere anaiak ordeztu zuen, kapelautza berezat eskatuz. Pobrea zenez, ''doako justizia'' eskatu zuen.
     
    1824 urtean Burgoseko Eliz Epaitegi Metropolitanora eraman zuten eliz-prozesua, eta honek 1825 urtean apezpikuaren alde erabaki zuen. Orduan Juan Bautista de Beiztegui agertu zen, berak ere kapelaua izateko eskubideak zituelakoan. Atanasio Puyal apezpikua 1827 urtean hil zen.
     
     
    ==Behin betiko epaiak==
    1828 urtean Kalagorriko eliz-epaitegiak Juan Bautista de Beizteguiri eman zion kapelautza, eta Maria Barbara de Aguirre-ri agindu zion 1812tik kobratutako errenta guztiak Juan Bautistari itzultzeko.
     
    Epaitegi zibilak 1833 urtean eman zuen epaia, hau ere Maria Barbara de Aguirreren kontra.
     
    Urte honetan bukatu ziren auziak eta epaiak María Barbararentzat. Kapelautza inguruko auziak, berriz, ez ziren bukatu 1866 urtera arte.
     
     
    ==Andra-gizonen heriotza==
    Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean.
    Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean.


    112. lerroa: 104. lerroa:


    ==Erreferentziak==
    ==Erreferentziak==


    [[Kategoria: Artistak]]
    [[Kategoria: Artistak]]

    Hauxe da oraingo bertsioa, 23:36, 25 urria 2021 data duena

    Miguel Antonio de Jauregui y Ondarza
    Argazkirik ez.jpg
    Jaio 17..
    Hil Bergara, 1833
    Profila Eskultorea, arkitektoa


    Sorrera

    Familia

    Aita Thomas Jauregui Badiola[1] urretxuarra izan zen (1723-1768) eta ama Agustina Ondarza Yturrieta bergararra (1720-1791).

    Thomas erretaulagilea zen lanbidez, rokoko estilokoa, eta azkenetako lana Soraluzen egin zuen (1767), Nazareno eta Dolorosa kaperetako erretaulak hain zuzen.

    Gipuzkoa eta Nafarroan lan egin zuen gehien bat, familia herri batetik bestera aldatzen zela lanaren arabera, seme alaben bataio agiriak erakusten dutenez: Juan Antonio (Bergara, 1742), Maria Manuela Antonia (Segura 1749), Francisco Thomas (Segura 1750), Maria Antonia Rosa (Oñati 1751), Engracia Antonia (Zumarraga 1758) eta Assensio Antonio (Oñati 1760).

    Miguel Antonioren bataio agiririk ez da Gipuzkoako eliz artxibategietan agertzen. Ez dakigu Nafarroan jaio zen, edo Juan Antonio izenarekin inskribatu zuten, edo...

    Ikasketak

    Arkitektura eta eskultura ikasi zituen Madrilen, San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian hain zuzen[2].

    Horretarako diru laguntza bat eman zioten ("pensionado").


    Asteasuko san Juan Nepomuceno

    Bizitza profesionala

    Eskultore lanak

    Madrildik bueltan lehen lan urteak eskultore lanetan eman zituen, aitaren moduan.

    Hala ere, estilo oso desberdina zuen; aita rokoko bazen, Antonio Maria neoklasizismoari jarraitzen zitzaion. Noticias de los Arquitectos y Arquitectura de España liburuan aitari buruz esaten zenez (1823):

    Zegaman hil zen 1768. urtean, 60 urte zituela, maisuaren gustu txarrari eusten dioten ikasle batzuk utziz. Salbuespena Miguel Antonio bere semea da, Bergarako Mintegian diseinu maisua dena, arkitektura ordenen arabera tajuz lan egiten duela.

    1771 eta 1773 artean Zegamako (Gipuzkoa) parrokiarentzat lanean aritu zen, besteak beste, sakristian gordetzen den "Kristo hilzorian" egiten. Asteasuko (Gipuzkoa) parrokiako erretaula amaitzeko San Pedroren eta Espiritu Santuaren tronuak egin zituen eta 1779.an eliza hartarako San Andres eta San Juan Nepomucenoren estatuak egin zituen.

    1785. urtean Montevideorako (Uruguay) erretaula egin behar zuela, emaztea eta Soraluzeko bi koinatu abal-emaile agertu ziren.

    Arkitekto lanak

    1780. urtean arkitekto lanekin hasi zen, Ventura Rodriguez[3] ospetsuak bultzatuta. Aurreko urteetan Santa Maria la Real elizako erretaula barrokoa erre zenez, Soraluzetik Venturari proposatu zioten erretaula berria marrazteko, eta honek onartu. Baina gauzatzeko orduan Madrildik etortzeko gogorik ez zuzenez, Miguel Antonio de Jauregui proposatu zuen lanak zuzentzeko. 1792.ean bukatuta omen zeuden lanak[4].

    Ordutik aurrera Miguel Antoniok Gipuzkoa osoan lan egin bazuen ere, proiektu gehienak Bergara eta inguruetan gauzatu zituen, horietako batzuk Soraluzen bertan.

    1784. urtean Euskal Erret Mintegi Abertzalea[5] zenaren eraikina orduan marraztu zuen eta[6].

    1785.ean, Lacy-ko konteak eskatuta, Soraluzeko Erret Lantegien zabaltzea proiektatu zuen, bigarren Erregetxea. Baina diru faltaz ez zen egin.

    1788. urtean errebote-frontoia egiteko proiektua marraztu zuen. Hogei urte lehenago Bartolomé de Eguizabalek Guatemalatik bialdutako diruarekin, eta Aldasorotarrek emandakoarekin egin zen.

    1791. urtean Santa Ana komentuko erretaula nagusia egiteko eskritura sinatu zuen[7].

    Bigarren Erregetxea egin ez zenez, 1803. urtean beste proiektu bat prestatu zuen, Erregetxe berria herri kaskoaren ondoan eraikitzeko, Plaza Zaharraren gainean.

    1818.ean Hondarribiko Santa Maria del Manzano parrokiko erretaula nagusia zein albokoak marraztu zituen.

    • Erretaula nagusia (1780)

      Erretaula nagusia (1780)

    • Erregetxe bigarrena (1785)

      Erregetxe bigarrena (1785)

    • Errebote-frontoia (1788)

      Errebote-frontoia (1788)

    • Erregetxea (1803)

      Erregetxea (1803)

    Bestelako lanak

    Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiaren kidea izan zen.

    1784.rako Bergarako Nobleen Erret Mintegiko marrazki irakaslea zen, eta gutxienez 1807 arte aritu zen.

    1799.ean Soraluzeko Eliz Kabildoak aditu moduan kontratatu zuen[8], hainbat eliz ondasun tasatzeko, Konbentzioaren Gerrak utzitako egoera larria konpontzeko, 1798.eko Erret Agindu batek eliz ondasun batzuk saltzeko eskatzen zuen eta. Lanak urte horretako abuztua eta urria artean egin zituzten.

    Bergaratik Alzolarainoko bide berria egin zenean, Joaquín de Maquibarrekin batera berak irabazi zuen enkantea Bergara eta Soraluze arteko zortzi zatiak egiteko[9].

    Eta hainbat kasutan aditu moduan ere kontratatu zuten: 1806.ean Antzuola ibaiaren planu topografikoa egiteko eskatu zioten[10], 1819.an Albisua baserritik Barrutia errotara doan errekari buruzko txostena eginarazi zioten[11], 1820.ean Bergarako zeharbidea konpontzeko aurrekontua prestatzeko eskatu zioten[12]...


    Bizitza pribatua

    Ezkontza eta familia

    Soraluzen ezkondu zen (1785), Maria Barbara de Aguirre Yraolabeitia y Azcarate soraluzetarrarekin (1760).

    Bergaran jarri ziren bizitzen, eta seme bakarra izan zuten, Jose Antonio Bruno (1785).

    Ondasunak

    Hurrengo urteak oso zailak izan ziren orokorrean (Frantziako Konbentzio gerra, Espainiako Independentzia gerra…) eta irabazitako diruak hainbat ondasun publiko erosteko erabili zituzten.

    1800.ean Estatuak eliz ondasunak saldu zituenean, San Pedro elizako abadeen etxe bat erosi zuen[13]. Eta 1813.ean Udalak saldutako bi esparru bereganatu zituen[14].

    Ondasunen alogerak izan ziren bikotearen beste diru iturri bat[15].

    Maria Barbararen kapilautza

    Gehiago jakiteko sakatu hemen

    1788-1789 urteetan Maria Barbararen osaba batek kapilautza bat sortu zuen Soraluzen, bere errentekin. Lehen kapilaua Jose Maria de Aguirre neba izan zen.

    1812. urtean José María hil zen, eta Maria Barbara arrebak kapelautza berarentzat eskatu zuen, nahiz eta emakumea izan. Kapelautzaren patroiak, Soraluzeko Udalak, eskaera onartu zuen.

    Zazpi urte geroago Kalagorriko apezpikuak Deba bailara bisitatu zuenean, egoera guztiz arbuiagarria iritzi zitzaion. Eta zegokion prozesua martxan jarri zuen, eliz-epaitegietan. Maria Barbarak eta Miguel Antoniok bigarren auzia abiatu zuten, epaitegi zibiletan baina, kapilautzaren errentak berreskuratzeko.

    Hurrengo urtetan gauzak gehiago korapilatu ziren, bsste abade batzuk kapilautza eskatu zutelako, auzia berriak abiatzen. Gainera, sasoiko politikaren arabera auzitegiak behin eta berriro berrantolatu ziren, auziak batetik bestera pasatzen.

    Azkenean, 1828. urtean Kalagorriko eliz-epaitegiak kapelautza Maria Barbara de Aguirre-ri kendu zion, eta 1812.tik kobratutako errentak itzultzeko agindu. Epaitegi zibilak 1833.ean eman zuen epaia, hau ere Maria Barbara de Aguirreren kontra.

    Senar-emazteen heriotza

    Miguel Antonio Bergaran hil zen, 1833. urteko maiatzak 29an, azken auzia bukatu zen urte berean.

    Handik hilabete batzuetara Maria Barbara emaztea hil zen, azaroak 27an hain zuzen.


    Erreferentziak

    1. ↑ Tomás de Jauregui. Real Academia de la Historia.
    2. ↑ San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia. Wikipedia (euskaraz).
    3. ↑ Ventura Rodríguez. Wikipedia (euskaraz).
    4. ↑ Expediente sobre execución del retablo de la parroquial de Placencia de las Armas (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1792).
    5. ↑ Real Seminario Patriótico Vascongado.
    6. ↑ 1784/08/01. Escritura de construcción de obras de cantería y carpintería del Real Seminario Patriótico Bascongado, con arreglo al diseño y plan hecho por Miguel Antonio de Jauregui, maestro de dibujo, por Juan Antonio de Thomasa, Lorenzo Diez de San Martin y Jose Nicolas de Aguirre (Bergarako Udal Artxiboa).
    7. ↑ Escritura de declaración y condiciones dadas por Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, vecino de la villa de Vergara, para la realización del retablo del altar mayor del convento de Santa Ana de la villa de Placencia (Soraluzeko Udal Artxibo Historikoa 1791/07/09).
    8. ↑ Ignacio Bartolomé de Muguruza, maestro agrimensor y obras aprobado y vecino de Elgoibar, hace relación de las haciendas de obras pias en Placencia (fue acompañado para ello por D. Miguel Antonio de Jauregui, perito nombrado por el cabildo; a Muguruza le nombró la villa de Placencia) (Elgoibarko Udal Artxibo Historikoa 1799/08/01).
    9. ↑ 1800/10/24. Autos para la tasación de las obras por Alexo de Miranda, maestro arquitecto, hechas en 8 trozos del camino real de coches desde Bergara a Placencia, por los asentistas y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
    10. ↑ Joaquín Ignacio de Zunzunegui arkitektoarekin batera egin zuen. Biak Madrilgo San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademian batera ikasitakoak ziren.
    11. ↑ 1819/12/11). Informe de los peritos Miguel Antonio de Jauregui, arquitecto, y José de Zuloeta, agrimensor, nombrados respectivamente por José Joaquin de Amuchastegui y consortes y por Miguel de Albisua y consortes, sobre el curso de las aguas que bajan de la casería de Albisua a la caseria y molino de Barrutia (Bergarako Udal Artxiboa)
    12. ↑ 1820/04/11. Presupuesto y condiciones de la obra de la calle principal de la Villa que hace de carretera general, firmado por Pedro Manuel de Ugartemendia y Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
    13. ↑ 1800/04/28. Autos de posesión de la casa nº 3 de la plaza de la Magdalena solicitada por Miguel Antonio de Jauregui, que la compró en subasta por 18.080 reales y era del cabildo eclesiástico de San Pedro (Bergarako Udal Artxiboa).
    14. ↑ 1813/03/10. Escritura de venta real de dos terrenos propios de la villa, uno en el monte de Osaiz y otro en el monte de Galarraga a favor de Miguel Antonio de Jauregui (Bergarako Udal Artxiboa).
    15. ↑ 1809/05/30. Escritura otorgada por Miguel Antonio de Jauregui, encargado de Pedro de Landazuri y Lizaola y éste de su madre Josefa de Lizaola Lili, a favor de José Ignacio de Lasarte y María Ignacia de Murua Mendiaraz, su muejr, de arrendamiento de la casa pequeña pegante a la mayor titulada de Zabala u Oxirondo existente en la calle Vidacruceta (Bergarako Udal Artxiboa).
    "http://www.sorapedia.eus/index.php?title=Miguel_Antonio_de_Jauregui_(eu)&oldid=25601"(e)tik jasota