«Arma museoa. Txispa-pistolak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 21:18, 6 martxoa 2024 data duena

Pistolak suzko arma motzak dira. XVI mende bukaeran sortuak, bilakaera teknologikoa arma luzeen paraleloa izan zen: aurrekargako pistolak XIX mende arte iraun zuten.

Agiri zaharrek erakusten dutenez, Soraluzen mota guztietakoak egin ziren. XVI-XVII mendeetan argi-mukizko giltzakin lehen eta errobera giltzakin gero; XVII-XIX mendeetan suharri giltzakin, eta pistoi giltzakin XIX mendean.

Gordetzen diren guztiak XIX mendekoak dira, eta gehienek suharri giltza erabiltzen badute ere, badaude batzuk pistoi giltza erabiltzen dutenak.

Zalditeriarentzako pistolak

(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)

Zalditeriarentzako pistola luzea
	Egilea	Bartolomé de Arlvziaga (Elgoibar) Giltza: D. Ciaran (Soraluze)
	Noizkoa	1789
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	REGIMto. DE CABALLa. DEL YNFANTE idazkuna dauka, eta Espainiako armarria

Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789) Zalditeriarentzeko pistola (Arluciaga & Ciaran 1789)

Corpseko Guardien Errege Gorputzeko Zalditeriako ofizialaren pistola
	Egilea	Fran(cisco) Artaechevarria
	Noizkoa	XVIII mendea
	Kokapena	Bilboko Euskal Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Zalditeriarako pistola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	(ezezaguna)
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Frantziako 1777.eko giltzak kopiatzen, hainbat pistola egin ziren aurretik. Baina 1815 ezarri zen eredu hau Zalditeriarentzako Arautegiko pistola moduan.

Ikuspegi orokorra Giltza Gainetik Azpitik Baioneta

Zalditeriarako pistola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1815.etik aurrera
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Zalditeriarako pistola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1815.etik aurrera
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Tutuan 2º 2ª.N.4, platinan A GARATE Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Zalditeriarako pistola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1815.etik aurrera
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Tutuan R.P. idazkuna, kutxan 3. Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Zalditeriarako pistola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1832 (1815 eredua)
	Kokapena	Arabako Arma Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Suharri giltzadun pistolak

(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)

Sukarrizko pistola
	Egilea	Martin Berraondo
	Noizkoa	1810 ggb
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Luxuzko pistola, armadako goi buruzagi batentzat egina. Luzeera 398 mm. Kañoiaren laurdena otxabatua da, eta borobila gainontzekoa, luzeera 250 mm. Intxaurrezko kutxa, letoiez apainduta. Giltzak patila espainiarra motakoa da, B letraz markatuta (Bizkaian ekoiztua Espainiako Independentzia Gerran).

Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810) Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)

Pistola baionetaduna (Urquiola)
	Egilea	Urquiola (giltzagilea)
	Noizkoa	1810-1835
	Kokapena	Museo del Ejército (Madrid)
	Oharrak	Intxaurrezko kutxa. Baioneta 12 cm luze da, eta erretraktila Kainoian ‘’UR / QUI / OLA’’ grabatua dauka. Sakatu hemen 3Dtan ikusteko

Pistola baionetaduna (Urquiola 1810) Pistola baionetaduna (Urquiola 1810) Pistola baionetaduna (Urquiola 1810) Pistola baionetaduna (Urquiola 1810)

Astiazarán armagileak

Armagile familia hau XIX mendean nabarmendu zen, bai industrian zein herri politikan (liberalak).

Mikelete motako pistola
	Egilea	M. Astiazarán de Ribas (ermuarra, gurasoak Soraluzekoak)
	Noizkoa	1815
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Pistola 39 zm luze da, eta tutua 10ekoa Kirtena intxaurrezkoa, eta baketa burua bolizkoa Urrezko grabatuak Año de 1815 dio.

Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815) Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815) Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815) Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815) Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815) Mikelete motako pistola (Astiazarán 1815)

Txispa pistola
	Egilea	Bartolomé de Astiazarán y Ascaray
	Noizkoa	1857
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Txispa pistola
	Egilea	Bartolomé de Astiazarán y Ascaray
	Noizkoa
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Arma Museoaren bisita jarraitzeko

Museo sarrerara itzultzeko, sakatu hemen. Bestela, hurrengo gela aukeratu:

Mendeak	Arma luzeak	Arma motzak	Kainoiak	Teknologiak
XVI-XVII	Arkabuz eta mosketeak			Aurrekarga armak Argimukizko giltza Errobera giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XVII-XIX	Txispa-fusilak	Txispa-pistolak		Aurrekarga armak Suharri edo txispa-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX	Pistoi-fusilak	Pistoi-pistolak		Aurrekarga armak Pistoi-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX-XX	Atzekarga fusilak	Atzekarga pistolak eta errebolberrak	Kainoiak (1935 artekoak)	Atzekarga armak Atzekarga jaurtigaiak
XX	Ehiza-eskopetak eta karabinak		Kainoiak (1935tik aurrera)	Eskopetak

Erreferentziak

@@ 107. lerroa: / 107. lerroa: @@
 ==Suharri giltzadun pistolak==
 ''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)''
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
+ | izena    = Sukarrizko pistola
+ | irudia   = Pistola_01_(Martin_Berraondo_1810).jpg
+ | egilea   = Martin Berraondo
+ | noizkoa  = 1810 ggb
+ | kokapena = Bilduma pribatua
+ | oharrak  = Luxuzko pistola, armadako goi buruzagi batentzat egina. <br> Luzeera 398 mm. Kañoiaren laurdena otxabatua da, eta borobila gainontzekoa, luzeera 250 mm. <br> Intxaurrezko kutxa, letoiez apainduta. <br> Giltzak patila espainiarra motakoa da, B letraz markatuta (Bizkaian ekoiztua Espainiako Independentzia Gerran).
+}}
+{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
+|-
+| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
+     Pistola_02_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_03_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_04_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_05_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_06_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_07_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_08_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_09_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_10_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+     Pistola_11_(Martin_Berraondo_1810).jpg | Sukarrizko pistola (Martin Berraondo 1810)
+  </gallery>
+|}
 {{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
@@ 124. lerroa: / 150. lerroa: @@
       Pistola_baionetaduna._Suharri_giltza_04_(Urquiola_1810).jpg | Pistola baionetaduna <br> (Urquiola 1810)
       Pistola_baionetaduna._Suharri_giltza_05_(Urquiola_1810).jpg | Pistola baionetaduna <br> (Urquiola 1810)
-  </gallery>
-|}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Pistola parea (Mendizabal)
- | irudia   = Pistola_parea._Suharri_giltza_01_(Mendizabal_1820).jpg
- | egilea   = Mendizabal
- | noizkoa  = 1820
- | kokapena = Bilduma pribatua
- | oharrak  = Kainoi luzera 21 cm <br> Grabatuak dituzte lilia, egile marka eta LGL inizialak
-}}
-{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
-|-
-| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
-     Pistola_parea._Suharri_giltza_02_(Mendizabal_1820).jpg | Pistola parea <br>(Mendizabal 1820)
-     Pistola_parea._Suharri_giltza_03_(Mendizabal_1820).jpg | Pistola parea <br>(Mendizabal 1820)
-     Pistola_parea._Suharri_giltza_04_(Mendizabal_1820).jpg | Pistola parea <br>(Mendizabal 1820)
    </gallery>
 |}
@@ 190. lerroa: / 197. lerroa: @@
   | kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu)|Eibarko Armagintza Museoa]]
   | oharrak  = Gehiago jakiteko, [https://armia-eibar.eus/armas/arma_corta/EA013 sakatu hemen]
-}}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Txispa pistola
- | irudia   = Pistola._Txispa_giltza_01_(Astiazarán_1853).jpg
- | egilea   = Juan Francisco Astiazarán
- | noizkoa  = 1853
- | kokapena = Bilduma pribatua
- | oharrak  = Tutua 17 zm luze da, eta kalibrea 16,6 mm (gutxi gorabehera) <br> Grabatuak ''EN PLACENCIA / POR FRANCISCO ASTIAZARAN / AÑO DE 1853'' dio.
-}}
-{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
-|-
-| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
-     Pistola._Txispa_giltza_02_(Astiazarán_1853).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1853)
-     Pistola._Txispa_giltza_03_(Astiazarán_1853).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1853)
-     Pistola._Txispa_giltza_04_(Astiazarán_1853).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1853)
-  </gallery>
-|}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Txispa pistola
- | irudia   = Pistola_02_(Astiazarán_1857).jpg
- | egilea   = Juan Francisco Astiazarán
- | noizkoa  = 1857
- | kokapena = Erromantizismoaren Museoa (Madril)
- | oharrak  = Luzeera 34 zm, altura 17,50 zm; <br> Kañoia. Luzeera 19,50 zm, kalibre 17 mm.<br> Giltzan ''ASTIAZARAN 1857'' dauka grabatuta. Izurde forma.
-}}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Txispa pistola
- | irudia   = Pistola._Suharri_giltza_01_(Astiazarán_1858).jpg
- | egilea   = Juan Francisco Astiazarán
- | noizkoa  = 1858
- | kokapena = Bilduma pribatua
- | oharrak  = Guztira 25 zm luze. Kainoi oktogonal marroia, <br> ''En Placencia Por Fran.co Astiazaran Año 1858'' sinatua, zilarrezko inkrustatuarekin.
-}}
-{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
-|-
-| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
-     Pistola._Suharri_giltza_02_(Astiazarán_1858).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1858)
-     Pistola._Suharri_giltza_03_(Astiazarán_1858).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1858)
-     Pistola._Suharri_giltza_04_(Astiazarán_1858).jpg | Txispa giltzadun pistola <br> (Astiazarán 1858)
-  </gallery>
-|}
-==Pistoi giltzadun pistolak==
-''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)''
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Pistoi giltzadun pistola (Ciaran)
- | irudia   = Pistola._Pistoi_giltza_(Ciaran_1815).jpg
- | egilea   = Ciaran (kainoigilea)
- | noizkoa  = 1815-1833
- | kokapena = Valènciako Museo Historiko Militarra
- | oharrak  = Kalibre 10 mm <br> Espainiako gudarostean arauzko pistola izan zen
-}}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Pistoi giltzadun pistola (Aranguren)
- | irudia   = Pistola._Pistoi_giltza_(Aranguren_1844).jpg
- | egilea   = Aranguren
- | noizkoa  = 1844
- | kokapena = Bilduma pribatua
- | oharrak  = Duelo-pistola, zilarrezko apaingarriekin
-}}
-{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
-|-
-| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
-     Pistola._Pistoi_giltza_02_(Aranguren_1844).jpg | Pistoi giltzadun pistola <br> (Aranguren 1844)
-     Pistola._Pistoi_giltza_03_(Aranguren_1844).jpg | Pistoi giltzadun pistola <br> (Aranguren 1844)
-     Pistola._Pistoi_giltza_04_(Aranguren_1844).jpg | Pistoi giltzadun pistola <br> (Aranguren 1844)
-     Pistola._Pistoi_giltza_05_(Aranguren_1844).jpg | Pistoi giltzadun pistola <br> (Aranguren 1844)
-     Pistola._Pistoi_giltza_06_(Aranguren_1844).jpg | Pistoi giltzadun pistola <br> (Aranguren 1844)
-  </gallery>
-|}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
- | izena    = Pistoi giltzadun pistola (Baltasar Ibarra)
- | irudia   = Pistola._Pistoi_giltza_(Baltasar_Ibarra_1847).jpg
- | egilea   = Baltasar Ibarra
- | noizkoa  = 1847
- | kokapena = Bilduma pribatua
- | oharrak  = Kainoia 140 mm, guztira 250 mm <br> Armagilea, data eta Placencia urrezko letretan
-}}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia 2 (eu)
- | izena    = Jendarme pistola (Ybarzabal)
- | irudia_1 = Jendarme_pistola._Erret_Ondasuna_01_(MMM_Ybarzabal_1850).jpg
- | irudia_2 = Jendarme_pistola._Erret_Ondasuna_02_(MMM_Ybarzabal_1850).jpg
- | egilea   = M.M. Ybarzabal
- | noizkoa  = 1850
- | kokapena = Monjuic-eko Museo Militarra (MMM)
- | oharrak  = 169 mmtako kainoia, ''21eko'' kalibrea (16,5 mm)
-}}
-{{Arma Museoaren erakusmahaia 2 (eu)
- | izena    = Marinarentzako pistola
- | irudia_1 = Marinarentzako_pistola._1847_eredua_01_(MMM_1851).jpg
- | irudia_2 = Marinarentzako_pistola._1847_eredua_02_(MMM_1851).jpg
- | egilea   = Soraluzeko Erret Lantegiak
- | noizkoa  = 1851
- | kokapena = Monjuic-eko Museo Militarra (MMM)
- | oharrak  = 195 mmtako kainoia, ''17ko'' kalibrea (18 mm)
 }}