«Arma museoa. Txispa-fusilak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

20:21, 9 iraila 2022(e)ko berrikuspena

Txispa-fusilak mosketearen familiakoak ziren, baina suharri giltza erabiltzen zuten.

Soraluzen goiz hasi ziren mota honetako armak ekoizten. Suharri sistema Espainian sortu bazen 1580 urtean, hamar urte geroago Gregorio de Hernizketa armagile soraluzetarra hil zeneko ondasun zerrenda egin zutenean, bertan agertzen da ...lau suharri giltza...^[1].

Mendeetan hainbat berrikuntza eta asmakuntza bereganatu zuten, baina XIX mende hasieran pistoi giltza sortu zenean txispa-fusilak urte gutxitan desagertu ziren.

Simancas-eko planoak

(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)

Fusil giltza. Planoa
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1746
	Kokapena	Simancaseko Artxibategi Orokorra
	Oharrak	Rastrillo visto por la espalda, por el lado, por delante... Plano de la pieza que cubre..., perfil de la misma pieza...

Fusil giltza. Planoa
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1753
	Kokapena	Simancaseko Artxibategi Orokorra
	Oharrak	Diseño de una llave de fusil para el nuevo armamento de las R(eales) Guardias Españolas, vista por la parte interior y exterior, con separación de piezas en plano y en perfil. (Benito de Espada)

Karabinak

Zalditeriarentzako karabina
	Egilea	Zabala
	Noizkoa	1753
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Zalditeriarentzako arauzko eredua ZABALA marka giltzan

Giltza kutxan (Zabala 1753)
Giltza (Zabala 1753)
Kutxa (Zabala 1753)
Giltzaren marka (Zabala 1753)

Artilleriarako karabina
	Egilea
	Noizkoa	1857
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	1857 eredu ofiziala, Artilleriakoa

Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)

Txispa-fusilak

Zalditeriako tertzerola (1815 eredua)
	Egilea
	Noizkoa	1815tik aurrera
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Giltza frantsesa du (1712tik erabilia, eta 1812an hobetua) Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Txispa fusila (1828 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	XIX mendea (1828 eredua)
	Kokapena	Arabako Arma Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Txispa-fusila (XIX mendea)

Zer	Azalpena
Arma mota	Txispa-fusila
Egilea	Erret Lantegiak
Noizkoa	XIX mendea
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak

Kutxa (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Kainoia (XIX mendea)
Kainoia (XIX mendea)

Txispa fusila (1815 eredua)

Zer	Azalpena
Arma mota	Infanteriarentzako txispa-fusila
Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
Noizkoa	(1815 eredua) 1833etik aurrera
Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
Oharrak	Arima marratua Kutxako idazkuna VIVA YSABEL 2 S.O. Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Fusila (1815 eredua)
Fusila (1815 eredua)
Kutxa eta idazkuna (1815 eredua)

Txispa-fusila
Artilleriarentzat (1843)

Zer	Azalpena
Arma mota	Artilleriarentzako txispa-fusila
Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
Noizkoa	1843 (1834 eredua)
Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Trabuko bilakatutako fusila (1858)

Zer	Azalpena
Arma mota	Txispa-fusila/ Trabukoa
Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
Noizkoa	1858
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak	Fusila moztuta dago, trabukoa bilakatzeko

Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)

Errifleak eta eskopetak

Eskopeta (Francisco Ibarra 1819)

Zer	Azalpena
Arma mota	Eskopeta
Egilea	Francisco Ibarra
Noizkoa	1819
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak	"Espainiar erara"ko kañoia Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819 Altzairuzko goarnizioak FCOIBARRA marka

Rifle (Ybarra 1858)

Zer	Azalpena
Arma mota	Erriflea
Egilea	José Ignacio Ybarra
Noizkoa	1858
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak	1854 eredua, Ybarrak 24.000 rifleko eskaera lortu zuen CONTR.YBAR, A.R edo C.YBARRA marka Azterketa Soraluzen (P marka) edo Eibarren (E marka)

Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)

Lefaucheux eskopeta
(Juan Arluciaga 1865)

Zer	Azalpena
Arma mota	Lefaucheux eskopeta
Egilea	Juan Arluciaga
Noizkoa	1865
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak

Arma Museoaren bisita jarraitzeko

Museo sarrerara itzultzeko, sakatu hemen. Bestela, hurrengo gela aukeratu:

Mendeak	Arma luzeak	Arma motzak	Kainoiak	Teknologiak
XVI-XVII	Arkabuz eta mosketeak			Aurrekarga armak Argimukizko giltza Errobera giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XVII-XIX	Txispa-fusilak	Txispa-pistolak		Aurrekarga armak Suharri edo txispa-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX	Pistoi-fusilak	Pistoi-pistolak		Aurrekarga armak Pistoi-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX-XX	Atzekarga fusilak	Atzekarga pistolak eta errebolberrak	Kainoiak (1935 artekoak)	Atzekarga armak Atzekarga jaurtigaiak
XX	Ehiza-eskopetak eta karabinak		Kainoiak (1935tik aurrera)	Eskopetak

Erreferentziak

↑ ...quatro llaves de chispas... (sic)

[1] ...quatro llaves de chispas... (sic)

[1]

@@ 63. lerroa: / 63. lerroa: @@
-[[Fitxategi: Artilleriako_karabina_01_(1857).jpg | thumb | 200px | left | Artilleriako karabina (1857)]]
+::{| class="wikitable col1cen col2lef col3lef"
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+|-
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+! width= "800 px" colspan="3" style="background:Khaki" | <big> Artilleriarako karabina </big>
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
 |-
-| Arma mota || Karabina
+| width= "300 px" rowspan="4" | [[Fitxategi: Artilleriako_karabina_01_(1857).jpg | center | 300px]]
+| width=  "80 px" | ''Egilea'' || width= "420 px" |
 |-
-| Egilea    ||
+| ''Noizkoa''  || 1857
 |-
-| Noizkoa   || 1857
+| ''Kokapena'' || Bilduma pribatua
 |-
-| Kokapena  || Bilduma pribatua
+| ''Oharrak''  || 1857 eredu ofiziala, Artilleriakoa
-|-
-| Oharrak   || 1857 eredu ofiziala, Artilleriakoa
 |}
@@ 97. lerroa: / 95. lerroa: @@
 ! width= "800 px" colspan="3" style="background:Khaki" | <big> Zalditeriako tertzerola (1815 eredua) </big>
 |-
-| width= "300 px" rowspan="3" | [[Fitxategi: Zalditeriako_tertzerola_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | center | 300px]]
+| width= "300 px" rowspan="4" | [[Fitxategi: Zalditeriako_tertzerola_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | center | 300px]]
-| width=  "80 px" | ''Egilea'' || width= "420 px" | Soraluzeko Erret Lantegiak
+| width=  "80 px" | ''Egilea'' || width= "420 px" |
+|-
+| ''Noizkoa''  || 1815tik aurrera
 |-
-| ''Noizkoa'' || 1815tik aurrera
+| ''Kokapena'' || [[Eibarko Armagintza Museoa (eu)|Eibarko Armagintza Museoa]]
 |-
-| ''Oharrak'' || Giltza frantsesa du (1712tik erabilia, eta 1812an hobetua) <br> Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-zalditeriarako-tertzerola-1815-modeloa-soraluzeko-errege-fabrikak/objektua-su-arma/ciuVerFicha/museo-27/ninv-02903 hemen]
+| ''Oharrak''  || Giltza frantsesa du (1712tik erabilia, eta 1812an hobetua) <br> Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-zalditeriarako-tertzerola-1815-modeloa-soraluzeko-errege-fabrikak/objektua-su-arma/ciuVerFicha/museo-27/ninv-02903 hemen]
 |}
-[[Fitxategi: Txinparta_giltzako_fusila_(Arabako_Arma_Museoa_1828).jpg | thumb | 200px | left | Txinparta giltzako fusila]]
+::{| class="wikitable col1cen col2lef col3lef"
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+|-
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+! width= "800 px" colspan="3" style="background:Khaki" | <big> Txispa fusila (1828 eredua) </big>
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
 |-
-| Arma mota || Txinpaerta giltzako fusila
+| width= "300 px" rowspan="4" | [[Fitxategi: Txinparta_giltzako_fusila_(Arabako_Arma_Museoa_1828).jpg | center | 300px]]
-|-
+| width=  "80 px" | ''Egilea'' || width= "420 px" | Soraluzeko Erret Lantegiak
-| Egilea    || Erret Lantegiak
 |-
-| Noizkoa   || XIX mendea (1828 eredua)
+| ''Noizkoa''  || XIX mendea (1828 eredua)
 |-
-| Kokapena  || Arabako Ama Museoa
+| ''Kokapena'' || Arabako Arma Museoa
 |-
-| Oharrak   || Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-txinparta-giltzako-fusila-md-1828/objektua-fusil/ciuVerFicha/museo-15/ninv-0544 hemen]
+| ''Oharrak''  || Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-txinparta-giltzako-fusila-md-1828/objektua-fusil/ciuVerFicha/museo-15/ninv-0544 hemen]
 |}