«Arma museoa. Txispa-fusilak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
(Erabiltzaile berak tartean egindako 49 ekarpen ez dira erakusten) | |||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Txispa-fusilak (eu)|Txispa-fusilak]] mosketearen familiakoak ziren, baina [[Teknologia: suharri giltza (eu)|suharri giltza]] erabiltzen zuten. | |||
Soraluzen goiz hasi ziren mota honetako armak ekoizten. Suharri sistema Espainian sortu bazen 1580 urtean, hamar urte geroago Gregorio de Hernizketa armagile soraluzetarra hil zeneko ondasun zerrenda egin zutenean, bertan agertzen da ''...lau suharri giltza...''<ref>''...quatro llaves de chispas...'' (sic)</ref>. | |||
Mendeetan hainbat berrikuntza eta asmakuntza bereganatu zuten, baina XIX mende hasieran [[Teknologia: pistoi giltza (eu)|pistoi giltza]] sortu zenean txispa-fusilak urte gutxitan desagertu ziren. | |||
==Simancas-eko planoak== | |||
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | ''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | ||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Fusil giltza. Planoa | |||
| irudia = Suzko_armak._Fusil_giltza_(Simancas_1746).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = 1746 | |||
| kokapena = Simancaseko Artxibategi Orokorra | |||
| oharrak = ''Rastrillo visto por la espalda, por el lado, por delante... Plano de la pieza que cubre..., perfil de la misma pieza...'' | |||
}} | |||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Fusil giltza. Planoa | |||
| irudia = Suzko_armak._Fusil_giltza_(Simancas_1753).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = 1753 | |||
| kokapena = Simancaseko Artxibategi Orokorra | |||
| oharrak = ''Diseño de una llave de fusil para el nuevo armamento de las R(eales) Guardias Españolas, vista por la parte interior y exterior, con separación de piezas en plano y en perfil. (Benito de Espada)'' | |||
}} | |||
==Karabinak== | |||
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | |||
== | {{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | ||
| izena = Zalditeriarako karabina | |||
{| class="wikitable | | irudia = Karabina._Zabala_01_(1753).jpg | ||
| egilea = Zabala | |||
| noizkoa = 1753 | |||
| kokapena = Bilduma pribatua | |||
| oharrak = Fusilak baino motzagoak, karabina hau Zalditeriarako eredu ofiziala izan zen, seguru asko dragoientzak (zaldunak ziren, oinez ere borrokatzen zutenak) <br> ZABALA marka giltzan | |||
}} | |||
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px" | |||
|- | |- | ||
| | | <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3"> | ||
Karabina._Zabala_02_(1753).jpg | Giltza kutxan (Zabala 1753) | |||
Karabina._Zabala_03_(1753).jpg | Giltza (Zabala 1753) | |||
Karabina._Zabala_04_(1753).jpg | Kutxa (Zabala 1753) | |||
Karabina._Zabala_05_(1753).jpg | Giltzaren marka (Zabala 1753) | |||
</gallery> | |||
|} | |} | ||
==Zizta-motzak (terzerolak)== | |||
{ | ''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | ||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Zalditeriako zizta-motza (1815 eredua) | |||
| | | irudia = Zalditeriako_tertzerola_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | ||
| | | egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | ||
| noizkoa = 1815.etik aurrera | |||
| | | kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu)|Eibarko Armagintza Museoa]] | ||
| oharrak = Giltza frantsesa du (1712.tik erabilia, eta 1812.an hobetua) <br> Nahiz eta zizta-motza moduan sailkatuta egon, luzeegia da zalditeriarentzat. <br> Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-zalditeriarako-tertzerola-1815-modeloa-soraluzeko-errege-fabrikak/objektua-su-arma/ciuVerFicha/museo-27/ninv-02903 hemen] | |||
}} | |||
| | |||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Rif-eko gerran erabilitako zizta-motza | |||
| irudia = Tercerola_01_(Rif).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = 1860. urtea baino aurrekoa | |||
| kokapena = Bilduma pribatua | |||
| oharrak = Zizta-motza hau Espainiako armadari lapurtu zioten Afrikako Lehen Gerra baino lehen (1859-1860). <br>Jatorrizko armari hainbat adorno erantsi zizkioten: landutako bi abrazadera, lepoko babesa, zintzilikarioak... <br> Rif-eko gerra guztietan parte hartu zuen, beti familia bereko eskuetan. Azken jabea Frankoren "mairu-goardiakoa" izan omen zen. | |||
}} | |||
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px" | |||
{| class="wikitable | |||
|- | |- | ||
| | | <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3"> | ||
Tercerola_02_(Rif).jpg | Giltza | |||
Tercerola_03_(Rif).jpg | Giltza | |||
Tercerola_04_(Rif).jpg | Giltza | |||
Tercerola_05_(Rif).jpg | Kainoi muturra | |||
Tercerola_06_(Rif).jpg | Ipurdia | |||
</gallery> | |||
|} | |} | ||
==Txispa-fusilak== | |||
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | |||
== | {{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | ||
| izena = Txispa fusila (1828 eredua) | |||
| irudia = Txinparta_giltzako_fusila_(Arabako_Arma_Museoa_1828).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = XIX mendea (1828 eredua) | |||
| kokapena = Arabako Arma Museoa | |||
| oharrak = Gehiago jakiteko, sakatu [https://apps.euskadi.eus/emsime/katalogoa/izenburua-txinparta-giltzako-fusila-md-1828/objektua-fusil/ciuVerFicha/museo-15/ninv-0544 hemen] | |||
}} | |||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Txispa fusila (1815 eredua) | |||
| irudia = Txispa_fusila._Infanteriarentzat_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = 1833etik aurrera (1815 eredua) | |||
| kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]] | |||
| oharrak = Arima marratua <br> Kutxako idazkuna ''VIVA YSABEL 2 S.O.'' <br> Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA395 sakatu hemen] | |||
}} | |||
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px" | |||
{| class="wikitable | |||
|- | |- | ||
| | | <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3"> | ||
| | Txispa_fusila._Infanteriarentzat_01_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | Fusila (1815 eredua) | ||
| | Txispa_fusila._Infanteriarentzat_02_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | Fusila (1815 eredua) | ||
Txispa_fusila._Infanteriarentzat_03_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | Kutxa eta idazkuna (1815 eredua) | |||
</gallery> | |||
|} | |} | ||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Artilleriarako txispa-fusila | |||
| irudia = Txispa-fusila._Artilleriarentzat_(Armagintza_Museoa_1843).jpg | |||
| egilea = Soraluzeko Erret Lantegiak | |||
| noizkoa = 1843 (1834 eredua) | |||
| kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]] | |||
| | | oharrak = Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA237 sakatu hemen] | ||
}} | |||
| | |||
| | |||
==Eskopetak== | |||
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)'' | |||
{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu) | |||
| izena = Eskopeta (Francisco Ibarra) | |||
| irudia = Eskopeta._Francisco_Ibarra_(1819).jpg | |||
| egilea = Francisco Ibarra | |||
| noizkoa = 1819 | |||
| kokapena = Bilduma pribatua | |||
| oharrak = "Espainiar erara"ko kañoia edo "perra" kanoia; hau da, perra zaharrez forjaz egindakoa, pisua arintzeko eta kostuak murrizteko. Ahulagoak izanik, ehizarako soilik erabiltzen ziren, polbora gutxiagorekin kargatuta <br> Altzairuzko goarnizioak <br> Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819 <br> FCOIBARRA marka | |||
}} | |||
==Arma Museoaren bisita jarraitzeko== | |||
Museo sarrerara itzultzeko, [[Ramiro Larrañaga Arma Museoa (eu) | sakatu hemen]]. Bestela, hurrengo gela aukeratu: | |||
{{Arma Museoaren gelak (eu)}} | |||
Hauxe da oraingo bertsioa, 23:52, 24 martxoa 2024 data duena
Txispa-fusilak mosketearen familiakoak ziren, baina suharri giltza erabiltzen zuten.
Soraluzen goiz hasi ziren mota honetako armak ekoizten. Suharri sistema Espainian sortu bazen 1580 urtean, hamar urte geroago Gregorio de Hernizketa armagile soraluzetarra hil zeneko ondasun zerrenda egin zutenean, bertan agertzen da ...lau suharri giltza...[1].
Mendeetan hainbat berrikuntza eta asmakuntza bereganatu zuten, baina XIX mende hasieran pistoi giltza sortu zenean txispa-fusilak urte gutxitan desagertu ziren.
Simancas-eko planoak
(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)
Fusil giltza. Planoa Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1746 Kokapena Simancaseko Artxibategi Orokorra Oharrak Rastrillo visto por la espalda, por el lado, por delante... Plano de la pieza que cubre..., perfil de la misma pieza...
Fusil giltza. Planoa Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1753 Kokapena Simancaseko Artxibategi Orokorra Oharrak Diseño de una llave de fusil para el nuevo armamento de las R(eales) Guardias Españolas, vista por la parte interior y exterior, con separación de piezas en plano y en perfil. (Benito de Espada)
Karabinak
(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)
Zalditeriarako karabina Egilea Zabala Noizkoa 1753 Kokapena Bilduma pribatua Oharrak Fusilak baino motzagoak, karabina hau Zalditeriarako eredu ofiziala izan zen, seguru asko dragoientzak (zaldunak ziren, oinez ere borrokatzen zutenak)
ZABALA marka giltzan
Zizta-motzak (terzerolak)
(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)
Zalditeriako zizta-motza (1815 eredua) Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1815.etik aurrera Kokapena Eibarko Armagintza Museoa Oharrak Giltza frantsesa du (1712.tik erabilia, eta 1812.an hobetua)
Nahiz eta zizta-motza moduan sailkatuta egon, luzeegia da zalditeriarentzat.
Gehiago jakiteko, sakatu hemen
Rif-eko gerran erabilitako zizta-motza Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1860. urtea baino aurrekoa Kokapena Bilduma pribatua Oharrak Zizta-motza hau Espainiako armadari lapurtu zioten Afrikako Lehen Gerra baino lehen (1859-1860).
Jatorrizko armari hainbat adorno erantsi zizkioten: landutako bi abrazadera, lepoko babesa, zintzilikarioak...
Rif-eko gerra guztietan parte hartu zuen, beti familia bereko eskuetan. Azken jabea Frankoren "mairu-goardiakoa" izan omen zen.
Txispa-fusilak
(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)
Txispa fusila (1828 eredua) Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa XIX mendea (1828 eredua) Kokapena Arabako Arma Museoa Oharrak Gehiago jakiteko, sakatu hemen
Txispa fusila (1815 eredua) Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1833etik aurrera (1815 eredua) Kokapena Eibarko Armagintza Museoa Oharrak Arima marratua
Kutxako idazkuna VIVA YSABEL 2 S.O.
Gehiago jakiteko, sakatu hemen
Artilleriarako txispa-fusila Egilea Soraluzeko Erret Lantegiak Noizkoa 1843 (1834 eredua) Kokapena Eibarko Armagintza Museoa Oharrak Gehiago jakiteko, sakatu hemen
Eskopetak
(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)
Eskopeta (Francisco Ibarra) Egilea Francisco Ibarra Noizkoa 1819 Kokapena Bilduma pribatua Oharrak "Espainiar erara"ko kañoia edo "perra" kanoia; hau da, perra zaharrez forjaz egindakoa, pisua arintzeko eta kostuak murrizteko. Ahulagoak izanik, ehizarako soilik erabiltzen ziren, polbora gutxiagorekin kargatuta
Altzairuzko goarnizioak
Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819
FCOIBARRA marka
Arma Museoaren bisita jarraitzeko
Museo sarrerara itzultzeko, sakatu hemen. Bestela, hurrengo gela aukeratu:
Erreferentziak
- ↑ ...quatro llaves de chispas... (sic)