«Komunikabideak. Autobideak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 21:10, 17 maiatza 2022 data duena

Komunikabideak historian zehar ikusteko, Komunikabideak (eu)

Eibar-Gasteiz autobidea Maltzaga aldera (Bidegi)

Soraluzerako sarrera-irteerak

Soraluzek hiru norabidetan ditu autobideak: mendebaldera (sarrera Azitainen, 4,3 km-tara), ekialdera (sarrera Elgoibarren, 9,5 km-tara) eta hegoaldera (sarrera Bergaran, 11,8 km-tara).

Hasiera batean, Mendebaldera joateko Ermuako sarrera zegoen, Soraluzeko udaletxetik 8,7 km-tara. Eibar osoa zeharkatu behar zen, bertako trafikoa jasanez. Eibarko saihesbideko tarteak zabaldu zituztenean arazoa asko arindu zen. Eta azkenik 1990 hamarkadaren bukaeran Azitaingo sarrera zabaldu zuten, Soraluzetik 4,3 kilometrotara dagoena (2,8 Mendiola industrialdetik).

Ekialdera joateko, berriz, gaur egun bi aukera daude. Hasiera hasieratik Elgoibarreko sarrera dago, 9,5 km-tara. Eta 1990 hamarkada bukaeratik Azitaingo sarrera ere eskuragarri dago (nahiz eta Maltzagan "atzera" egin behar).

Hegoaldera joateko, azkenik, Bergara (iparra) sarrera-irteerak ez die soraluzetarrei balio, Gasteizerako aukerarik ematen ez duelako, erdilotunea da eta. Beraz, Bergara (hegoa) sarreraino joan behar da, 11,8 km-tara.

Bilbao-Behobia autobidea

1967-1977 urteetan Bilbao-Behobia autobidea eraiki zuten.

Ez zuten batera zabaldu, tarteka baizik Bilbotik hasita. Soraluzeri dagokionez, Ermuako sarrera^[1] 1972/09/14an zabaldu zuten, Elgoibarkoa 1973/06/23an, Donostiakoa 1974/07/24an eta Behobiakoa 1975/09/05.

1990 hamarkadaren bukaeran Azitaingo sarrera zabaldu zuten, Soraluzendako oso mesedegarria izan zena.

Eibar-Gasteiz autobidea

Aurrekariak

1970 hamarkadakoa da lehen proiektua, Burgos-Maltzaga autobidearena, alegia. Autobide hau beste bi autobiderekin lotuko zen: Ebroko Miranda inguruan Bilbao-Zaragozarekin, eta Maltzagan bertan Bilbao-Behobiarekin.

Autobidea Soraluzeko buxaduren irtenbidea (La Voz de España 1971/03/04)

Eurovías enpresak lortu zuen emakida (kontzesioa), baina eraikuntzarekin hasi eta gero 1973 krisiak bere goia jo zuen. Lanak moteldu ziren eta, azkenean, 1984 urterako Burgos-Aramiñon tartea besterik ez zuten zabaldu (84,3 km). Eta emakida egokitzea lortu zuten ere.

Autobidearen euskal zatia "libre" geratu zenean, euskal aldundiek hartu zuten lekukoa... baina Gipuzkoakoak N-I errebidea bikoizteari eman zion lehentasuna, eta hainbat urteetan Deba arroko autobidea (Eibar-Gasteiz) ahaztuta geratu zen.

Azkenean, 2000 hamarkadan, Araba eta Gipuzkoako Aldundiak ados jarri ziren Eibar-Gasteiz (edo Etxebarri-Maltzaga) autobidea egiteko.

Trazadura

Mapa kargatzen...

Soraluzeko tartea

Eibar-Gasteiz autobide berria hiru zatitan egitekoa zen: Maltzaga-Bergara (iparra), Bergara (iparra)-Aretxabaleta eta Aretxabaleta-Etxabarri.

Lehen zatia, Soraluzeko udalerritik pasatzen dena, 2003 urtean zabaldu zen, nahiz eta 2004 arte modu behin-behinekoan.

Lehen proiektua herriaren gainean pasatzen zen, Txaratik. Maltzagatik gaur eguneko trazadura zuen, baina Larreategiko zubiek ezkerrera jotzen zuten; Eitzako tuneletan sartu beharrean mendi magaletik pasatzen zen, eta Sagar-erreka zeharkatzen zuen San Martzial atzetik segitzeko. Handik Txara guztia korritzen zuen Erlei errekara heldu arte; bertan eskumara jotzen zuen eta tunelean sartzen zen Osintxuraino, Kurutzekogaña azpitik pasatzen. Proiektu hura herrirako oso kaltegarria zelakoan, Aldundiaren tekniko eta politikoekin asko eztabaidatu ostean orduko Udalak (Luis Felipe Galarraga zen alkatea) lortu zuen autobidea "atzetik" botatzea; hau da, Gallastegiko tuneletatik.

Soraluzeko udalerrian autobideak 3.900 metro pasatxo egiten ditu:

(350 m) Lehen tartea Maltzagako lotuneari dagozkio, tartean Donostiarako zein Bilborako tunelen hasiera (100 bat metro).
(730 m) Gero, Deba ibaiko eskumaldeko maldako tartea dator.
(700 m) Ostean Larreategiko zubiak daude, Deba ibaia eta Belakotegi erreka zeharkatzeko.
(680 m) Larreategiko zubiak pasa eta Zabale baserriaren parean Eitzako tuneletan sartzen da.
(250 m) Eitzako tuneletatik irten eta Sagar-errekako zubiak zeharkatzen ditu.
(1.200 m) Azkenik, Gallastegiko tuneletan sartzen da. Tunelen bigarrren erdia Bergarako udalerrian dago.

Bertako orografia malkartsuaren eraginez, erdia baino gehiago tunelean egiten du, beste laurdena zubi gainean eta, azkenik, bidearen laurden eskasa mendi magalean.

Larreategiko zubiko dobelak askatuta

Larreategiko zubiak

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Larreategiko zubiak 495 metro ditu, 77 metroko altura eta zutabeen arteko 90 metrotako tarteak. Berez, bi zubi paralelo dira, bakoitza norabide batekoa.

Eibar-Gasteiz autobidea egiten ari zirela, zubiak oso modu desberdinetan eraiki zituzten. Larreategikoa egiteko, esateko, hegalgaineko eraikuntza^[2] teknika erabili zuten. Teknika honek ez du enkofraturik erabiltzen: behin zutabeak altxatuta, alde bietako lehen dobelak lotzen dira elkarrekin, gero bigarren dobelak, hirugarrenak... Larreategi zubiaren kasuan dobela hauek, gutxi gorabehera, 40 toneladakoak ziren.

2003eko urtarrilak 8an, arratsaldeko ordu batean, 4. zutabeko hiru dobela askatu ziren; 70 zm behera egin zuten, baina ez ziren erori: zintzilik geratu ziren. Bada ezpada, GI-627 errepidea moztu zuten, erortzeko arriskua zegoelakoan (dobelak, zutabeak... zubi osoa). Errepidea astebetez egon zen moztuta.

Istripua izandako zubia ez atzera ez aurrera geratu zen hainbat hilabeteetan, baina zubi paraleloak aurrera egin zuen. Autobidea zabaldu zutenean zubi bakarra zegoen bukatuta. Bigarrena ia urtebete geroago zabaldu zuten.

Ondorioak

Autobideak gertu izateak soraluzetarron mugikortasuna hobetu du, eta bertako industriaren irisgarritasuna ere.

Baina Eibar-Gasteiz autobidea zabaldu zenetik Soraluze albo batera geratu da: Soraluzetik ia ez da pasatzen, bertara joan behar da. Eta hau nabarmen ikusten da zerbitzu publikoetan: Eibar-Debagoiena, Debagoiena-Donostia, Debagoiena-Bilbo (eta aireportua)… hainbat eta hainbat autobus autobidetik joaten dira zuzenean.

Honetaz gain, Soraluze albo batera geratzerakoan, askoren eta askoren buruetatik "desagertu" egin da. Ez ba zara bertan bizitzen, edota lan egiten, Soraluze ez da ikusten.

Erreferentziak

↑ Eibar mendebaldea esaten zitzaion orduan.
↑ Construcción de sobrevuelo.

[1] Eibar mendebaldea esaten zitzaion orduan.

[2] Construcción de sobrevuelo.

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-==Aurrekariak==
+::<small>''Komunikabideak historian zehar ikusteko, [[Komunikabideak (eu)]]''</small>
+[[Fitxategi: Larreategiko_zubiak_01._Maltzagako_tartea_(Bidegi).png | thumb | 500px | right | Eibar-Gasteiz autobidea Maltzaga aldera (Bidegi)]]
+==Soraluzerako sarrera-irteerak==
+Soraluzek hiru norabidetan ditu autobideak: mendebaldera (sarrera Azitainen, 4,3 km-tara), ekialdera (sarrera Elgoibarren, 9,5 km-tara) eta hegoaldera (sarrera Bergaran, 11,8 km-tara).
+Hasiera batean, Mendebaldera joateko Ermuako sarrera zegoen, Soraluzeko udaletxetik 8,7 km-tara. Eibar osoa zeharkatu behar zen, bertako trafikoa jasanez. Eibarko saihesbideko tarteak zabaldu zituztenean arazoa asko arindu zen. Eta azkenik 1990 hamarkadaren bukaeran Azitaingo sarrera zabaldu zuten, Soraluzetik 4,3 kilometrotara dagoena (2,8 Mendiola industrialdetik).
+Ekialdera joateko, berriz, gaur egun bi aukera daude. Hasiera hasieratik Elgoibarreko sarrera dago, 9,5 km-tara. Eta 1990 hamarkada bukaeratik Azitaingo sarrera ere eskuragarri dago (nahiz eta Maltzagan "atzera" egin behar).
+Hegoaldera joateko, azkenik, Bergara (iparra) sarrera-irteerak ez die soraluzetarrei balio, Gasteizerako aukerarik ematen ez duelako, erdilotunea da eta. Beraz, Bergara (hegoa) sarreraino joan behar da, 11,8 km-tara.
+==Bilbao-Behobia autobidea==
+-1977 urteetan Bilbao-Behobia autobidea eraiki zuten.
+Ez zuten batera zabaldu, tarteka baizik Bilbotik hasita. Soraluzeri dagokionez, Ermuako sarrera<ref>''Eibar mendebaldea'' esaten zitzaion orduan.</ref> 1972/09/14an zabaldu zuten, Elgoibarkoa 1973/06/23an, Donostiakoa 1974/07/24an eta Behobiakoa 1975/09/05.
+hamarkadaren bukaeran Azitaingo sarrera zabaldu zuten, Soraluzendako oso mesedegarria izan zena.
+==Eibar-Gasteiz autobidea==
+===Aurrekariak===
 hamarkadakoa da lehen proiektua, Burgos-Maltzaga autobidearena, alegia. Autobide hau beste bi autobiderekin lotuko zen: Ebroko Miranda inguruan Bilbao-Zaragozarekin, eta Maltzagan bertan Bilbao-Behobiarekin.
+[[Fitxategi: Komunikabideak._Maltzaga-Gasteiz_autobidea_(La_Voz_de_España_19710304).jpg | thumb | center | 800px | Autobidea Soraluzeko buxaduren irtenbidea (La Voz de España 1971/03/04)]]
 Eurovías enpresak lortu zuen emakida (kontzesioa), baina eraikuntzarekin hasi eta gero 1973 krisiak bere goia jo zuen. Lanak moteldu ziren eta, azkenean, 1984 urterako Burgos-Aramiñon tartea besterik ez zuten zabaldu (84,3 km). Eta emakida egokitzea lortu zuten ere.
@@ 8. lerroa: / 32. lerroa: @@
 Azkenean, 2000 hamarkadan, Araba eta Gipuzkoako Aldundiak ados jarri ziren Eibar-Gasteiz (edo Etxebarri-Maltzaga) autobidea egiteko.
+===Trazadura===
+{{#display_map:
+.194053,-2.436365 ~Maltzagako lotunea;
+.183743,-2.428597 ~[[Larreategiko zubia (eu) | Larreategiko zubia]];
+.176858,-2.425293 ~[[Eitzako tunelak (eu)|Eitzako tunelak]];
+.172289,-2.425164 ~[[Sagar-errekako zubia (eu) | Sagar-errekako zubia]];
+.165841,-2.426108 ~[[Gallastegiko tunelak (eu)|Gallastegiko tunelak]]
+  |centre = 43.171897,-2.428983
+  |lines  = 43.193226,-2.435910: 43.192436, -2.434065
+            ~ ~ ~Yellow~ ~3;
+.193453,-2.435545: 43.192436,-2.434065: 43.191654,-2.432541: 43.190848,-2.431157: 43.189910,-2.430160:
+.188979,-2.429462: 43.187970,-2.429044: 43.186804,-2.428808: 43.185513,-2.428765
+            ~ ~ ~Yellow~ ~6;
+.185513,-2.428765: 43.184692,-2.428818: 43.183620,-2.428733: 43.182533,-2.428411: 43.181398,-2.427874:
+.179638,-2.426780
+            ~ ~ ~Orange~ ~6;
+.179638,-2.426780: 43.178148,-2.425954: 43.176552,-2.425396: 43.174940,-2.425117: 43.173363,-2.425128
+            ~ ~ ~Grey~ ~6;
+.173363,-2.425128: 43.171266,-2.425428
+            ~ ~ ~Orange~ ~6;
+.171266,-2.425428: 43.160972,-2.427070
+            ~ ~ ~Grey~ ~6;
+.160988,-2.426469: 43.171239,-2.425117
+            ~ ~ ~Grey~ ~6;
+.171239,-2.425117: 43.173363,-2.424784
+            ~ ~ ~Orange~ ~6;
+.173363,-2.424784: 43.175102,-2.424703: 43.176643,-2.424981: 43.178255,-2.425529: 43.179749,-2.426462
+            ~ ~ ~Grey~ ~6;
+.179749,-2.426462: 43.181048,-2.427320: 43.182221,-2.428007: 43.183340,-2.428425: 43.184380,-2.428576:
+.185522,-2.428597
+            ~ ~ ~Orange~ ~6;
+.185522,-2.428597: 43.186563,-2.428640: 43.187674,-2.428779: 43.188550,-2.429091: 43.189723,-2.429809:
+.190474,-2.430507: 43.191131,-2.431397: 43.191945,-2.432814: 43.192891,-2.434187
+            ~ ~ ~Yellow~ ~6;
+.192891,-2.434187: 43.193423,-2.434680
+            ~ ~ ~Grey~ ~6;
+.191335,-2.431676: 43.192062,-2.432792: 43.192852,-2.433661
+            ~ ~ ~Yellow~ ~3;
+.192852,-2.433661: 43.193579,-2.434616
+            ~ ~ ~Grey~ ~3;
+  |zoom = 14 | height = 900 | type = earth
+}}
-==Soraluzeko tartea==
+===Soraluzeko tartea===
 Eibar-Gasteiz autobide berria hiru zatitan egitekoa zen: Maltzaga-Bergara (iparra), Bergara (iparra)-Aretxabaleta eta Aretxabaleta-Etxabarri.
-Lehen zatia Soraluzeko udalerritik pasatzen da, eta bertan 3.700 bat metro egiten ditu:
+Lehen zatia, Soraluzeko udalerritik pasatzen dena, 2003 urtean zabaldu zen, nahiz eta 2004 arte modu behin-behinekoan.
+Lehen proiektua herriaren gainean pasatzen zen, [[Txara (eu)|Txaratik]]. Maltzagatik gaur eguneko trazadura zuen, baina [[Larreategiko zubiak (eu)|Larreategiko]] zubiek ezkerrera jotzen zuten; [[Eitzako tunelak (eu)|Eitzako tuneletan]] sartu beharrean mendi magaletik pasatzen zen, eta [[Sagar-erreka (eu)|Sagar-erreka]] zeharkatzen zuen [[San Martzial baserria (eu)|San Martzial]] atzetik segitzeko. Handik [[Txara (eu)|Txara]] guztia korritzen zuen [[Erlei erreka (eu)|Erlei]] errekara heldu arte; bertan eskumara jotzen zuen eta tunelean sartzen zen Osintxuraino, [[Kurutzekogaña (eu)|Kurutzekogaña]] azpitik pasatzen. Proiektu hura herrirako oso kaltegarria zelakoan, Aldundiaren tekniko eta politikoekin asko eztabaidatu ostean orduko Udalak (Luis Felipe Galarraga zen alkatea) lortu zuen autobidea "atzetik" botatzea; hau da, [[Gallastegiko tunelak (eu)|Gallastegiko tuneletatik]].
+Soraluzeko udalerrian autobideak 3.900 metro pasatxo egiten ditu:
 * (350 m) Lehen tartea Maltzagako lotuneari dagozkio, tartean Donostiarako zein Bilborako tunelen hasiera (100 bat metro).
-* (730 m) Gero, Deba ibaiko eskumaldeko maldako tartea dator.
+* (730 m) Gero, [[Deba ibaia (eu)|Deba]] ibaiko eskumaldeko maldako tartea dator.
-* (700 m) Ostean Larreategiko zubia dago, Deba ibaia eta XXX erreka zeharkatzeko.
+* (700 m) Ostean [[Larreategiko zubiak (eu)|Larreategiko zubiak]] daude, [[Deba ibaia (eu)|Deba]] ibaia eta [[Belakotegi erreka (eu)|Belakotegi]] erreka zeharkatzeko.
-* (730 m) Zubia pasa eta Zabale baserriaren parean Eitzako tuneletan sartzen da.
+* (680 m) Larreategiko zubiak pasa eta [[Zabale baserria (eu)|Zabale]] baserriaren parean [[Eitzako tunelak (eu)|Eitzako tuneletan]] sartzen da.
-* (250 m) Eitzako tuneletik irten eta Sagar-errekako zubia zeharkatzen du.
+* (250 m) Eitzako tuneletatik irten eta [[Sagar-errekako zubiak (eu)|Sagar-errekako zubiak]] zeharkatzen ditu.
-* (1.200 m) Azkenik, Gallaztegi tunelean sartzen da. Tunelaren beste erdia Bergarako udalerrian dago.
+* (1.200 m) Azkenik, [[Gallastegiko tunelak (eu)|Gallastegiko tuneletan]] sartzen da. Tunelen bigarrren erdia Bergarako udalerrian dago.
+Bertako orografia malkartsuaren eraginez, erdia baino gehiago tunelean egiten du, beste laurdena zubi gainean eta, azkenik, bidearen laurden eskasa mendi magalean.
+[[Fitxategi: Larreategiko_zubia._Dobelak_askatuta_(Ingeniería_desastrosa_2008).jpg | thumb | right | Larreategiko zubiko dobelak askatuta]]
+===Larreategiko zubiak===
+::<small>''Gehiago jakiteko, sakatu [[Larreategiko zubiak (eu) | hemen]].''</small>
+Larreategiko zubiak 495 metro ditu, 77 metroko altura eta zutabeen arteko 90 metrotako tarteak. Berez, bi zubi paralelo dira, bakoitza norabide batekoa.
+Eibar-Gasteiz autobidea egiten ari zirela, zubiak oso modu desberdinetan eraiki zituzten. Larreategikoa egiteko, esateko, hegalgaineko eraikuntza<ref>''Construcción de sobrevuelo.''</ref> teknika erabili zuten. Teknika honek ez du enkofraturik erabiltzen: behin zutabeak altxatuta, alde bietako lehen dobelak lotzen dira elkarrekin, gero bigarren dobelak, hirugarrenak... Larreategi zubiaren kasuan dobela hauek, gutxi gorabehera, 40 toneladakoak ziren.
+eko urtarrilak 8an, arratsaldeko ordu batean, 4. zutabeko hiru dobela askatu ziren; 70 zm behera egin zuten, baina ez ziren erori: zintzilik geratu ziren. Bada ezpada, GI-627 errepidea moztu zuten, erortzeko arriskua zegoelakoan (dobelak, zutabeak... zubi osoa). Errepidea astebetez egon zen moztuta.
-==Larreategiko zubiko eraikuntza==
+Istripua izandako zubia ez atzera ez aurrera geratu zen hainbat hilabeteetan, baina zubi paraleloak aurrera egin zuen. Autobidea zabaldu zutenean zubi bakarra zegoen bukatuta. Bigarrena ia urtebete geroago zabaldu zuten.
 ==Ondorioak==
-x urtean autobidea zabaldu zutenean, orduan ez zen Sorauze inundik inora ageri. Ez zen ikusten.
+Autobideak gertu izateak soraluzetarron mugikortasuna hobetu du, eta bertako industriaren irisgarritasuna ere.
+Baina Eibar-Gasteiz autobidea zabaldu zenetik Soraluze albo batera geratu da: Soraluzetik ia ez da pasatzen, bertara joan behar da. Eta hau nabarmen ikusten da zerbitzu publikoetan: Eibar-Debagoiena, Debagoiena-Donostia, Debagoiena-Bilbo (eta aireportua)… hainbat eta hainbat autobus autobidetik joaten dira zuzenean.
-Zerbitzu  publikoak, orokorrean asko hobetu badira ere, Soraluzen ez da honenbeste nabarmen. Azkarrago ibiltzeko, Eibartik Debagoienerakoak eta Gasteizerakoak autobidetik joaten dira Bergararaino, Soraluze albo batera utziz. Gauza bera esan daiteke Debagoienetik Donostiarako zerbitzuekin ere, edo Leioako aeroporturaino doazenak.
+Honetaz gain, Soraluze albo batera geratzerakoan, askoren eta askoren buruetatik "desagertu" egin da. Ez ba zara bertan bizitzen, edota lan egiten, Soraluze ez da ikusten.