«Ezoziako jaiak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
(Erabiltzaile berak tartean egindako 15 ekarpen ez dira erakusten) | |||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_01.jpg | thumb | right | 600px | Ezoziko goiko plazan, paretan kontran: harmaila gainean Uztapide bertsolaria, herriko idazkaria, Basarri bertsolaria, Bolumburu ''Biribiltxonekua'', Alejandro Oregui, Simón Artolazábal, Pedro Elizburu ''Kirueta'' udalzaina, Jesús Mari Berrueta eta Mateo Peñalba.<br> Aurretik Don José Antonio Loinaz ''Jaungoikua'', Don Eugenio Arrillaga, Domingo Ucín herriko alkatea, Don Miguel Goicoechea, Don Antonio Oyarzábal (sermolaria), ''Txarandela'' eta Guardia Civileko herriko sargentua.<br> Makurtuta Ángel Bolumburu eta Eugenio Galarraga (1950).]] | |||
==Aintzinako jaiak== | ==Aintzinako jaiak== | ||
Sasoi batean, Ezoziako | Sasoi batean, [[Ezozia bailara (eu)|Ezoziako]] erromeria abuztuko 10ren osteko domekan ospatzen zen<ref>Halaxe jaso zuen Serapio Mugicak [[Geografía de Guipúzcoa (eu) | Geografia de Guipúzcoa]] liburuan, 1901. urtean.</ref>. Gero, abuztuko Andramarien ostera pasa zuten; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Egun horretan amaiera ematen zioten herriko jai patronalei. | ||
''Ezoziako | ''Ezoziako kofrarixaren eguna'' izaten zen, bertako kofradiaren maiordomo berriak aukeratzen ziren eguna. Ez da nahastu behar [[Kopraixak (eu)|San Martzialgo ''Kopraixak'']] jaiarekin | ||
===Aintzinako ''karidadea''=== | |||
1731. urtea arte ''karidadea'' banatzen zen Ezoziako kofrarixaren egunean: "okela, ogia eta ardaua... kipulaz era mostazaz"<ref>[[Caridades, cofradías y fiestas (eu) | Caridades, cofradías y fiestas]]. José Ignacio Homobono (KOBIE. 3 zbk. 1988).</ref>, [[San Martzialgo jaiak (eu)|San Martzialgo kopraixen]] antzera. Zortzi urte geroago Udalak ohitura zaharra berpizten saiatu zen, baina ez zuen asko iraun. | |||
Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak, aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak... | ===XX. mendeko jaiak (1975 artekoak)=== | ||
XX. mendeko jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera, eta lau zati izaten zituen. Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten. | |||
Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak (1950. urtean Basarri eta Uztapide ekarri zituzten), aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak... | |||
Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz ''tiro al plato'' egon zen. | Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz ''tiro al plato'' egon zen. | ||
Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak. | Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak. | ||
<gallery> | |||
Herriko_jaiak._Ezozia._Basarri_eta_Uztapide_(1950_hamarkada).jpg | Basarri eta Uztapide <br> (1950 hamarkada) | |||
Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_02.jpg | Bi plazen arteko eskilaran (1950) | |||
Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_03.jpg | Bazkalosteko argazkia. Atzean, Aldasoro (1950) | |||
Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_04.jpg | 1950 urteko programa | |||
</gallery> | |||
==Jai luzeak== | ==Jai luzeak== | ||
1977 urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. | 1977. urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. Urte honetan, eta lehenengo aldiz, [[Jai egitarauak (eu) | jai egitarauan]] bailara guztietako jaiak agertu ziren, banan banan... baina Ezoziko jaiak Andramarietako programa barruan agertu ziren, nabarmendu barik. | ||
Hurrengo urtean bai Ezoziko jaiak berezko izaera hartu zuten jai egitarauan. Gainera, zapatu arratsaldetik hasi ziren. | |||
Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere. | Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere. | ||
Diru faltagatik edo, 1983 urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen Armendian. | Diru faltagatik edo, 1983. urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen [[Armendia baserria (eu)|Armendian]]. | ||
Baina | Baina 1987.etik aurrera berriro jaiak bi egunetan luzatu zuten, zapatua eta domeka. Azkoitiako Zabale anaiak ekartzen bazituzten ere, 1989.ean agertu zen lehengo aldiz ''auzoko Larreategi taldea'' trikitia jotzen. | ||
Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak! | Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak! | ||
Baina 1997 urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena. | Baina 1997. urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena. | ||
31. lerroa: | 45. lerroa: | ||
Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako. | Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako. | ||
2000 urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan. | 2000. urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan. | ||
Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira. | Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira. | ||
<gallery> | |||
Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Aizkolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | Aizkolariak <br> (Plaentxia.eus 2018) | |||
Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Bertsolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | Bertsolariak <br> (Plaentxia.eus 2018) | |||
Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Zezenak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | Zezenak <br> (Plaentxia.eus 2018) | |||
</gallery> | |||
[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Erromeria_eguna_(Plaentxia.eus_2018).jpg | thumb | 200px | right | 2018 erromerixako iragarkia]] | |||
==Erromerixa Eguna== | |||
Aipatzekoa da 2007.etik hona Ezoziko jaien bezperan Erromerixa Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz. | |||
Ezoziako jaien aurreko asteburuan egiten dute, larunbatean. | |||
Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko. | |||
Behin Ezozian, [[Urrats Dantza Taldea (eu)|Urrats Dantza Taldeak]] erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, [[Ezoziako santutegia (eu)|santutegiko]] atari estalian. | |||
Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta. | |||
==Erreferentziak== | ==Erreferentziak== | ||
* [[Jai egitarauak (eu) | Herriko jai egitarauak]]. | * [[Jai egitarauak (eu) | Herriko jai egitarauak]]. 1931.etik gaur arte. | ||
[[Kategoria: Herriko jaiak]] | [[Kategoria: Herriko jaiak]] |
Hauxe da oraingo bertsioa, 19:59, 3 urria 2022 data duena
Aintzinako jaiak
Sasoi batean, Ezoziako erromeria abuztuko 10ren osteko domekan ospatzen zen[1]. Gero, abuztuko Andramarien ostera pasa zuten; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Egun horretan amaiera ematen zioten herriko jai patronalei.
Ezoziako kofrarixaren eguna izaten zen, bertako kofradiaren maiordomo berriak aukeratzen ziren eguna. Ez da nahastu behar San Martzialgo Kopraixak jaiarekin
Aintzinako karidadea
1731. urtea arte karidadea banatzen zen Ezoziako kofrarixaren egunean: "okela, ogia eta ardaua... kipulaz era mostazaz"[2], San Martzialgo kopraixen antzera. Zortzi urte geroago Udalak ohitura zaharra berpizten saiatu zen, baina ez zuen asko iraun.
XX. mendeko jaiak (1975 artekoak)
XX. mendeko jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera, eta lau zati izaten zituen. Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten.
Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak (1950. urtean Basarri eta Uztapide ekarri zituzten), aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak...
Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz tiro al plato egon zen.
Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak.
Jai luzeak
1977. urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. Urte honetan, eta lehenengo aldiz, jai egitarauan bailara guztietako jaiak agertu ziren, banan banan... baina Ezoziko jaiak Andramarietako programa barruan agertu ziren, nabarmendu barik.
Hurrengo urtean bai Ezoziko jaiak berezko izaera hartu zuten jai egitarauan. Gainera, zapatu arratsaldetik hasi ziren.
Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere.
Diru faltagatik edo, 1983. urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen Armendian.
Baina 1987.etik aurrera berriro jaiak bi egunetan luzatu zuten, zapatua eta domeka. Azkoitiako Zabale anaiak ekartzen bazituzten ere, 1989.ean agertu zen lehengo aldiz auzoko Larreategi taldea trikitia jotzen.
Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak!
Baina 1997. urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena.
Gaur egunekoak
Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.
2000. urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.
Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.
Erromerixa Eguna
Aipatzekoa da 2007.etik hona Ezoziko jaien bezperan Erromerixa Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz.
Ezoziako jaien aurreko asteburuan egiten dute, larunbatean.
Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko.
Behin Ezozian, Urrats Dantza Taldeak erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, santutegiko atari estalian.
Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta.
Erreferentziak
- Herriko jai egitarauak. 1931.etik gaur arte.
- ↑ Halaxe jaso zuen Serapio Mugicak Geografia de Guipúzcoa liburuan, 1901. urtean.
- ↑ Caridades, cofradías y fiestas. José Ignacio Homobono (KOBIE. 3 zbk. 1988).