«Arma museoa. Txispa-fusilak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

20:58, 9 iraila 2022(e)ko berrikuspena

Txispa-fusilak mosketearen familiakoak ziren, baina suharri giltza erabiltzen zuten.

Soraluzen goiz hasi ziren mota honetako armak ekoizten. Suharri sistema Espainian sortu bazen 1580 urtean, hamar urte geroago Gregorio de Hernizketa armagile soraluzetarra hil zeneko ondasun zerrenda egin zutenean, bertan agertzen da ...lau suharri giltza...^[1].

Mendeetan hainbat berrikuntza eta asmakuntza bereganatu zuten, baina XIX mende hasieran pistoi giltza sortu zenean txispa-fusilak urte gutxitan desagertu ziren.

Simancas-eko planoak

(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)

Fusil giltza. Planoa
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1746
	Kokapena	Simancaseko Artxibategi Orokorra
	Oharrak	Rastrillo visto por la espalda, por el lado, por delante... Plano de la pieza que cubre..., perfil de la misma pieza...

Fusil giltza. Planoa
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1753
	Kokapena	Simancaseko Artxibategi Orokorra
	Oharrak	Diseño de una llave de fusil para el nuevo armamento de las R(eales) Guardias Españolas, vista por la parte interior y exterior, con separación de piezas en plano y en perfil. (Benito de Espada)

Karabinak

Zalditeriarako karabina
	Egilea	Zabala
	Noizkoa	1753
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Zalditeriarako eredu ofiziala ZABALA marka giltzan

Giltza kutxan (Zabala 1753)
Giltza (Zabala 1753)
Kutxa (Zabala 1753)
Giltzaren marka (Zabala 1753)

Artilleriarako karabina
	Egilea
	Noizkoa	1857
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Artilleriako eredu ofiziala (1857)

Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)
Artilleriako karabina (1857)

Txispa-fusilak

Zalditeriako tertzerola (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1815tik aurrera
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Giltza frantsesa du (1712.tik erabilia, eta 1812.an hobetua) Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Txispa fusila (1828 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	XIX mendea (1828 eredua)
	Kokapena	Arabako Arma Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Txispa-fusila (XIX mendea)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	XIX mendea
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak

Kutxa (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Giltza (XIX mendea)
Kainoia (XIX mendea)
Kainoia (XIX mendea)

Txispa fusila (1815 eredua)
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1833etik aurrera (1815 eredua)
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Arima marratua Kutxako idazkuna VIVA YSABEL 2 S.O. Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Fusila (1815 eredua)
Fusila (1815 eredua)
Kutxa eta idazkuna (1815 eredua)

Artilleriarako txispa-fusila
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1843 (1834 eredua)
	Kokapena	Eibarko Armagintza Museoa
	Oharrak	Gehiago jakiteko, sakatu hemen

Trabuko bilakatutako fusila
	Egilea	Soraluzeko Erret Lantegiak
	Noizkoa	1858
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	Fusila moztuta dago, trabukoa bilakatzeko

Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)
Trabukoa (1858)

Errifleak eta eskopetak

Eskopeta (Francisco Ibarra)
	Egilea	Francisco Ibarra
	Noizkoa	1819
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	"Espainiar erara"ko kañoia Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819 Altzairuzko goarnizioak FCOIBARRA marka

Rifle (Ybarra)
	Egilea	José Ignacio Ybarra
	Noizkoa	1858
	Kokapena	Bilduma pribatua
	Oharrak	1854 eredua, Ybarrak 24.000 rifleko eskaera lortu zuen CONTR.YBAR, A.R edo C.YBARRA marka Azterketa Soraluzen (P marka) edo Eibarren (E marka)

Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)
Erriflea (Ybarra 1858)

Lefaucheux eskopeta
(Juan Arluciaga 1865)

Zer	Azalpena
Arma mota	Lefaucheux eskopeta
Egilea	Juan Arluciaga
Noizkoa	1865
Kokapena	Bilduma pribatua
Oharrak

Arma Museoaren bisita jarraitzeko

Museo sarrerara itzultzeko, sakatu hemen. Bestela, hurrengo gela aukeratu:

Mendeak	Arma luzeak	Arma motzak	Kainoiak	Teknologiak
XVI-XVII	Arkabuz eta mosketeak			Aurrekarga armak Argimukizko giltza Errobera giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XVII-XIX	Txispa-fusilak	Txispa-pistolak		Aurrekarga armak Suharri edo txispa-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX	Pistoi-fusilak	Pistoi-pistolak		Aurrekarga armak Pistoi-giltza Aurrekarga jaurtigaiak
XIX-XX	Atzekarga fusilak	Atzekarga pistolak eta errebolberrak	Kainoiak (1935 artekoak)	Atzekarga armak Atzekarga jaurtigaiak
XX	Ehiza-eskopetak eta karabinak		Kainoiak (1935tik aurrera)	Eskopetak

Erreferentziak

↑ ...quatro llaves de chispas... (sic)

[1] ...quatro llaves de chispas... (sic)

[1]

@@ 40. lerroa: / 40. lerroa: @@
 }}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Karabina._Zabala_02_(1753).jpg | Giltza kutxan (Zabala 1753)
     Karabina._Zabala_03_(1753).jpg | Giltza (Zabala 1753)
@@ 58. lerroa: / 58. lerroa: @@
 }}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Artilleriako_karabina_02_(1857).jpg | Artilleriako karabina (1857)
     Artilleriako_karabina_03_(1857).jpg | Artilleriako karabina (1857)
@@ 101. lerroa: / 101. lerroa: @@
 }}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Fusil_zaharra_02_(kutxa).jpg   | Kutxa (XIX mendea)
     Fusil_zaharra_03_(giltza).jpg  | Giltza (XIX mendea)
@@ 112. lerroa: / 112. lerroa: @@
-[[Fitxategi: Txispa_fusila._Infanteriarentzat_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | thumb | 200px | left  | Txispa fusila (1815 eredua)]]
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+  | izena    = Txispa fusila (1815 eredua)
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+ | irudia   = Txispa_fusila._Infanteriarentzat_(Armagintza_Museoa_1815).jpg
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
+  | egilea   = Soraluzeko Erret Lantegiak
-|-
+ | noizkoa  = 1833etik aurrera (1815 eredua)
-| Arma mota || Infanteriarentzako txispa-fusila
+  | kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]]
-|-
+ | oharrak  = Arima marratua <br> Kutxako idazkuna ''VIVA YSABEL 2  S.O.'' <br> Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA395 sakatu hemen]
-| Egilea    || Soraluzeko Erret Lantegiak
+}}
-|-
-| Noizkoa   || (1815 eredua) 1833etik aurrera
-|-
-| Kokapena  || [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]]
-|-
-| Oharrak   || Arima marratua <br> Kutxako idazkuna ''VIVA YSABEL 2  S.O.'' <br> Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA395 sakatu hemen]
-|}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Txispa_fusila._Infanteriarentzat_01_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | Fusila (1815 eredua)
     Txispa_fusila._Infanteriarentzat_02_(Armagintza_Museoa_1815).jpg | Fusila (1815 eredua)
@@ 136. lerroa: / 129. lerroa: @@
-[[Fitxategi: Txispa-fusila._Artilleriarentzat_(Armagintza_Museoa_1843).jpg | thumb | 200px | left | Txispa-fusila <br> Artilleriarentzat (1843)]]
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+ | izena    = Artilleriarako txispa-fusila
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+ | irudia   = Txispa-fusila._Artilleriarentzat_(Armagintza_Museoa_1843).jpg
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
+  | egilea   = Soraluzeko Erret Lantegiak
-|-
+ | noizkoa  = 1843 (1834 eredua)
-| Arma mota || Artilleriarentzako txispa-fusila
+  | kokapena = [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]]
-|-
+ | oharrak  = Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA237 sakatu hemen]
-| Egilea    || Soraluzeko Erret Lantegiak
+}}
-|-
-| Noizkoa   || 1843 (1834 eredua)
-|-
-| Kokapena  || [[Eibarko Armagintza Museoa (eu) |Eibarko Armagintza Museoa]]
-|-
-| Oharrak   || Gehiago jakiteko, [http://www.armia-eibar.eus/armas/arma_larga/EA237 sakatu hemen]
-|}
-----
-[[Fitxategi: Trabukoa_01_(1858).jpg | thumb | 200px | left | Trabuko bilakatutako fusila (1858)]]
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+ | izena    = Trabuko bilakatutako fusila
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+ | irudia   = Trabukoa_01_(1858).jpg
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
+  | egilea   = Soraluzeko Erret Lantegiak
-|-
+ | noizkoa  = 1858
-| Arma mota || Txispa-fusila/ Trabukoa
+  | kokapena = Bilduma pribatua
-|-
+ | oharrak  = Fusila moztuta dago, trabukoa bilakatzeko
-| Egilea    || Soraluzeko Erret Lantegiak
+}}
-|-
-| Noizkoa   || 1858
-|-
-| Kokapena  || Bilduma pribatua
-|-
-| Oharrak   || Fusila moztuta dago, trabukoa bilakatzeko
-|}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Trabukoa_02_(1858).jpg | Trabukoa (1858)
     Trabukoa_03_(1858).jpg | Trabukoa (1858)
@@ 183. lerroa: / 161. lerroa: @@
 ==Errifleak eta eskopetak==
-[[Fitxategi: Eskopeta._Francisco_Ibarra_(1819).jpg | thumb | 200px | left | Eskopeta (Francisco Ibarra 1819)]]
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+ | izena    = Eskopeta (Francisco Ibarra)
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+ | irudia   = Eskopeta._Francisco_Ibarra_(1819).jpg
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
+  | egilea   = Francisco Ibarra
-|-
+ | noizkoa  = 1819
-| Arma mota || Eskopeta
+  | kokapena = Bilduma pribatua
-|-
+ | oharrak  = "Espainiar erara"ko kañoia <br> Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819 <br> Altzairuzko goarnizioak <br> FCOIBARRA marka
-| Egilea    || Francisco Ibarra
+}}
-|-
-| Noizkoa   || 1819
-|-
-| Kokapena  || Bilduma pribatua
-|-
-| Oharrak   || "Espainiar erara"ko kañoia <br> Urrezko idazkuna errekamaran: EN PLACENCIA HERRADURAS AÑO DE 1819 <br> Altzairuzko goarnizioak <br> FCOIBARRA marka
-|}
-----
-[[Fitxategi: Rifle._José_Ignacio_Ibarra_01_(1858).jpg | thumb | 200px | left | Rifle (Ybarra 1858)]]
+{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
-{| class="wikitable col1lef col2lef"
+ | izena    = Rifle (Ybarra)
-! width=  "80 px" style="background:Khaki" | Zer
+ | irudia   = Rifle._José_Ignacio_Ibarra_01_(1858).jpg
-! width= "300 px" style="background:Khaki" | Azalpena
+  | egilea   = José Ignacio Ybarra
-|-
+ | noizkoa  = 1858
-| Arma mota || Erriflea
+  | kokapena = Bilduma pribatua
-|-
+ | oharrak  = 1854 eredua, Ybarrak 24.000 rifleko eskaera lortu zuen <br> CONTR.YBAR, A.R edo C.YBARRA marka <br> Azterketa Soraluzen (P marka) edo Eibarren (E marka)
-| Egilea    || José Ignacio Ybarra
+}}
-|-
-| Noizkoa   || 1858
-|-
-| Kokapena  || Bilduma pribatua
-|-
-| Oharrak   || 1854 eredua, Ybarrak 24.000 rifleko eskaera lortu zuen <br> CONTR.YBAR, A.R edo C.YBARRA marka <br> Azterketa Soraluzen (P marka) edo Eibarren (E marka)
-|}
-<gallery mode="packed-hover" heights="200px" perrow="3">
+<gallery mode="packed-hover" heights="150px" perrow="3">
     Rifle._José_Ignacio_Ibarra_03_(1858).jpg | Erriflea (Ybarra 1858)
     Rifle._José_Ignacio_Ibarra_04_(1858).jpg | Erriflea (Ybarra 1858)