Soraluzeko Ametsa (eu)
Aurrekariak. Gerra aurreko ikastola
Soraluzeko Ametsa ikastolaz hitz egiterakoan, aurrekarik ezin ahaztu. Alde batetik Jose Gaspar Oregi soraluzetarra daukagu, 1884. urtean lehen euskaltegia sortzen ahalegindu zena, Donostian.
Eta bestaldetik, 1936.ko gerraren aurretik izandako ikastola dago. II. Errepublika garaian Soraluzeko abertzaleek herrian aurreneko aldiz euskaraz irakasten zuen eskola bat, ikastola, martxan jarri zuten, garaiko eskola erdaldunari aurre egiteko.
Soraluzekoa ez zen bakarra izan, Gipuzkoan hainbat herrietan ireki ziren ikastolak: Donostia, Tolosa, Errenteria, Bergara.. eta Soraluzen. Gerrak itxi zituen denak.
Nuestra Señora de la Asunción ikastola
Gerra ondoan, Soraluzeko euskaltzaleek ikastola sortu eta eraiki nahian, 1.966ko abenduan licitud de bienes lortu zutela, eta 1967ko urte hasieran klaseak ematen hasi zirela.
Soraluzeko Ametsa ikastola zen eskolaren izena. Ikastolaren titularra Sociedad Cultural Recreativa zen, eta orduko Zuzendari Batzordean pertsona hauek osatzen zutela:
Izena Ardura Ramon Arias Lehendakaria Iñaki Iñurrieta Lehendakari-ordea Juan Arrieta Idazkaria Javier Iraeta Idazkari-ordea Begoña Gantxegi Diruzaina Esther Larrañaga Diruzain-ordea Luzia Etxabe Batzordekidea Maria Asuncion Ariznabarreta Batzordekidea Miren Alberdi Batzordekidea Maria Ezozia Zangitu Batzordekidea Moises Alberdi Batzordekidea Juan Aldazabal Batzordekidea
Udalak lehen momentutik bere laguntza eskaini zuen eta, laguntza ez ezik, lokala ere bai, Erregetxean, Etxaburueta kalean. Elizak ere bere kezka eta gogo ona erakutsi zuen, eta herri osoa izan zen laguntzaile: langile, ugazaba, nekazari, ia guztiek lagundu zuten ikastolaren sorreran.
Orduko lege eta arautegi esparruan erosoago egokitzeko, ikastola elizaren babesean jarri zen. 1971ko urtarrilaren 14an eman zen aldaketa: eskola parrokiakoa zen, izen berria Nuestra Señora de la Asunción, egoitza Abadetxean, eta titularra orduko parrokoa, Miguel Goikoetxea Zubizarreta.
Nuestra Señora de la Asunción-Soraluzeko Ametsa ikastola
Frankismoaren garaiak bukatuta, ikastola lege eta arautegi berrietara egokitu zen atzera, bi titularitate zeudela: administratiboki parrokiarena zen eta ikasgelak Sociedad Cultural Recreativa Soraluzeko Ametsarenak ziren.
Sortu zenetik, ikastolak behin behineko ikasgelak (Erregetxea, parrokiaren gaineko lokaletan...) erabili zituen. Urtetik urtera ikasle kopuruak gora egiten zuenez, batzokia izandakoa begiz jo zuten: eraikin handia, herri barruan, Plaza Zaharra ondoan, jolasteko esparru estalia (frontoia)... Orduko jabe legalak bota ezin zuenez, salgai zeukan; eta jatorrizko jabeek (Nai bat inmobiliarian bilduta) ez zioten trabarik jarri erosketari, beraiek berrerosteko lehentasuna gorde eta gero. Azkenean, Soraluzeko Ametsak Plaza Zaharreko Batzokia erosi zuen.
Eginbehar berriei egokitzeko, 1975.ean eraikina goitik behera berregin zuten: antzokia desegin, ikasgelak zabaldu... Nahiz eta goiko terraza "jan" eta leiho berriak egin, fatxada, aldiz, mantendu egin zuten. Lana egin ahal izateko herrian 10.000.000 pezeta bildu ziren[1]. 1976.eko udaberrian ikastola berria inauguratu zuten, urte artako Euskal Jaiarekin batera
1981eko urriaren 2an, ikastolak Nuestra Señora de la Asunción-Soraluzeko Ametsa izen berria hartu zuen, titular bezala berriro Sociedad Cultural Recreativa Soraluzeko Ametsa eta Jesus Txurruka Olabarria, elkarteko lehendakaria.
Plaentxi Herri Eskola
1993ko martxoaren batean, Soraluzeko Ametsak Elkarteko bazkideek ikastola sare publikoan integratzea erabaki zuten, batez ere arrazoi ekonomikoengatik.
Halaxe, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntzako Soraluzeko Ametsa Ikastola izeneko ikastetxe publikoa sortzen da, urtarrilaren 25eko 52/1994 Dekretua medio. Ikastetxe honen titular berria Administrazioa zen, Eusko Jaurlaritza.
1996an aldaketa berria eman zen eta ikastetxe honetan. Soraluzeko Ametsa bi zatitan banatu zen: Plaentxi LHI (lehen hezkuntza) eta Soraluze BHI (batxilerra).
1997ko maiatzaren 21ean[2], Soraluzeko Ametsa ikastola-José María del Moral herri-ikastetxearen berariazko izenaren aldaketa onartu eta aurrerantzean Plaentxi Herri Eskola deitura hartu zuen.
Erreferentziak
- Ikastolak Gipuzkoan, datutegia. Agirre, Paulo (Argitaratu gabeko materiala 2012).