Hiltegi zaharra (eu)

Hiltegi zaharra / Mataderua / Carniceria
Estiloa	Barrokoa
Mendea	XVIII
Kokapena	Plaza Zaharra
Mota	Arkitektura

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

• 

  Hiltegi zaharra eta Erregetxea
  (Indalecio Ojanguren)

• 

  Hiltegi zaharra eta Erregetxea

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":18,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":43.174904,"lon":-2.413276,"icon":""}]}

Azalpena eta historia

Placencia de Soraluze hiribildua sortu zutenean (1343) eraikitako esparrua Kalebarren 5 arte heltzen zen. Hurrengo mendeetan Plaza Zaharrerutz luzatu zuten herria. Dena dela, orube honetan ez zuten ezer eraiki, eta jaietan zezen-korta moduan erabiltzen zen.

1730eko maiatzaren 19an Soraluzeko herritarrak bilduta, Martin Isasi Isasmendi alkate jaunak proposamena egin zuen herriko plazan, torilak zeuden lekuan, etxe berria egiteko. Etxe berri honetan toril berriak, harategi berria, harakinarentzako bizilekua eta balkoi luzea egingo zuten, udalgizonek handik zezenak behar bezala ikusteko.

Etxe berria egiten (gero hiltegi zaharra izenez ezagutuko zena), urte hartako ekainaren 19an hasi ziren. Hurrengo urteko (1731) urrian hiltegi zaharra bukatua zuten bere balkoi eta guzti.

Aurreko plazan zezenak jokatu nahi izan zituztenean ordea, Joakin Larreategi apaiza (Arregi Garaikoa etxeko maiorazkoa) kontra atera zitzaien, plazako lurrak bereak zirela esanez. Udalgizonek, berriz, laster frogatu zuten lurrak herriari zezenplaza egiteko laga zizkiotela. Beraz, handik aurrera han korritu ziren zezenak soraluzetarren gozagarri, Lamot-en grabatuan ederki asko ikus daitekeen.

Zezenketa Plaza Zaharrean (Josepf Florencio Lamot 1756)

Azken urteak

Hiltegi zaharrak jatorrizko helburuak bete zituen berrehun eta hogei urte baino gehiagotan: harategia, etxebizitzak, zezen korta eta zezenketak ikusteko balkoia. Honetaz gain, Kalebarren aldean Gayarre zinemaren kartelerak egoten ziten.

Bertan zezenak eta txerriak hiltzen ziren. Gainontzekoak (ardiak, oiloak, untxiak...) harategietan edo etxeetan hiltzen ziren.

hil baino lehen albaitariak aztertu behar zuen ganaua, eta hil ostean okelaren kalitatea ere. Zezenak etxe barruan akabatzen ziren; ez zen puntilarik erabiltzen, baizik eta bekokian burnizko mailu batez jotzen ziren.

Txerriak, berriz, kanpoan hiltzen ziren, Plaza Zaharrean. Lepotik burnizko kako batetik oratu eta mahai txiki baten gainean jartzen zen; orduan harakinak eztarriko zaina mozten zion ganibet handi batekin; txerria txilixoka odolusten zen, bizpahiru lagunek eusten zutela.

Sabela zabaldu eta barrukoak atera ostean lurrean etzan, garoaz estali eta erretzen zuten.

1960ko hamarkadan udal hiltegi berria egin zuten Sagar-errekan, eta hiltegi zaharra erabiltzeari utzi zioten. Eraikina hainbat urtetan lagata egon ondoren, 1970 hamarkadan bota zuten.

Ostera, orube hartan Anbulategi berria egin zuten eta 1985 urtean zabaldu.

• 
• 
• 

  Ambulatorioa
  (Kontrargi 2018)