«Arizaga baserria (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 17:33, 8 maiatza 2021 data duena

Aritza / Aretxaga

Izen formala	Arizaga
Bailara	San Andres
Altuera	260 m
Hedadura	21 Ha
Kaletik	2,15 km

Bertako familia

Etxeberria-Lazkanotarrak.

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Ikuspegi orokorra
(J.C. Astiazarán 1979)
Ikuspegi orokorra
(J.C. Astiazarán 1979)
Ikuspegi orokorra
(Kontrargi 2002)
Ikuspegi orokorra
(Kontrargi 2002)
Familia
(Kontrargi 2002)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Baserriaren inguruko kontuak ^[1] ^[2] ^[3]

Aspaldiko agirietan abizena bi eratara agertzen da, Aretxaga eta Arizaga, inoiz biak batera agiri berean jasotzen dela. XVIII mendetik aurrera baserria Arizaga formaz agertzen da.

Izenak hariztia esan nahi du^[4].

Arizaga oinetxeak eta abizenak Plazentziakoa dute jatorria. Armarria: zilarrean, arte berdea (sinople) eta bi otso beltz (sable) gorriz (gules) armatuak enbor oinetan^[5].

XIX menderarte, Arizagan bizi izan direnek beti mantendu izan dute Arizaga abizena, 700-800 urtean. Halaxe, XVI mendeko José Manuel de Arizaga, Carlos V enperadorearen aholkularia; beste Arizaga bat oso teologo bikaina izan zen.

XIX mendearen azken aldera erosi zuen baserria Etxeberria familiak, Jose Etxeberriaren birraititak hain zuzen. Berau sasialbaitari eta Soraluzeko Udaleko zinegotzia izan zen.

Etxeberritarrak orain artean baserritik bizi izan dira eta gaur ere euren barazki postua dute merkatu plazan. Asteburuetan etxeko labean egindako ogia ere saltzen dute.

Jabeak eta biztanleak

XVI. mendean Martín Arano de Arechagak, Aretxagako etxearen jabeak, Obe baserria erosi zion Juan Ibañez de Espilla jaunari. 1555. urtean Pedro de Argaratek, Argarate baserriaren jabeak, salmenta eskrituraren kopia eskatu zuen^[6].

1728. urtean Soraluzeko Udalak Manuel de Mendiola sindiko prokuradorea ahalbidetu zuen 850 dukateko auzia hasteko. Berme gisa, 25 jauntxok (eta gainontzeko biztanleek) beren ondasunak bahian eman zituzten; tartean Martín Ignacio de Arizaga zen, Arizaga baserria hipotekatu zuela^[7].

1766 urtean Udalen osaketa legez aldatu zenez, 1776 urtean 16 lagunek Udalari eskatu zioten milarista moduan onartzeko, norberak bere "etxea" jarriz berme gisa, eta Udalak onartu zituen (1776/10/13). Tartean Martín Ignacio de Arizaga "gaztea" zen, Arizaga baserria aurkeztu zuela. XIX mende hasieran Francisco de Arizaga agertzen da jabe moduan.

1787. urtean Martín Ignacio de Arizagak Udalari eskatu zion Arizagako etxe berria suteen aurkako ermandadean^[8].

Data gabeko beste agiri batean Martín Ignacio de Arizaga eta Maria Angela de Lascurain agertzen dira Arizagako baserri-oinetxearen jabe moduan^[9]

Baserria Arizaga familiaren barruan egon zen XIX mendearen azken aldera arte. Orduan Jose Etxeberriaren birraititak erosi zuen baserria, eta ordutik Etxeberria familiaren eskutan egon da.

Erreferentziak

↑ Soraluzeko baserriak. (26. orrialdea)
↑ Caseríos de Guipuzcoa. (301. orrialdea)
↑ Soraluze. Monografía histórica. (244 orrialdea)
↑ Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga harrizko etxeaomen da.
↑ Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga abizenaren oinetxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: lau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.
↑ Traslado de pedimiento de Pedro de Argarate, dueño de la casa y casería de Argarate, jurisdicción de la villa de Placencia, de traslado de escritura de venta de la casa de Hobe por Juan Ibáñez de Espilla a Martín Arano de Arechaga, señor de la casa y casería de Arechaga, jurisdicción de la dicha villa. Escribano: Juan de Churruca. Signatura: 05-C/131-09 (1555).
↑ (Soraluzeko Udal Artxibategia. Eskritura Publikoen Erregistroa 1728/10/25).
↑ "...a dicho Martín Ignacio con la casa nueba de Arizaga..." (Soraluzeko Udal Artxibategia 1787/06/17).
↑ (Soraluzeko Udal Artxibategia. Biztanleen matrikula liburua).

[1] Soraluzeko baserriak. (26. orrialdea)

[2] Caseríos de Guipuzcoa. (301. orrialdea)

[3] Soraluze. Monografía histórica. (244 orrialdea)

[4] Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga harrizko etxeaomen da.

[5] Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga abizenaren oinetxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: lau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.

[6] Traslado de pedimiento de Pedro de Argarate, dueño de la casa y casería de Argarate, jurisdicción de la villa de Placencia, de traslado de escritura de venta de la casa de Hobe por Juan Ibáñez de Espilla a Martín Arano de Arechaga, señor de la casa y casería de Arechaga, jurisdicción de la dicha villa. Escribano: Juan de Churruca. Signatura: 05-C/131-09 (1555).

[7] (Soraluzeko Udal Artxibategia. Eskritura Publikoen Erregistroa 1728/10/25).

[8] "...a dicho Martín Ignacio con la casa nueba de Arizaga..." (Soraluzeko Udal Artxibategia 1787/06/17).

[9] (Soraluzeko Udal Artxibategia. Biztanleen matrikula liburua).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Baserria (eu)
-  | izena               = Aritza
+  | izena               = Aritza / Aretxaga
   | irudia              = Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg
   | izen_formala        = Arizaga
@@ 16. lerroa: / 16. lerroa: @@
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
-    Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (J.C. Astiazarán 1979)
+    Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (J.C. Astiazarán 1979)
-    Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (J.C. Astiazarán 1979)
+    Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (J.C. Astiazarán 1979)
-    Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Kontrargi_2002).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Kontrargi 2002)
+    Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Kontrargi_2002).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Kontrargi 2002)
-    Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_03_(Kontrargi_2002).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Kontrargi 2002)
+    Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_03_(Kontrargi_2002).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Kontrargi 2002)
-    Fitxategi: Arizaga_baserria._Familia_01_(Kontrargi_2002).jpg                        | Familia <br> (Kontrargi 2002)
+    Arizaga_baserria._Familia_01_(Kontrargi_2002).jpg                        | Familia <br> (Kontrargi 2002)
 </gallery>
@@ 30. lerroa: / 30. lerroa: @@
 == Baserriaren inguruko kontuak <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu)|Soraluzeko baserriak]]. ''(26. orrialdea)''</ref> <ref>[[Caseríos de Guipuzcoa (eu)| Caseríos de Guipuzcoa]]. ''(301. orrialdea)''</ref> <ref>[[Soraluze. Monografía histórica (eu) | Soraluze. Monografía histórica]]. ''(244 orrialdea)''</ref>==
-Izenak ''hariztia'' esan nahi du.
+Aspaldiko agirietan abizena bi eratara agertzen da, Aretxaga eta Arizaga, inoiz biak batera agiri berean jasotzen dela. XVIII mendetik aurrera baserria Arizaga formaz agertzen da.
-Plazentziakoa dute jatorria bai etxeak eta baita ere abizenak. XX menderarte, Arizagan bizi izan direnek beti mantendu izan dute Arizaga abizena, 700-800 urtean. Halaxe, XVI mendeko José Manuel de Arizaga, Carlos V enperadorearen aholkularia; beste Arizaga bat oso teologo bikaina izan zen. Geroago, XVIII erdialdean bertako Martín Ignacio de Arizaga zen baserriko jabea, eta XIX mende hasieran Francisco de Arizaga agertzen da.
+Izenak ''hariztia'' esan nahi du<ref>Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga ''harrizko etxea''omen da.</ref>.
-Armarria: zilarrean, arte berdea (sinople) eta bi otso beltz (sable) gorriz (gules) armatuak enbor oinetan.
+Arizaga oinetxeak eta abizenak Plazentziakoa dute jatorria. Armarria: zilarrean, arte berdea (sinople) eta bi otso beltz (sable) gorriz (gules) armatuak enbor oinetan<ref>Ramiro Larrañagaren arabera, Aretxaga abizenaren oinetxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: lau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.</ref>.
-XIX mendearen azkenaldera erosi zuen baserria Jose Etxeberriaren birraititak. Berau sasialbaitari eta Soraluzeko Udaleko zinegotzi izan zen.
+XIX menderarte, Arizagan bizi izan direnek beti mantendu izan dute Arizaga abizena, 700-800 urtean. Halaxe, XVI mendeko José Manuel de Arizaga, Carlos V enperadorearen aholkularia; beste Arizaga bat oso teologo bikaina izan zen.
-Orain artean Arizagakoak baserritik bizi izan dira eta gaur ere euren barazki postua dute merkatu plazan.Asteburuetan etxeko labean egindako ogia ere saltzen dute.
+XIX mendearen azken aldera erosi zuen baserria Etxeberria familiak, Jose Etxeberriaren birraititak hain zuzen. Berau sasialbaitari eta Soraluzeko Udaleko zinegotzia izan zen.
+Etxeberritarrak orain artean baserritik bizi izan dira eta gaur ere euren barazki postua dute merkatu plazan. Asteburuetan etxeko labean egindako ogia ere saltzen dute.
+==Jabeak eta biztanleak==
+XVI. mendean Martín Arano de Arechagak, Aretxagako etxearen jabeak, [[Obe baserria (eu)|Obe]] baserria erosi zion Juan Ibañez de Espilla jaunari. 1555. urtean Pedro de Argaratek, [[Argarate baserria (eu)|Argarate]] baserriaren jabeak, salmenta eskrituraren kopia eskatu zuen<ref>Traslado de pedimiento de Pedro de Argarate, dueño de la casa y casería de Argarate, jurisdicción de la villa de Placencia, de traslado de escritura de venta de la casa de Hobe por Juan Ibáñez de Espilla a Martín Arano de Arechaga, señor de la casa y casería de Arechaga, jurisdicción de la dicha villa. Escribano: Juan de Churruca. Signatura: 05-C/131-09 (1555).</ref>.
+. urtean Soraluzeko Udalak Manuel de Mendiola sindiko prokuradorea ahalbidetu zuen 850 dukateko auzia hasteko. Berme gisa, 25 jauntxok (eta gainontzeko biztanleek) beren ondasunak bahian eman zituzten; tartean Martín Ignacio de Arizaga zen, Arizaga baserria hipotekatu zuela<ref>(Soraluzeko Udal Artxibategia. Eskritura Publikoen Erregistroa 1728/10/25).</ref>.
+urtean [[Udala. Foru garaia (1766-1845) (eu)|Udalen osaketa legez aldatu zenez]], 1776 urtean 16 lagunek Udalari eskatu zioten milarista moduan onartzeko, norberak bere "etxea" jarriz berme gisa, eta Udalak onartu zituen (1776/10/13). Tartean Martín Ignacio de Arizaga "gaztea" zen, Arizaga baserria aurkeztu zuela. XIX mende hasieran Francisco de Arizaga agertzen da jabe moduan.
+. urtean Martín Ignacio de Arizagak Udalari eskatu zion Arizagako etxe berria [[Suteak (eu)#Bergarako suteen aurkako ermandadea|suteen aurkako ermandadean]]<ref>"...a dicho Martín Ignacio con la casa nueba de Arizaga..." (Soraluzeko Udal Artxibategia 1787/06/17).</ref>.
+Data gabeko beste agiri batean Martín Ignacio de Arizaga eta Maria Angela de Lascurain agertzen dira Arizagako baserri-oinetxearen jabe moduan<ref>(Soraluzeko Udal Artxibategia. Biztanleen matrikula liburua).</ref>
+Baserria Arizaga familiaren barruan egon zen XIX mendearen azken aldera arte. Orduan Jose Etxeberriaren birraititak erosi zuen baserria, eta ordutik Etxeberria familiaren eskutan egon da.