«Urteurrenak. Apirila (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

18:30, 22 martxoa 2020(e)ko berrikuspena

Urteko urteurrenak ikusteko, sakatu hemen.


		1516 urtean Gipuzkoako Anaidiaren Batzordea Elgoibarren bildu zen, eta besteen artean probintziako urteko gastuak herrien artean banatu zituen. Soraluzek ordaindu beharrekoa apirilean heldu zen herrira. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	1	1910 urtean Unión Obrera olgetako elkartea sortu zuten. Egoitza Kalegoen (Santa Ana kalean) zeukan, 2 zenbakiko lehen solairuan. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	3	Franco osteko lehen udal hauteskundeak izan ziren. Ordutik hona, lau urtetan behin egin izan dira, apirila-maiatzean. EAJ-k 6 zinegotzi lortu zituen: Miren Alberdi, Jesús M. Akizu (alkatea), Ion Aramburu, Domingo Osa, José Urresti eta Julio Zuloaga. SIE-k (Soraluzeko Independienteen Elkartea) bost: José Francisco Aizpuru, Santos Elizburu, Elías Lakuesta, Pablo Muro eta Bittor Trebiño. PSE-k, berriz, bi: Juan María Borinaga eta Domingo del Bosque. Alkatea Jesús M. Akizu aukeratu zuten. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	7	Felisa Oregi Oregi Zabale baserrian jaio zen, 1931.eko apirilak 7an. Gaztea zela, gaixotu zen eta urteak egin zituen ohean, gaixotasun mingarria omen zuen. Egoera latz hartan, erlijioan topa zuen indarra eta itxaropena. 27 urtekin hil zen, 1958.eko azaroak 7an. Bizitza eta idazki batzurekin 1963 urtean Jesús Arberas-ek Un camino de esperanza liburua prestatu zuen. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	8	Frantzisko Antonio Orbe Larreategi-ren etxeari Felipe V.ak Gaztelako titulua eman ziolako, 1736ko apirilaren 8an Udalak bi zezen sokamuturrean erabiltzeko erabakia hartu zuen. Aitzakia, Orbe jaunaren amaren arbasoak soraluzetarrak zirela. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	10	1815 urtean Soraluzen jaio zen José Ignacio Ybarra eta Yribe Campos. Armagile ospetsu eta indartsua izateaz gain, Gipuzkoako diputatua izan zen Hernaniko Batzar Orokorretan (1855) eta herriko alkatea gero (1860). Gremio sistemaren gainbehera aurrikusita, bere kasa hasi zen: José Ybarra izan zen, seguruena, Soraluzeko lehen enpresa gizon independientea. Ekoizpen ahalmen handia eratu zuen, fusilak milaka egiten zituen eta. Sistema gremiala desagertzerakoan, 1861 urtean La Euscalduna enpresa sortu zuen, fusilak egiten jarraitzeko: Fabrika zaharra eraiki zuen, eta 80 bat armagile soldatapean hartu. Zortzi urte geroago, berriz, Juan de Aldasoro y Uribe bazkidearekin ika-mika garratzak izan zituen, eta enpresatik alde egin zuen. Ibarra, Gurruchaga, Vea-Murguía y Cia enpresa zabaldu zuen Azpeitian, La Azpeitiana fusil lantegia sortuz. Asmatzailea ere bazen: 1867/03/09an asmakizun-abantaila erregistratu zuen, bost urtetarakoa, errekamaratik kargatzen diren suzko armen sistema, gerra eta ehiza armentzat erabilgarri. Hirugarren karlistada (1872-1876) sortu zenean karlisten alde egin zuen. Bizirik zituen hiru semeak ere dezente nabarmendu ziren: Juan Víctor, José Francisco Leopoldo Doroteo eta Luis Raimundo. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	10	1774 urtean Pedro de Aldazabal-Insausti Azurmendi jaio zen, Soraluzen. Konbentzio gerra (1.793-1795) sortu zenean, Pedro de Aldazabalek Soraluzetik alde egin zuen, Cadiz aldera, eta bertan ezkondu. Karrera luzea eta oparoa egin zuen: La Carracan (Cádiz) hasi zen lanean, armagile; gero, Jerez de la Frontera, Ceuta eta Ripoll (Girona). Bartzelonako Santa Maria de Jonqueres ospitale militarrean hil zen (1821/09/13), ofizialen gelan, hori bai. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	12	Errotabarri baserrikoek Sagar-errekako ura erabiltzeko baimena lortu zuten: aspalditik erabiltzen ari zirela Soraluze udalerrian dauden Sagar-errekaren eta bere adarren Gambi-errekaren eta Ospital-errekaren ur soberakinak etxebarruan erabiltzeko eta Errotabarri errotan beren zekaleak apurtzeko; hau dena errekan gora Zabala, Unzurrunzaga y Compañía enpresak eta Eibarko Udalak urak ustiatu eta gero. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	13	Bartolomé de Arluciaga zerga biltzaileak, Santos de Aranguren ardo gorrien tabernariari auzia jarri zion, azken honek zerga berria ordaintzen ez zuela eta. Zerga berri hau Bergara-Altzola errepidea ibai ondotik egiteko ezarri zuten, Maltzagatik; errege bide zaharra Ezozia eta San Roketik zihoan eta. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	14	1088 urtekoa da Placencia erreginaren azken aipamena. Normandiatik etorria, Iruñeko Antso IV erregearekin ezkondu zen 1068 urtean, eta bi seme eta alaba izan zituzten. Senarra 1076an hil zuten, Peñalen erreka zuloan (Funes inguruan). Semea koroatu beharrean, lengusu hiltzailea erregetu zuten; eta titulua aldatu: Iruñeko erregea izan beharrean Nafarroako erregea izatera pasa zen. Ez dakigu Placencia erregina noiz hil zen, baina bai Naxerako Erret Panteoian hilobiratu zutela, zegokion tokian. Gaurko bere hilobia, gainontzekoekin batera, mende batzuk geroago egin zuten. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	14	1920 Andoni de Astigarraga jaio zen Soraluzen. Gerra ostean garaian Argentinara erbesteratua, kultura handiko gizona izan zen. Argentinako Eusko Jaurlaritzan aritu zen urte luzeetan, eta Euzko Deya aldizkaria eta Ekin argitaletxearen sorreran parte hartu zuen. Euskaraz zein erdaraz asko idatzi zuen, Naciòn Vasca, Euzko Deya, Alderdi, Laurak Bat, Danak Bat... aldizkarietan, askotan ezizenekin. Bi liburu ere idatzi zituen: Riqueza y economía del País Vasco (1945) eta Historia documental de la guerra en Euzkadi (1955). Buenos Airesen hil zen, 1991 urteko abuztuak 8an. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	15	La Humanitaria sorospen elkartearen arauak egokitu zituzten. Egoitza Errabal kalean zuen, 1. zenbakiko lehen solairuan. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)
	15	1957 urtean Florencio Aspe apaiz soraluzetarra hil zen, Beasainen. Bertako parrokoa izateaz gain, idazlea (Zarauz'ko erriya 1921) eta marrazkilaria ere izan zen. Beasaingo Udalak omenaldia egin zion, eta kale bati Florencio Aspe izena eman ere. (Gehiago jakiteko, sakatu hemen)

Erreferentziak

@@ 13. lerroa: / 13. lerroa: @@
     | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]]
     | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''1'''</big>
-    | 1910 urtean Unión Obrera olgetako elkartea sortu zuten. Egoitza Kalegoen (Santa Ana kalean) zeukan, 2 zenbakiko lehen solairuan. <br>
+    | 1910 urtean ''Unión Obrera'' olgetako elkartea sortu zuten. Egoitza Kalegoen (Santa Ana kalean) zeukan, 2 zenbakiko lehen solairuan. <br>
 (Gehiago jakiteko, sakatu [[Gerraurreko elkarteak (eu) | ''hemen'']])
 |-
@@ 40. lerroa: / 40. lerroa: @@
     | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''10'''</big>
     | 1815 urtean Soraluzen jaio zen José Ignacio Ybarra eta Yribe Campos. Armagile ospetsu eta indartsua izateaz gain, Gipuzkoako diputatua izan zen Hernaniko Batzar Orokorretan (1855) eta herriko alkatea gero (1860). <br> Gremio sistemaren gainbehera aurrikusita, bere kasa hasi zen: José Ybarra izan zen, seguruena, Soraluzeko lehen enpresa gizon independientea.  Ekoizpen ahalmen handia eratu zuen, fusilak milaka egiten zituen eta. <br> Sistema gremiala desagertzerakoan, 1861 urtean La Euscalduna enpresa sortu zuen, fusilak egiten jarraitzeko: Fabrika zaharra eraiki zuen, eta 80 bat armagile soldatapean hartu.  Zortzi urte geroago, berriz, Juan de Aldasoro y Uribe bazkidearekin ika-mika garratzak izan zituen, eta enpresatik alde egin zuen. Ibarra, Gurruchaga, Vea-Murguía y Cia enpresa zabaldu zuen Azpeitian, La Azpeitiana fusil lantegia sortuz. <br> Asmatzailea ere bazen: 1867/03/09an asmakizun-abantaila erregistratu zuen, bost urtetarakoa, errekamaratik kargatzen diren suzko armen sistema, gerra eta ehiza armentzat erabilgarri.
-Hirugarren karlistada (1872-1876) sortu zenean karlisten alde egin zuen. Bizirik zituen hiru semeak ere dezente nabarmendu ziren: Juan Víctor, José Francisco Leopoldo Doroteo eta Luis Raimundo.
+Hirugarren karlistada (1872-1876) sortu zenean karlisten alde egin zuen. Bizirik zituen hiru semeak ere dezente nabarmendu ziren: Juan Víctor, José Francisco Leopoldo Doroteo eta Luis Raimundo. <br>
 (Gehiago jakiteko, sakatu [[Ybarra aita-semeak (eu) | ''hemen'']])
 |-
@@ 47. lerroa: / 47. lerroa: @@
     | 1774 urtean Pedro de Aldazabal-Insausti Azurmendi jaio zen, Soraluzen. <br> Konbentzio gerra (1.793-1795) sortu zenean, Pedro de Aldazabalek Soraluzetik alde egin zuen, Cadiz aldera, eta bertan ezkondu. <br> Karrera luzea eta oparoa egin zuen: La Carracan (Cádiz) hasi zen lanean, armagile; gero, Jerez de la Frontera, Ceuta eta Ripoll (Girona). Bartzelonako Santa Maria de Jonqueres ospitale militarrean hil zen (1821/09/13), ofizialen gelan, hori bai. <br>
 (Gehiago jakiteko, sakatu [[Un placentino olvidado. Pedro de Aldazabal (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Errotabarri_baserria._Ikuspegi_orokorra_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''12'''</big>
+   | Errotabarri baserrikoek [[Sagar-erreka (eu)|Sagar-errekako]] ura erabiltzeko baimena lortu zuten: ''aspalditik erabiltzen ari zirela Soraluze udalerrian dauden Sagar-errekaren eta bere adarren Gambi-errekaren eta Ospital-errekaren ur soberakinak etxebarruan erabiltzeko eta Errotabarri errotan beren zekaleak apurtzeko; hau dena errekan gora Zabala, Unzurrunzaga y Compañía enpresak eta Eibarko Udalak urak ustiatu eta gero''. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Errotabarri baserria (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''13'''</big>
+   | Bartolomé de Arluciaga zerga biltzaileak, Santos de Aranguren ardo gorrien tabernariari auzia jarri zion, azken honek zerga berria ordaintzen ez zuela eta. <br> Zerga berri hau Bergara-Altzola errepidea ibai ondotik egiteko ezarri zuten, Maltzagatik; errege bide zaharra Ezozia eta San Roketik zihoan eta. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Normandiako_Placencia_erregina._Naxerako_hilobia_(Euskonews).jpg | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''14'''</big>
+   | 1088 urtekoa da Placencia erreginaren azken aipamena. <br> Normandiatik etorria, Iruñeko Antso IV erregearekin ezkondu zen 1068 urtean, eta bi seme eta alaba izan zituzten. Senarra 1076an hil zuten, Peñalen erreka zuloan (Funes inguruan). Semea koroatu beharrean, lengusu hiltzailea erregetu zuten; eta titulua aldatu: Iruñeko erregea izan beharrean Nafarroako erregea izatera pasa zen. <br> Ez dakigu Placencia erregina noiz hil zen, baina bai Naxerako Erret Panteoian hilobiratu zutela, zegokion tokian. Gaurko bere hilobia, gainontzekoekin batera, mende batzuk geroago egin zuten. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Normandiako Placencia erregina (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Andoni_de_Soraluze._Liburuaren_azala.png | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''14'''</big>
+   | 1920 Andoni de Astigarraga jaio zen Soraluzen. Gerra ostean garaian Argentinara erbesteratua, kultura handiko gizona izan zen. <br> Argentinako Eusko Jaurlaritzan aritu zen urte luzeetan, eta ''Euzko Deya'' aldizkaria eta ''Ekin'' argitaletxearen sorreran parte hartu zuen. Euskaraz zein erdaraz asko idatzi zuen, ''Naciòn Vasca'', ''Euzko Deya'', ''Alderdi'', ''Laurak Bat'', ''Danak Bat''... aldizkarietan, askotan ezizenekin. <br> Bi liburu ere idatzi zituen: ''Riqueza y economía del País Vasco'' (1945) eta ''Historia documental de la guerra en Euzkadi'' (1955). <br> Buenos Airesen hil zen, 1991 urteko abuztuak 8an. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Andoni de Astigarraga (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Argazkirik_ez.jpg | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''15'''</big>
+   | ''La Humanitaria'' sorospen elkartearen arauak egokitu zituzten. Egoitza Errabal kalean zuen, 1. zenbakiko lehen solairuan. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Gerraurreko elkarteak (eu) | ''hemen'']])
+|-
+   | style="background:gainsboro" | [[Fitxategi: Florencio_Aspe._Beasaingo_Florentzio_Axpe_kalea.png | 100px]]
+   | style="background:khaki; text-align:center" | <big>'''15'''</big>
+   | 1957 urtean Florencio Aspe apaiz soraluzetarra hil zen, Beasainen. <br> Bertako parrokoa izateaz gain, idazlea (''Zarauz'ko erriya'' 1921) eta marrazkilaria ere izan zen. <br> Beasaingo Udalak omenaldia egin zion, eta kale bati ''Florencio Aspe'' izena eman ere. <br>
+(Gehiago jakiteko, sakatu [[Florencio Aspe (eu) | ''hemen'']])
 |}