Origen y antigüedad de la lengua bascongada (eu)

    Sorapediatik
    Origen y antigüedad de la lengua bascongada
    Origen y antigüedad de la lengua bascongada. Azala.jpg
    Egilea Juan de Perocheguy[1]
    Hizkuntza Gazteleraz
    Urtea 1731, 1738
    Argitaletxea Joseph Texidó
    Hiria Bartzelona


    Izenburu osoa

    Origen y antigüedad de la lengua bascongada y de la Nobleza de Cantabria.

    Euskararen jatorria eta aintzinatasuna, eta Kantabriako aitoren seme-alabena


    Liburua zertan den

    XVII mende hasieran tubalismoa puri-purian zegoen Euskal Herrian. Teoria honen arabera, Paradisuan Jaungoikoa euskaraz aritzen zela Adan eta Ebarekin, euskara zelako "Jainkoak gure Lehen Aita Adani eman zion hizkuntza berbera, Babelgo Dorrean nahasmena eta anabasa gertatu arte bakarra izan zena". Uholde Handia gertatzerakoan, Noen biloba zen Tubal Euskal Herrira etorri zela, eta euskara berarekin ekarri zuen.

    Teoria honen lehen defendatzailea Baltasar Echave zumaiarra izan zen. Mexikon argitaratu zuen (1609) bere Discursos de la antigüedad de la lengua Cántabra-Bascongada. Teoriak hiru mendetan egin zuen aurrera, azken defendatzailea Jose Gaspar Oregi soraluzetarra izanik.

    Juan de Perocheguy teoria honen aldekoa zen. Liburuaren lehen argitalpena 1731koa da. Zazpi urte beranduago (1738) bigarren argitalpena atera zuen, aurrekoari hainbat kontu gehituta. Esate baterako, agoteak godoak zirela, 506. urtean Euskal Herrira ihes egindakoak Clovis errege frankoak beren erregea garaitu eta gero. Edota Borbon abizena (orduko Frantziako eta Espainiako erregeen etxea) euskal jatorria duela (Bourbon = buru on).

    Hirugarren argitalpena ere izan zen, baina laburtua: "Origen de la nacion bascongada, y de su lengua" (1760).

    Bitartean Juan de Perocheguy-k beste liburu bat ere argitaratu zituen: "Reflexiones curiosas y notables sobre la ciencia y valor para la guerra" (1752).


    Soraluzeri buruzkoak

    Nafarroako Juan de Perocheguy militarra izan zen, artilleroa. Urte askotan Soraluzeko Erret Lantegien zuzendaria izan zen.


    Erreferentziak

    Liburua ekartzeko Liburutegi digitalera joan.

    1. Juan Perotxegi. Wikipedia (euskaraz).