Goikokaleta (eu)
Adi! Artikulu hau oraindik osatu barik dago. Osatzeko informazioa edo materiala baldin badaukazu, animatu eta aurrera!
Kokapena
Goikokaleta Kalebarren goiko aldean dago. Erderaz la cuesta de la Obe ere esaten zaio, bertan dagoen dendarengatik. Plaza Barriko goiko aldean hasten da, eta Plaza Zaharrean bukatu. 50 bat metro luze da, eta 3-5 metro zabal.
Hegoaldetik etxeak ditu, Kalebarreneko etxe bakoitiak hain zuzen. Iparraldetik Etxaburueta kalea eta Erregetxea dauzka.
Argazkiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Historia
1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, eta harresiak eraikitzeko, Galipota hiribildu barruan geratu zen. Etxeek atzekaldean duten irteerak kontutan hartuta, bertan ortuak izango ziren, etxe bakoitzak berea.
1666 urtean elizataria egin zenean, ortuen zati handi bat hartu zuten berau eta irispideak egiteko. Eta XVIII mendeko bukaeran frontoi berria egin zenean, bertarako bi eskilarak eusteko horma sendoa eraiki zuten, lau bat metrotako pasabidea uzten.
Gerora, XX mendean, kalea asfaltatu zutenean (harria jartzea ez zuen merezi eta) jendeak Galipot izena eman zion.
Azkenik, 1959-60 urtetan, frontoiko Eskola Nazionalak eraiki zirenean frontoiko aldapa ere egin zen, horretarako elizatariaren ertza jaten eta Galipotaren lehen zatia nabarmen estutzen, metro bateko zabalera uzten. Aldi berean parrokiaren berogailu sistema aldapa azpian ezarri zuten.
Santa Ana kaleko zenbaki bakoitiak
Etxe gehienek Galipoterako irteera daukate. Lehen solairua kalea baino altuago dutenez, hiruzpalau harmaila dute.
1. zenbakia
Udaletxea. Sasoi batean Galipoterako irteera ez bazuen ere, mende hasieran edo lehenago (hirugarren karlistada inguruan) Bake Epaitegirako sarrera egin zioten. Kalea baino pare bat metro gorago zegoenez, eskilara bikoitza egin zioten.
XX mendearen bukaeran eskilara kendu eta atea itxi zuten, bere ordez lehioa jarriz. Atea ixteko erabili zituzten harriak beste nunbaitetik ekarriak dira, inskripzioa dute eta.
3. zenbakia
Etxe berria egin zutenean atzeko sarrera mantendu zuten, baina lokal komertzial batentzat bakarrik. Azken urteotan Garmendia ileapaindegia egon da, eta 2016-tik itxirik dago.
5. zenbakia
Etxe berria egin zutenean atzeko sarrera itxi zuten.
7, 9 eta 11. zenbakia
Etxe guzti hauek irteera gordetzen dute.
13. zenbakia
Azken etxe honek ere irteera gordetzen du.
Etxe hau Kalegoeneko azkena da eta, beraz, garai batean harresi sistemaren partea zen. Frontoitik bigarren solairuraino harrizko zubia edo pasabidea dauka, Galipoten gainetik.
Noiz eta zertarako eraiki zuten ez da jakiten. Harresien atea? Etxetik frontoirako pasua? Aurreko harresia aprobetxatuko al zuten?
Elizaren aldea
Gorago aipatu den moduan, frontoirako aldapa azpian parrokia berotzeko sistema ezarri zuten. Sarrera Galipotetik dauka.
Galipoten bukaeratik frontoirako eskilarak daude, XVIII mendean eraikitakoak.
Etorkizuna
2016 urtean Hiri Antolamenduko Plan Orokorra (Plan General de Ordenación Urbana) onartu zen.
Bertan planifikatutakoa gauzatzen bada, Galipoterako irteerak desagertuko dira.