Juicio sobre la inoculación (eu)
| Juicio sobre la inoculación | |
|---|---|
 | |
| Egilea | Vicente Ferrer Gorraiz Beaumont y Montesa |
| Hizkuntza | Gaztelaniaz |
| Urtea | 1789 |
| Argitaletxea | Eugenio Antonio García |
| Hiria | Iruinea |
Izenburu osoa
Juicio o dictamen sobre el proceso de inoculación
Inokulazio-prozesuari buruzko epaiketa edo irizpena
Liburua zertan den
Sasoi batean, baztanga[1] edo nafarreria oso gaixotasun larria zen[2].
Kutsadura saihesteko, Afrikan eta Asian inokulazioa erabiltzen zen, zauri txiki bat eginez eta gaixo baten zornea bertan ezarriz. XVIII mende hasieran Lady Montaguk, Konstantinoplako ingeles enbaxadorearen emazteak, Europan zabaldu zuen bere seme alabak inokulatu ostean. Prozedurari baztanga-inokulazioa esaten zitzaion, edo inokulazioa besterik gabe.
Prozedura honek bizi asko salbatu bazuen ere, arriskutsua zen oso: sartutako zorneak birusa bere indar osoan bazeukan, kutsatzeko (eta hiltzeko) aukera handiak ziren. Horregatik, XVIII. mendean aldeko eta kontrako asko izan ziren.
1796. urtean Edward Jenner mediku ingelesak[3] behi-inokulazioa proposatu zuen, oso eraginkorra eta arrisku gabekoa. Eta orduan eztabaida guzti hauek bukatu ziren.
Soraluzeri buruzkoak
(171. orrialdea)
(172. orrialdea)
Erreferentziak
- Averigvaciones de las antigvedades de Cantabria. Kataluñako liburutegia (Biblioteca de Catalunya)
- ↑ Baztanga (Variolae vaccine). Wikipedia (euskaraz).
- ↑ Soraluzen izandako nafarreri izurri handiena 1598 urtekoa izan zen. Orduan Sagarraga baserria ospitale moduan erabili zuten, eta ordutik baserriaren beste izena Nafarranekua izan da, eta gaineko iturriarena Ospital iturria.
- ↑ Edward Jenner. Wikipedia (euskaraz).