Gaceta de Madrid. Liberalak (eu)
- Sarrera honetan Gaceta de Madrid aldizkarian agertutako berriak (1900 arte) agertzen dira, bolondres liberalekin zer ikusia dutenak.
- Soraluzekin lotura duten berri guztiak ikusteko, sakatu hemen.
Boluntario liberalak eta soldautza
Zer ziren
Bigarren karlistadan, hainbat eta hainbat soraluzetar liberalen lerroetan borrokatu zuten. Batzuk herrian bertan antolatutako Voluntarios de la Libertad[1] taldean eta gainontzekoak Donostian eratu zen Batallón de Emigrados[2].
(Hemen askatasunaren boluntariei buruz zer edo zer esan, zelan eratzen ziren, karlistek zer esaten zuten, Sorlauzekoak zenbat izan ziren)
(Hemen erbesteratuei buruzkoa, karlistak noiz sartu ziren herrian, Donostiara hainbat eta hanbat alde egin zutela, eta bertan Erbesteratueb batailoia, eibartar mordua, eta XX bat soraluzetar ere. Bonostian ere, bolantea.
1876/nn/nn. Foruen deuseztapena
- Gaceta de Madrid, 258 zbk. 3. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.
Bigarren karlistada bukatu zenean, Madrilek lege bat onartu zuen, foruak deusezten zituenak. Ordutik aurrera ordainketa eta soldautza derrogorrezkoak. Azken puntu honi buruz, legeak halaxe zioen:
- Art. 2.® Por virtud de lo dispuesto en el artículo anterior, las tres provincias referidas quedan obligadas desde la publicación de esta ley á presentar, en los casos de quintas ó reemplazos ordinarios y extraordinarios del Ejército, el cupo de hombres que les correspondan con arreglo á las leyes.
- Art. 5.® Se autoriza también al Gobierno, dando en su dia cuenta á las Cortes:
- Tercero. Para incluir entre los casos de exención del servicio militar á los que acrediten que ellos ó sus padres han sostenido con las armas en la mano, durante la última guerra civil, los derechos del R ey legítimo y de la Nación, sin que por estas exenciones se disminuya el cupo de cada provincia.
Beraz, soldautza derrogorrezkoa zen (quinto sistema, bostetatik batek egin behar. Libratzek, polito ordaindu behar zen, pobreak besterik ez ziren joaten). Liberalkumeak libre zeuden (eta aberatsak ere, ordainduta). Baina probintzia bakoitzeko kupoa mantendu behar zen... beraz, karlista kume pobreek soldautzara joateko aukera gehiago zuten!
1895/nn/nn. Ley de quintas
- Gaceta de Madrid, 258 zbk. 3. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.
Ia hogei urte beranduago, soldautza antolatzen zuen lege berri batean (2 de Abril de 1895).
Eta, zerrendak oso nahasiak zirela, eta edozein moduan eginda, eta... berriro egiteko eskatu zuten, eta Gaceta de Madrid-en argitaratzeko.
Boluntario liberalen zerrendak
1896eko martxoko hainbat egunetan argitaratu zituzten herriz herriko zerrendak. Hortik aurrera, noiz ipinian zuzenketak etaizen solteak gehitzen zituzten. Eta, Soraluzeri dagokionez, 1903 urtean beste izen mordo bat sartu zen zerrendan.
Zerrenda hauei esker liberal soraluzetarren izenak ezagutzen ditugu. Den-denak ez daude (hil zirelako, semerik ez zutelako, ordurako herritik alde egin zutelako...) baina ia berrehun izenek osatzen dute zerrenda.
1896/03/22.
- Gaceta de Madrid, 258 zbk. 3. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.