Tren geltokia (eu)
Trenbidea
XIX mendearen bukaeran, Bilbao eta Donostia ez ziren trenez lotuta, gurdiz eta diligentziaz baizik. Gauzak zein pertsonak garraiatzeko Mirandako buelta egin behar zen: Bilbao - Urduña - Ebroko Miranda - Gazteiz - Altsasu - Zumarraga - Donostia.
Halako buelta handia ekiditzeko, Ferrocarril Central de Vizcaya enpresa sortu zuten Bilbao-Durango trenbidea egiteko (1882). Arrakasta ikusita, trenbidea luzatzea erabaki zuten, Zumarragaraino hain zuzen. Modu honetan Donostiarako bidea asko mozten zen: Bilbao - Durango - Eibar - Soraluze - Bergara - Zumarraga. 1889. urtean inauguratu zuten.
Gero, Elgoibar - Donostia zatia egin zuten eta 1901 urtean zabaldu. Azkenik, 1906 urtean konpania guztiak batuta Ferrocarriles Vascongados enpresa sortu zuten, sare hau ustiatzeko.
Soraluzeko geltokia
Soraluzeko geltokia 3,129 km zegoen, orduan kainoi fabrika egiten ari zen eta. hasieran egurrezko txosna jarri zuten, bidaiariak babesteko, baina 1889 urtean geltokia eraiki zuten. Eredua betikoa unifikatua izan zen. Geltokiak bi solairuko eraikina, bi bide zerbitzu orokorrerak, hirugarrena merkantzia kaia egteko eta apartaderua. 1943 bigarren apartaderoa eraiki zuten, bere tope eta guzti. 1962 orratzak sofistikatu zuten, talonamientua uzten zuten ekipoekin, modu honetan gutxiago gastatzeko (ejde gutxiago). Maltzaga Zumarraga 1975 urtean itxi zuten
Tren_geltokia._Eraikina.png Tren_geltokia._Planoa_(Pedro_Pintado_Quintana_1925).png Tren_geltokia._Ikuspegi_orokorra_(José_Berrueta).jpg Tren_geltokia._Ikuspegi_orokorra_(Paisajes_Españoles_1959).jpg