SACIA (eu)
Sorrera
Sabino Achotegui Ugarte[1] (Soraluze 1854 - Soraluze 1936) sortu zuen 1906 urtean, Sabino Achótegui y Compañía izenarekin. Bera zen bazkide industriala, eta gainontzeko bazkideak kapitalistak ziren (hortik y Compañía).
Hasieratik zulatzeko makinak (taladroak) eta barautsak egiten zituzten. Izen komertziala SACIA hartu zuten, eta azken urteetan enpresaren izena Construcciones SACIA izan zen.
1927 urtean Eibarko Industriaren eta Arteen Erakusketan[2] parte hartu zuen.
1936 urtean, gerra hasi berrian Serafin Achotegui semea preso hartu eta Arraten hil zuten. Handik gutxira Sabino Achotegui ere hil zen.
Taladroak
Hasierako urteetan Saciak zutabe-taladroak egiten zituen. Makina errazenak izateaz gain, asko erabiltzen (eta saltzen) ziren, lantegi txiki zein handietan.
Modelo gehienak 32 mm. arteko barautsak erabiltzekoak ziren: TC-32, TC-32M, TR-32, TX-32...
Bazen beste modelo txikiagoa ere, bi bertsio izan zituena: TS-1 eta TS-1 bis.
Prezioen ideia izateko, 1959 urteko Estatuaren Aldizkari Ofizialean (BOE) eskola profesional bat hornitzeko erosketa bat agertzen da, bertan TC-32a 47.182 pezetatan erosi zela, eta TS 1 bis, berriz, 18.900 pezetatan.
(handitzeko, gainean sakatu)
TC-32 taladroa
TC-32 taladroa
TC-32 taladroa
TC-32 taladroa
TS-1 taladroa
TS-1 taladroa
TS-1 taladroa
Otto Hölke (1897-1971)
Alemaniako Altenhagen hirian jaio (Westfalia eskualdea) zen. Lehen Mundu Gerraren ostean (1919-1925) Pränafawerke Karl Engels (Solingen-Gräfrath) eta Friederich Klopp Shapinmaschinenfabrik (Solingen-Wald) aritu zen, arduradun teknikoaren laguntzaile moduan.
1925 urtean bere kontura hasi zen, eta hurrengo urtean Soraluzeko Sabino Achotegui y Cía. hasi zen, Klopp-en karrakatzeko makinetan[3] inspiratutako limadora bat diseinatu, garatu eta fabrikazioa abian jartzeko.
Bederatzi urte egin ondoren Sabino Achotegui y Cía. enpresan, 1935 urtean Zumaiara joan zen eta bertan Otto Hölke enpresa sortu, fresatzeko makina unibertsalak egiteko. Enpresa honek 1994. urtean eten zuen bere jarduna.
Oso gizon zurruna zen, eta zera esaten zuen: ...teoria guztiak grisak dira, praktika da balio duena.
Limadorak edo zepiloak
Otto Hölkek diseinatutako limadorek bizitza luzea izan zuten, ia berrogetamar urtetakoa.
Gama zabala garatu zuen, 300 mmtan hasi eta 750 mm arte: L/300, L/350E, L500, L/500E, L/550E, L/650E eta L/750. Honetaz gain, sofistikazio puntua ere eman zien: limadora kopiatzailea, esateko.
Taladroekin gertatzen zen moduan, limadorak oso makina errazak eta mugatuak ziren. Horregatik, lantegietan gero eta gutxiago erabiltzen zen, eta merkatua eskola profesionalek osatzen zuten. 1959 urteko Estatuaren Aldizkari Ofizialean (BOE) eskola profesional bat hornitzeko erosketa bat agertzen da, bertan L/500 limadoraren prezioa 60.893 pezetakoa zela.
Urte haietan urte haietan Unifal[4] sortu zuten, ekintza komertzial indartsuagoak egiteko, eta katalogo zabalagoa eskaintzeko. Lau enpresa bildu ziren: Sacia, SEBA, CMZ eta ¿ATP/FTP?
L/300 lanean, Elgoibarko Makina Erremintaren Museoan
Fresadora 1100
1970n hamarkadan, taladroak eta limadorak bakarrik eskoletarako saltzen zituzten, eta etekin eskasa. Alemaniako litzetzia erosi (zein) eta 1100 mmtako fresadorak egiten hasi ziren.
Made in Spain, the Sacia Universal Machine Tool was unusual in that the basis of its operation was founded on a milling machine rather than a lathe - and consequently its range of turning operations, and the ease with which it could perform them, was somewhat limited. The main column, which could be raised and lowered, was surmounted by a cross bar that carried a vertical milling head - capable of being traversed from side to side and swivelled through 360 degrees around its vertical and horizontal axes - and a tailstock assembly for use in the "lathe" mode.
Two separate motor drive systems were fitted, one to drive the spindle and its power down feed, the another for the table feeds. Both were infinitely variable, the head motor producing spindle revolutions from 65 to 3000 rpm and that for the table giving feeds in both longitudinal and traverse directions from 0 to 650 mm per minute. The power down feed drove the 90 mm travel spindle through 0.08 mm per revolution. Another novelty was the absence of a feed-screw handwheel at either end of the table; instead, both table feed handles were positioned at the front of the machine and transmitted their motion through a series of bevel gears and worm-and-wheel gearing.
Ceventor
Gerra aurretik torlojuak ekoizten zituzten, eta urte luzeetan nahikoa ondo ibili ziren: torlojugintza motel zebilenean makinagintzak laguntzen zion, eta alderantziz.
Baina petroleoaren krisiak (1973) gogor jo zituen Soraluzeko lantegiak, eta SACIA ez zen salbuespena izan. Irtenbide bila, 1970 hamarkadan Bergarako Madinarekin eta Adunako beste enpresa batekin elkartu zen Ceventor[5] sortzeko. Hurrengo urteetan, hiru enpresak batu ziren, eta makinak ekoizteari laga zioten, torlojugintzan zentrarzen.
Gora behera askoren ondoren, 1993 urtean langileek enpresaren jabe egin ziren eta Tornillería del Deba SAL<rdf>Tornilleria del Deba. Web orri ofiziala.</ref> sortu zuten. Billabonako lantegia aspaldi itxi zuten, Soraluzekoa gero eta, azkenean, Bergarakoa itxi zuten lantegi berria Mekolalden zabaltzeko.
Erreferentziak
- ↑ Ezkontza-agirian Sabino Achotegui Treviño agertzen da.
- ↑ Exposición de Artes e Industrias de la Zona Armera.
- ↑ Limadora edo zepiloak. Wikipedia (gaztelaniaz).
- ↑ Unión de Fabricantes de Limadoras.
- ↑ Central de Venta de Tornillos.