Soraluzeko esamoldeak (eu)

Gainontzeko herrien moduan, Soraluzeko euskarak badu bere hizkera propioa: berba solteak, esamoldeak eta esaera zaharrak.

Hemen jasotakoak hiru iturri nagusi dute: Antxon eta Edu Oregi, Ramiro Larrañaga eta Soraluzeko AEK.

	Esamoldea	Esanahiak eta adibideak
A	Adar soñuan / Adar soinuan	Haizeko, brometako eran. Gaur be adar soinuan jabik haura; obispuari be adarra joko lezkiok.
	Afari legea	Gogo barik baina beharrez egiten den afari arina. Merienda ederra janda nao eta afari legia eingo dot.
	Aitaren baten / Aitaren batean	Segituan, behereala. Alaba nausixak aitaren baten eitxen dostaz errekauak; gaztiak barriz, goiz guztia bihar dau.
	Aleritzira	Begiz edo gutxi gora behera kalkulatua.
	Atari aldia	Zoritxarrek dakarten egoera penagarria.
	Aukeran lartxo	Gehiegikeri txikia. Ez da ez jatuna, baina daukan gaixuakin aukeran lartxo jaten dau.
	Azumbre t’erdi edan	Asko edan.
B	Berriren barri	Hasieratik berriro zerbait hastea. Oiñ arte eindakua apurtu ta berriren barri hasiko gara.
	Begiratu baten	Lehen begiratuan, lehen begi-kolpean. Horrek begiratu baten daki zeñek irabaziko daben.
	Beltzak ikusi	Gorriak ikusi, gaizki pasatu. Gorrixen denboran baltzak ikusi zittuan.
	Beranduko gaztaina	Beti berandu heltzen den pertsona. Hemen dator gure beranduko gaztaña; goiz guztia beran zain egon gara.
D	Dagoen dagoenean	Dagoen bezala. Hobe dou dagon dagonian lagatzia, kanbixatzen hastia baño.
E	Ebro eta Miranda edan	Asko edan. Horrek Ebro eta Miranda edango leukiez.
	Eguzki galdatan	Erre egiten duen eguzkipean. Ezeik Munetako haitzetara igo agostuan, euzki galdatan egon bihahok eta.
	Esne bitsetan	Eztitan, oso gustora. Esne bitsetan bizi dora ezkonbarriz.
	Euli kaka	Huskeria. Ez pentsa gero hori euli kakak denik.
	Euri zirin	Ziri-miri, lanbro. Txaparradiak ez nau hartu, baina euri ziriñak busti nau.
	Eutsi ezpalari!	Eutsi goiari! Aurrera bolie! Segi halaxe! Nahiz eta nekatu, eutsi ezpalari!
F	Firin-faran ibili	Ardura gabe eta alai ibili. Batetik bestera ibili. Lana nekatu gabe egin. Loterixia tokau jakonetik hor dabil, firin-faran- kolperik jo barik.
G	Gabonetan keixak	Ezinezkoa eskaini edo eskatu. Sasoian keixak alderantziz.
	Gose antza	Gose modukoa, jangura.
H	Haizeko egon	Umore oneko egon, parrandarako gogoa eduki. Ekarri dozun haiziakin golferixarako gertu zare.
	Hanka joko	Antxitxiketa, igesia. Sagarrak hartzen majo zebizen mutillak, baña baserritxarrak txakurra solte laga zebanian… a zelako hanka jokua!
	Hari-harian	Juxtu-juxtuan. Ten-tenian.
	Hurre emanda	Gutxi gora behera. Soraluzek hurre emanda bost mila biztanle ditxu.
I	Ixil poltsa	Gertukoen izkutuan gordetzen den dirua, behar denean erabiltzeko.
	Ixilikoetan jardun	Txutxu-mutxuka hitz egin..
J	Jan txakur	Besteon bizkar bizi dena.
	Joana joan egin	Desagertu, alde egin.
K	Kazkara baten	Segituan, behereala.
	Kearena egin	Desagertu, alde egin. Heu ikusi eta keiana ein jok!
	Kirrinpot egin	Ekonomikoki porrot egin.
L	Lantzian behin	Noizean behin. Lantzian behin bakarrik etortzen da, entierruetara eeta Andramaixetako zezenera.
	Lekuan lekuko	Tokian tokiko.
M	Makila salda	Jipoia, egurraldia.
	Mela-mela eginda	Busti-busti eginda. Plaza Barriko askatik mela-mela eginda etorri jata umia.
N	Negar jotzaile	Beti kexaka eta negarrez dabilena.
	Noiz ipuinean / Noiz ipinian	Noizean behin. Etxe horretan angulak pe jaten dabez noiz ipoñian.
	Nora nora	Norabait.
P	Papelada	Gezurretan ibili, "antzerkia" egin.
	Pikunitxara joan	Pikutara joan. Juari Pikunitxako sagarpera.
	Pipar egin	Eskola ihesi egin.
	Pipia jo	Ziria sartu.
	Pipian pare egon / Pipian moduan egon	Primeran egon, oso gustora egon, ezer falta zaizula egon.
	Polit askoa	Oso polita, polita benetan.
S	Sasoian keixak	Gauzak bere denboran. Gabonetan keixak alderantziz.
T	Takian potian	Askotan, sarritan. Bitorixara juan zan bizi izatera, baña takian potian hamen ikusten dou.
	Ten-tenian	Juxtu-juxtuan. Hari-harian.
	Terzio bat	Neurri gabe. Terzio bat ardau edan jok.
	Tripa trukez	Janaren trukez lan egin. Julian Gaiarrek tripa trukez ein zeban lan Iruñako ola batian, 14 urte zittuanian.
	Urre urrian	Oso gertu.