Igarate etxea (eu)

Igarate, Igerate (Yguerate)
Izen formala	Igarate
Bailara	Irure
Altuera	100 m
Hedadura	Ha
Kaletik	0,9 km

Bertako familia

Etxea aspaldi desagertu zen.

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

• 

  Antepara eta errota

• 

  Igarate txanala Igarate parean

• 

  Igarate gaur egun
  (Google 2013)

• 

  Etxea egondako tokia
  (Google 2013)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":18,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":43.17797,"lon":-2.420517,"icon":""}]}

Baserriaren inguruko kontuak

Igarate inguruan, Igarate etxeaz gain, barrena, errota eta Sagar-erreka zeharkatzeko zubia izan dira, Deba ibaiarekin biltzen den tokian.

XV. mendearen bigarren erditik aurrera Igerate errota Juan Loiolaren familiak gobernatu zuen. Honen alaba Domenjak zioenez: 1471.ean Igerateko errotan jaio eta anai-arrebekin bizi zela, azken hauek errentan izan zutela orain dela zortzi urte arte.

1512.ean Igerate errotaren zati bat Eizagakoen eskutan agertzen da.

1515.ean Udalak hitzarmena sinatu zuen Sagarraga baserriko jabeekin, “Igerate errotatik Ernizketa elizarainoko” bidexka zabalik mantentzeko. Agiri berean beste bide bat ere aipatzen da, errota ondoan zegoen Igerate ibitik Mendiolaraino igozen zena, gero Ezoziaraino joan ahal izateko.

1530.ean Martin Ibañez Larriategi merkatariak eta Maria Martinez Aretxaga bere emazteak erosi zuten. Eta bost urte geroago (1535), agiri batean Igerateko errota agertzen da, Martin Gomes izenekoa omen zela jabea.

1657.ean Ana de Armendiak, besteak beste, Ygarateko etxea hipotekatu zuen, Ana de Arteaga izekoak testamentuan lagatako etxea hain zuzen.

Eta 1689. urtean Udalak 60 erreal ordaindu zizkion Juan de Eyçagari, Ygarate erreka gaineko zubia egiteagatik

1689 Ytem 60 reales pagados a Juan de Eyçaga por hacer la puente del arroyo de Ygarate al camino de Sagarraga. 1728 El concejo apodera a D. Manuel de Mendiola, sindico procurador de la villa, para acusar 850 Ds. Para ello hipotecan: … - Juan de Horias de Solarte - Casa de Igarate. … 1762 Almoneda pública y remate de las obras de reparación del molino de Igarate, perteneciente al vínculo y mayorazgo de Bañezcua, jurisdicción de la villa de Placencia. Instancia: Alcalde ordinario de la villa de Placencia. 1774 Se menciona la casa de "Joseph Joaquín de Espilla, que es en la calle del raval de esta villa de Placencia". Parece que entre sus bienes está la casa denominada de Uribarrua, también unas tierras sembradías correspondientes a dicha casa (de Espilla) que se hallan "frente del molino de Ygarate" a la otra banda o parte del río principal de la villa. 1827 Arriendo del molino de Igarate para 12 años. 1827 Francisco Martin de Aranguren, en nombre de Luciano Porcel da en arriendo por cinco años el molino de Igarate a José Domingo de Urquía. Gaurko egoera Zuzendariaren etxea egiteko eraitsi zuten, eta 1974.ean etxe hau ere bota zuten Soraluzeko saihesbidea egiteko. Irteerako estoldaren bi arkuak ikusten dira errepide azpian, ibaiaren ondoan. Barruan ezer gehiago duen… auskalo! Mehatxuak Geratzen diren ondar bakarrak saihesbideak ondo estalita daude. Lege babesa Ez du inolako babesik

Barrena hau Eitzako lurretan, beheko aldean, arkabuz eta moskete kainoien barrena zaarra deiturikoa izango zen, XVII mendeko agirietan agertzen dena. Honetaz gain baziren inguruan beste barrenak: barrena nagusia Olabarrenan eta beste bat Barrena baserrian.

1728. urtean Soraluzeko Udalak Manuel de Mendiola sindiko prokuradorea ahalbidetu zuen 850 dukateko auzia hasteko. Berme gisa, 25 jauntxok (eta gainontzeko biztanleek) beren ondasunak bahian eman zituzten; tartean Juan de Horias de Solarte zen, Igarate etxea hipotekatu zuela.

1860. urtean fusilak egiteko lantegia zegoen bertan, eta jabea Villalegre eta San Millán-go markesa zen (Luciano Porcel y Valdivia jauna). 1860ko urriak 16an honek Jose de Ibarra e Iribecamposi saldu zion Igarate, Sagarragako barrenoa eta txarako lurrak La Euscalduna enpresa sortzeko. Eta ordutik hona Igarate lotuta egon da La Euscalduna lantegiarekin.

XX mende hasieran Compañía Anónima Placencia de las Armas enpresak Igarate lantegi zaharra bota zuen, biltegiak eta zuzendarientzat etxea egiteko (hortik izena, zuzendariaren etxea edo casa del director. Bertan bizi izan zen, besteak beste, Francisco Meléndez y Polo jauna, Paco Vargas, Colon vizcaino liburuaren egilea.

Etxearen atzekaldean, bidetik Sagar-errekara jaisteko eskilaretan, metal-ura zuen iturgorria egon zen. Bertako urak sendagarriak omen ziren.

1970 hamarkadaren bukaeran "zuzendariaren etxea" bota zuten. Arrazoia, haren parean istripu bat baino gehiago jazo izana, errepidea bertan estutzen zenelako. Gaur egun saihesbidearen hasiera eta autobusen geltokia daude bertan.