«Azala»: berrikuspenen arteko aldeak

09:13, 10 apirila 2021(e)ko berrikuspena

Soraluze herriaren enziklopedia, iraganeko eta oraineko gordailu. Ezagutu maitatzeko!

Ba al zenekien...
...Ipintzako zubia oso garrantzitsua izan zela?
	Zubi hau Arabatik itsasorako errege bideak erabiltzen zuen, Ezozia bailarako Ipintza erreka zeharkatzeko^[1]. Herriko hiru zubi zaharrenak bide honek sortarazi zituen: Zubi Nagusia, Herlaibiakoa eta Ipintzakoa. Aintzinean Arabatik itsasorako errege bidea oso bide garrantzitsua zen. Hemendik pasatzen ziren Gasteizko merkatariek itxasoz esportatzen zituenak, baita inportatutako ondasunak ere. Eta Soraluzeko Erret Arma Lantegietatik irteten ziren arma erdiak ere, bide honetatik Altzolaraino ailegatzen ziren, hemendik alatan Debara eta handik beren helmugetara itsas ontziz bidaltzen zituztela. Bidea Ipintza erreka pasa behar zuen, inoiz ur handiak ekartzen dituen erreka. Eta puntu honetan erreka harkaitz handi zabal baten gainetik pasatzen da, halako ibia sortuz. Soraluzetik zetorren aintzinako errege bidea bertara jaisten zen eta, erreka ibitik zeharkatu eta gero, berriro gorako bidea hartzen zuen Ezoziaraino. Aro Modernoan errege bideak asko hobetu ziren, zubiak eraikiz (Soraluzeko Zubi Nagusia eta Herlaibiako zubia, Osintxukoa...). Ipintza gainetik ere zubia eraiki zuten, aurreko ibaiaren puntu berean. Gainera, errege bidearen galtzada hiru metro altuago geratu zen, bidea lauago eginez. XVIII mendeko Lamoten grabatu ospetsuan Ipintza errekaren arroa nabarmentzen da, baina zubia ez da agertzen. XVIII-XIX mende aldaketan Bergaratik Altzolako porturaino eta Eibarrerainoko bide berria zabaldu zenean, errege bide zaharra (eta zubia) erabiltzeari laga zioten. Ordutik aurrera Ezozia bailarakoek bakarrik erabili zuten. Eta XX mende azken laurdenean, mendiko errepideak zabaldu zirenean, aintzinako bide eta galtzadak ahaztuta geratu ziren. Gehiago jakin nahi baduzu, sakatu hemen.

Zer da Sorapedia? Hemen daukazu aurkezpen bideoa. Begiratu Erabiltzailearen gida Sorapedia erabiltzeko. Eta ekarpenak egiteko Laguntzailearen gida irakurri.

¿Qué es Sorapedia? Aquí tienes el video de presentación. Para utilizar Sorapedia consulta la Guía de utilización. Y si quieres aportar lee la Guía del colaborador.

Gaur egun, 2024eko azaroaren 21, Sorapediak 1.640 sarrera ditu, eta 5.858 fitxategi (batik bat argazkiak).

↑ Ipintza, Mendiola, Ezozia edota Armendia erreka, izen guzti hauekin ezagutzen zen eta.

[1] Ipintza, Mendiola, Ezozia edota Armendia erreka, izen guzti hauekin ezagutzen zen eta.

[1]

@@ 5. lerroa: / 5. lerroa: @@
 !colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
 |-
-|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...''Dama Mikaela'' orain dela 120 urte hil zela?</big>
+|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...Ipintzako zubia oso garrantzitsua izan zela?</big>
 |-
-| [[Fitxategi: Merzedariak_100_urte._Josefa_Micaela_Maiztegiren_erretratua.jpg | 300px]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |
+| [[Fitxategi: Ipintza_erreka._Erregebideko_zubia_02_(Juan_Carlos_Astiazarán_2021).jpg | 300px]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |
-Josefa Micaela Maiztegi Aldasoro 1820ko urriaren 17an jaio zen [[Pintorekua etxea (eu)|Pintorekua]] etxean. Familia aberatsekoa, aberatsei zegokien bizimodua zeraman, lasaia eta oparoa. Eta herrian ''Dama Mikaela'' izenez ezagutzen zuten.
+Zubi hau [[Komunikabideak. Aintzinako sarea (eu)#Ardatz nagusia: Deba Arroko errege bidea|Arabatik itsasorako errege bideak]] erabiltzen zuen, [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia]] bailarako [[Ipintza erreka (eu)|Ipintza]] erreka zeharkatzeko<ref>Ipintza, Mendiola, Ezozia edota Armendia erreka, izen guzti hauekin ezagutzen zen eta.</ref>. Herriko hiru zubi zaharrenak bide honek sortarazi zituen: [[Zubi Nagusia (eu)|Zubi Nagusia]], [[Herlaibiako zubia (eu)|Herlaibiakoa]] eta Ipintzakoa.
-. urtean Isidoro Iturriaga indianoak emandako diruaz Mendizabal etxea alokatu zioten ''Dama Mikaela''ri [[Babesetxea (eu)|Babesetxea]] zabaltzeko.
-Baina bi urte geroago gaixoak artatzen hasi zirenean, ''Dama Mikaela''k argi ohartarazi zuen Udala: babesetxea bai, baina ospitala ez; bestela, denak etxetik botatzeko mehatxua egin zuen. Eta Udalak amore eman zuen.
+Aintzinean Arabatik itsasorako errege bidea oso bide garrantzitsua zen. Hemendik pasatzen ziren Gasteizko merkatariek itxasoz esportatzen zituenak, baita inportatutako ondasunak ere. Eta Soraluzeko Erret Arma Lantegietatik irteten ziren arma erdiak ere, bide honetatik Altzolaraino ailegatzen ziren, hemendik alatan Debara eta handik beren helmugetara itsas ontziz bidaltzen zituztela.
-.eko martxoaren 3an hil zen, orain dela 120 urte. Baina oraindik sorpresa bat gorde zuen Udalarentzat. Laga zuen testamentuan, Babesetxeari Mendizabal etxea eta hainbat lursail uzten zizkion... baldintza estuak bete eta gero: Erruki-etxe berria sortu, Udalarekin edo gabe (Babesetxea 1896tik martxan zegoen), San Vicente de Paul-eko Alabak ekarri (1896.tik [[Mertzedariak (eu)|Mertzedariak]] bertan ari ziren)...
+Bidea Ipintza erreka pasa behar zuen, inoiz ur handiak ekartzen dituen erreka. Eta puntu honetan erreka harkaitz handi zabal baten gainetik pasatzen da, halako ibia sortuz. Soraluzetik zetorren aintzinako errege bidea bertara jaisten zen eta, erreka ibitik zeharkatu eta gero, berriro gorako bidea hartzen zuen Ezoziaraino.
-Tirabira askoren ostean, 1904ko otsailean Udalak amore eman behar zuen atzera, ''Dama Mikaela''ren baldintza ia guztiak onartuz.
+Aro Modernoan errege bideak asko hobetu ziren, zubiak eraikiz (Soraluzeko [[Zubi Nagusia (eu)|Zubi Nagusia]] eta [[Herlaibiako zubia (eu)|Herlaibiako zubia]], Osintxukoa...). Ipintza gainetik ere zubia eraiki zuten, aurreko ibaiaren puntu berean. Gainera, errege bidearen galtzada hiru metro altuago geratu zen, bidea lauago eginez. XVIII mendeko Lamoten grabatu ospetsuan Ipintza errekaren arroa nabarmentzen da, baina zubia ez da agertzen.
-Gehiago jakin nahi baduzu, sakatu [[Josefa Micaela Maiztegi (eu)|hemen]].
+XVIII-XIX mende aldaketan [[Komunikabideak. XVIII mendeko errepide berria (eu)|Bergaratik Altzolako porturaino eta Eibarrerainoko]] bide berria zabaldu zenean, errege bide zaharra (eta zubia) erabiltzeari laga zioten. Ordutik aurrera [[Ezozia bailara (eu)|Ezozia bailarakoek]] bakarrik erabili zuten.
+Eta XX mende azken laurdenean, mendiko errepideak zabaldu zirenean, aintzinako bide eta galtzadak ahaztuta geratu ziren.
+Gehiago jakin nahi baduzu, sakatu [[Ipintzako zubia (eu)|hemen]].
 |}