«San Andreseko jaiak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

16:51, 6 maiatza 2019(e)ko berrikuspena

Egutegia

San Andres bailarak bi patroi ditu: San Andres bera (azaroak 30) eta Santa Isabel (azaroak 5).

Eguraldia dela eta, aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira.

San Andres jaiak San Andres egunean ospatzen ziren, azaroak 30ean, baina eguraldia dela eta aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira. Nahiz eta San Andres apostoluaren eguna azaroak 30an izan, urte asko eta asko dira uztailaren bigarren asteburuan ospatzen direla.

Herriko jai egitarauetan 1977 urtean agertzen hasi ziren San Andreseko jaiak, beti hiru eguneko programarekin: larunbat gauean hasi eta astelehen gauerdiarte.

Egitaraua

San Andrespe elkarteko auzotarrek antolatzen dituzte jaiak.

Hasieratik jaien egitura berbera mantentzen dute. Zapatu iluntzean jaiak hasi, eta domekan eta astelehenean antzeko programa trinkoa: meza, bertsolari, trikitilari edota herri kirolak, bazkaria gero, bazkalostean atzera bertsolariak eta herri kirolak, eta iluntzean erromeria. Domekan kaletar asko joaten dira, eta astelehenean auzokoei zuzenduta dago.

Batzordekoek ahalegin bereziak egin dituzte egitarau erakargarri eta potolo askoak prestatzeko. Arriskatuz eta lan handia eginez, Oskorri, Tapia eta Leturia eta Anje Duhalde moduko kontzertuak ekarri dituzte.

Horrez gainera, bertsolariak (eta ez nolanahikoak), trikitilariak, dantzariak... Herri kiroletan, erakusketaz gain (harrijasotzaileak kasu) parte hartzekoak ere izaten dira (pelotariak, bola txapelketa...). Ikuskizunen artean ez dira erromeriak falta.

Betidanik jende asko hurbildu izan da San andres auzoko jaietara, kalekoa zein baserritarrak. Beste leku askotan ez bezela San Andres jaiek gogor eusten diete auzo txikietako giroari.

Irudiak

(handitzeko, gainean sakatu)

Erreferentziak

Herriko jai egitarauak. 1948tik gaur arte.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+==Egutegia==
+San Andres bailarak bi patroi ditu: San Andres bera (azaroak 30) eta Santa Isabel (azaroak 5).
-==Aintzinako jaiak==
+Eguraldia dela eta, aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira.
-Sasoi batean, [[Ezozia bailara (eu)|Ezoziako]] jaiak abuztuko Andramarien ostean izaten zen; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Amaiera ematen zioten herriko jai patronalei.
-''Ezoziako kofrarixa''ren jaia izaten zen, bertako maiordomo berriak aukeratzen ziren eguna.
+San Andres jaiak San Andres egunean ospatzen ziren, azaroak 30ean, baina eguraldia dela eta aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira.
+Nahiz eta San Andres apostoluaren eguna azaroak 30an izan, urte asko eta asko dira uztailaren bigarren asteburuan ospatzen direla.
-Jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera, eta lau zati izaten zituen. Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten.
+Herriko jai egitarauetan 1977 urtean agertzen hasi ziren San Andreseko jaiak, beti hiru eguneko programarekin: larunbat gauean hasi eta astelehen gauerdiarte.
-Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak (1950 urtean Basarri eta Uztapide ekarri zituzten), aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak...
-Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz ''tiro al plato'' egon zen.
+==Egitaraua==
+[[San Andrespe elkartea (eu)|San Andrespe]] elkarteko auzotarrek antolatzen dituzte jaiak.
-Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak.
+Hasieratik jaien egitura berbera mantentzen dute. Zapatu iluntzean jaiak hasi, eta domekan eta astelehenean antzeko programa trinkoa: meza, bertsolari, trikitilari edota herri kirolak, bazkaria gero, bazkalostean atzera bertsolariak eta herri kirolak, eta iluntzean erromeria. Domekan kaletar asko joaten dira, eta astelehenean auzokoei zuzenduta dago.
+Batzordekoek ahalegin bereziak egin dituzte egitarau erakargarri eta potolo askoak prestatzeko. Arriskatuz eta lan handia eginez, Oskorri, Tapia eta Leturia eta Anje Duhalde moduko kontzertuak ekarri dituzte.
-==Jai luzeak==
+Horrez gainera, bertsolariak (eta ez nolanahikoak), trikitilariak, dantzariak... Herri kiroletan, erakusketaz gain (harrijasotzaileak kasu) parte hartzekoak ere izaten dira (pelotariak, bola txapelketa...). Ikuskizunen artean ez dira erromeriak falta.
-urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. Urte honetan, eta lehenengo aldiz, [[Jai egitarauak (eu) | jai egitarauan]] bailara guztietako jaiak agertu ziren, banan banan... baina Ezoziko jaiak Andramarietako programa barruan agertu ziren, nabarmendu barik.
-Hurrengo urtean bai Ezoziko jaiak berezko izaera hartu zuten jai egitarauan. Gainera, zapatu arratsaldetik hasi ziren.
+Betidanik jende asko hurbildu izan da San andres auzoko jaietara, kalekoa zein baserritarrak. Beste leku askotan ez bezela San Andres jaiek gogor eusten diete auzo txikietako giroari.
-Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere.
-Diru faltagatik edo, 1983 urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen Armendian.
-Baina 1987tik aurrera berriro jaiak bi egunetan luzatu zuten, zapatua eta domeka. Azkoitiako Zabale anaiak ekartzen bazituzten ere, 1989 agertu zen lehengo aldiz ''auzoko Larreategi taldea'' trikitia jotzen.
-Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak!
-Baina 1997 urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena.
-==Gaur egunekoak==
-Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.
-urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.
-Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.
+==Irudiak==
+''(handitzeko, gainean sakatu)''
 <gallery>
-   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Aizkolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg  | Aizkolariak <br> (Plaentxia.eus 2018)
-   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Bertsolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | Bertsolariak <br> (Plaentxia.eus 2018)
-   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Zezenak_(Plaentxia.eus_2018).jpg      | Zezenak <br> (Plaentxia.eus 2018)
 </gallery>
-[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Erromeria_eguna_(Plaentxia.eus_2018).jpg | thumb | 200px | right | 2018 erromerixako iragarkia]]
-==Erromerixa Eguna==
-Aipatzekoa da 2007tik hona Ezoziko jaien bezperan Erromerixa Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz.
-Ezoziako jaien aurreko asteburuan egiten dute, larunbatean.
-Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko.
-Behin Ezozian, [[Urrats dantza taldea (eu)|Urrats dantza taldeak]] erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, [[Ezoziako santutegia (eu)|santutegiko]] atari estalian.
-Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta.