«Kortazarreko erromatar kanpamendua (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
t (Jcao wikilariak «Karakateko erromatar kanpamendua (eu)» orria «Kortazarreko erromatar kanpamendua (eu)» izenera aldatu du) |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
Kortatzarreko erromatar | {{Artelana (eu) | ||
| izena = Kortazarreko / Karakateko <br> erromatar kanpamendua | |||
| irudia = Arregia_jauregia._Ikuspegi_orokorra_(Gipuzkoako_ondarea).jpg | |||
| estiloa = Erromatarra | |||
| mendea = I. K.a. | |||
| kokapena = [[Kortazarreko Haitzak (eu)|Kortazarreko Haitzak]] | |||
| mota = Arkeologia | |||
}} | |||
==Azalpena== | |||
Espainiako Gerra zibilean (1936-1939) soldaduak bertan gotortu ziren, erromatarren gotorlekuan hain zuzen. Ondorioz, aztarnak nahastuta daude. | |||
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" | |||
|- | |||
| <youtube> H0Yl-j644uU </youtube> | |||
|- | |||
| Arkotxa Martinez, Karakateko kanpamendu erromatarrari buruzkoak azaltzen <br> ''(begiratu 31:15 minutuan)'' <br> El final de la edad del Hierro en Gipuzkoa. Panorama actual e hipótesis de interpretación <br> Arkotxa Martinez Velasco (Koldo Mitxelena kulturunea 2022/01/25) | |||
|} | |||
==Supositorioak== | |||
2016 urte bukaeran Aranzadiko teknikoek Kortatzarreko haitzen (Karakate) inguruan erromatar gudarosteak eraikitako defensa lerroaren aztarnak topa zituzten, Gipuzkoan agertu den lehena. | |||
Arkotxa Martinez arkeologoaren iritziz, kanpamendu honek erakusten du gerra izan zela bertakoen<ref>Estrabonen arabera, Deba ibaitik ekialdera karistiarrak ziren, eta mendebaldera autrigoiak. Beraz, erromatarrak bi tribuen tartean kokatu ziren.</ref> eta erromatarren artean (Kantabrian, erromatarrek eta kantabroek urte luzeetan gerratan ibili zirela, ohikoak direla halako defentsa lerro erromatarrak) edo, bestela, komertzioarekin lotuta<ref>[http://www.historiayarqueologia.com/2018/03/campamentos-romanos-en-el-pais-vasco-y.html Campamentos romanos en el País Vasco y Navarra]. Historia y Arqueología (2018).</ref>. | |||
==Indusketak (2016)== | |||
XXI mende hasieran Soraluzek, Bergara eta Elgoibarrekin batera, [[Arbasoak egitasmoa (eu)|Arbasoak]] egitasmoa abiatu zuen. Helburua [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu)|Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa]] balioan jartzea da. | |||
2016 urte hasieran arkeologo talde batek egindako bisita batean, Kortazar/ Karakate inguruan defensa lerro bat antzeman zuten, ezaugarri guztien arabera (kokapena, teknika, sarrera sistema...) erromatarren garaikoa izan zitekeena<ref>[[Kortazar mendiko erromatar aztarnak (eu)| | |||
Karaketa mendia]]. Antxoka Martinez (Aranzadiana 2016).</ref>. | |||
Aurkikuntza egiaztatzeko, udan bi lan egin mota ziren. 9 lagunen talde batek garbiketak eta katak egin zituzten, beste bi lagun miaketa-magnetikoaz arduratzen ziren bitartean. Lehengo aldia da halako erromatar gotorlekua agertu dela Gipuzkoa osoan. | |||
1936-1939 tartean soldaduak bertan gotortu zirenez, aztarnategia hainbat puntutan irauli zuten. Gainera, topatutako aztarna gehienak garai honetakoak ziren. | |||
==Historian lagatako arrastoak== | |||
Aurkikuntza hauek aspaldiko kontu zaharra berretsi zuten, hau da, Mendigainen erromatar kokagunea izan zela, eta [[Muskiritsu mendia (eu)|Muskiritsu mendiaren]] izena latinezko ''Mons Quiritum''etik datorrela. | |||
1922 urtean Julio de Urquijok artikulu bat<ref>La Crónica Ibargüen-Cachopín y el Canto de Lelo. Julio de Urquijo e Ibarra (RIEV Revista internacional de los estudios vascos = Eusko ikaskuntzen nazioarteko aldizkaria, 13 alea, 3.zbk. 458-282 orr.)</ref> argitaratu zuen, Juan Antonio Mogelen ''Leloren kantua''ri buruzko izkribu batzuk aztertzen. Izkribu horietan, besteak beste, Mogelek dio: | |||
::''<small>(Elezahar hori)</small> Mosquirichu Mons quiritum izenaren usteldura dela dioen tradizioan oinarritzen bada, gerta liteke erromatarrak Debatik etorri izana, aipatutako mendira igo eta izen hori ematea.''<ref>Si <small>(la leyenda)</small> se funda en alguna especie de tradición, que ha quedado, de que Mosquirichu es corrupcion de Mons quiritum, pudo suceder que viniendo los romanos por Deva suviessen a dho monte y le diesen tal nombre.</ref> | |||
Urte berean, Aranzadik, Barandiaránek eta Egurenek aipu berea jaso zuten [[Dólmenes de Elosua-Plazentzia (eu) | Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia]] bere liburuxkan, baina jatorria aipatu gabe. | |||
==Erreferentziak== | |||
* [[Kortazar mendiko erromatar aztarnak (eu) | Karakate mendia]]. Arkotxa Martinez (Aranzadiana 2016). | |||
[[Kategoria: Historia]] | |||
[[Kategoria: Balizko arkeologia guneak]] | |||
16:49, 4 otsaila 2022(e)ko berrikuspena
| Kortazarreko / Karakateko erromatar kanpamendua | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Estiloa | Erromatarra |
| Mendea | I. K.a. |
| Kokapena | Kortazarreko Haitzak |
| Mota | Arkeologia |
Azalpena
Espainiako Gerra zibilean (1936-1939) soldaduak bertan gotortu ziren, erromatarren gotorlekuan hain zuzen. Ondorioz, aztarnak nahastuta daude.
| Arkotxa Martinez, Karakateko kanpamendu erromatarrari buruzkoak azaltzen (begiratu 31:15 minutuan) El final de la edad del Hierro en Gipuzkoa. Panorama actual e hipótesis de interpretación Arkotxa Martinez Velasco (Koldo Mitxelena kulturunea 2022/01/25) |
Supositorioak
2016 urte bukaeran Aranzadiko teknikoek Kortatzarreko haitzen (Karakate) inguruan erromatar gudarosteak eraikitako defensa lerroaren aztarnak topa zituzten, Gipuzkoan agertu den lehena.
Arkotxa Martinez arkeologoaren iritziz, kanpamendu honek erakusten du gerra izan zela bertakoen[1] eta erromatarren artean (Kantabrian, erromatarrek eta kantabroek urte luzeetan gerratan ibili zirela, ohikoak direla halako defentsa lerro erromatarrak) edo, bestela, komertzioarekin lotuta[2].
Indusketak (2016)
XXI mende hasieran Soraluzek, Bergara eta Elgoibarrekin batera, Arbasoak egitasmoa abiatu zuen. Helburua Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa balioan jartzea da.
2016 urte hasieran arkeologo talde batek egindako bisita batean, Kortazar/ Karakate inguruan defensa lerro bat antzeman zuten, ezaugarri guztien arabera (kokapena, teknika, sarrera sistema...) erromatarren garaikoa izan zitekeena[3].
Aurkikuntza egiaztatzeko, udan bi lan egin mota ziren. 9 lagunen talde batek garbiketak eta katak egin zituzten, beste bi lagun miaketa-magnetikoaz arduratzen ziren bitartean. Lehengo aldia da halako erromatar gotorlekua agertu dela Gipuzkoa osoan.
1936-1939 tartean soldaduak bertan gotortu zirenez, aztarnategia hainbat puntutan irauli zuten. Gainera, topatutako aztarna gehienak garai honetakoak ziren.
Historian lagatako arrastoak
Aurkikuntza hauek aspaldiko kontu zaharra berretsi zuten, hau da, Mendigainen erromatar kokagunea izan zela, eta Muskiritsu mendiaren izena latinezko Mons Quiritumetik datorrela.
1922 urtean Julio de Urquijok artikulu bat[4] argitaratu zuen, Juan Antonio Mogelen Leloren kantuari buruzko izkribu batzuk aztertzen. Izkribu horietan, besteak beste, Mogelek dio:
- (Elezahar hori) Mosquirichu Mons quiritum izenaren usteldura dela dioen tradizioan oinarritzen bada, gerta liteke erromatarrak Debatik etorri izana, aipatutako mendira igo eta izen hori ematea.[5]
Urte berean, Aranzadik, Barandiaránek eta Egurenek aipu berea jaso zuten Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia bere liburuxkan, baina jatorria aipatu gabe.
Erreferentziak
- Karakate mendia. Arkotxa Martinez (Aranzadiana 2016).
- ↑ Estrabonen arabera, Deba ibaitik ekialdera karistiarrak ziren, eta mendebaldera autrigoiak. Beraz, erromatarrak bi tribuen tartean kokatu ziren.
- ↑ Campamentos romanos en el País Vasco y Navarra. Historia y Arqueología (2018).
- ↑ Karaketa mendia. Antxoka Martinez (Aranzadiana 2016).
- ↑ La Crónica Ibargüen-Cachopín y el Canto de Lelo. Julio de Urquijo e Ibarra (RIEV Revista internacional de los estudios vascos = Eusko ikaskuntzen nazioarteko aldizkaria, 13 alea, 3.zbk. 458-282 orr.)
- ↑ Si (la leyenda) se funda en alguna especie de tradición, que ha quedado, de que Mosquirichu es corrupcion de Mons quiritum, pudo suceder que viniendo los romanos por Deva suviessen a dho monte y le diesen tal nombre.