«Plaza Barria (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| (2 erabiltzailek tartean egindako 7 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
==Kokapena== | ==Kokapena== | ||
Plaza Barria Kalebarren hasieran dago, Udaletxe ondoan. 15 metro zabal ditu, eta beste 21 metro sakon da. | Plaza Barria Kalebarren hasieran dago, Udaletxe ondoan. 15 metro zabal ditu, eta beste 21 metro sakon da. | ||
| 21. lerroa: | 19. lerroa: | ||
[[Fitxategi: Montejurrako_terzioko_erreketeak_Soraluzen_(Julio_Guelbenzu_1936).jpg | thumb | right | 300px | Montejurrako terzioko erreketeak Soraluzen <br> (Julio Guelbenzu 1936)]] | |||
==Historia== | ==Historia== | ||
Plaza berria 1831 urtean egin zuten, eta horretarako Kalebarreneko eskumako hiru | Plaza berria 1831 urtean egin zuten, eta horretarako Kalebarreneko eskumako hiru etxeen orubeak erabili zituzten. Oraindik ikus daiteke arkuen hasiera, Kalebarrene 1.go etxean, plaza ertzeko horman. | ||
Etxe horiek 1804. urtean erre ziren, eta Udalak orubeak garbitzeko agindu zuen. Jabeak, Manuel Silvestre de Mendiola, Francisco José de Enparan y Orbe eta Nicasio de Belasco, Azpeitian eta Gasteizen bizi ziren<ref>"...que se hallan en la misma calle principal de Calabarren que confina con la que se dirige a la Iglesia Parroquial, propios de D. Manuel Silvestre de Mendiola... de Don Fco. José de Enparan y Orbe y Don Nicasio de Belasco, vecinos de la villa de Azpeitia y Vitoria" (Soraluzeko Udal Artxibategia 1804/07/22).</ref>. Ez da jakiten sutearen ostean etxeak berreraiki zituzten ala ez. | |||
Plazarekin batera [[Plaza Barriko iturria (eu)|iturria]] egin zuten, ura Ipiñarrietatik ekarri zutela. Iturriak hiru turrusta ditu, eta erabiltzen ez den ura alboetako bi askatara bideratzen da. | Plazarekin batera [[Plaza Barriko iturria (eu)|iturria]] egin zuten, ura Ipiñarrietatik ekarri zutela. Iturriak hiru turrusta ditu, eta erabiltzen ez den ura alboetako bi askatara bideratzen da. | ||
| 38. lerroa: | 39. lerroa: | ||
==Jolasak== | ==Jolasak== | ||
Plaza zorua duen irudia aprobetxatuz, bertan [[Txokolate | Plaza zorua duen irudia aprobetxatuz, bertan [[Txokolate lapurretan (eu)|''txokolate lapurretan'']] jolasten dute umeak. | ||
Kalebarren eta plazako harmaila aprobetxatuz, kooperatiba parean, [[ | Kalebarren eta plazako harmaila aprobetxatuz, kooperatiba parean, [[Maria trebolinaka (eu)|Maria trebolinaka]] egiten zen. Jolas hau herriko beste lekutan ere egin izan da, [[Goikokaleta (eu)|Goikokaleta]] eta [[Etxaburueta kalea (eu)|Etxaburueta]] arteko harmaila erabiliz, edo [[Udaletxea (eu)|Udaletxe]] atzekaldean, [[Frontoiko aldapa (eu)|Frontoiko aldaparen]] hasieran. | ||
==Artikuluak== | ==Artikuluak== | ||
Plazari buruz artikulu batzuk idatzi izan dira: | Plazari buruz artikulu batzuk idatzi izan dira: | ||
* [[ | * [[En la plaza del Tercio de Montejurra (eu)|En la plaza del Tercio de Montejurra, existe un escudo y una fuente que tiene su historia]]. Marcelina ''Pope'' Arluziaga (Fiestas patronales 1968) | ||
* [[Una fuente, una plaza (eu)|Una fuente, una plaza]]. [[Ramiro Larrañaga (eu)|Ramiro Larrañaga]], Javier Elorza (Soraluzeko jaiak 1981) | * [[Una fuente, una plaza (eu)|Una fuente, una plaza]]. [[Ramiro Larrañaga (eu)|Ramiro Larrañaga]], Javier Elorza (Soraluzeko jaiak 1981) | ||
* [[La fuente principal (eu)| La fuente Principal fue construida entre 1830 y 1831]]. José Berrueta (Soraluzeko jaiak 1984) | * [[La fuente principal (eu)| La fuente Principal fue construida entre 1830 y 1831]]. José Berrueta (Soraluzeko jaiak 1984) | ||
Hauxe da oraingo bertsioa, 23:00, 25 apirila 2021 data duena
Kokapena
Plaza Barria Kalebarren hasieran dago, Udaletxe ondoan. 15 metro zabal ditu, eta beste 21 metro sakon da.
Argazkiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Soraluze
(Florencio Lamot 1756)
Iturria
.jpg){kind=small}
.jpg)
Historia
Plaza berria 1831 urtean egin zuten, eta horretarako Kalebarreneko eskumako hiru etxeen orubeak erabili zituzten. Oraindik ikus daiteke arkuen hasiera, Kalebarrene 1.go etxean, plaza ertzeko horman.
Etxe horiek 1804. urtean erre ziren, eta Udalak orubeak garbitzeko agindu zuen. Jabeak, Manuel Silvestre de Mendiola, Francisco José de Enparan y Orbe eta Nicasio de Belasco, Azpeitian eta Gasteizen bizi ziren[1]. Ez da jakiten sutearen ostean etxeak berreraiki zituzten ala ez.
Plazarekin batera iturria egin zuten, ura Ipiñarrietatik ekarri zutela. Iturriak hiru turrusta ditu, eta erabiltzen ez den ura alboetako bi askatara bideratzen da.
Plazak aldaketa bat baino gehiago jasan ditu:
- Lehenik, atzeko eskumako ertza borobildu zioten, kotxe eta kamioien trafikoa errazteko.
- Gero, errekarrizko zorua berriztu zuten. Orduan galdu ziren zituen irudi borobilak. Harlauzak ere aldatu zizkioten, berriak harearrizkoak dira eta (beraz, bigunagoak).
- Udaletxeko aldapa zabaltzeko metro t'erdi kendu zioten plazari, hau ere kotxe eta kamioien trafikoa errazteko.
- Azkenik, Kalebarren aldetik metro bateko arrapala egin zioten. Herritarrak kexu agertu zirenez, aurreko ituxrarekin jarri zuten... baina harearria erabiltzen.
Gerra garaian, 1937ko irailak 15ean, orduko Udalak izena aldatu zion: Erabateko adostasunez erabaki zen Irailak 22, Arrateko martiriak eta Montejurrako Terzioa izendatzea gaur eguneko Elizburu kalea, Barrenkale (sic) eta Plaza Berria, hurrenez hurren gogoratzeko herri honetan indar askatzaileak sartu ziren data, Arraten eraildako Serafin Atxotegi eta Manuel Lersundi (g.b.) gazteak eta Soraluze askatu zuen Terzioa.
Franco hil eta gero, demokraziarekin plazak jatorrizko izena berreskuratu zuen.
Jolasak
Plaza zorua duen irudia aprobetxatuz, bertan txokolate lapurretan jolasten dute umeak.
Kalebarren eta plazako harmaila aprobetxatuz, kooperatiba parean, Maria trebolinaka egiten zen. Jolas hau herriko beste lekutan ere egin izan da, Goikokaleta eta Etxaburueta arteko harmaila erabiliz, edo Udaletxe atzekaldean, Frontoiko aldaparen hasieran.
Artikuluak
Plazari buruz artikulu batzuk idatzi izan dira:
- En la plaza del Tercio de Montejurra, existe un escudo y una fuente que tiene su historia. Marcelina Pope Arluziaga (Fiestas patronales 1968)
- Una fuente, una plaza. Ramiro Larrañaga, Javier Elorza (Soraluzeko jaiak 1981)
- La fuente Principal fue construida entre 1830 y 1831. José Berrueta (Soraluzeko jaiak 1984)
Erreferentziak
- ↑ "...que se hallan en la misma calle principal de Calabarren que confina con la que se dirige a la Iglesia Parroquial, propios de D. Manuel Silvestre de Mendiola... de Don Fco. José de Enparan y Orbe y Don Nicasio de Belasco, vecinos de la villa de Azpeitia y Vitoria" (Soraluzeko Udal Artxibategia 1804/07/22).