Atxuri kalea (eu)

Adi! Artikulu hau oraindik osatu barik dago.

Osatzeko informazioa edo materiala baldin badaukazu, animatu eta aurrera!

Kokapena

Atxuri kalea Deba errekako ezkerreko aldean dago.

Bi zatitan antolatuta dago. Aurrena Errebal kalean hasten da, eta hegoaldera egiten du Erlai errekaraino, Herlaibiraino hain zuzen; aurrerago Errekalde kalea dago. Herlaibian eskubira jotzen du, Erlai errekaren paraleloan, Zahar-Egoitzaraino.

Lehen zatia 123 metro luze da, eta bigarrena 190 metro. Zabalera, berriz, 6 eta 8 metro artekoa du.

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":{"text":"","title":"","link":"","lat":43.172208,"lon":-2.412237,"icon":""},"title":"","label":"","icon":"","lines":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAtxuri kalea\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Atxuri kalea\n","link":"","strokeColor":"yellow","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"10","pos":[{"lat":43.172811,"lon":-2.412865},{"lat":43.172594,"lon":-2.412422},{"lat":43.172419,"lon":-2.411896},{"lat":43.172281,"lon":-2.411623},{"lat":43.17196,"lon":-2.411971},{"lat":43.171666,"lon":-2.412647},{"lat":43.171833,"lon":-2.412773},{"lat":43.17212,"lon":-2.412159}]},{"text":"","title":"","link":"","strokeColor":"#FF0000","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"2","pos":[]}],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":18,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[]}

Atxuriko etxeak erreka aldetik (Mikel Valero 2019)

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Historia

1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuen, eta harresiak eraikitzeko. Hiribilduak errekaren eskumaldean egin zen (orduko Soraluze), eta Herlaibia kanpoan geratu zen.

Herlaibia, izenak adireazten duenez, Erlai erreka pasatzeko ibi ingurua zen; hau da, gaur eguneko Atxuri eta Errrekalde kaleen zati bat.

Nahiz eta Placencia de Soraluze hiribildua sortu, Herlaibiako biztanle gehienek ez zuten etxeetatik alde egingo Soraluzera pasatzeko. Beraz, XIV mendetik aurrera Atxuri kale inguruan jendea bizi izan da.

Gerora, Soraluze handitzerakoan, harrsiak txiki geratu ziren eta errekaren bestekaldera pasa zen, Errebala sortuz. Errebala hegoaldera hazi zen, eta errepidea jarraitzen Herlaibiraino heldu zen; kalea bitan banatu zen: Errebal eta Atxuri.

Atxuriko etxe ia guztiak errepide eta erreka aldean eraiki ziren. Salbuespen nabarmenena herriko Babes-Etxea edo Asilo-Hospital izan zen.

(beren historia sartu hemen, gorako mugimendua, parkea eta bideko etxeak)

Etxe eta atariak. Zenbaki bakoitiak

Arestian komentatu denez, Atxuri kaleko etxe gehienek multzo honetakoak dira, errepide eta errekaren artekoak:

• 1 zenbakia.
• 3 zenbakia.
• 5 zenbakia.
• 7 zenbakia.
• 9 zenbakia.
• 11 zenbakia.
• Errekaldeko zubia. Gezurra, Atxurikoa beharko zuen.
• 13 zenbakia.
• 15 zenbakia.
• 17 zenbakia.
• 19 zenbakia.

• Kalebarren. 1 zenbakia. Lehen etxea Kalebarreni dagokio. Mendiolaetxea zen, eta Txilingoa ere esaten zitzaion. Etxaburuetatik aldetik lehen solairura sar daiteke, Bolia taberna bertan dagoela (Eusko Alkartasunekoek pisu osoa erosterakoan taberna zabaldu zuten). Gerra aurretik ere taberna egon zen, eta gero Elduaien altzari-denda.
• 1 zenbakia. Etxaburuetari dagokio, nahiz eta berez Goikokaletan egon. Beheko aldean Comercio Arcelus dago. Aspaldi eskola izan zen etxe honetan, eta 1955ko urtarrilak 22ko Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) diruz lagundutako eskola izendatu zuten.
• Goikokaleta. Plaza Zaharrera jeisten dena. Garai bateko Etxaburueta, baina Erregetxea eraiki zutenean tarte hau bereiztuta geratu zen.
• Erregetxe orubea. Erregetxea zenean 3 zenbakia zegokion.
• 5 zenbakia. Azpian garajeak eta, garai batean, Urteaga ardandegia zegoen. Lehen solairuan Udal Azoka dago; postu gehienak utzik daude, Etxabe harategiak bertan dirau. Etxe honek bigarren ataria dauka beste aldetik, garai bateko Kotxebidetik.
• 3 zenbakia. Garai batean Erregetxeri zegokion, baina azken urteetan Udal Azokari dagokio. Beheko solairuan merkatua dago, lehengoan baserritarren plaza (orain beheko solairuan daude) eta goikoan Udal Brigadaren egoitza, Kontrargi Argazki-Kolektiboa eta erabil anitzeko bilera gela.
• 7 zenbakia. Orubea, parke moduan erabil daitekeena. Hirigintza planaren arabera, etxebizitzak eraikitzeko aukera dago.
• 9 zenbakia. Inguru honetan SACIA enpresa egon zen. Hura bota zutenean etxe hau eraiki zuten (eta Estación kaleko 1 eta 3).

Etxe eta atariak. Zenbaki bikoitiak

Etxe hauek kaleko hasieran daude bakarrik:

• 2 zenbakia.
• 4 zenbakia.
• 6 zenbakia. Erresidentzia zaharra (berriak zenbaki berbera)
• 8 zenbakia. Parkea gaur egun
• 10 zenbakia. Berria
• 12 zenbakia. Berria

• Elizburu 1 zenbakia. Ibarrakoa edota Sakristaukoa. Etxeak Elizburutik zeukan sarrera, lehen solairuaren parean. Berria egin zutenean Plaza Barriaren aldetik egin zioten ataria, Etxaburuetan hain zuzen.
• 2 zenbakia. Lasaldenekoa. Bertan Vidal fruitadenda dago, eta jarraian Soraluce taberna egon zen, Errabaletik ekarrita.
• 4 zenbakia. Pintorekoa (agian izena nahastuta dago 6 zenbakiarekin). Iratxo goxoki denda egon zen, 2017an Plaza Barrira pasa zena.
• 6 zenbakia. Pintorekoa edota Kooperatibakoa. Bertan Josefa Mikaela Maiztegi Aldasoro (1820-1901) jaio eta hil zen, Soraluzeko Babesetxe-Ospitala edo Hospital-Asilo laguntzailea. XX mendean Kooperatibak ikatz biltegia izan zuen bertan. Etxea bota eta berria egin zutenetik ataria atzetik dauka, eta beheko aldean Arrano elkartea eta taberna daude.
• 8 zenbakia. Ambrosiokoa izenekoa. Intxixu pub-a bertan dago.

Etorkizuna

2016 urtean Hiri Antolamenduko Plan Orokorra (Plan General de Ordenación Urbana) onartu zen.

Bertan planifikatutakoa gauzatzen bada, 7 zenbakiko orubean etxebizitzak jasoko dira.