«Suzko arma motzak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

19:24, 9 otsaila 2018(e)ko berrikuspena

Pistola<ref>Pistola. Wikipedia (euskaraz).] su-arma motza da, esku batez erabiltzen dena eta balak distantzia txikira jaurtitzen dituena.

XIV mendean arkabuzak sortu zirenean, segituan arma motzagoak egin zituzten, batez ere zaldunentzat. Uste denez, Italian jaio ziren pistolak.

Erabilitako teknologia aurre kargako beste armena da.

Argi-mukizko pistolak

Hasierakoak pistolek argi-mukizko giltza zuten.

Baina giltza hauek oso traketsak ziren borroka betean erabiltzeko: denbora gehiegi behar zen arma prestatzeko, argi-muki piztuek arrisku itzela zuten, euriaz ezin zen erabili, gauez ezin zen izkutuan ibili... Arkabuzariek, hala nola, konpontzen ziren, baina zaldunentzat askoz zailagoa izaten zen.

Errobera-pistolak

Errobera giltza sortu zenean, abantaila ederra eskaintzen zuen: pistola presta zitekeen borrokara sartu baino lehen. Gainera, oso ona zen arropa azpian eramatekoak, inoiz inori ezustekoren bat emateko.

Baina bigarren tiroa jotzea beste gauza zen. Errobera giltzak oso konplikatuak ziren montatzeko, gainera guduaren erdian, zaldiak izututa eta kontrakoek erasoan. Horregatik, inoiz zaldunek aurrez prestatutako lau eta sei pistola eramaten zituzten.

Errobera pistolak ez ziren desagertu suharri giltzak sortu zirenean. Armari asko eta asko, batez ere Europaren erdialdekoak, luxuzko ehiza errobera pistolak ekoizten jarraitu zen.

Txispa-pistolak

Suharri giltzak sortu zirenean aurki nagusitu ziren.

Aurrekoek zeuzkaten arazoak gainditzen zituen: argi-mukirik ez, seguruarekin, errez kargatzekoak... XIX mendean ere erabiltzen ziren.

Soraluzekoak famatuak ziren XVII mendetik.

n corps eta bestelakoak

Bilakaera

Kerik gabeko polbora XIX mendean

Errebolberra, atzekarga

Erreferentziak

La llave de miguelete, primer tipo de la de pedernal, llevaba el muelle principal y las levas para sostener el pedernal unidas a la placa de fijación exterior. Su empleo fue corriente en el siglo xvii en Italia, España, Escocia y continuó utilizándose en el N de Africa y Oriente Medio casi hasta nuestros días.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-[[Fitxategi: Mosketeak._Mosketaria_tiroa_egiten.jpg | thumb | 400 px | right | Mosketaria tiroa egiten]]
+Pistola<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/Pistola Pistola]. Wikipedia (euskaraz).] su-arma motza da, esku batez erabiltzen dena eta balak distantzia txikira jaurtitzen dituena.
-Mosketea suzko arma izan zen, infanteriako gudariek erabilia XVI mendetik XIX mendera.
-[[Arkabuzak (eu)|Arkabuzen]] bilakaera izanik, ahotik kargatzen zen, eta tiroa egiteko teknologia hobetuz joan zen: argi-mukia (edo metxa), errobera, suharria eta pistoia.
+XIV mendean [[Arkabuzak (eu)|arkabuzak]] sortu zirenean, segituan arma motzagoak egin zituzten, batez ere zaldunentzat. Uste denez, Italian jaio ziren pistolak.
+Erabilitako [[Teknologia: aurrekarga armak (eu)|teknologia aurre kargako]] beste armena da.
-Akabuzak sortu zirenean, segituan motzagoak zalduterientakoak.
 ==Argi-mukizko pistolak==
@@ 21. lerroa: / 21. lerroa: @@
 ==Txispa-pistolak==
-[[Teknologia: suharri giltza (eu)|Suharri giltzak]] sortu zirenean aurki Tsipa
+[[Teknologia: suharri giltza (eu)|Suharri giltzak]] sortu zirenean aurki nagusitu ziren.
+Aurrekoek zeuzkaten arazoak gainditzen zituen: argi-mukirik ez, seguruarekin, errez kargatzekoak... XIX mendean ere erabiltzen ziren.
-Bien, esas eran grosso modo las causas que llevaron a crear la llave de chispa, cuyo origen en más remoto de lo que se suele pensar. De hecho, la mayoría da por sentado que se trata de un invento surgido durante el siglo XVIII, pero la realidad es que debemos remontarnos al último cuarto del XVI para tener las referencias más antiguas acerca de este mecanismo.
+Soraluzekoak famatuak ziren XVII mendetik.
-Hauek bai onak
+n corps eta bestelakoak
-Asko eta asko egiten ziren. Jarri noiztik noiz arte.
-Soraluzen corps eta bestelakoak
+==Bilakaera==
+Kerik gabeko polbora XIX mendean
-==Bilakaera==
 Errebolberra, atzekarga
@@ 39. lerroa: / 39. lerroa: @@
 [[Kategoria: Armagintza]]
+ La llave de miguelete, primer tipo de la de pedernal, llevaba el muelle principal y las levas para sostener el pedernal unidas a la placa de fijación exterior. Su empleo fue corriente en el siglo xvii en Italia, España, Escocia y continuó utilizándose en el N de Africa y Oriente Medio casi hasta nuestros días.