«Marina Pérez de Arreguia (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 01:18, 27 maiatza 2023 data duena

Marina Pérez de Arreguia

Jaio	Soraluze
Hil	Soraluze, 1589
Profila	Etxekoandrea Arma saltzailea

Familia bizitza

Arregia dorretxean jaioa, XVI mende hasieran. Aita Pero Pérez de Arreguia izan zuen, jauntxoa eta herriko eskribaua. Alaba bakarra izan zen eta, beraz, aitaren oinordezkoa.

Andres Ibáñez de Yrure jaunarekin ezkondu zen, herriko beste jauntxo baten semea. Andres honek medikuntza ikasi zuen, eta Carlos V enperadorearen medikua izatera heldu zen.

Bikote berria Arregia dorretxera pasa zen bizitzera. Gutxienez hiru seme-alaba izan zituzten: Anna (1548/11/19), María Pérez (1551/01/21) eta Pero (edo Pedro).

Andres gizona Alemanian hil zenean (1554), Marinak haren negozioen ardura hartu zuen.

Pikariak borrokan (Hans Holbein gaztea)

Arma merkataria

XV mendetik aurrera Soraluze oso herri industriala izan da, eta honek merkataritza jarduera garrantzitsua ekarri zuen: herriko hainbat eta hainbat aberats armagintzan inbertitu zuen dirua, etekinak irabazteko asmotan.

Medikua izateaz gain, Andrés Ibañez de Yrure ere armagintzan aritu zen: pikak eta lanzak egiteko lizarrak aldatzen zituen, gero saltzeko asmoarekin. Juan anariari, esateko, 1.800 pika saldu zizkion.

1554 urtean Andrés hil zenean, Marina alargunak hitzartu zituen pika hauen ordainketa. Lizarrak zuzenean saldu beharrean, 1557 urtean Marinak Pedro de Sagarragarekin hitzartu zituen mintegiaren ustiaketa, erdia lantzatarako eta beste erdia hurrengorako.

Beste andra merkatariak

Marinaz gain, garai hartan beste andrakume ere aritzen ziren armagintza salmentetan: Estibariz de Ysasi andereak, esateko, edo María Garcia de Uribarri, Juan Garcia de Uribarri jaunaren alaba.

Ez bakarrik armetan. 1570 urtean Andrés de Arizaga jaunak Deban burdina itsasoratu zuen, Sevillan saltzeko. Itsasontziak heldu baino lehen hil egin zen, eta María Martínez de Irure alargunak Sevillan zuten ordezkariari jarraibideak eman zizkion, burniaren kargu egiteko.

Edo inbertsore moduan, maileguak ematen edota negozioan parte hartzen: dirua uzten zien merkatari bati, honek salgaiak erosteko eta saltzeko, “irabaziak edo galerak erdibana” egiteko. 1579 urtean Domenja de Aguirrek 30 dukat utzi zizkien Juan Ibáñez de Armendiari, hiru urtetarako.

Arregia jauregi barrokoa (Gipuzkoako Aldundia)

Hil eta ondorengoak

Marina Soraluzen hil zen, 1589ko urtarrilak 15ean.

Alaba bakarra izanik, argi zegoen berarekin batera abizena bukatuko zela (beste Arregitarrak baziren herrian, Arregia Goikokoak alegia, baina adar berekoak ez zirenez...).

Abizena iraunarazteko, bere abizena gizonarenarekin lotu zuen: Yrure y Arreguia, alegia. Gainera, ondasunak bildu eta lotu zituen^[1], modu honetan maiorazgoaren eskutan geratuko zirela.

Maiorazgo hau Pero Yrure y Arreguia (Yrure lizenziatua) jaunaren eskutara pasa zen, eta ondoren honen alaba zen Marina Perez Yrure y Arreguia Ondarça andrearen eskutara. Bigarren Marina hau Joan Arteaga Yraolarekin ezkondu zen 1588/03/20 egunean, amama Marina hil baino urtebete lehenago.

Dena dela, bikoteak ez zituen ondasunak oso ondo gobernatu, 1600 urtean kiebra jo zuelako, eta zordunak auzitara eraman zituztelako.

Dena dela, Yrure familiak ez zuen Arregia dorretxea galdu, handik urtetara goitik behera berriztu zutelako, jauregia bihurtuz: galeria ibai aldera, kanpoko eskilara estali, armarri ederra ate gainean...

Erreferentziak

↑ Vínculo. Ondasunak elkarrekin lotu, pertsona batetik bestera denak batera pasatzeko.

[1] Vínculo. Ondasunak elkarrekin lotu, pertsona batetik bestera denak batera pasatzeko.

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Pertsona (eu)
   | izena   = Marina Pérez de Arreguia
-  | irudia  = Argazkirik_ez.jpg
+  | irudia  = Marina_Perez_de_Arregia._Erretratua.jpg
   | jaio    = Soraluze
   | hil     = Soraluze, 1589
-  | profila = Arma saltzailea
+  | profila = Etxekoandrea <br> Arma saltzailea
 }}
 ==Familia bizitza==
-[[Arregia dorretxea (eu)|Arregia dorretxean]] jaioa, XVI mende hasieran. Aita Pedro Pérez de Arreguia izan zuen, jauntxoa eta herriko eskribaua. Alaba bakarra izan zen eta, beraz, aitaren oinordezkoa.
+[[Arregia dorretxea (eu)|Arregia dorretxean]] jaioa, XVI mende hasieran. Aita Pero Pérez de Arreguia izan zuen, jauntxoa eta herriko eskribaua. Alaba bakarra izan zen eta, beraz, aitaren oinordezkoa.
-[[Andrés Ibañez de Yrure (eu)|Andrés Ibañez de Yrure]] jaunarekin ezkondu zen, herriko beste jauntxo baten semea. Andres honek medikuntza ikasi zuen, eta Carlos V enperadorearen medikua izatera heldu zen.
+[[Andres Ibáñez de Yrure (eu)|Andres Ibáñez de Yrure]] jaunarekin ezkondu zen, herriko beste jauntxo baten semea. Andres honek medikuntza ikasi zuen, eta Carlos V enperadorearen medikua izatera heldu zen.
-Gutxienez hiru seme-alaba izan zituzten: Anna (1548/11/19), María Pérez (1551/01/21) eta Pero (edo Pedro).
+Bikote berria Arregia dorretxera pasa zen bizitzera. Gutxienez hiru seme-alaba izan zituzten: Anna (1548/11/19), María Pérez (1551/01/21) eta Pero (edo Pedro).
 Andres gizona Alemanian hil zenean (1554), Marinak haren negozioen ardura hartu zuen.
-Soraluzen hil zen, 1589ko urtarrilak 15ean.
+[[Fitxategi: Pika._Pikariak_borrokan_(Hans_Holbein_gaztea).jpg | thumb | 350px | left | Pikariak borrokan (Hans Holbein gaztea)]]
+==Arma merkataria==
+XV mendetik aurrera Soraluze oso herri industriala izan da, eta honek merkataritza jarduera garrantzitsua ekarri zuen: herriko hainbat eta hainbat aberats armagintzan inbertitu zuen dirua, etekinak irabazteko asmotan.
-==Arma negozioak==
+Medikua izateaz gain, Andrés Ibañez de Yrure ere armagintzan aritu zen: pikak eta lanzak egiteko lizarrak aldatzen zituen, gero saltzeko asmoarekin. Juan anariari, esateko, 1.800 pika saldu zizkion.
-Gizona Armagintzan aritu zen, lizarrak aldatu zituela gero saltzeko asmoarekin, pikak egiteko.
-XV mendetik aurrera Soraluze oso herri industriala izan da, honekin batera merkataritza jarduera garrantzitsua ekarri zuena.
+urtean Andrés hil zenean, Marina alargunak hitzartu zituen pika hauen ordainketa. Lizarrak zuzenean saldu beharrean, 1557 urtean Marinak Pedro de Sagarragarekin hitzartu zituen mintegiaren ustiaketa, erdia lantzatarako eta beste erdia hurrengorako.
-Marina Pérez de Arreguía, Arregia dorretxeko alaba eta oinordekoa, Andrés Ybáñez de Yrurekin ezkondu zen, Carlos V-ren medikua zena. Andrések hainbat lizar aldatu zituen, gerora pikak eta lanzak egiteko, eta Juan anaiari 1.800 pika saldu zizkion. Andrés hil zenean, 1554 urtean Marina alargunak hitzartu zituen pika hauen ordainketa. Lizarrak zuzenean saldu beharrean, 1557 urtean alarguna Pedro de Sagarragarekin hitzartu zituen plantzaioaren ustiaketa, erdia lantzatarako eta beste erdia hurrengorako.
+==Beste andra merkatariak==
+Marinaz gain, garai hartan beste andrakume ere aritzen ziren armagintza salmentetan: Estibariz de Ysasi andereak, esateko, edo [[María Garcia de Uribarri (eu)|María Garcia de Uribarri]], [[Juan Garcia de Uribarri (eu)|Juan Garcia de Uribarri]] jaunaren alaba.
+Ez bakarrik armetan. 1570 urtean Andrés de Arizaga jaunak Deban burdina itsasoratu zuen, Sevillan saltzeko. Itsasontziak heldu baino lehen hil egin zen, eta María Martínez de Irure alargunak Sevillan zuten ordezkariari jarraibideak eman zizkion, burniaren kargu egiteko.
-==Beste andra negozianteak==
-(Marinak konta zezakeen berea ez zela kasu bakarra, garai hartako beste andrak ere aritzen zirela. Zehaztasunak eranskinetan)
-Marinaz gain, garai hartan beste andrakume ere aritzen ziren armagintza salmentetan: Estibariz de Ysasi andereak, esateko, edo María García de Uribarri, Juan García de Uribarri jaunaren alaba.
-Ez bakarrik armetan, 1570 urtean Andrés de Arizaga jaunak Deban burdina itsasoratu zuen, Sevillan saltzeko. Bitartean hil egin zen, eta María Martínez de Irure alargunak Sevillan zuten ordezkariari jarraibideak eman zizkion, burniaren kargu egiteko.
 Edo inbertsore moduan, maileguak ematen edota negozioan parte hartzen: dirua uzten zien merkatari bati, honek salgaiak erosteko eta saltzeko, “irabaziak edo galerak erdibana” egiteko. 1579 urtean Domenja de Aguirrek 30 dukat utzi zizkien Juan Ibáñez de Armendiari, hiru urtetarako.
+[[Fitxategi: Arregia_jauregia._Aurrekaldea_(Gipuzkoako_Aldundia).jpg | thumb | right | 400px | Arregia jauregi barrokoa (Gipuzkoako Aldundia)]]
 ==Hil eta ondorengoak==
-Alde batetik, ematen du semerik ez zutela izan, Marinak sortutako maiorazgoa alaba batek eskuratu zuen eta.
+Marina Soraluzen hil zen, 1589ko urtarrilak 15ean.
+Alaba bakarra izanik, argi zegoen berarekin batera abizena bukatuko zela (beste Arregitarrak baziren herrian, [[Arregia Goikoa (eu)|Arregia Goikokoak]] alegia, baina adar berekoak ez zirenez...).
+Abizena iraunarazteko, bere abizena gizonarenarekin lotu zuen: ''Yrure y Arreguia'', alegia. Gainera, ondasunak bildu eta lotu zituen<ref>Vínculo. Ondasunak elkarrekin lotu, pertsona batetik bestera denak batera pasatzeko.</ref>, modu honetan maiorazgoaren eskutan geratuko zirela.
+Maiorazgo hau Pero Yrure y Arreguia (Yrure lizenziatua) jaunaren eskutara pasa zen, eta ondoren honen alaba zen Marina Perez Yrure y Arreguia Ondarça andrearen eskutara. Bigarren Marina hau Joan Arteaga Yraolarekin ezkondu zen 1588/03/20 egunean, amama Marina hil baino urtebete lehenago.
-Bestetik, 1588-03-20 egunean Marina Perez Yrure y Arreguia Ondarça Joan Arteaga Yraolarekin ezkondu zen. Yrure y Arreguia abizena konposatua ematen du; hau da, Arreguia ez galtzeko irtenbidea. Baina Marina Pérez hau, itxura denez, Yrure lizenziatuaren (Pero Yrure) eta Beatriz Ondarça-ren alaba omen zen, 1571-05-16an jaioa: ondo gazte ezkondu zen!. Beraz, badaiteke Pero Yrure hau, Yrure lizenziatua, Pero Yrure y Arreguia izatea, Marina eta Andresen semea.
+Dena dela, bikoteak ez zituen ondasunak oso ondo gobernatu, 1600 urtean kiebra jo zuelako, eta zordunak auzitara eraman zituztelako.
-. urtean Juan Arteaga eta Marina Pérez de Irure y Arreguia bikoteak kiebra jo zuen, eta zordunak auzitara eraman zituzten.
+Dena dela, Yrure familiak ez zuen Arregia dorretxea galdu, handik urtetara goitik behera berriztu zutelako, jauregia bihurtuz: galeria ibai aldera, kanpoko eskilara estali, armarri ederra ate gainean...
 ==Erreferentziak==
-* [[Así en la tierra como en el cielo (eu) | Así en la tierra como en el cielo]]. Jesús Mª Pitarque (www.academia.edu 2003)
-[[Kategoria: Erlijiosoak]]
+[[Kategoria: Armagileak]]
+[[Kategoria: Merkatariak]]
+[[Kategoria: Andrak]]