«Goikokaleta (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 22:05, 10 maiatza 2021 data duena

1.791 urteko agiri batean Goikokale edo Aldeta ere esaten zitzaion^[1]. Erderaz la cuesta de la Obe ere esaten zaio, Anastasia Obengatik, bertako Comercio Arcelus dendaren ohiko jabea.

Kokapena

Goikokaleta Kalebarren goiko aldean dago. Plaza Barriko goiko aldean hasten da, eta Plaza Zaharrean bukatu. 50 bat metro luze da, eta 3-5 metro zabal.

Hegoaldetik etxeak ditu, Kalebarreneko etxe bakoitiak hain zuzen. Iparraldetik Etxaburueta kalea eta Erregetxea dauzka.

Goikokaletak ez dauka etxebizitzarik esleituta, eta ez dago herriko kale-izendegian; hau da, ez dauka ezagupen ofizialik. Hala ere, Kalebarreneko etxe batzuk bertatik daukate (atzeko) sarrera.

Mapa kargatzen...

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Kale hasiera. Fondoan Erregetxea (Soraluzeko Udala 1969)
Plaza Zaharreruntz
(Soraluzeko Udala 1969)
Erregetxe sarreratik
(Soraluzeko Udala 1969)
Hiltegi zaharra eta ezkerrean, Goikokaleta
(Indalecio Ojanguren)
Erregetxeko karkaba
(J.C. Astiazarán 2019)

Historia

1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko eta harresiak eraikitzeko agindu zuenean, esparru hau hiribildu barruan geratu zen. Etxe batzuk atzekaldean duten irteerak kontutan hartuta, bertan ortuak izango ziren, etxe bakoitzak berea.

XV mendean, herria zabaldu zenean, ortu hauen tokian Etxaburueta kalea sortu zen.

Azkenik, Erregetxea egin zutenean, 1805-1809 urteetan, Zabaleta erreka estali zuten. Etxaburueta zena bikoiztu zen: gorako bideak, Erregetxe berrirakoak, Etxaburueta izena gorde zuen; beherakoak, Plaza Zaharrerakoak, Goikokaleta esaten zitzaion. Aipatutako karkabari Goikokaletatik eman zioten sarrera.

Kaleak eta atariak

Etxeak ezkerreko aldean daude, baina Goikokaletak ez dauka zenbakirik esleituta. Kaleak aldapa behera egiten duenez, Kalebarreneko behe solairuko hainbat lokalek kale honetara dute lehioak:

Kalebarren 1. zenbakia. Goikokaleta hemen hasten da. Gerra aurrean taberna zegoen, eta andra jabeari Bolia esaten zioten. Gero Elduaien altzari denda zabaldu zuten, urteetan. Gaur egun Bolia izeneko taberna dago bertan.
Etxaburueta 1. zenbakia. Nahiz eta Goikokaletan egon, etxe honen zenbakia Etxaburueta kaleari dagokio. Urteetan Comercio Arcelus egon da bertan, gaur egun ere zabalik dagoela. Bertako jabea Anastasia Obe zen, eta hortik kalearen erdal izena: la cuesta de la Obe.
Kalebarren 5. zenbakia. Eibarko Arrate/ Solozabal autoeskola bertan dauka bulegoa.
Kalebarren 7. zenbakia. Kalebarreneko etxe honek, berria egin zutenetik, Goikokaletan dauka ataria. Gainera, lokal komertzial txikia dago, inoiz erakuslehiotzat erabilita.
Kalebarren 9. zenbakia. Oruesagasti botikaren lehioak agertzen dira.
Kalebarren 11. zenbakia. Etxe honen lehen solairuko etxebizitza batek Goikokaletatik dauka sarbidea.
Kalebarren 13. zenbakia. Anbulategia. Puntu honetan Goikokaleta plaza Zaharren parean dago, Anbulategiaren beheko solairuaren pare.

Erregetxeko edo Zabaleta errekako karkaba

Sarrera nagusia: Erregetxeko karkaba (eu)

Eskumako aldean, berriz, Zabaleta errekako karkaba dago, Kalebarrenen 9. zenbakiaren parean.

Etxaburueta errota inguru honetan egongo zen: azken errotaria Sebastian Arzuaga izan omen zen, eta Sebastian Arzuaga batek denda izan zuen Kalebarren 7an, Zabaleta errekaren ondoan.

Erregetxea egin zenean (1.804-1.809) erreka estali zuten, Erregetxe aurrean enparantza ederra egiteko.

Gerra garaian herria frontean geratu zenez (1936-1937) karkaba hau babestokitzat erabili zen.

Jolasak eta jaiak

Goikokaleta eta Etxaburueta arteko harmaila aprobetxatuz, garai batean Maria treboliñaka jolasten zen, nahiz eta berezko tokia Plaza Barria izan, kooperatiba parean.

Jaietan, sokamuturretan, zezenak Goikokaletan bertan gordetzen dira, Plaza Zaharraren ondoko muturrean hain zuzen.

Erreferentziak

↑ Perutxokua etxearen tasazio eskritura, Soraluze hiribilduko Aldeta kalean edo Goikokalen (Escritura de tasación de la casa de Peruchocua, en la calle de Aldeta o Goicocale en la villa de Placencia). Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa, epaitegi funtsak.

[1] Perutxokua etxearen tasazio eskritura, Soraluze hiribilduko Aldeta kalean edo Goikokalen (Escritura de tasación de la casa de Peruchocua, en la calle de Aldeta o Goicocale en la villa de Placencia). Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa, epaitegi funtsak.

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{Osatu barik}}
+.791 urteko agiri batean Goikokale edo Aldeta ere esaten zitzaion<ref>Perutxokua etxearen tasazio eskritura, Soraluze hiribilduko Aldeta kalean edo Goikokalen (''Escritura de tasación de la casa de Peruchocua, en la calle de Aldeta o Goicocale en la villa de Placencia''). Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa, epaitegi funtsak.</ref>. Erderaz ''la cuesta de la Obe'' ere esaten zaio, Anastasia ''Obe''ngatik, bertako ''Comercio Arcelus'' dendaren ohiko jabea.
-.791 urteko agiri batean Goikokale edo Aldeta ere esaten zitzaion<ref>Perutxokua etxearen tasazio eskritura, Soraluze hiribilduko Aldeta kalean edo Goikokalen (''Escritura de tasación de la casa de Peruchocua, en la calle de Aldeta o Goicocale en la villa de Placencia''). Soraluzeko Udal Artxibategi Historikoa, epaitegi funtsak.</ref>. Erderaz ''la cuesta de la Obe'' ere esaten zaio, bertan dagoen dendarengatik.
@@ 25. lerroa: / 23. lerroa: @@
     Erregetxea._Plaza_Zaharra_aldeko_etxaurrea_03_(Soraluzeko_Udala_1969).jpg | Erregetxe sarreratik <br>(Soraluzeko Udala 1969)
     Kaleak._Plaza_zaharra_01_(Indalecio_Ojanguren).jpg | Hiltegi zaharra eta ezkerrean, Goikokaleta <br> (Indalecio Ojanguren)
+   Erregetxeko_karkaba._Sarrera_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg         | Erregetxeko karkaba <br> (J.C. Astiazarán 2019)
 </gallery>
 ==Historia==
-. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, eta harresiak eraikitzeko, Goikokaleta hiribildu barruan geratu zen. Etxe batzuk atzekaldean duten irteerak kontutan hartuta, bertan ortuak izango ziren, etxe bakoitzak berea.
+. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko eta harresiak eraikitzeko agindu zuenean, esparru hau hiribildu barruan geratu zen. Etxe batzuk atzekaldean duten irteerak kontutan hartuta, bertan ortuak izango ziren, etxe bakoitzak berea.
-Azkenik, Erregetxea egin zutenean, 1805-1809 urteetan, Zabaleta erreka estali zuten, eta karkabari Goikokaletatik eman zioten sarrera.
+XV mendean, herria zabaldu zenean, ortu hauen tokian Etxaburueta kalea sortu zen.
+Azkenik, Erregetxea egin zutenean, 1805-1809 urteetan, Zabaleta erreka estali zuten. Etxaburueta zena bikoiztu zen: gorako bideak, Erregetxe berrirakoak, Etxaburueta izena gorde zuen; beherakoak, Plaza Zaharrerakoak, Goikokaleta esaten zitzaion. Aipatutako karkabari Goikokaletatik eman zioten sarrera.
@@ 37. lerroa: / 38. lerroa: @@
 Etxeak ezkerreko aldean daude, baina Goikokaletak ez dauka zenbakirik esleituta. Kaleak aldapa behera egiten duenez, Kalebarreneko behe solairuko hainbat lokalek kale honetara dute lehioak:
 * '''Kalebarren 1. zenbakia'''. Goikokaleta hemen hasten da. Gerra aurrean taberna zegoen, eta andra jabeari ''Bolia'' esaten zioten. Gero Elduaien altzari denda zabaldu zuten, urteetan. Gaur egun Bolia izeneko taberna dago bertan.
-* '''Etxaburueta 1. zenbakia'''. Nahiz eta Goikokaletan egon, etxe honen zenbakia Etxaburueta kaleari dagokio. Urteetan ''Comercio Arcelus'' egon da bertan, gaur egun ere zabalik dagoela. Bertako saltzailea Anastasia ''Obe'' zen, eta hortik dator kalearen erdal izena: ''la cuesta de la Obe''.
+* '''Etxaburueta 1. zenbakia'''. Nahiz eta Goikokaletan egon, etxe honen zenbakia Etxaburueta kaleari dagokio. Urteetan ''Comercio Arcelus'' egon da bertan, gaur egun ere zabalik dagoela. Bertako jabea Anastasia ''Obe'' zen, eta hortik kalearen erdal izena: ''la cuesta de la Obe''.
 * '''Kalebarren 5. zenbakia'''. Eibarko ''Arrate/ Solozabal'' autoeskola bertan dauka bulegoa.
 * '''Kalebarren 7. zenbakia'''. Kalebarreneko etxe honek, berria egin zutenetik, Goikokaletan dauka ataria. Gainera, lokal komertzial txikia dago, inoiz erakuslehiotzat erabilita.
 * '''Kalebarren 9. zenbakia'''. Oruesagasti botikaren lehioak agertzen dira.
 * '''Kalebarren 11. zenbakia'''. Etxe honen lehen solairuko etxebizitza batek Goikokaletatik dauka sarbidea.
-* '''kalebarren 13. zenbakia'''. Anbulategia. Puntu honetan Goikokaleta plaza Zaharren parean dago, Anbulategiaren beheko solairuaren pare.
+* '''Kalebarren 13. zenbakia'''. Anbulategia. Puntu honetan Goikokaleta plaza Zaharren parean dago, Anbulategiaren beheko solairuaren pare.
-==Zabaleta errekako karkaba==
+==Erregetxeko edo Zabaleta errekako karkaba==
+::<small>''Sarrera nagusia:''</small> [[Erregetxeko karkaba (eu)]]
 Eskumako aldean, berriz, Zabaleta errekako karkaba dago, Kalebarrenen 9. zenbakiaren parean.
-Erregetxea egin zenean estali zen (1805-1809). Gerra garaian herria frontean geratu zenez (1936-1937) karkaba hau babestokitzat erabilia izan zen.
+Etxaburueta errota inguru honetan egongo zen: azken errotaria Sebastian Arzuaga izan omen zen, eta Sebastian Arzuaga batek denda izan zuen Kalebarren 7an, Zabaleta errekaren ondoan.
+[[Erregetxea (eu)|Erregetxea]] egin zenean (1.804-1.809) erreka estali zuten, Erregetxe aurrean enparantza ederra egiteko.
-Beste bi karkaba zeuden herrian. Bata [[Elizburu kalea (eu)#Eliza osteko karkaba |elizaren ostean]], absidearen ezkerreko aldean.
+Gerra garaian herria frontean geratu zenez (1936-1937) karkaba hau babestokitzat erabili zen.
-Eta bigarrena [[Elizburuko karkaba (eu)|Elizburuko karkaba]], [[Kotxebidea |Kotxebidea]] eta [[Elizburu kalea (eu)|Elizburu]] kaleen artekoa, gaur egun bi aldetatik itxirik dagoena.
 ==Jolasak eta jaiak==
-Goikokaleta eta Etxaburueta arteko harmaila aprobetxatuz, garai batean [[Mariatrebolinaka (eu)|Mariatrebolinaka]] jolasten zen, nahiz eta ''berezko'' tokia [[Plaza Barria (eu)|Plaza Barria]] izan, kooperatiba parean.
+Goikokaleta eta Etxaburueta arteko harmaila aprobetxatuz, garai batean [[Maria treboliñaka (eu) | Maria treboliñaka]] jolasten zen, nahiz eta ''berezko'' tokia [[Plaza Barria (eu)|Plaza Barria]] izan, kooperatiba parean.
-Jaietan, sokamuturretan, zezenak Goikokaletan bertan gordetzen dira, Plaza Zaharraren ondoko esparruan hain zuzen.
+Jaietan, sokamuturretan, zezenak Goikokaletan bertan gordetzen dira, Plaza Zaharraren ondoko muturrean hain zuzen.