«Atxolin trikuharria (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 22:29, 16 abendua 2020 data duena

Atxolin

Estiloa	Historiaurrekoa
Mendea	Neolito-Brontzea
Kokapena	Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa
Mota	Trikuharria

Azalpena

Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan. Atxolin-mendiko gailur-garaienetik 10 metro hego-ekialderantz, itxas mailatik 846 metrotara, harkaitz batzuen ondoan. Atxolin Txiki tumulua 150 metro hego-ekialderantz dago.

Tumuluak 7 metrotako diametroa eta 80 zentimetrotako altuera ditu. Erdian 2-3 metrotako diametroa eta 40-45 zentimetrotako sakonera dituen kraterra dauka, iparralderantz zabaltzen dena; barruan, nahasitako hainbat blokeren artean, 100 x 60 zentimetrotako harlauza etzanda daukala. Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen oharretan jasotzen denez, 1921ean harlosa bat (1,80 x 0,90 x 0,20 metrotakoa) zuen zutik bere erdian, ekialde-mendebaldeko norabidean, eta beste lau tumulu gainean zabalduta. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako basaltoak dira.

Indusketan ez zen inolako material arkeologikorik aurkitu.

Ikuspegi orokorra (Jose)

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Ikuspegi orokorra
(Gipuzkoako ondarea)
Ikuspegi orokorra
(Gipuzkoako ondarea)
Ikuspegi orokorra
(Gipuzkoako ondarea)
Atxolin ipar mendebaldetik
(Aranzadi, Barandiaran eta Eguren 1921)
Ikuspegi orokorra
(Inaxio)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Kraterra
(Eusko Jaurlaritza 2011)
Kraterra
(Inaxio)
Kraterra
(Jose)
Planoa
(Eusko Jaurlaritza 2011)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Historia

Telesforo Aranzadik, José Miguel Barandiaranek eta Enrique Egurenek aurkitu zuten 1921. urteko udan^[1], bertako mendilerroko trikuarrien miaketa egiteko etorri zirenean.

Ikerlarien esanetan orduan bost harlauza zituelarik: haietako bat erdian zutik omen zegoen erdian, E-M norabidean, eta gainerakoak tumuluan zehar sakabanatuta.

Eusko Jaurlaritzak 2003.eko ekainak 24an kalifikatu zuen.

Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen indusketak

Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia liburuan jasotakoa:

Kokapena

Atxolineko haitzen altuaren ondoan (805 metro itxaso gainetik), toki ikusgarri batean, izen bereko trikuharria kokatzen da. Tontor honetatik Izarraitz, Ernio, Andutz, Irimo, Aizkorri, Zaraia, Udalatx, Anboto, Gorbea, Oiz, Santa Eufemia, Arno eta Soraluze, Elgoibar, Bergararen zati bat eta harutzago, mendebalderutz, Durangoko hiribildua.

Handik antzematen genituen, osotasunean, aldapa azkarrak, sakanak, haitzarte estuak eta lurraren beste mila gorabehera; noizean behin agertzen diren ohian itxiekin piztien kabi eta gaizkileen gordelekurako eskualde oso aproposa osatzen oi dutela. Hala ere, mendi honen azpian Soraluze, Elgoibar eta beste herri batzuk kokatzen dira, industria eta arteetan gizon saiatu eta azkarren bizileku.

(hemen Txandruaren historia tartekatzen dute)

Tamaina eta indusketa

Trikuharriren mugak ezin dira antzeman, inguruko harri multzoa oso beheratuta eta nahastuta dagoelako.

Gainera (urrezko idinarruaren sinismenak irauten dira eta) altxor bilatzaileak ez omen daude lo, inguruetan jentilen hilobiak berriro aipatzen direla, gure ikerketak direla eta. Asuntua zera da, zortzi egunetik hona trikuharri hau berriro arakatu eta nahastu dute. Apaltasun itxuraz langileei galdetu diegu ea inguruko herrietan aberats azkarren bat aipatu den azken egunetan: ezetz erantzun digute.

Tumulu erdian harlosa bat agertzen da, zutik, 1,80 metrotako luzeera, 90 zentimetrotako altuera eta 20 zentimetrotako lodiera duena, ekialde-mendebalde orientatuta. Beste lau harlosak tumuluaren gainean daude, trikuharriaren ganbararenak segururena.

Ipar mendebaldetik argazkia hartu genien hondakinei (11. argazkia).

Indusketan ez zen ezer interesgarririk agertu, eta Iruiya trikuharrira jaitsi ginen, Sabua tumulutik pasatzen.

Erreferentziak

Atxolin trikuharria 3Dtan. Jorge Martínez Moreno.
Atxolin. Debabarrena Turismoa.

↑ Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia

[1] Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia

[1]

@@ 9. lerroa: / 9. lerroa: @@
 ==Azalpena==
-Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan. Atxolin-mendiko gailur-garaienetik 10 metro hego-ekialderantz, itxas mailatik 846 metrotara, harkaitz batzuen ondoan. Atxolin Txiki tumulua 150 metro hego-ekialderantz dago.
+Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan. [[Atxolin mendia (eu)|Atxolin-mendiko]] gailur-garaienetik 10 metro hego-ekialderantz, itxas mailatik 846 metrotara, harkaitz batzuen ondoan. [[Atxolin Txiki tumulua (eu)|Atxolin Txiki]] tumulua 150 metro hego-ekialderantz dago.
 Tumuluak 7 metrotako diametroa eta 80 zentimetrotako altuera ditu. Erdian 2-3 metrotako diametroa eta 40-45 zentimetrotako sakonera dituen kraterra dauka, iparralderantz zabaltzen dena; barruan, nahasitako hainbat blokeren artean, 100 x 60 zentimetrotako harlauza etzanda daukala. Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen oharretan jasotzen denez, 1921ean harlosa bat (1,80 x 0,90 x  0,20 metrotakoa) zuen zutik bere erdian, ekialde-mendebaldeko norabidean, eta beste lau tumulu gainean zabalduta. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako basaltoak dira.
@@ 51. lerroa: / 51. lerroa: @@
 ==Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen indusketak==
+[[Dólmenes de Elosua-Plazentzia (eu) | Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia]] liburuan jasotakoa:
-===Kokapena===
+:'''Kokapena'''
-Atxolineko haitzen altuaren ondoan (805 metro itxaso gainetik), toki ikusgarri batean, izen bereko trikuharria kokatzen da. Tontor honetatik Izarraitz, Ernio, Andutz, Irimo, Aizkorri, Zaraia, Udalatx, Anboto, Gorbea, Oiz, Santa Eufemia, Arno eta Soraluze, Elgoibar, Bergararen zati bat eta harutzago, mendebalderutz, Durangoko hiribildua.
-Handik antzematen genituen, osotasunean, aldapa azkarrak, sakanak, haitzarte estuak eta lurraren beste mila gorabehera; noizean behin agertzen diren ohian itxiekin piztien kabi eta gaizkileen gordelekurako eskualde oso aproposa osatzen oi dutela. Hala ere, mendi honen azpian Soraluze, Elgoibar eta beste herri batzuk kokatzen dira, industria eta arteetan gizon saiatu eta azkarren bizileku.
+:''Atxolineko haitzen altuaren ondoan (805 metro itxaso gainetik), toki ikusgarri batean, izen bereko trikuharria kokatzen da. Tontor honetatik Izarraitz, Ernio, Andutz, Irimo, Aizkorri, Zaraia, Udalatx, Anboto, Gorbea, Oiz, Santa Eufemia, Arno eta Soraluze, Elgoibar, Bergararen zati bat eta harutzago, mendebalderutz, Durangoko hiribildua.''
-''(hemen [[Txandrua (eu)|Txandruaren]] historia tartekatzen dute)''
+:''Handik antzematen genituen, osotasunean, aldapa azkarrak, sakanak, haitzarte estuak eta lurraren beste mila gorabehera; noizean behin agertzen diren ohian itxiekin piztien kabi eta gaizkileen gordelekurako eskualde oso aproposa osatzen oi dutela. Hala ere, mendi honen azpian Soraluze, Elgoibar eta beste herri batzuk kokatzen dira, industria eta arteetan gizon saiatu eta azkarren bizileku.''
-===Tamaina eta indusketa===
+:::''(hemen [[Txandrua (eu)|Txandruaren]] historia tartekatzen dute)''
-Trikuharriren mugak ezin dira antzeman, inguruko harri multzoa oso beheratuta eta nahastuta dagoelako.
-Gainera (urrezko idinarruaren sinismenak irauten dira eta) altxor bilatzaileak ez omen daude lo, inguruetan jentilen hilobiak berriro aipatzen direla, gure ikerketak direla eta. Asuntua zera da, zortzi egunetik hona trikuharri hau berriro arakatu eta nahastu dute. Apaltasun itxuraz langileei galdetu diegu ea inguruko herrietan aberats azkarren bat aipatu den azken egunetan: ezetz erantzun digute.
+:'''Tamaina eta indusketa'''
-Tumulu erdian harlosa bat agertzen da, zutik, 1,80 metrotako luzeera, 90 zentimetrotako altuera eta 20 zentimetrotako lodiera duena, ekialde-mendebalde orientatuta. Beste lau harlosak tumuluaren gainean daude, trikuharriaren ganbararenak segururena.
+:''Trikuharriren mugak ezin dira antzeman, inguruko harri multzoa oso beheratuta eta nahastuta dagoelako.''
-Ipar mendebaldetik argazkia hartu genien hondakinei (11. argazkia).
+:''Gainera (urrezko idinarruaren sinismenak irauten dira eta) altxor bilatzaileak ez omen daude lo, inguruetan jentilen hilobiak berriro aipatzen direla, gure ikerketak direla eta. Asuntua zera da, zortzi egunetik hona trikuharri hau berriro arakatu eta nahastu dute. Apaltasun itxuraz langileei galdetu diegu ea inguruko herrietan aberats azkarren bat aipatu den azken egunetan: ezetz erantzun digute.''
-Indusketan ez zen ezer interesgarririk agertu, eta Iruiya trikuharrira jaitsi ginen, [[Sabua trikuharria (eu)|Sabua]] tumulutik pasatzen.
+:''Tumulu erdian harlosa bat agertzen da, zutik, 1,80 metrotako luzeera, 90 zentimetrotako altuera eta 20 zentimetrotako lodiera duena, ekialde-mendebalde orientatuta. Beste lau harlosak tumuluaren gainean daude, trikuharriaren ganbararenak segururena.''
+:''Ipar mendebaldetik argazkia hartu genien hondakinei (11. argazkia).''
+:''Indusketan ez zen ezer interesgarririk agertu, eta Iruiya trikuharrira jaitsi ginen, [[Sabua trikuharria (eu)|Sabua]] tumulutik pasatzen.''
 ==Erreferentziak==
+* [https://sketchfab.com/3d-models/3-dolmen-atxolin-debd86c3b346497fb140a6ff43e5df8d Atxolin trikuharria 3Dtan]. Jorge Martínez Moreno.
+* [https://www.debabarrenaturismo.com/eu/dolmenen-ibilbidea/dolmenak/atxolin Atxolin]. Debabarrena Turismoa.
 [[Kategoria: Historiaurrea]]