Teknologia: atzekarga armak (eu)
Jaurtigaiak
Aurrekariak
XXI mende hasieran pistoi-giltza asmatu zuten, eta orduan sortu ziren inoizko aurrekarga armak.
Baina fusilak hobetzeaz gain, pistoiak polbora-zorroei erantsi zieten, hainbat diseinu bitxi sortzen: Dreyse, Demondion, Gallager & Glandig edo Silas Crispin.
Sistema hauek ez zuten arrakasta handirik izan, presio handieei eusten ez zielako: zorroak paperezkoak ziren, edota leherkaria alde batetik jotzen zen, edota...
Dena dela, paperezko zorroak zirenak kartoizkoak bilakatu ziren ehiza eskopetetarako.
Fusilen jaurtigaiak
Diseinu arrakastatsua, atzekarga armen ... hiru ezaugarri zituen:
- Polbora-zorroa metalikoa zen, presio askoz altuagoa jasatzeko gauza zela.
- Pistoia zorroaren ipurdian zegoen, tiroa jotzeko mekanismoa erraztuz.
- Azkenik, balak borobilak izan beharrean, kono forma eman zitaien: alde motza zorroaz eusteko eta alde puntaduna aerodinamismoa hobetzeko.
Eskopeten jaurtigaiak
Honez gain, eskopeta kartutxoak garatu ziren.
Zorroa kartoizkoa, eta balaren ordez perdigoi multzoa zuten barruan.
Fusilak
Eskuzko itxitura
Aurreneko itxiturak eskuz erabiltzen ziren; hau da, tiradoreak eskuz zabaltzen zuen errekamara, jaurtigaia sartu eta eskuz itxi.
Sistema desberdinak garatu ziren: Mauser, Winchester, Lefacheux...
Kargadore automatikoak
XX mendean kargadore automatikoak sortu ziren. Polbora gasen indarra probestuz, tiro egiterakoan polbora zorroa egozten du eta, aurrera egiterakoan, kargadoretik goiko jaurtigaia errekamaran sartzen du.
Bokatxa
Tiro egiterakoan, atzerako indarrek tiradorearen sorbalda min dezakete. Berau arintzeko, tutuaren puntarako bokatxak asmatu ziren, bertatik ateratzen diren gasak talka moduan aprobetxatzeko.
Giltza
==Tutuak