Josef Bernardo de Aldasoro (eu)
| Josef Bernardo María de Aldasoro y Lasalde | |
|---|---|
| |
| Jaio | Soraluze, 1779 |
| Hil | Soraluze, 1858 |
| Profila | Abokatua, politikaria |
Familia
Juan Bautista de Aldasoro Unamuno Aldasoro baserriko jauna zen, diruduna. 1778 urtean herriko alkatea izan zen.
Urte bat lehenago, 1777ko azaroak 1an, Catalina Josefa de Lasalde Maiztegi soraluzetarrarekin ezkondu zen, eta azken honen etxean, Lasaldenekoan[1], jarri ziren bizitzen.
Bederatzi seme alaba izan zituzten. Zaharrena Josef Bernardo izan zen, 1779.eko abuztuak 20an jaioa. Honetaz gain Ramon Francisco[2]. eta Ambrosio Maria nabarmendu ziren
Ezkontza eta ibilbide profesionala=
1801. urtean Maria Manuela Ramona Larriategui Olave andrearekin ezkondun zen, Soraluzen[3] (1801/02/03) Soraluzen. Lehen bi alabak Soraluzen izan zituzten, Carlota Ramona Manuela Josefa (1801/11/05) eta Ana Venita Manuela Ramona (1803/01/13). Urte hartan (1803) Gipuzkoako Korregimenduaren Epaitegiko Jurisprudentzian lizenziatua izan zen. Hainbat urtetan fiskala izan zen. Hurrengo urteak Urola bailaran eman zituen, bertan jaio baitziren Ramona Ygnacia (Azpeitia 1805/01/15) eta Ramona Ygnacia Candida (Azkoitia 1806/09/05). Handik Soraluzera itzuli ziren, eta 1808. urteko San Miguel egunean alkate aukeratu zuten (1808/09/27). Gogoratu behar da ordurako Espainiako Indeoendentzia Gerra (1808-1814) hasita zegoela, eta Soraluze frantsesen menpe zegoela. Soraluzen jaio zen Maria Antonia Carlota (1808/12/10), eta hurrengo urtean, alkate moduan, berak eta gremio-diputatuek Erregetxea Jose I erregearen eskuetan jarri zuten (1809/06/30). Handik Donostiara pasa zen, bertan Maria Concepcion alaba jaio zen eta (1810/01/05). Donostian zela, Geronimo Francisco de Echave[4] herentzian arbitro izendatu zuten (1810/11/06) Soraluzen jaio ziren Maria Angela (1816/10/06) eta Maria Salome Micaela (1818/10/22) alabak, eta Azkoitian Jose Thomas (1820/03/08).
Liberalak eta absolutistak
Goian aipatutako tokiez gain, Bergaran ere aritu zen fiskala. Nahiz eta bera karlista izan, Hirurteko Liberalean bere pentsaera zutenen aurka egin inpzan behar zuen, eta heriotz zigorrak eskatu ere. Jarduera txukunarengatik, Burgosera eraman zuten, nahiz eta kontrako pentsaera izan. Gero, Hirurteko Liberala bukatu zenean, Bergarako Udalak bere alde egin zuen: "Aldasorok, zalantzarik gabe, konstituzio-sistema gorrotatu zuen, bere etxean ekarri zituen, askotan iraindu zuten, eta parage publiko eta sekretu guztietan gure errege jaunaren maitaleek ezagututako jendearekin bildu zen. Gaur egun udaletxea osatzen dugunok gure artean ditugun gauza guztien artean nago, berarekiko konfiantza santua egiten zuten, jakin zezakeen guztiarekin argitzen gintuen, iraultzaileen probidentziak ahalik eta gehien neutralizatzen zituen, eta horrek iraindu eta garrasiak eragin zizkion kaletik etxera, eta konstituzioarekiko gorrotoz markatutako pertsonek estimatu egin zuten." Ordurako Ambrosio Maria anaia Amerikeratik bueltatuta zegoen (202x), aberastuta. Josef Bernardoren aldean, Ambrosio Maria liberal porrokatua izan zen.
Lehen karlistada
Eztanda egin zuenean, Josef Bernardok karlisten alde egin zuen. 1839 urtean Baionan omen zen[5], Cabrera jeneralarekin batera:
- 1839ko urtarrilaren 13an, ministrori jakinarazi nion Madrilen, ... denda baten aurrean, alarguntsa bizi zela, berriki ezkondua koronel alargun batekin, DonCarlosen agente susmagarri eta aktiboa, etxe hartan bere aldekoak bildu eta elkarrekin ospatzen zituena. Kontatzen didaten huruzagiak harreman handia zuen Baionan bizi zen Cabrerakin, eta Aldasororekin ere...[6].
«En 13 de enero (de 1839) avisé el ministro que en Madrid y frente á en una tienda de...,, vivia una viuda que se habia casado recientemente coa un coronel también viudo, sumamente sospechoso y activo agente de don Carlos, que en aquella casa se reunían y celebraban juntas sus partidarios. El jefe á quien me conttaia era muy relacionado con Cabrera y Aldasoro, residente en Bayona
Eta 1839.eko irailean Carlos V.a erregegaiak muga zeharkatu zuen, eta harekin batera hainbat karlista ospetsu, tartean Josef Bernardo de Aldasoro. Madrilgo egunkari batek halaxe jasotzen zuen:
- Mugako berriak.
- Irailaren 2an (azken orduan).
- Askok emigratzen dute... Soraluzeko Aldasoro karlista ospetsua, Frantzian sartzerakoan, Bera okupatzen duten disidenteek erabat arpilatu dute mugan. Ondo ordaindu diote izan dieten zaletasunagatik[7].
Heriotza
Halako batean bueltatuko zen. Ambrosio Maria anaia liberala oso aurrean egonda, gauzak erraztuko zitzaizkion. Ia hogei urte geroago Soraluzen hil zen (1858/10/22).
Erreferentziak
- ↑ Gaur egun Etxaburueta 2.
- ↑ Herriko parrokoamizan zen. Aurrekoa José de Lasalde osaba izan zen, eta hurrengoa Jose Ramón de Aldasoro iloba, Ambrosio Mariaren semea.
- ↑ Oñatiko parrokian ziurtagiria gordetzen da.
- ↑ Geronimo Francisco Echave Larreche Mendaroko Garagartzan hil zen hamabi urte lehenago (1798/12/21), 63 urte zituela.
- ↑ Segururena Ambrosio Maria anaia bisitatuko zuela, 1835.etik ihes eginda zegoen eta
- ↑ Diario constitucional de Palma (1844/06/30).
- ↑ El Eco del comercio (1839/09/09).