Noticia de Guipúzcoa (eu)
| Noticia de Guipúzcoa | |
|---|---|
 | |
| Egilea | Pablo Gorosabel |
| Hizkuntza | Gaztelaniaz |
| Urtea | 1899-1900 |
| Argitaletxea | Imprenta de F. López |
| Hiria | Tolosa |
Izenburu osoa
Noticia de las cosas memorables de Guipúzcoa: descripción de la provincia y de sus habitantes, exposición de las instituciones, fueros, privilegios, ordenanzas y leyes, reseña del gobierno civil, eclesiástico y militar, idea de la administración de justicia, etc.
Gipuzkoaren gauza gogoangarrien berria: probintzia eta biztanleean deskribapena, instituzio, foru, erregalia, ordenantza eta legeean azalpena, gobernu zibil, eklesiastikomzein militarraren aipamena, justizia administrazioaren zertzeladak etab.
Liburua zertan den
Pablo Gorosabel tolosarra (1803-1868) politiko eta kulturgilea izan zen. Tolosako alkate izan zen hainbatetan, baita Gipuzkoako korrejidore, diputatu, Gipuzkoako artxibozain eta Monumentu Historiko eta Artistikoen Probintzia Batzordeko kide ere.
Hainbat liburu idatzi zituen, gehienak historia edota geogeafiarekin lotutakoak. Aipatzekoa da Diccionario histórico-geográfico-descriptivo de los pueblos, valles, partidos, alcaldías y uniones de Guipúzcoa, 1862.ekoa.
Dena den, bere lan nagusia 1868. urtean amaitutako Noticia de las Cosas Memorables de Guipúzcoa o descripción de la provincia y de sus habitantes; exposición de las instituciones, fueros, privilegios, ordenanzas y leyes; reseña del Gobierno civil, eclesiástico y militar; idea de la Administración de Justicia, etc.
Pablo Gorosabel hil ostean, haren alargunak, Manuela de Irarretak, Gipuzkoako Aldundira jo zuen liburua argiratzeko. Aldundiak baietz... baina bigarren karlistadak prozesua zapuztu zuen, eta bitartean jatorrizko eskuizkribua galdu zen.
Zorionez, Donostiako Udalean kopia gordetzen zen, eta mende bukaeran Serapio Mujikak aurkitu zuenean hainbat liburukitan argitaratu zuten (1899-1900).
Soraluzeri buruzkoak
I liburukia/ Atala: Eguratsa eta tenperaturaz
(75 orrialdean)
- Aipatu berri ditudan uholdeek kalte handiak eragin bazituzten, 1834ko ekainaren 30ean Bergaran eta inguruetan gertatutakoak ondorio latzagoak izan zituen.
- Soraluzeko hiribilduan ibai berak hartu zuen hogei oineko altuera, eta hamazortzi oineko altuera zubiaren gainean; eta proportzio berean Gatzaga, Aretxabaleta, Arrasate eta Elgoibar hiribilduetan...
- (Soraluzen izandako kalteak)
Kalte mota Zenbat Ufalak eruandako errotak 3 Ufalak kaltetutako errotak - Ufalak eruandako zubiak 2 Ufalak kaltetutako zubiak 2 Ufalak kaltetutako burdinolak - Ufalak eruandako eraikinak 22 Ufalak kaltetutako eraikinak 38 Ufalak eruandako elizak 1 Hildakoak 6
I liburukia / Atala: Lurra, ibai eta mendiez
(82. orrialdean)
- Lehenengoa Deba da, antzina-antzinatik datorren izena... Hemendik aurrera, Bergarako hiribildura doa, eskuinean utziz Anzuolatik jaisten diren urak lehenago jasoz. Placencia eta Elgóibar hiribilduetatik jarraitzen da, Alzolatik eta Mendaro haranetik, ozeano itsasoan ur-emari handiz sartzeko, lehenago Eibartik eta Elgobarren bestaldetik elkartzen den ibai batetik urak hartuz.
Erreferentziak
- Noticia de Guipúzcoa. INGEBA Euskal Geografi Elkargoa (Instituto Geográfico Vasco)