Gaztañerre (eu)
Gaztañerre Debabarreneko jatorrizko festa da (Soraluze, Eibar, Ermua), nahiz eta gaur egun asko zabaldu den: Bergara, Berriz, Durango (urtarrilan)...
Euskal Herritik kanpo ere leku askotan antzeko jaiak ospatzen dira: Asturias (amagüestu), Galizia (magosto[1], Kanaria Irlak (Los Finaos), Kantabria (magosta), Las Hurdes (chiquitía), León, Okzitania (castanhada), Portugal (magusto), Sanabria (magosta)…
Gaztainak jaso osteko jaiak izaten omen dira, mahatsarekin egiten diren antzekoak. Ez dakigu Soraluzen noiztik egiten den.
Egutegia
Gai eztabaidatsua izan da (eta da). Jaia astelehenean ospatzen da, baina ¿zein egunetan hasi zenbatzen?
Batzuk Domu Santu eguna hartu izan dute zen dute, eta beste batzuk Animen Eguna[2]. Soraluzen bigarren astelehenean egiten dela
Gaur egun, Animen Egun osteko bigarren astelehehean ospatzen da. Asier Sarasuak Eibarko iturriak arakatu zituen horretarako[3].
Soraluzen Domu Santu osteko bigarren astelehenean[4] ospatzen da. Lehen Bergaran ere Animen egun osteko 2. astelehenean ospatzen da. Gaztaiña erriak eta marraskilluak afaltzen dira.
Gaztainerre azoka
1996tik aurrera Gaztañerre eguneko aurreko zapatuan ospatzen da, goizez.
Hasiera batean ganadu eta hegaztien erakusketa zen, eta baserritarren produktuen erakusketa eta salmenta. herriko produktuak eta ekoizleak ezagutaratzeko eta sustatzeko asmoz sortu zena. Azoka sortu eta urte gutxitara herriko artisautzaren erakusgarri ere bihurtu zen. Postu asko egoten dira, 2018 urtean 32 izan ziren.
Urtero baserritar bat omentzen dute. Eta azokan bertan Kontrargikoek hurrengo urteko egutegia jartzen dute salgai.
Eguerdi aldean koadrila bazkariak izaten dira. Izatez, azoka egun honetan kanpoko soraluzetar gazte asko etortzen dira, beren koadrilekin egoteko. Arratsaldean jaia jarraitzen da kaleetan, berandu arte.
Azken hamarkadan indar handia hartu duen festa bilakatu da Gaztainerre Azoka.
Gaztainerre eguna
Sasoi batean familiarekin, lagun artean edo lankideekin ospatzen zen afari oparoa: bakailaoa, marraskiloak… jaten ziren eta postrerako gaztaina erreak.
Gaur egun ospatzen da ere, baina indar gutxiagorekin.