Maltzaga (eu)
.png)
.png)
Geografia
Modu orokorrean Soraluzek Eibarrekin egiten badu muga iparraldetik, benetako muga Maltzagan dago.
Eibarko auzo hau lotune geografiko batean dago, bertan Ego ibarrak Deba ibarrarekin bat egiten du eta. Uren ikuspuntutik erreka garrantzitsuena Deba bada, Soraluzetik Elgoibarrera doana, errepide nagusia Elgoibarretik Eibarrakoa da (N-634), eta Soraluzetik datorrena (GI-627) Maltzagan elkartzen da aurrekoarekin.
Aspaldiko agirietan Madalçaga moduan agertzen da. Soraluze aldetik, Irure Iparraldetik muga egiten du Deba eta Ego. Bideak elkartzen dira,
Deba errekaren ezkerreko ertzean, Irure auzoak Maltzagako bidegurutzea zelatatzen du gainetik. Erreka ondoan, berriz, Maltzaga taberna dago. Eskumako ertzean, berriz, Vicente Gabilondo enpresa dago (gaur eguneko Gerdau) eta, gorago, Agiña baserria, Agiña Maltza izenez ere ezagutua.
Geltokia
(gehiago jakiteko, sakatu hemen)
Euskal Herriko trenbide estuko sarea eraiki zutenean, Maltzaga izan zen lotune garrantzitsuenetakoa. Bertan elkartzen ziren Bilboko, Donostiako, Gasteizeko eta Zumarragako trenak. Gainera, merkantzia geltokia ere bazen.
.jpg)
Gasteizko eta Zumarragako trenak itxita, aspaldi itxi zuten geltokia.
Geltokiaren irudiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Geltokia errekatik
Geltokia errekatik
Geltokia zubitik
MCD 7-9 geltokian (Cristian Schnabel)
Langileen etxeak
Langileen etxeak (Murgoitio bilduma 1978)
Langileen etxeak (Murgoitio bilduma 1986)
Langileen etxeak (Murgoitio bilduma 1999)
.jpg)
.jpg)
.png)
.png)
Zubiaren irudiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Maltzagako zubia eraiki berria
Geltokia zubitik
Zubia apurtuta (1937)
Urolako bagoiak Maltzagako zubian (José Luis Gorospe 1937)
Trena berreraikitako zubia pasatzen (1937)
.jpg)
.png)
.jpg)
.jpg)
Ermita
Maltzaga auzoak bere ermita izan zuen, San Rafael izenekoa. Bideguritzetik oso gertu zegoen, bide ertzean, eta geltokirako aldapa ondoan.
Ermita hau Ferrocarriles Vascongados enpresak 1927 urtean egin zuen. Gerra sasoian nahiko hondatuta geratu zenez, berreraiki zuten eta 1994ko urriak 24an berrinauguratu zuten. 1974 urteko abuztuan erre zen, nahita, garaiko egunkarien esanetan.
Ermitan parean erromeriak egiten ziren, inguruko jendetsuenak; Soraluze, Eibar eta Elgoibarretik etortzen zen jendea, kaletik zein baserrietatik.
Malzaga lokomotora
Soraluzek bere lokomotora izan bazuen ere (ikus Placencia lokomotora), Maltzaga ez zen atzean geratu.
1904 urtean, Durango Zumarraga trenbiderako hainbat lokomotora erosi zuten Alemanian, baporezkoak; horietako bat Malzaga bataiatu zuten. Krauss etxekoa zen, 0-4-0-T motakoa, eta fabrika-zenbakia 5179 zuen. Ekarri zutenean matrikula zenbakia 183 eman zioten.
Bilbao eta Donostia artek zerbitzu zuzenak ezarri zirenean (1906. urtean), Malzaga lokomotora Malzaga-Zumarraga trenbidean erabili zuten. Azkenik, Ferrocarriles Vascongados-ek trenbide guztiak elektrifikatu zituenean (1929 inguruan), lokomotora hau eta beste batzuk Ponferrada-Villablino trenbideari saldu zizkion. Urte askotan Maltzaga lokomotora bertan egin zituen hanbat kilometro, ikatz garraioan.
Soraluze eta Maltzagaz gain, Osintxuk ere bere lokomotora izan zuen, Los Mártires izenekoa. 1902 urtean erosi zuten, Krauss etxeari ere, eta 1-3-1-T motakoa zen, 4761 fabrika-zenbakiarekin. Matrikula zenbakia 11 eman zioten, baina Ferrocarriles Vascongados sortzerakoan matrikula aldatu zioten: 81. Trenbideen elektrifikazioa zela eta, 1942 urtean Minas y Ferrocarril de Utrillas enpresari saldu zioten, eta bertan Banco de Aragón izena jarri zioten.
.jpg)