Frontoia (eu)
Adi! Artikulu hau oraindik osatu barik dago. Osatzeko informazioa edo materiala baldin badaukazu, animatu eta aurrera!
Kokapena
Frontoiko aldapa Udaletxe ostea eta parrokiaren atzetik Frontoira doa. Frontoia bera elizaren hegoaldean luzatzen dela.
Argazkiak
(handitzeko, sakatu gainean)
Historia
1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, harresiak eraikitzeko eta Placencia de Soraluce modu ofizialean sortzeko, Frontoia dagoen eremua harresiz kanpo geratu zen.
Gaur eguneko parrokia eraiki zutenean (XVI mendea), ate nagusiaz gain hegoaldera beste atea zuen. Segururena ate honen aurrean halako plaza edo eremu zabala egongo zen, jendea biltzeko. Gero, XVIII mendean dorrea egin zuten bertan, eta atea elizatik dorrera pasatzeko erabili zuten.
XVIII mendean bertan gaur eguneko frontoia eraiki zuten, errebote luzean[1] aritzeko. Segururena beste frontoi txikiagoren bat egongo zen aurretik, halako frontoitzarra bapatean egiteak ez duelako normala ematen; dena dela, agirietan ez da ezer agertzen.
Erreboteko frontoi haren aztarnak ikus daitezke oraindik: eremu txikia (gaur eguneko frontoia) eta handia (gaur eguneko futbol zelaia), bion arteko pasamarra, paretetan atxekitutako harmailak (nahiz eta gutxi geratu). XX mendea arte oraindik botarria gorde izan da.
XX menderako inork ez zekien errebotean jokatzen Soraluzen (ezta Gipuzkoa osoan ere, Villabonan eta Zubietan salbu). 1960 inguruan, Felix Abarrategik, SDPren[2] orduko lehendakaria, erakusketa partida antolatu zuen: domeka batean, meza ostean, Villabona eta Zubietatik etorritako pilotariek partida bat jokatu zuen, tartean azalpena ematen zituztela.
Gerra ostean frontoiaren bihurketak etorri ziren. Lehenik eta behin parrokiak zinea eraiki zuen karkaba gainean, sakristia azpian zuela. Zine albotik elizak osteko karkabaraino pasabidea zegoen, Elizburu kaleraino (22 de Septiembre garai hartan). Pasabide hau beti umel eta lokatzetan zegoen, azpitik Artetatik datorren erreka pasatzen zelako.
Gero Madinatarrak txaleta eraiki zuten, sarrera bat Frontoitik eta bestea Santa Ana kaletik zituela.
1960 urtean Eskola nazionalak eraiki zuten. Garai hartako Gipuzkoako Gobernadore Zibilaren izena eman zioten: José María del Moral.
Gorago esan denez, aspaldi inork ez zuen errebotean egiten Soraluzen. Errebote frontoiko eremu txikian eskuzko pilotan egiten zen, eta eremu handian foballean. Bion artean, pasamarra ondoan, saski-baloirako porteriak jarri zituzten.
1970-1980 urteetan frontoia estali zuten, lehengo aldiz. 1990. urteetan, institutua egin zuten atzeko partean eta frontoiaren estalkia berriztu zuten.
Parrokian berriztu zutenean Soraluce zinea bota zuen, erabiltzen ez zelako. Artetako erreka ondo bideratu zuten eta gainetik kale zabala egin zuten elizari buelta ematen, Elizburu kalearekin bat egiten duena.
Azken aldaketak bertako etxeak bota eta berriak egitea izan da. Honekin batera igogailua eraiki zuten Santa Ana kaletik frontoira datorrena.
Aldaketa guzti hauekin errebote-frontoiko armaila ia guztiak desagertu izan dira: zine parekoak, eskola nazional parekoak, txaletaren parekoak... 30 bat metro geratzen dira, frontoira sartu eta mendebaldera, garai bateko aztarnak.