Memoria al gobierno español (eu)
| Memoria al gobierno español | |
|---|---|
 | |
| Egilea | Eugenio de Aviraneta |
| Hizkuntza | Gazteleraz |
| Urtea | 1841 |
| Argitaletxea | Imprenta D'Aug. Henault |
| Hiria | Tolosa |
Izenburu osoa
Memoria dirigida al Gobierno español sobre los planes y operaciones puestos en ejecución para aniquilar la rebelión en las provincias del norte de España
Espainiako Gobernuari zuzendutako memoria, Espainiako iparraldeko probintzietan matxinada deuseztatzeko abian jarritako plan eta operazioei buruzkoa
Liburua zertan den
Eugenio Abiraneta[1] (1792-1872) euskal politikari eta espioia izan zen.
Lehen karlistadan liberalen alde aritu zen, karlisten artean informazioa biltzen eta zurrumurruak zabaltzen, beraiek ahultzeko asmoarekin.
Gerra bukatu berria, armen indarrez baino karlistak maltzurkeriaz garaitu zirela esaten zuen. Eta Espartero jeneralak ez zuen oso begikoa, ez. Bere burua zuritzeko, Eugenio Abiranerak liburuxka hau idatzi zuen, espioi lanak kontatzen eta erreginari zein liberalei atxikituta ibili zela erakusteko.
Soraluzeri buruzkoak
Eugenio Abiranetaren agente batzuk, asko ez esateafatik, andrak ziren. Horierako batek, onenetakoa, Konkista zuen ezizena.
Berau erabili zuen 1838. urteko urtarrilan, Don Karlos erregegai karlista Bergaran zegoela (gogoratu behar da Eugenioren aita bergararra zela, eta familia bertan zuela).
- Urtarrilaren 20ko komunikazioan, gobernuari esan nion hurrengo 21ean nire agentea On Karlosen koartelerako irtengo zela, aurrerantzean nire idazkietan Konkista izenarekin agertuko zena.
Urte hartan ez zen girorik karlisten artean, Maroto jeneralak hainbat lagun fusilatu zuelako Lizarran. Konkista ere, beldurrez, isildu egin zen, eta Eugenio Abiranerak beste hiru agente, emakumeak hirurak, Konkistaren bila bidali zituen, horietako bat Soraluzera:
- Lizarrako gertakari izugarriaren ostean bere berririk jaso ez nuenez, Konkistaz oso kezkatuta nengoen. Eta bere egoera jakin nahirik, kosta ala kosta salbatu ahal izateko, lerroko agenteak abisatu nituen karlisten artean espioi azkarren eta seguruenak bidaltzeko, hirurak emakumeak. Halaxe egin zuten, eta lehena Zumalakarregiren alargunaren etxera bidali zuten, Konkistarekin loturak zituen eta; beste bat Soraluzera eta hirugarrena Bergarara; azken honek arrastoa topa zuen eta Lizarraraino heldu zen, eskatutakoak bilatzeko.
Erreferentziak
- Memoria dirigida al Gobierno español sobre los planes y operaciones puestos en ejecución para aniquilar la rebelión en las provincias del norte de España (1841). Atzo atzokoa (Koldo Mitxelena Kulturuneko Liburutegia)
- ↑ Eugenio Abiraneta. Wikipedia (euskaraz).