Ondare txikia. Ateak (eu)

Etxeetara sartzeko eta irtetzeko guneak dira eta, beraz, puntu ahulenak. Horregatik, garai batean egurrezko ate astunak izaten ziren, gauez barrutik trabatzen zirenak.

Forma aldetik bi motakoak ziren: borobilak, uztaia harrizko dobelez eginda zutela, eta laukiak, gainaldean harri handi batez itxiak.

XX mendean babes funtzio honek pisua galdu zuen, ateak gero eta arinagoak izanik. Baina aparteko garrantzia ematen zitzaion itxurari, etxearen maila adierazteko.

Atetzarrak

Bakar batzuk besterik ez dira gorde Soraluzen: batzuetan etxea goitik behera berreraiki dutelako, besteetan ataria birmoldatu dutelako edo, azkenik, ate bera arinago eta gardenago batez ordeztu dutelako.

Arku borobileko hiru ate oso daude: Kalebarren 1, Gabolats 2 eta Gabolats 20 (sotokoa, Altun errekara ematen duena).

Kalebarren 1
(J.C. Astiazarán 2021)

Ate laukiak, berriz, beste hiru: Kalebarren 3 (bi orrikoa), Zupide jauregia eta Gabolats 16.

Kalebarren 3
(J.C. Astiazarán 2021)

Geratzen diren aztarnak

Gehiago diren atetzarrak izanaren aztarnak geratzen direnak, harrizko hutsunea atetzarra falta dena.

Kalebarren 2 (Abadetxea), Kalebarren 7, Kalebarren 9, Santa Ana 1 (Udaletxea), Santa Ana 7, Santa Ana 9, Santa Ana 12 (Ormaetxea), Etxaburueta 2, Gabolats 2 (Arregia jauregia), Baltegieta 6 (Intxaurdieta etxea), Baltegieta 22 (Mendikute jauregia)...

Kalebarren 2
(J.C. Astiazarán 2021)
Kalebarren 7
(J.C. Astiazarán 2021)
Kalebarren 9
(J.C. Astiazarán 2021)
Santa Ana 7
(J.C. Astiazarán 2021)
Santa Ana 9
(J.C. Astiazarán 2021)
Ormaetxea (Santa Ana 12)
(J.C. Astiazarán 2021)
Etxaburueta 2
(J.C. Astiazarán 2021)

XX mendeko ateak

XX mendean hasi ziren halako itxura aberatsa ematen atarien ateei: Santa Ana 4, Errabal 7...

Errabal 7
(J.C. Astiazarán 2021)

Errabal 8ko ateak aipamen berezia merezi du. Bi ziren, berdinak, atarikoa eta beheko lokalarena. Gerra ostean eraiki zuten etxea, arrazionalismo estilokoa, eta ate hauek estilo berekoak ziren. Gaur egun, atarikoa aldatu zuzenez, beheko solairuarena besterik ez da geratzen.

Eta beste bat aipatu beharrekoa Gabolats 34koa da, gerra ostean egindakoa hau ere. Hemen bi estilo nahasten dira: goiko aldean neobaskismoa agertzen da, bi ateak euskal estiloko irudiekin landuta daudela, eta ateen erdi aldean arrazionalista estiloko lehiatilak ditu.

Gabolats 34
(J.C. Astiazarán 2021)
Egur lana
(J.C. Astiazarán 2021)
Ezkerreko orria
(J.C. Astiazarán 2021)
Eskumako orria
(J.C. Astiazarán 2021)
Lehiatilak
(J.C. Astiazarán 2021)

Erreferentziak