«XVIII. mendeko historia (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
==XVIII. mendearen historia | |||
==Gertakariak eta Soraluzen jazotakoaren zehazpenak | |||
{| class="wikitable col1izq col2cen col3der" | {| class="wikitable col1izq col2cen col3der" | ||
! width= "80 px" style="background:Yellow" | Urteak | ! width= "80 px" style="background:Yellow" | Urteak | ||
| 6. lerroa: | 10. lerroa: | ||
| align="center" | 1695 | | align="center" | 1695 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Ciarán_familia._Agiri_zaharrak.jpg | 200px]] <br> [[Udala. Foru garaia (1695-1766) (eu) | Korrejimentua Soraluzen]] | | align="center" | [[Fitxategi: Ciarán_familia._Agiri_zaharrak.jpg | 200px]] <br> [[Udala. Foru garaia (1695-1766) (eu) | Korrejimentua Soraluzen]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
Urte horretan Soraluzeko ordenantza berriak onartu ziren. Ordenantzek bi aldaketa handi ekarri zituzten: errejimendu bera, eta hautagaiak izendatzeko modua. <br> Errejimendua sortzeak udal irekiaren ahalmen asko agintarien eskuetara pasa zituen. Beste aldetik, hautatuak izateko eskubidea aberats guztiei, milaristeei, zabaldu zitzaien eskuratu zuten (aurretik oso sistema itxia zen). | Urte horretan Soraluzeko ordenantza berriak onartu ziren. Ordenantzek bi aldaketa handi ekarri zituzten: errejimendu bera, eta hautagaiak izendatzeko modua. <br> Errejimendua sortzeak udal irekiaren ahalmen asko agintarien eskuetara pasa zituen. Beste aldetik, hautatuak izateko eskubidea aberats guztiei, milaristeei, zabaldu zitzaien eskuratu zuten (aurretik oso sistema itxia zen). | ||
|- | |- | ||
| 16. lerroa: | 20. lerroa: | ||
| align="center" | 1718 | | align="center" | 1718 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Bilbao._Ikuspegi_orokorra_(1718).jpg | 200px]] <br> [[1718.ko matxinada (eu) | Matxinada]] | | align="center" | [[Fitxategi: Bilbao._Ikuspegi_orokorra_(1718).jpg | 200px]] <br> [[1718.ko matxinada (eu) | Matxinada]] | ||
| <small>'''''Ingurunea'''''. 1717.ean Felipe V.ak itsasertzera eraman zituen aduanak eta, besteak beste, gariaren prezioa igoz. 1718.eko abuztuan zerga-biltzaile hil zuten Bilbon, eta lehen matxinada lehertu zen. Kapareak hil, jauregiak erre... denetik izan zen. Aurki matxinada Bizkaira eta Deba arrora zabaldu zen.</small | | <small>'''''Ingurunea'''''. 1717.ean Felipe V.ak itsasertzera eraman zituen aduanak eta, besteak beste, gariaren prezioa igoz. 1718.eko abuztuan zerga-biltzaile hil zuten Bilbon, eta lehen matxinada lehertu zen. Kapareak hil, jauregiak erre... denetik izan zen. Aurki matxinada Bizkaira eta Deba arrora zabaldu zen.</small> | ||
Azaroak 6an, goiz goizetik, hirurehun bat gizon armatu abiatu ziren Bergara eta Elgetatik Soraluzeruntz, jende eta arma gehiagoren bila. Behin Soraluzen, alkateari “eskatu” zioten "Probintzia eta foruen alde" laguntzeko. Azkenean herriak hirurogei laguneko saldoa antolatu zuen eta, etorritakoekin batera, Eibar eta Elgoibarrera pasa ziren. Suzko Armen Erret Fabriketako gremioek bertan behera utzi zuten erregearentzako beren lanak eta matxinada bukatu artean ez ziren lanera itzuli. | Azaroak 6an, goiz goizetik, hirurehun bat gizon armatu abiatu ziren Bergara eta Elgetatik Soraluzeruntz, jende eta arma gehiagoren bila. Behin Soraluzen, alkateari “eskatu” zioten "Probintzia eta foruen alde" laguntzeko. Azkenean herriak hirurogei laguneko saldoa antolatu zuen eta, etorritakoekin batera, Eibar eta Elgoibarrera pasa ziren. Suzko Armen Erret Fabriketako gremioek bertan behera utzi zuten erregearentzako beren lanak eta matxinada bukatu artean ez ziren lanera itzuli. | ||
|- | |- | ||
| 31. lerroa: | 35. lerroa: | ||
| align="center" | 1734 | | align="center" | 1734 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Caracasko_Gipuzkoar_Konpainia._Sorrera_agiria.jpg | 100px]] <br> [[Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia (eu) | Caracasko Konpainia]] | | align="center" | [[Fitxategi: Caracasko_Gipuzkoar_Konpainia._Sorrera_agiria.jpg | 100px]] <br> [[Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia (eu) | Caracasko Konpainia]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia zena Espainiako armada eta Soraluzeko Erret Lantegien arteko asentista (bitartekari) bakarra izendatu zuten, eta halaxe izan zen 1784. arte. Honi esker, eskaerak (eta diru sarrerak) askoz egonkorragoak izan ziren. Baina... Konpainiak ekoizpenari buruzko kontrolak nabarmen zorroztu zituen alde batetik, eta bestetik preziotan. | Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia zena Espainiako armada eta Soraluzeko Erret Lantegien arteko asentista (bitartekari) bakarra izendatu zuten, eta halaxe izan zen 1784. arte. Honi esker, eskaerak (eta diru sarrerak) askoz egonkorragoak izan ziren. Baina... Konpainiak ekoizpenari buruzko kontrolak nabarmen zorroztu zituen alde batetik, eta bestetik preziotan. | ||
|- | |- | ||
| align="center" | 1761 | | align="center" | 1761 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: | 100px]] <br> [[Zazpi Urteko Gerra (eu) | ]] | | align="center" | [[Fitxategi: | 100px]] <br> [[Zazpi Urteko Gerra (eu) | Armak gerrarako]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
|- | |- | ||
| align="center" | 1766 | | align="center" | 1766 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: | 100px]] <br> [[1766.ko matxinada (eu) | Matxinada]] | | align="center" | [[Fitxategi: | 100px]] <br> [[1766.ko matxinada (eu) | Matxinada]] | ||
| <small></small><br> | | <small></small> | ||
|- | |||
| align="center" | 1775 | |||
| align="center" | [[Fitxategi: Diego_Maria_Gardoki_Arrikibar._Erretratua.jpg | 100px]] <br> [[Estatu Batuetako independentzia gerra (eu) | Armen kontrabandoa Ameriketara]] | |||
| <small></small> | |||
|- | |- | ||
| align="center" | 1779 | | align="center" | 1779 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Santa_Maria_la_Real_parrokia._Ikuspegi_orokorra_(Florencio_Josepf_Lamot_1756).jpg | 100px]] <br> [[Estatu Batuetako independentzia gerra (eu) | Lehen intsumisoak]] | | align="center" | [[Fitxategi: Santa_Maria_la_Real_parrokia._Ikuspegi_orokorra_(Florencio_Josepf_Lamot_1756).jpg | 100px]] <br> [[Estatu Batuetako independentzia gerra (eu) | Lehen intsumisoak]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
|- | |- | ||
| align="center" | 1784 | | align="center" | 1784 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Pistola._Zalditeriarentzat_5._Fran_Artaechevarria_(Bilboko_Euskal_Museoa).jpg | 200px]] <br> [[Filipinetako Errege Konpainia (eu) | Filipinetako Konpainia]] | | align="center" | [[Fitxategi: Pistola._Zalditeriarentzat_5._Fran_Artaechevarria_(Bilboko_Euskal_Museoa).jpg | 200px]] <br> [[Filipinetako Errege Konpainia (eu) | Filipinetako Konpainia]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
|- | |- | ||
| align="center" | 1794 | | align="center" | 1794 | ||
| align="center" | [[Fitxategi: Konbentzioaren_Gerra._Ikurra.jpg | 100px]] <br> [[Konbentzioaren Gerra (eu) | Errepiblikarrak Soraluzen]] | | align="center" | [[Fitxategi: Konbentzioaren_Gerra._Ikurra.jpg | 100px]] <br> [[Konbentzioaren Gerra (eu) | Errepiblikarrak Soraluzen]] | ||
| <small></small | | <small></small> | ||
|- | |- | ||
22:33, 29 urria 2021(e)ko berrikuspena
==XVIII. mendearen historia
==Gertakariak eta Soraluzen jazotakoaren zehazpenak
Erreferentziak
| Urteak | Gertakaria | Soraluzen jazotakoa |
|---|---|---|
| 1695 |  Korrejimentua Soraluzen |
Urte horretan Soraluzeko ordenantza berriak onartu ziren. Ordenantzek bi aldaketa handi ekarri zituzten: errejimendu bera, eta hautagaiak izendatzeko modua. |
| 1701-1714 |  Espainiako Ondoretza Gerra |
Ingurunea. Espainiako Carlos II. hil era gero, Anjouko Feliperi egokitu zitzaion Espainiako koroa, baina Austriak eta Ingalaterrak Espainia eta Frantziaren kontra gerra egin zuten. Soraluzera ez zen gerra heldu, baina eragin zuzena izan zuen armagintzan. 1705.ean Miguel Francisco Salvador zuzendari berria heldu zen eta ekoizpena bideratu zuen. Eta 1710.etik aurrera Espainiako krisi ekonomikoak armetarako diru iturriak agortu zituenean, eskaerak asko apaldu ziren. |
| 1718 | .jpg) Matxinada |
Ingurunea. 1717.ean Felipe V.ak itsasertzera eraman zituen aduanak eta, besteak beste, gariaren prezioa igoz. 1718.eko abuztuan zerga-biltzaile hil zuten Bilbon, eta lehen matxinada lehertu zen. Kapareak hil, jauregiak erre... denetik izan zen. Aurki matxinada Bizkaira eta Deba arrora zabaldu zen.
Azaroak 6an, goiz goizetik, hirurehun bat gizon armatu abiatu ziren Bergara eta Elgetatik Soraluzeruntz, jende eta arma gehiagoren bila. Behin Soraluzen, alkateari “eskatu” zioten "Probintzia eta foruen alde" laguntzeko. Azkenean herriak hirurogei laguneko saldoa antolatu zuen eta, etorritakoekin batera, Eibar eta Elgoibarrera pasa ziren. Suzko Armen Erret Fabriketako gremioek bertan behera utzi zuten erregearentzako beren lanak eta matxinada bukatu artean ez ziren lanera itzuli. |
| 1719-1720 |  Frantsesak Soraluzen |
Ingurunea. 1717-1720 epean Espainiako Felipe V.ak Lauko Aliantzaren (Frantzia, Bretainia Handia, Austria era Herbehereak) aurka egin zuen, Italiako eskualde batzuk bere semeentzat hartzeko... eta gerra galdu zuen.
1719.eko udan Frantziako Berwickeko dukeak Gipuzkoaz jabetu zen, eta Soraluze okupatuta izan zen 1719.eko abuztutik 1720.ko otsaila arte. Gainera, 1719.eko abuztuan Gipuzkoako Aldundiak probintzia (Soraluze barne) Frantzian sartzeko eskatu zuen. |
| 1733 | .jpg) Matxinada |
Ingurunea. XVIII. mende hasieran armagintzaren arazoak okertu egin ziren: armadak ez zuen nahikoa lan ematen, intxuarrondoen faltan ezin ziren garaiz bukatu eta, kobratzeko ordutan, komeriak izaten ziren.
1733 urtean Soraluzeko bi armaginek Gipuzkoako korrejidoreari idatzi zioten oso estilo "arinegia" erabiliz. Gipuzkoako Diputatu Orokorra jabetuta, erregeari idatzi zion, kexu. Joseph Patiño lehen ministroak korrejidoreari erantzun zion egindako iraina kentzeko, kopia bat Erret Fabrikako ofizial aztertzaileei bidaliz. |
| 1734 |  Caracasko Konpainia |
Caracasko Gipuzkoar Errege Konpainia zena Espainiako armada eta Soraluzeko Erret Lantegien arteko asentista (bitartekari) bakarra izendatu zuten, eta halaxe izan zen 1784. arte. Honi esker, eskaerak (eta diru sarrerak) askoz egonkorragoak izan ziren. Baina... Konpainiak ekoizpenari buruzko kontrolak nabarmen zorroztu zituen alde batetik, eta bestetik preziotan. |
| 1761 | [[Fitxategi: | 100px]] Armak gerrarako |
|
| 1766 | [[Fitxategi: | 100px]] Matxinada |
|
| 1775 |  Armen kontrabandoa Ameriketara |
|
| 1779 | .jpg) Lehen intsumisoak |
|
| 1784 | .jpg) Filipinetako Konpainia |
|
| 1794 |  Errepiblikarrak Soraluzen |