Mazelaegi mendilerroa (eu)

Mazelaegi / Muskuritzu / Mendigain
Altuera	756 - 902 m
Buzoia	Bai
Mendilerroa	Mazelaegi
Bailara/ Herria	Ezozia/ San Andres
Soraluzetik	Ordubete eta 30 m.

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

• 

  Ikuspegi orokorra

• 

  Kortazar aldeko ikuspegia

• 

  Udalatx lainopean

• 

  Atxolin eta Irukurutzeta Kortazarretik
  (Anartz Mugika 2016)

• 

  Mendigaina
  (Indalecio Ojanguren 1948)

Kokapena

(Mendi baten izena ezagutzeko, gainean sakatu)

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":{"text":"","title":"","link":"","lat":43.182119,"lon":-2.430843,"icon":""},"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[{"text":"","title":"","link":"","strokeColor":"lime","strokeOpacity":"1","strokeWeight":"2","pos":[{"lat":43.162174,"lon":-2.399235},{"lat":43.171063,"lon":-2.372113},{"lat":43.176321,"lon":-2.372113},{"lat":43.189464,"lon":-2.395631},{"lat":43.197974,"lon":-2.414513},{"lat":43.193093,"lon":-2.436658},{"lat":43.175276,"lon":-2.441508},{"lat":43.161422,"lon":-2.423783}],"onlyVisibleOnHover":false,"fillColor":"lime","fillOpacity":"0.0"}],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":13,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Munetako_Gurutzea_(eu)\" title=\"Munetako Gurutzea (eu)\"\u003E Munetako Gurutzea\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EArantzazuko Haitzak\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Munetako Gurutzea\n","link":"","lat":43.191584,"lon":-2.417563,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Kortazarreko_Haitza_(eu)\" title=\"Kortazarreko Haitza (eu)\"\u003E Kortazarreko Haitza\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMunetako Haitza/ Karakate\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Kortazarreko Haitza\n","link":"","lat":43.192525,"lon":-2.414567,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Akelarre_mendia_(eu)\" class=\"mw-redirect\" title=\"Akelarre mendia (eu)\"\u003E Akelarre\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAkelarko Haitza\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Akelarre\n","link":"","lat":43.191511,"lon":-2.407089,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Pagomuneta_mendia_(eu)\" title=\"Pagomuneta mendia (eu)\"\u003E Pagomuneta\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Pagomuneta\n","link":"","lat":43.18729,"lon":-2.399322,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Atxolin_mendia_(eu)\" class=\"mw-redirect\" title=\"Atxolin mendia (eu)\"\u003E Atxolin\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Atxolin\n","link":"","lat":43.182377,"lon":-2.385492,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Atxolin_Txiki_mendia_(eu)\" title=\"Atxolin Txiki mendia (eu)\"\u003E Atxolin Txiki\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Atxolin Txiki\n","link":"","lat":43.181532,"lon":-2.384011,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Kurutzebakar_mendia_(eu)\" title=\"Kurutzebakar mendia (eu)\"\u003E Kurutzebakar\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Kurutzebakar\n","link":"","lat":43.176079,"lon":-2.373373,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/index.php?title=Kurutzezaarra_mendia_(eu)\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Kurutzezaarra mendia (eu) (orria ez da existitzen)\"\u003E Kurutzezaarra\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Kurutzezaarra\n","link":"","lat":43.176648,"lon":-2.370169,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Irukurutzeta_mendia_(eu)\" title=\"Irukurutzeta mendia (eu)\"\u003E Irukurutzeta\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Irukurutzeta\n","link":"","lat":43.176521,"lon":-2.368326,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Aizpuruko_Zabala_mendia_(eu)\" title=\"Aizpuruko Zabala mendia (eu)\"\u003E Aizpuruko Zabala\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAizkonako Haitzak\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Aizpuruko Zabala\n","link":"","lat":43.170141,"lon":-2.376105,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca class=\"mw-selflink selflink\"\u003E Leiopago\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Leiopago\n","link":"","lat":43.165665,"lon":-2.360988,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca class=\"mw-selflink selflink\"\u003E Elosumendi\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Elosumendi\n","link":"","lat":43.15879,"lon":-2.364292,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/index.php?title=Kurutzeko_Ga%C3%B1a_(eu)\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Kurutzeko Ga\u00f1a (eu) (orria ez da existitzen)\"\u003E Kurutzeko Ga\u00f1a\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Kurutzeko Ga\u00f1a\n","link":"","lat":43.162431,"lon":-2.414112,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Krabeli%C3%B1atx_(eu)\" title=\"Krabeli\u00f1atx (eu)\"\u003E Krabeli\u00f1atx\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKrabelin/ Krabelinaitz/ Untzetako mendia\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Krabeli\u00f1atx\n","link":"","lat":43.160876,"lon":-2.420984,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Garbe\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Garbe\n","link":"","lat":43.14901,"lon":-2.440853,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Tranku\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAgarremendi\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Tranku\n","link":"","lat":43.151421,"lon":-2.456174,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Azkonabieta\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Azkonabieta\n","link":"","lat":43.155426,"lon":-2.470286,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Galdarami\u00f1o\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EGaldaramu\u00f1o\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Galdarami\u00f1o\n","link":"","lat":43.166187,"lon":-2.47516,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Azurtzamendi\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Azurtzamendi\n","link":"","lat":43.16363,"lon":-2.465616,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Sagar-errekako_mendiak_(eu)\" title=\"Sagar-errekako mendiak (eu)\"\u003E Topinburu\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Topinburu\n","link":"","lat":43.16901,"lon":-2.451218,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Aingeruguarda_mendia_(eu)\" title=\"Aingeruguarda mendia (eu)\"\u003E Aingeruguarda\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAingeru Guarda/ Aingeru-guardakoa\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Aingeruguarda\n","link":"","lat":43.169139,"lon":-2.444372,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/index.php?title=Illordoko_Ga%C3%B1a_(eu)\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Illordoko Ga\u00f1a (eu) (orria ez da existitzen)\"\u003E Illordoko Ga\u00f1a\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EIllordo/ Iruregain\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Illordoko Ga\u00f1a\n","link":"","lat":43.176285,"lon":-2.439906,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Arrateko_mendiak_(eu)\" title=\"Arrateko mendiak (eu)\"\u003E Arrate\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Arrate\n","link":"","lat":43.205276,"lon":-2.446636,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Arrateko_mendiak_(eu)\" title=\"Arrateko mendiak (eu)\"\u003E Akondia\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EArrikurutz\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Akondia\n","link":"","lat":43.214658,"lon":-2.462565,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Arrateko_mendiak_(eu)\" title=\"Arrateko mendiak (eu)\"\u003E Kalamua\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMaaxa/ Max\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Kalamua\n","link":"","lat":43.2262,"lon":-2.45974,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Arrateko_mendiak_(eu)\" title=\"Arrateko mendiak (eu)\"\u003E Urko\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Urko\n","link":"","lat":43.201431,"lon":-2.48693,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"}]}

Azalpenak

XX mende hasiera arte, mendilerro honi Mazelaegi edo Muskiritsu mendia esan zitzaion. Ordutik hona bertako mendien izenez ezagutzen da: Elosua-Placencia mendilerroa, Irukurutzeta mendilerroa... Dena dela, soraluzetarrentzat Mendigaina izan da beti.

Hasieran, goiko tontorrek Soraluze eta Elgoibarren arteko muga markatzen dute, eta Bergara eta Azkoitia artekoa gero. Mendilerroaren adar batek ( Aizpuruko zabala eta Aizkonako haitzak) Soraluze eta Bergara arteko muga marrazten du.

Mazelaegi mendilerroa osatzen duten mendiak hauek dira:

• Munetako Gurutzea. Soraluzeko esparruan, 1954 urtean porlanezko gurutzea ezarri zuten bertan.
• Kortazarreko Haitza edo Karakate. Soraluze eta Elgoibar arteko mugan.
• Akelarre. Soraluze eta Elgoibar arteko mugan.
• Pagomuneta. Soraluze eta Elgoibar arteko mugan.
• Atxolin. Soraluze eta Elgoibar arteko mugan.
• Atxolin Txiki. Soraluze eta Elgoibar arteko mugan.
• Gurutzebakar. Soraluze, Bergara eta Elgoibar arteko mugan.
• Kurutzezaarra
• Irukurutzeta. Bergara, Elgoibar eta Azkoitia arteko mugan.
• Aizpuruko zabala. Soraluze eta Bergara arteko mugan.
• Aizkonako haitzak. Soraluze eta Bergara arteko mugan.
• Leiopago. Bergara eta Azkoitia arteko mugan.
• Elosumendi. Bergara eta Azkoitia arteko mugan.

Igoera

Soraluzetik (110 m) Mendigainera igotzeko hainbat bide daude:

• (oinez) San Roketik Munetako haitzei, eta handik Kortazarrera.
• (errepidez) San Andres eta Urkiazelaitik Kortazarrera zuzenean.
• (oinez) San Andres eta Askabeittitik Sabua mendilepora.
• (oinez) San Andres eta Artzaintxaboletatik.

Muneta (749 m) eta Irukurutzeta (898 m) arteko ibilbidea oso ohikoa da, tartean historiaurreko hanbat trikuharri eta tumulo ikusteko aukera dagoela.

Bertatik pasatzen diren ibilbide batzuk:

• Soraluzeko San Andresetik zirkularra, zazpi tontor. www.mendikat.net (Santi Usabiaga, gazteleraz).
• Soraluze-Kortazar-Alkelarre-Atxolin-Gurutzebakar-Irukuruzeta-Kortazar. www.mendikat.net (Fernando Zabaleta).

Kontuak

Elosua-Plazentziako estazio megalitikoa

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Elosua-Plazentziako estazio megalitikoa Mazelaegi mendilerroan dago, Kortazarreko haitzak eta Elosua herriaren artean.

Guztira 19 monumentu izendatu izan dira (7 trikuharri, 11 tumulu eta zutarri bat), horietako erdiak Soraluzeko lurretan daudela.

Hildakoak ehorzteko hilobi kolektiboak dira, artzain tradizioko taldeek eraikiak Kobre- eta Brontze-Aroetan batik-bat, duela 5000 eta 3000 urte artean.

2012 urtetik Arbasoak izeneko proiektua martxan dago, monumentuak berreskuratzeko asmoarekin. Soraluze, Elgoibar eta Bergakako Udalak, gehi Gipuzkoako Aldundiak diruz laguntzen dute, Aranzadi Elkarteak indusketak zuzentzen ditu eta ikerketa zientifikoak burutu. Monumentuak babesteko, Soraluzeko Udalak hainbat lur sail erosi ditu azken urteetan.

Irukurutzetako erromeria

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Irukurutzetako trikuharriaren inguruan erromeria ospatzen zen aintzina, azken urteetan berreskuratu dena.

Iñaki Ruiz mendi lasterketa

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

2012tik hasita, Soraluze Mendi Taldeak antolatzen du, Pirineotan zendutako Iñaki Ruiz mendigoizale soraluzetarraren omenez.

Ibilbideak Soraluzeko mendi-gaina zeharkatzen du, bertako parke megalitikoa eta mendi-punta garrantzitsuenetatik igarotzen delarik. Lasterketak, guztira, 21 kilometro luze (2 asfalto gainean eta gainontzeko 19ak mendi bideetan) eta 1.000 metroko desnibel positiboa dauka.

Erbiak

Urte asko dira herrian erbia desagertu zela. Baserritarren esanei jaramon eginda, gerra ostean baserrietan erbiak harrapatzen zituztela; neguan ere bai, dagoeneko debekatuta zegoen arren. Baina neurrigabeko ehizak desagerrarazi zuela erbia inguruotatik.

Ale batzuek iraun zuten Urbian eta Aralar inguruetan, 1980 hamarkadan hasita Gipuzkoako Aldundiak erbien populazioa berreskuratzeko egitasmoak abiatu zituen.

2017 urtean, herriko ehiztari-talde batek eta Udalak (Gipuzkoako Aldundiaren laguntzarekin) erbiendako gune hesitua prestatu zuten Atxolin inguruan. Bertan egun batzuk pasa eta gero, Aldundiko teknikariek erbiak askatu zituzten.

Erreferentziak

• Irukurutzetako mendilerroa. Wikipedia (euskaraz).