Abizenak (eu)

Euskal abizenak

Gizonak = Izena + aitaren izena + jatorria (adibideak jarri, aita-semeenak eta urteak. Andreak ere, bajna gutxiago. Orokorrean, kzena eta nungoa.

Familia leku berena mantentzen zela, jatorrizkoa mantentzen zen. Baina jatorria aldatuta, abizena ere.

Gero fosilizatu ziren. Araban, osorik. Gipuzkoan, jatorria (de etaguzti). Eta XIX mende bukaeran de horren azken erabilerak, Erregistro Zibila sorrzerakoan. Bakar batzuk mantendu zituzten, baina dirudunak.

Kaparetasuna

Kaparetasjna edo hidalguìa, noble antzekoa.

Oso interesgarria zen, lan batzuk egin ahal izatekomedo kargu publikotara sarrzeko edo... Kanporaa joan eta aberarsekmeskarzen zutenjatorrizko herrietan. Soraluzeko Artixbategian ehundik gora gordetzen dira.

Soraluzeko abizenak

Gehienak toponimikoak, eta bertan sortutakoak. Hala ere, badaude akar batzuk kanpotik etorritakoak (Irure Nafarroatik, Isasi Eibartik...)

Abizena	Azalpenak
Bolintxu Bolincho	Soraluzekoa izateaz gain, Berrizkoa (Bizkaia).
Zigaran Cigaran	Soraluzekoa izateaz gain, Itziar (Deba), Bergara, Hernani eta Durangokoa.
Espilla	Soraluzekoa izateaz gain, Oñati, Zarautz, Eskoriatza eta Ermukoa. Soraluzeko armarria: zilarrezkoa, erronbo urdina (azur) dauka urrezko arrano batekin kargatua: tarte bakoitzean armiño beltz (sable) bat. Inguru gorriaren barruan zilarrezko zortzi lertxun hosto.
Espren
Goenaga	Soraluzekoa izateaz gain, Errezil, Antzuola, Azpeitia, Azkoitia eta Astigarretakoa. Soraluzeko armarria: urdinaren gainean urrezko grifoa, inguru gorri eta urrezko ajedrezadoak inguratua. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Goienetxe Goeneche	Soraluzekoa izateaz gain, Eibar eta Ziortzakoa.
Gorbea Gorvea	1738 urtean abizenaren kaparetasuna frogatu zuten.
Hernizketa Hernizqueta	1667 urtean abizenaren kaparetasuna frogatu zuten.
Ibarra Ybarra	Soraluzekoa izateaz gain, toki askotakoa: Eibar, Elgeta, Lizarraga (Antzuola), Antzuola, Ugazua (Eskoriatza), Elgoibar, Mendaro, Itsasondo, Mutriku, Okondo, Aiara, Laudio, Leitza, Sopelana, Getxo, Gorliz, Urduliz, Elorrio, Abadiño, Amorebieta, Arratzu, Dima, Arratia, Mendexa, Gordexola, Igorre, Markina-Etxebarria, Berriatua, Xemein, Amoroto, Bolibar-Zenarruza, Etxebarri, Orozko, Mallabia, Güeñes, Nafarroa Beherea, Valpuesta (Burgos) eta Santaloyakoa.
Imitola
Iraola	Soraluzekoa izateaz gain, Itsaso, Errezil, Itsasondo eta Tolosakoa. Soraluzekoei bi armarri dagozkie. Lehena urrezkoa da, bi lehoi elkarren kontra eta, buruan, hiru lili urdin elkarren ondoan. Bigarrenak bi zati ditu; ezkerrean bi eskopeta bata bestearen gainean eta, goian, izarra; eskuman zuhaitza eta basurdea enborraren gainean. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Iribe	Soraluzekoa izateaz gain, Lazkao, Olaberria, Azkoitia, Angiozar (Bergara) eta Abadiñokoa. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Irure	Nafarroan sortutako abizena, baita Soraluzek, Arroa (Zestoa), Itziar (Deba) eta Errezilgoa. Soraluzekoei bi armarri dagozkie. Lehena orlegia da, zilarrezko dorrea duena; ingurua urdina, zortzi urrezko izarrekin. Bigarrena urdina, zuhaitza erdian eta honan alboan Nafarroako erret armarritxoa; zuhaitz gainean gurutze gorri liliduna eta alboan lehoia zutik; ingurua orlegia, zakur eta idiekin. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Isasi	Eibarkoa. Adarra du Soraluzen, eta Eibar, Eskoriatza, Marín (Eskoriatza), Goronaeta (Aretxabaleta), Olatz (Mutriku), Arratia, Bedia, Gamiz, Galdakao, Enkarterriak, Orozko, Amurrio, Baranbio (Lezama), Luiando (Aiara) eta Aramaiokoa. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Iturbe	Soraluzekoa izateaz gain, Urretxu, Antzuola, Oxirondo (Bergara), Bergara, Arrasate, Apotzaga (Eskoriatza, Basagoen (Leintz), Elgeta eta Lekeriketakoa (Elorrio). Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Iturriaga	Soraluzekoa izateaz gain, Andoain, Bedoña (Aretxabaleta), Berastegi, Orio, Azpeitia, Errenteria, Azpilkueta (Baztan), Beruete (Basaburua), Mañaria, Zeanuri, Artea, Igorre, Gaztelu (Abadiño), Munguía, Larrauri, Zamudio, Mundaka, Erandio eta Lapurdikoa. Soraluzeko armarria: zilarrezkoa, zuhaitza eta basurdea zutik, inguru gorria urrezko zortzi oskolekin. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Izagirre Izaguirre	Soraluzekoa izateaz gain, Urnieta, Lazkao, Irun, Hondarribia, Bergara, Oxirondo (Bergara), Zumarraga, Aduna, Berastegi, Itsasondo, Belauntza, Ezkio, Laudio, Astobiza (Lezama), Mungia eta Iguriakoa (Elorrio). Soraluzeko armarria: orlegia, urrezko dorrea olatu urdin eta zilarrezkoen gainean; urrezko bi lehoi dorreari atxikituta, eta dorreko leiho batetik urrezko besoa irtetzen da, eskuan burnizko mailua duela. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Larreategi Larreategui	Soraluzekoa izateaz gain, Eibar, Elorrio, Ermua eta Bilbokoa. Soraluze eta Eibarko armarria: orlegia, urrezko grifoa, inguruan ajedrezatua, urrezkoa eta gorria. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Laskurain <> Lascurain <> Lascoain	Soraluzekoa izateaz gain, Irun, Antzuola, Bergara, Eibar eta Tolosa. Soraluze, Irun, Antzuola eta Bergarako armarriak bi zati ditu: lehena urrezkoa, aritz orlegia eta basurde beltza zutik; bigarrena zilarrezkoa, zortzi borobil gorriekin. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Laskortegi Lascortegui	-	Loiola Loyola	Berez Azpeitiakoa. Handik Soraluze, Bergara, Eibar, Antzuola eta Nafarroara pasa zen. <vr>Soraluze eta Bergarako armarriak bi zati ditu: lehena zilarrezkoa, pertza laratzatik zintzilik eta, berari lotuta, bi otso zutik, denak beltzak; bigarrena urrezkoa, zazpi marra gorriekin. Auñamendi Eusko Enziklopedian irakurtzeko, sakatu hemen.
Loiolaetxea Loyolaechea	Isasiren arabera, 1625 urtean abizenaren kaparetasuna frogatu zuten.
Mallagarai Mallagaray	Soraluzekoa izateaz gain, Mallabiakoa.
Mandiola	Apellido vasco en el valle de Léniz, con posteriores ramas en Oñati, Soraluce, Placencia, Azpeitia, Eibar y Elgoibar, en Gipuzkoa, y, de ahí, a Chi(...)
Mendiola	"Apellido vasco, al parecer originario de la anteiglesia de su nombre, en Eskoriatza (Gipuzkoa), extendiéndose por Eibar, Placencia y Leintz-Gatzaga (Gipuzkoa); en Gernika y Zeberio, y otros lugares de Bizkaia. También en la Llanada y en el valle de Aramaio (Álava-Araba). Hay numerosas ramas por todo el país documentado desde el siglo XIV. Los de Placencia: cuartelado: 1.° y 4.°, de rojo, un águila de plata; 2.° y 3.°, de plata, dos lobos negros, andantes, armados (con las garras) y lampasado de rojo. (AUÑAMENDIri esteka)"
Mendiolaetxea Mendiolaechea	Apellido vasco en Soraluze-Placencia (Gipuzkoa), según Isasti en 1625.
Mueska Muesca
Mueska-Iturburu Muesca-Iturburu
Plazentzia Placencia Plazaenzia
Sagarraga	Apellido vasco procedente de Zeanuri con ramas en Mundaka y Bakio (Bizkaia), así como en Soraluze y Elgoibar (Gipuzkoa).
Salogoen Salogüen
Solaguen Solagüen	Apellido vasco en Soraluze-Placencia de las Armas (Gipuzkoa), en 1676.
Ubarkalde Ubarcalde
Unamuno	Apellido vasco en Soraluze-Placencia de las Armas (Gipuzkoa); pasó a Bizkaia y a Salamanca y otros lugares de Castilla.

Erreferentziak

• Auñamendi Eusko Enziklopedia. Bernardo Estornés Lasa Funtsa (Eusko Ikaskuntza).