«Iturburu kalea (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 23:03, 13 iraila 2022 data duena

Kokapena

Herriko zeharbidean, Gabolats zubiaren inguruan. Gaur egun, kalea 120 bat metro luze da, eta 4 eta 6 metro arteko zabalera du.

Iturburuko zati bati, Gabolats zubitik hegoaldera doanari, Bidetxiki ere esan zaio (laranjaz mapan).

Mapa kargatzen...

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Kañoi fabrika
(Indalecio Ojanguren 1941)
Mendikute dorretxea
(Garikoitz Estornés 1997)

Historia

1343. urtean Alonso XI Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko eta herriari harresiak emateko agindu zuenean, hiribildua Deba errekaren eskumaldean geratu zen. Bitartean, Bergara-Maltzaga errepidea errekaren bestekaldean zegoen, ezkerraldean.

Urteekin, herria hasten hasi zenean, errepidearen bi aldean etxez betetzen ari ziren.

Zubi nagusitik hasita, eskumako zatiak Baltegieta izena hartu zuen, Arane iturriaren ingururaino. Handik aurrera, errepideak aldapa behera gogorra egiten zuela, Iturburu. Iturria, noski, Arane da.

Iturburutik pasatzen zen errepidea baina, trafikoa handitu zenean, XX mende hasieran Iturburuko aldapa arintzea erabaki zuten; horretarako errepide paraleloa egin zuten, aldapa Fabrika berriko bulegoen aurrean hasiz. Modu honetan Iturburu errepidearen beherago geratu zen.

1.990 urte inguruan Malmero zentrala bota zutenean etxe berriak egiteko, Iturbururi (eta Bidetxikiri) zati bat kendu zioten, azken muturreko aldapa hain zuzen.

Berez, izena ez da ofiziala. Bertako etxe guztiak Baltegieta kalean agertzen dira.

Etxeak eta atariak

Gerra osteko herri lanen ondorioz, Iturburuk errepidea dauka albo batean (mendiko aldea). Etxe eta atari guztiak errekaldean ditu: Gerra osteko herri lanen ondorioz, Iturburuk errepidea dauka albo batean (mendiko aldea). Etxe eta atari guztiak errekaldean ditu:

Baltegieta 14, 16 & 18 zenbakiak. Igaraeta, Iturribaltzaga, Malmerokoa
Baltegieta 22. zenbakia. Baltegieta, Mendikute dorretxea eta Zabalekoa.
Baltegieta 26. zenbakia. Santosenekoa eta Bizarrenekoa.
Fabrika berria. Tratamendu termikoen nabea.
Fabrika berria. Solairu bakarreko nabea.

Bidetxiki

Arestian esan denez, Iturburuko zati bati Bidetxiki esan zaio; Gabolatseko zubitik Intxaurdieta etxeraino, gutxi gorabehera. Izena errepide berria egiterakoan sortu zen: Baltegieta kalea goitik zetorren eta garai bateko Iturburu kalea lehen baino estuagoa geratu zen.

Malmero zentrala bota zutenean etxe berriak egiteko, Bidetxikiri azken muturreko aldapa kendu zioten.

Bidetxikin zeuden Baltegietako 14tik 26 arteko zenbakiak.

Erreferentziak

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{Osatu barik}}
 ==Kokapena==
 Herriko zeharbidean, Gabolats zubiaren inguruan. Gaur egun, kalea 120 bat metro luze da, eta 4 eta 6 metro arteko zabalera du.
@@ 14. lerroa: / 12. lerroa: @@
    |zoom   = 17 | height = 600 | type = earth
 }}
 ==Argazkiak==
@@ 29. lerroa: / 26. lerroa: @@
 Urteekin, herria hasten hasi zenean, errepidearen bi aldean etxez betetzen ari ziren.
-Zubi nagusitik hasita, eskumako zatiak [[Baltegieta kalea (eu)|Baltegieta]] izena hartu zuen, [[Arane iturria (eu)|Arane iturriaren]] ingururaino. Handik aurrera, errepideak aldapa behera gogorra egiten zuela, Iturburu. Iturria, noski, Arane da.
+Zubi nagusitik hasita, eskumako zatiak [[Baltegieta kalea (eu)|Baltegieta]] izena hartu zuen, Arane iturriaren ingururaino. Handik aurrera, errepideak aldapa behera gogorra egiten zuela, Iturburu. Iturria, noski, Arane da.
 Iturburutik pasatzen zen errepidea baina, trafikoa handitu zenean, XX mende hasieran Iturburuko aldapa arintzea erabaki zuten; horretarako errepide paraleloa egin zuten, aldapa [[Fabrika berria (eu)|Fabrika berriko]] bulegoen aurrean hasiz. Modu honetan Iturburu errepidearen beherago geratu zen.
@@ 40. lerroa: / 37. lerroa: @@
 ==Etxeak eta atariak==
 Gerra osteko herri lanen ondorioz, Iturburuk errepidea dauka albo batean (mendiko aldea). Etxe eta atari guztiak errekaldean ditu:
-* '''Baltegieta 14, 16 & 18 zenbakiak'''. Etxe hauek [[Malmero zentrala (eu)|Malmero zentrala]] izandako tokian eraiki ziren. Beste izen batzuk ere izan dituzte: ''Igaraeta'', ''Iturribaltzaga'', ''Malmerokoa''.
+Gerra osteko herri lanen ondorioz, Iturburuk errepidea dauka albo batean (mendiko aldea). Etxe eta atari guztiak errekaldean ditu:
-* '''Baltegieta 22. zenbakia'''. ''Baltegieta'' edo [[Mendikute dorretxea (eu)|Mendikute]] dorretxea. ''Zabalekoa'' ere ezagutua.
+* '''Baltegieta 14, 16 & 18 zenbakiak'''. ''Igaraeta'', ''Iturribaltzaga'', [[Malmero zentrala (eu)|''Malmerokoa'']]
-* '''Baltegieta 26. zenbakia'''. ''Santosenekoa'' edota ''Bizarrenekoa''.
+* '''Baltegieta 22. zenbakia'''. ''Baltegieta'', [[Mendikute dorretxea (eu)|Mendikute dorretxea]] eta ''Zabalekoa''.
-* [[Gabolatseko zubia (eu) | Gabolatseko zubia]].
+* '''Baltegieta 26. zenbakia'''. ''Santosenekoa'' eta ''Bizarrenekoa''.
-* [[Fabrika berria (eu)|Fabrika berria]]. '''Tratamendu termikoen nabea'''. Neurri txikikoa eta solairu bakarrekoa da, nahiz eta altura handia izan. Egitura hormigoi forjatuzkoa du, eta estalkia AEBetako tipoko burdinazko zertxen gainean.
+* [[Fabrika berria (eu)|Fabrika berria]]. ''Tratamendu termikoen nabea''.
-* [[Fabrika berria (eu)|Fabrika berria]]. '''Solairu bakarreko nabea''', burdinazko egituraz eraiki zituzten, errematxatutako sareta-zutabeak eta -habeak erabiliz. Era berean, AEBetako tankerako zertxak ere baliatu zituzten. Lantegira, jatorriz, fatxada laburretatik sartzen zen, zirkulu erdiko arkudun ateak igarota (gaur egun tratamentu termikoen nabea dagon tokitik).
+* [[Fabrika berria (eu)|Fabrika berria]]. ''Solairu bakarreko nabea''.
 ==Bidetxiki==
-Arestian esan denez, Iturburuko zati bati Bidetxiki esan zaio; Gabolatseko zubitik Intxaurdieta etxeraino, gutxi gorabehera. Izena errepide berria egiterakoan sortu zen: Baltegieta kalea goitik zetorren eta Iturburu kalea lehen baino estuagoa geratu zen.
+Arestian esan denez, Iturburuko zati bati Bidetxiki esan zaio; [[Gabolatseko zubia (eu)|Gabolatseko zubitik]] [[Intxaurdieta etxea (eu)|Intxaurdieta]] etxeraino, gutxi gorabehera. Izena errepide berria egiterakoan sortu zen: Baltegieta kalea goitik zetorren eta garai bateko Iturburu kalea lehen baino estuagoa geratu zen.
 [[Malmero zentrala (eu)|Malmero zentrala]] bota zutenean etxe berriak egiteko, Bidetxikiri azken muturreko aldapa kendu zioten.
-Bidetxikin daude Baltegietako 14tik 26 arteko zenbakiak.
+Bidetxikin zeuden Baltegietako 14tik 26 arteko zenbakiak.
 ==Erreferentziak==
 [[Kategoria: Kaleak]]