«Iturburu pasealekua (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 14:16, 22 ekaina 2020 data duena

Kokapena

Erreka ondoan dago, ezkerraldean; zubi nagusia eta Gabolatseko zubien artean. Pasealekua 240 bat metro luze da, eta zabalera 2 eta 3 metro artekoa du.

Mapa kargatzen...

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Isiltasuna hausten oroitarria

Historia

Iturburu pasealekua zatika egin izan da, Hirigintza Plan Orokorrak arautzen dituen betebeharrei esker. Hau da, erreka ondoan eraikitzen diren etxe guztiek pasealeku modukoa behar dute erreka aldera.

Aurrena, Arane kiroldegia egin zenean (1980 inguruan), halako terraza luzea egin zioten erreka aldetik. Terraza honen sarrera bakarra kiroldegi barrutik zegoen.

Hamar bat urte geroago (1990 inguruan) Malmero zentrala bota zutenean etze berriak egiteko, parkina erreka aldean egin zuten eta plaza handi bat gainean. Sarrera Iturburu kaletik zeukan.

Azkenik, falta ziren bi zatiak batera egin ziren: zubi nagusitik kiroldegirainokoa eta kiroldegitik Malmero etxeetarainokoa. Arane iturritik zetorren bidearekin ere lotu zuten.

Izena jartzerakoan, Iturburu pasealekua jarri zioten, inguruko izena delako. Iturria, noski, Arane bera da.

Isiltasuna hausten oroitarria (Plaentxia.eus 2016)

Isiltasuna hausten

Gerra bukatu eta 75 urteetara, Soraluze 1936 lan taldeak sortu zen garai haiek ikertzeko eta argitzeko. Emaitzak zabaltzeko, erakusketa antolatu zuen (75 urteko isitasuna hausten) eta liburua argitaratu (Isiltasuna hausten. 1936ko gerra Soraluzen.

Honetaz gain, 2014ko irailak 22an Iturburu pasealekuan izen bereko eskultura jarri zuten, gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz. Eskulturaren egilea Tere Guenetxea soraluzetarra da.

Erreferentziak

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{Osatu barik}}
 ==Kokapena==
-Erreka ondoan, zubi nagusia eta Gabolatseko zubi artean.
+Erreka ondoan dago, ezkerraldean; zubi nagusia eta Gabolatseko zubien artean. Pasealekua 240 bat metro luze da, eta zabalera 2 eta 3 metro artekoa du.
 {{#display_map: 43.175237,-2.414518~[[Arane iturria (eu) | Arane iturria]]
@@ 8. lerroa: / 6. lerroa: @@
    |lines  = 43.174112,-2.414003: 43.174472,-2.414072: 43.175199,-2.414319: 43.175583,-2.414239:
 .176130,-2.414287: 43.176142,-2.414507~Iturburu pasealekua~ ~yellow~ ~10
-   |zoom   = 18 | height = 600 | type = earth
+   |zoom   = 17 | height = 600 | type = earth
 }}
@@ 15. lerroa: / 13. lerroa: @@
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
-    Arraikua_kalea._Ikuspegi_orokorra_01_(Google_2013).jpg | Etxeak eta parkea
+    Soraluze_1936._Oroitarria.jpg | ''Isiltasuna hausten'' oroitarria
-   Arraikua_kalea._Ikuspegi_orokorra_02_(Google_2013).jpg | Loralde aldetik
-   Arraikua_kalea._Ikuspegi_orokorra_03_(Google_2013).jpg | Sarrera berriak
 </gallery>
 ==Historia==
-Gerra ostean Soraluzek biztanle asko irabazi zuen, batez ere etorkinak. Hogei urtetan 3.000 bat biztanletik (1.940 urtea) 5.000 biztanle izatera (1.960 urtea) pasa zen.
+Iturburu pasealekua zatika egin izan da, Hirigintza Plan Orokorrak arautzen dituen betebeharrei esker. Hau da, erreka ondoan eraikitzen diren etxe guztiek pasealeku modukoa behar dute erreka aldera.
-Giza presioa handia zenez, etxe asko egin behar izan ziren, batzuk modu ordenatuagoan ([[Txurruken auzunea (eu)|Txurruken auzunea]], [[Calonge auzunea (eu)|Calonge auzunea]]) eta beste batzuk hirigintza araudietatik kanpo.
-Azken kasuetako bat Arraikua izan daiteke. Berez, lehen bi etxeak Iriarteko bide ondoan egin ziren, ezkerreko aldean. Hirugarren etxe bat, txikiagoa, aurrerago egin zuten, trenbide tunelaren ondoan.
-Izena, segururena, azpian daukan [[Arregia jauregia (eu)|Arregi jauregitik]] etorri zaio: Arregiakoa >> Arreikua >> Arraikua.
-Kaleak irisgarritasun arazo larriak zituen, ez [[Loralde auzunea (eu)|Loralde auzuneak]] bezain gogorrak baina ia. Bi irisbide zituen; alde batetik Gabolatsetik Iriarteko bide malkartsua hartu behar zen, [[Gayarre zinema (eu)|Gayarre zinema]] aurretik pasatzen zela; bigarrena trenbidetik (Goiko Gabolatsetik edo geltokitik tunela pasa eta atzera egin). Oinez joan behar zen, ez zegoen ibilgailuentzako biderik eta.
-urtean trenbidea itxi zuten eta automobilentzat errepidea zabaldu; orduan errepidez kale punta bateraino joan zitekeen.
+Aurrena, [[Arane kiroldegia (eu)|Arane kiroldegia]] egin zenean (1980 inguruan), halako terraza luzea egin zioten erreka aldetik. Terraza honen sarrera bakarra kiroldegi barrutik zegoen.
-XX mende bukaeran SACIA enpresa bota zutenean, tunela ere bota zuten eta errepidea zabaldu. Geratutako tokian parke modukoa egin zuten, eta atariei heltzeko (lehen solairuan beti) zubi-pasabide dotoreak. Nahiz eta kalea beti oinezkoentzat izan, irisgarritasun aldetik dena irabazi zuen.
+Hamar bat urte geroago (1990 inguruan) [[Malmero zentrala (eu)|Malmero zentrala]] bota zutenean etze berriak egiteko, parkina erreka aldean egin zuten eta plaza handi bat gainean. Sarrera [[Iturburu kalea (eu)|Iturburu]] kaletik zeukan.
+Azkenik, falta ziren bi zatiak batera egin ziren: zubi nagusitik kiroldegirainokoa eta kiroldegitik Malmero etxeetarainokoa. Arane iturritik zetorren bidearekin ere lotu zuten.
-==Etxeak eta atariak==
+Izena jartzerakoan, Iturburu pasealekua jarri zioten, inguruko izena delako. Iturria, noski, Arane bera da.
-Frankismoaren eta gerra zibilaren biktimen omenez jarritako "Isiltasuna hausten" izeneko eskulturaren jabetza Udalaren esku laga du "Soraluze 1936" elkarteak.
-Martxoren 7ko bileran Tokiko Gobernu-Batzarrak aho batez erabaki zuen gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz, “Soraluze 1936 lan taldeak” 2014ko irailaren 22an Iturburu pasealekuan jarri zuen eskulturaren dohaintza ontzat ematea.
+[[Fitxategi: Iturburu_pasealekua._Isiltasuna_hausten_(Plaentxia.eus_2016).jpg | thumb | left | 300 px | ''Isiltasuna hausten'' oroitarria (Plaentxia.eus 2016)]]
+==Isiltasuna hausten==
+Gerra bukatu eta 75 urteetara, ''Soraluze 1936'' lan taldeak sortu zen garai haiek ikertzeko eta argitzeko. Emaitzak zabaltzeko, erakusketa antolatu zuen (''75 urteko isitasuna hausten'') eta liburua argitaratu ([[Isiltasuna hausten (eu)|Isiltasuna hausten. 1936ko gerra Soraluzen]].
-Halaber, aipaturiko taldeak herri honen memoria historikoa berreskuratzeko egin duen lana aitortzea eta aipatu eskultura egin zuen Tere Guenetxeari eskerrak ematea erabaki zen-.
+Honetaz gain, 2014ko irailak 22an Iturburu pasealekuan [[Isiltasuna hausten. Eskultura (eu)|izen bereko eskultura]] jarri zuten, gerra zibilean eta frankismoan zehar gertatutako giza eskubideen urraketak gogora ekarri eta biktimei zor zaien aitortza, justizia eta erreparamendua aldarrikatzeko helburuz. Eskulturaren egilea Tere Guenetxea soraluzetarra da.