«Soroetako mugak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 20:27, 1 urria 2019 data duena

Soroetako mugak (terrazak) lurzoro aldapatsuetan egiten diren lubetak dira, zoruen higadura gutxitzeko.

Aldapetako maldak zeharkatzen dituzte, eta lurrari eusteko funtzioa daukate. Era berean, laborantzako lursailak osatzen eta bereizten dituzte.

Gizakiak teknika desberdinak asmatu ditu lurra gordetzeko eta uraren higadura fenomenotik babesteko: landarez estaltzea, kanalak irekitzea edota landarez edo harriz egindako oztopoak eraikitzea. Azken teknika hori izan da, hain zuzen ere, Soraluzen ugarien erabili dena, eta horrela eraiki izan dira soroetako mugak gure herriko mendi maldetan, lurrari eutsiz eta lur-sailak sortuz

Mugek soroak zeharkatzen dituzte, baina inoiz ez aldetik aldera, horrek ez bailuke utziko gorantz pasatzeko tarterik; horregatik , errenkadetan tartekatzen joaten dira, batetik bestera igotzeko zeharkako bidea irudikatuz eta soroetan gora igotzea erraztuz.

Eraikinen arteko distantzia, bestalde, aldaparen arabera kalkulatzen da, zenbat eta aldapa handiagoa, orduan eta txikiagoa da hormen arteko distantzia; horrek lagunduko digu ulertzen Soraluzeko mendi maldetan daukagun muga kopuruaren arrazoia.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Soroetako  mugak'''   .- Gure herriko mendi maldak, eguzki malda batez  ere, zeharkatzen dituzten [[Soroetako mugen teknika (eu)|harrizko hormak]] dira, eta  lurrari eusteko funtzioa daukate. Era berean,   laborantzako lursailak  osatzen  eta bereizten dituzte (terrazak)
+'''Soroetako  mugak''' (terrazak) lurzoro aldapatsuetan egiten diren lubetak dira, zoruen higadura gutxitzeko.
+[[Fitxategi:Contisuyu-terraces.jpg|thumbnail|ezkerrera]]
+[[Fitxategi:1024px-Mugarte11-2.jpg|thumbnail|eskuinera]]
 [[Fitxategi:Hormak5.JPG|thumbnail|erdian]]
+Aldapetako maldak zeharkatzen dituzte, eta  lurrari eusteko funtzioa daukate. Era berean, laborantzako lursailak  osatzen  eta bereizten dituzte.
 [[Fitxategi:Mugarte4-mendos.JPG|thumbnail|ezkerrera]]
-[[Fitxategi:Mugarte11.jpg|thumbnail|eskuinera]]
-Gizakiak teknika desberdinak asmatu ditu lurra gordetzeko eta  uraren higadura fenomenotik babesteko: landarez estaltzea, kanalak irekitzea  edota landarez edo harriz egindako oztopoak eraikitzea.  Azken teknika hori  izan da, hain zuzen ere, Soraluzen ugarien erabili dena, eta horrela eraiki izan dira soroetako mugak gure herriko mendi maldetan.
+Gizakiak teknika desberdinak asmatu ditu lurra gordetzeko eta  uraren higadura fenomenotik babesteko: landarez estaltzea, kanalak irekitzea  edota landarez edo harriz egindako oztopoak eraikitzea.  Azken [[Soroetako mugen teknika (eu)|teknika]] hori  izan da, hain zuzen ere, Soraluzen ugarien erabili dena, eta horrela eraiki izan dira [[Soroetako mugak Soraluzen (eu)|soroetako mugak gure herriko]] mendi maldetan, lurrari eutsiz eta [[Soroetako mugen atalak (eu)|lur-sailak]] sortuz
-Soraluze uren higadura fenomenoaren eta gizakien ekimenaren eredu bikaina da;  izan ere,  lurrak galtzeko baldintza natural guztiak elkartzen dira bertan:  inguru oso euritsua, malda oso aldapatsuak  eta aldaparen luzera handiak; ezen, Gipuzkoako herrien artean, Soraluzek baitauka, ehunekotan, Gipuzkoako aldaparik handiena.
-Jakina, [[Soroetako mugen teknika (eu)|teknikak]] horiek ez dira  gureak berariazkoak, Soraluzen ez ezik,  Euskal Herrian eta munduko beste paisaia askotan ere aurkituko  ditugu: ekialdeko Pirineoak, Espainako beste lurralde askotan, Provenza, Liguria, Croacia, Creta, Egeo irlak, Afrika, Andeak, Himalaya… (hainbatetan, gainera, turismoa erakartzeko baliabidetzat daukate); baina, soraluzetarrok jabetzen ote gara [[Soroetako mugak soraluzen|Soraluzen]] daukagun ondare horrekin?  Bertako baserritarrek ondotxo dakite, eta horrela aitortzen dute:
-                                           ''gure zaharrek, harek bai egitten zeben lan!''
 [[Fitxategi:Mugarte12.jpg|thumbnail]]
-Mugek soroak  zeharkatzen dituzte, baina inoiz ez aldetik aldera, horrek ez bailuke utziko gorantz pasatzeko tarterik; horregatik , errenkadetan tartekatzen joaten dira, batetik bestera igotzeko zeharkako bidea irudikatuz eta   soroetan gora igotzea erraztuz.
+[[Soroetako mugen sorrera (eu)|Mugek]] soroak zeharkatzen dituzte, baina inoiz ez aldetik aldera, horrek ez bailuke utziko gorantz pasatzeko tarterik; horregatik , errenkadetan tartekatzen joaten dira, batetik bestera igotzeko zeharkako bidea irudikatuz eta soroetan gora igotzea erraztuz.
@@ 31. lerroa: / 24. lerroa: @@
-Eraikinen arteko distantzia, bestalde, aldaparen arabera kalkulatzen da, zenbat eta aldapa handiagoa, orduan eta txikiagoa da hormen arteko distantzia; horrek lagunduko digu ulertzen Soraluzeko mendi maldetan  daukagun  muga kopuruaren arrazoia.
+Eraikinen arteko distantzia, bestalde, aldaparen arabera kalkulatzen da, zenbat eta aldapa handiagoa, orduan eta txikiagoa da hormen arteko distantzia; horrek lagunduko digu ulertzen Soraluzeko mendi maldetan daukagun muga kopuruaren arrazoia.
-Mugarik handienak, altuerarik handiena dutenak, baserrien arteko lur-sailak bereizteko erabiltzen zirela pentsa daiteke, horrela erakusten baitute hormarik handienen kokapenek:
-                                                 -  Barrenetxe eta Guenetxeren artekoa.
-                                                 -  Guenetxe eta Kortaren artekoa
-                                                 -  ……..
 [[Fitxategi:Hormak2.jpg|thumbnail|erdian]]