«Aizkoin tumulua (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 22:31, 16 abendua 2020 data duena

Aizkoin

Estiloa	Historiaurrekoa
Mendea	Neolito-Brontzea
Kokapena	Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa
Mota	Tumulua

Azalpena

Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan, itxas mailatik 805 metrotara. Atxolingo hego-ekialdeko sahietsaldeko zabalgune batean, Pagobedeinkatu lepotik 150 metrotara, ipar-mendebalderantz. Atxolin Txiki tumulua beste 150 metrotara dago, ipar-mendebalderantz ere.

Tumulua oso nahasia du, 16 metrotako diametroa eta 120 - 75 zentimetrotako altuera dituena. Erdian 3,25 metrotako diametroa eta 75 zentimetrotako sakonera dituen kraterra dauka. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako basaltoak dira.

Tumuluaren erdialdean haitzean egindako arraultz-formako zuloa agertu zen. Ardatz nagusia bi metro luze da, eta ekialde-mendebalde orientazioa du; ardatz txikiak, berriz, 1,30 metro ditu; sakonera metro erdikoa da.

Indusketan suharrizko printza bat aurkitu zuten (harrizko industria), gaur egun galdua.

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Harriko zuloa
(Aranzadi, Barandiaran eta Eguren 1921)
Aizkoin mendebaldetik
(Aranzadi, Barandiaran eta Eguren 1921)
Ikuspegi orokorra
(Gipuzkoako ondarea)
Ikuspegi orokorra
(Gipuzkoako ondarea)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Jose)
Ikuspegi orokorra
(Campoarrondo 2015)
Ikuspegi orokorra
(Campoarrondo 2015)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Historia

Telesforo Aranzadik, José Miguel Barandiaranek eta Enrique Egurenek aurkitu zuten 1921. urteko udan^[1], bertako mendilerroko trikuarrien miaketa egiteko etorri zirenean.

Eusko Jaurlaritzak 2003.eko ekainak 24an kalifikatu zuen.

Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen indusketak

Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia liburuan jasotakoa:

Kokapena

Trikuharri hau ez dago aurrekoaren urruti, Soraluzetik Azkoitiarako bide ezkerrera, eta Atxolinen oinetan, ekialde hegoekialdean.

Inguruko baso nahaspilatua dela eta, erabiltzen duen tokia añube da. Tumulu bera dozena bat pagok estaltzen dute, baina eguerdiko eguzki galgatik guztiz babesten ez dutela, indusketa hasieran egiaztatu ahal izan genuenez.

Tamaina eta indusketa

Tumulua harri okerren piloa da, pagoek eta garo trinkoak estalia. 13 metrotako diametroa du, eta 1,70 metroko altuera erdialdean. Hemen ere trikuharriaren harlosak falta dira, bertan enbutu formako zulo handia dagoela; honek erakusten du aintzinean hobi esparrua industu eta bortxatu zutela.

Ohi moduan lubakia zabaldu eta gero ez genuen ezer aipatzekorik topatu, erdi-erdian harrian egindako zuloa agertu arte. Oboide formakoa, ekialde-mendebalde orientatuta dago; ardatz nagusiak 2 metro ditu, txikiak 1,30 metro eta sakonera 50 zentimetrotakoa da (4.a irudia). Ohitura bitxia da, beraz, aurretik Kûtzebakarren eta, agian, Urrezuloko armurean.

Mendebaldetik tumuluaren argazkia atera genuen (9. argazkia), ateratako lurra aztertu gero eta, emaitza gabeziaz konbentzituta (suharri ilunezko printzak ez du ezer esan nahi) Atxolin txikira igo ginen. Arratsaldea aurreratuta zenez ezin izan genuen ezer egin.

Erreferentziak

Aizkoin. Debabarrena Turismoa.

↑ Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia

[1] Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Artelana (eu)
   | izena    = Aizkoin
-  | irudia   = Aizkoin_01_(Gipuzkoako_ondarea).jpg
+  | irudia   = Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_16_(Eusko_Jaurlaritza_2011).jpg
   | estiloa  = Historiaurrekoa
-  | mendea   =
+  | mendea   = Neolito-Brontzea
-  | kokapena = [[Elosua-Plazentzia Estazio Megalitikoa (eu)|Elosua-Plazentzia Estazio Megalitikoa]]
+  | kokapena = [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu)|Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa]]
-  | mota     = Trikuharria
+  | mota     = Tumulua
 }}
 ==Azalpena==
-Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan. Tumulua oso nahasia du, 16 metrotako diametroa eta 120 - 75 zentimetrotako altuera dituena.
+Soraluzeko udalerrian dagoen trikuharria, Elgoibarreko mugan, itxas mailatik 805 metrotara. Atxolingo hego-ekialdeko sahietsaldeko zabalgune batean, Pagobedeinkatu lepotik 150 metrotara, ipar-mendebalderantz. [[Atxolin Txiki tumulua (eu)|Atxolin Txiki tumulua]] beste 150 metrotara dago, ipar-mendebalderantz ere.
-Erdian 3,25 metrotako diametroa eta 75 zentimetrotako sakonera dituen kraterra dauka. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako basaltoak dira.
+Tumulua oso nahasia du, 16 metrotako diametroa eta 120 - 75 zentimetrotako altuera dituena. Erdian 3,25 metrotako diametroa eta 75 zentimetrotako sakonera dituen kraterra dauka. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako basaltoak dira.
-Indusketan suharrizko printza bat aurkitu zuten (harrizko industria), guar egun galdua.
+Tumuluaren erdialdean haitzean egindako arraultz-formako zuloa agertu zen. Ardatz nagusia bi metro luze da, eta ekialde-mendebalde orientazioa du; ardatz txikiak, berriz, 1,30 metro ditu; sakonera metro erdikoa da.
+Indusketan suharrizko printza bat aurkitu zuten (harrizko industria), gaur egun galdua.
@@ 19. lerroa: / 21. lerroa: @@
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
-    Aizkoin_02_(Gipuzkoako_ondarea).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (Gipuzkoako ondarea)
+   Aizkoin_01_(Aranzadi,_Barandiaran_eta_Eguren_1921).jpg | Harriko zuloa <br> (Aranzadi, Barandiaran eta Eguren 1921)
+    Aizkoin_02_(Aranzadi,_Barandiaran_eta_Eguren_1921).jpg | Aizkoin mendebaldetik <br> (Aranzadi, Barandiaran eta Eguren 1921)
+   Aizkoin_01_(Gipuzkoako_ondarea).jpg                    | Ikuspegi orokorra <br> (Gipuzkoako ondarea)
+   Aizkoin_02_(Gipuzkoako_ondarea).jpg                    | Ikuspegi orokorra <br> (Gipuzkoako ondarea)
+   Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_13_(Jose).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Jose)
+   Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_14_(Jose).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Jose)
+   Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_15_(Jose).jpg              | Ikuspegi orokorra <br> (Jose)
+   Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_11_(Campoarrondo_2015).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (Campoarrondo 2015)
+   Aizkoin_trikuharria._Ikuspegi_orokorra_12_(Campoarrondo_2015).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (Campoarrondo 2015)
 </gallery>
+==Kokapena==
+[https://www.google.es/maps/@43.181063,-2.383164,17z?hl=eu ''(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)'']
+{{#display_map: 43.181063, -2.383164 |height=600 |zoom=18| type=earth}}
 ==Historia==
 Telesforo Aranzadik, José Miguel Barandiaranek eta Enrique Egurenek aurkitu zuten 1921. urteko udan<ref>[[Dólmenes de Elosua-Plazentzia (eu) | Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia]]</ref>, bertako mendilerroko trikuarrien miaketa egiteko etorri zirenean.
 Eusko Jaurlaritzak 2003.eko ekainak 24an kalifikatu zuen.
@@ 31. lerroa: / 45. lerroa: @@
 ==Aranzadi, Barandiaran eta Egurenen indusketak==
+[[Dólmenes de Elosua-Plazentzia (eu) | Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia]] liburuan jasotakoa:
+:'''Kokapena'''
-===Kokapena===
+:''Trikuharri hau ez dago aurrekoaren urruti, Soraluzetik Azkoitiarako bide ezkerrera, eta Atxolinen oinetan, ekialde hegoekialdean.''
-Trikuharri hau ez dago aurrekoaren urruti, Soraluzetik Azkoitiarako bide ezkerrera, eta Atxolinen oinetan, ekialde hegoekialdean.
-Inguruko baso nahaspilatua dela eta, erabiltzen duen tokia añube da. Tumulu bera dozena bat pagok estaltzen dute, baina eguerdiko eguzki galgatik guztiz babesten ez dutela, indusketa hasieran egiaztatu ahal izan genuenez.
+:''Inguruko baso nahaspilatua dela eta, erabiltzen duen tokia añube da. Tumulu bera dozena bat pagok estaltzen dute, baina eguerdiko eguzki galgatik guztiz babesten ez dutela, indusketa hasieran egiaztatu ahal izan genuenez.''
-===Tamaina eta indusketa===
+:'''Tamaina eta indusketa'''
+:''Tumulua harri okerren piloa da, pagoek eta garo trinkoak estalia. 13 metrotako diametroa du, eta 1,70 metroko altuera erdialdean. Hemen ere trikuharriaren harlosak falta dira, bertan enbutu formako zulo handia dagoela; honek erakusten du aintzinean hobi esparrua industu eta bortxatu zutela.''
+:''Ohi moduan lubakia zabaldu eta gero ez genuen ezer aipatzekorik topatu, erdi-erdian harrian egindako zuloa agertu arte. Oboide formakoa, ekialde-mendebalde orientatuta dago; ardatz nagusiak 2 metro ditu, txikiak 1,30 metro eta sakonera 50 zentimetrotakoa da (4.a irudia). Ohitura bitxia da, beraz, aurretik [[Kutzebakaar trikuharria (eu)|Kûtzebakarren]] eta, agian, ''Urrezuloko armurean''.''
-El túmulo es un montón de piedras esquinudas cubierto de hayas y de un espesísimo helechal. Mide 13 m. de diámetro y 1,70 de altura en el centro. Tampoco existen aquí las losas del dolmen, y sí en su lugar un gran hoyo en forma de embudo, señal clara de antigua excavación y consiguiente profanación del recinto sepulcral. Abierta, como de costumbre, la trinchera, no hallamos ninguna particularidad digna de atención hasta que apareció en el centro un hueco labrado en la peña, de forma ovoidea, cuyo eje mayor, orientado en dirección E.—W., mide 2 m., el menor 1,30 y la profundidad 0,50 (Fig. 4.a). Se trata, pues, de una costumbre singular que ha tenido su antecedente en Kûtzebakar, y tal vez en UrrezuIoko armurea  .
+:''Mendebaldetik tumuluaren argazkia atera genuen (9. argazkia), ateratako lurra aztertu gero eta, emaitza gabeziaz konbentzituta (suharri ilunezko printzak ez du ezer esan nahi) [[Atxolin Txiki mendia (eu)|Atxolin txikira]] igo ginen. Arratsaldea aurreratuta zenez ezin izan genuen ezer egin.''
-Obtenida una fotografía del túmulo desde W. (fot. núm. 9), realizados los necesarios reconocimientos de la tierra extraída, etc., y convencidos de su resultado negativo pues nada supone una esquirlita de pedernal oscuro, subimos a Atxolintxiki. A causa de lo avanzado de la tarde apenas se pudo hacer nada en el dolmen.
 ==Erreferentziak==
+* [https://www.debabarrenaturismo.com/eu/dolmenen-ibilbidea/dolmenak/aizkoin Aizkoin]. Debabarrena Turismoa.
 [[Kategoria: Historiaurrea]]